m ' S A N C T I A N S É L M Î
MED I T A T IO IV-
.Quomodo pcccator excitee animant fitatyt ad corrigenda peccata fua.
A N i M a mea, anima mifeta & fad a , diligcn- A ntpinsacmifaicors adlnic patitui, expcftanstuanujLJLter
recollige ad te intrinfècùs omnes*fènfus cor:
poris tui, diligentiiifqüe intuere & vîdequàm graviter
intùs vulueraca atcjue proftrata fis.' Deum enim
adhuc immenfà creatoris tui bonitas tibi vitam præftat}
dum ejus ineffabilis mifericordia tuam corre&ionem,
& fatisfaâionem congruam , patienter & cum magna
manfuetudine expedat» non fis pigra & tarda
ad çuranda vulneia tua, ad corrigenda peccata tua,
ad reconciliandum tibi creatorem tuum. qucm of-
fendifti; ad * pacificandos tibi omnes fan dos ejus,
quos in offèndenda fuum creatorem 8c tuum , fuum
Dominum & tuum , tibi adverfarios fecifti. Si reda
8c munda, ficuci te creator tuus redam & mun-
dam creavit, femper ftares; ejufque voluntati, fi
endationem. Expedat verb creator tuus, expedat,
ficucdixi, tuam corredionem :,quiacui placuite*c£itn
non dies, facere, null© modo aliquandp te cupit perde-
re; fed ad jfuam piiffimam mifericordiam redire* 8c. tibi
per veram pccnitentiam purgata; 8c emendata?, asteynai
vitjc fcelicitätem, quam per peccatuamiferas,^reddere. «j. ^ J
Cogita ergo, & recogita cantam erga te cut creatoris
benignitatem; & erigete, ficut redumeft, Qiji-
nes fenfustuos ad ejusinefFabilem d,ilediouem. Amor
* enim illius nullam patitur vitiorum feeditatem, nul-«/. T{r^
iatticonfenc.it fecum efle carnalium defideriorum-yo-
luptate, Ubi amor ejus converfatur, ibi eft fuppma
paXjfumma tranquillitas,^- magna*facilitas omnia ilia tl f*|j|
faciendi & cogitandi, quibus acquiratur a?terna fqeljci- l0"
epti bene polies , fi voluitfes, indeficiens adhæfiftès ; B tas. In omnibus adionibus* & in omnibus cogitatio-
nunc Ila*»ta ,, &sr foefix, lætam loMm Är Scfoelicem fz-plicpm »vitam iMm nrpræfèn-®!»«- DtliiK nibus.Tfnielr'n? ] tuis feias nro pro certoMuoseffe certo*duos efte nræfèntcs præfentes,> unutr
timim iL fempt[
tem tranlcurreres : quâ ïranfcursâ & finitâ, læra 8c
arfficum, & alterum inimicuro tuum* Amicus tuus eft d“P
foelixçum illius adjutorio qui te creavit, vitam & foe-
creator tuus, qui de tuis bonis operibus gaudet i inimi-
liçitatem, quæ finem non habet > pofEderes. Nünc
cus autem tuus diabolus , qui de eifdem tuis bonis o-
vero quia voluntatem creatoris tui, infoelix & mi fera
peribus luget. E contrario diabolus tibilcmper infi-
poftpofuifti ; S & carnalibus tuis volùptatibus infoeli-
dians, laetatur fi te viderit mala'opera facère, vanifque
citer & rnifèrè adhæfifti : ] fi ftudiosè & cum magna
Gogitationibus & ftultis operam dare, undelf te valèat
diligentia, non te paipans , nec tibi parcens, quantis
aatefnpernum judicem acculàre, accufatam & dam-
malis & iniquitac-ibus involuta fis, inlpicis, infpiciens
- natam lècum ad perditioiaem trahere. Diabolus de per-
& poeniteris ad fatisfadionem & emendationém redire
ditione fidelium Temper, cupidus, nonfolum illosde
difponis; hoc priùs projice ab interioribus tuis ,
mal is operibus, quæ faciunt, aeeufat j, fed 8c ipforum,
_■ fèiiicet, voluntatem peccandij & ea ampledere :8Ï.
benefàda, beneque cogitata,* etiam injufte aeçafan-
fae quæ creatori tuo per omnia plaçere intcHigis.
do maculare tentât. T u vero contre ejus fubtiles falla-
Sed fortalïis apud ccmetiplàm didsinfpiciens enor-
cias, contraque ejus verfutias multis deceptionibus
mkatem federum tuorum, 8c deïperans de indul
plenas ; efto cauta, efto follicita > tuumquecreatorem g_en tia & remiffion__e, - —p ronp Jt Aer ma alïiduas nm.i, foeditates a.M ini- C ^V& .v aan, d. u,k taia i.lrEr~lUii m um a ,a Dominum la /I liai IIP T invoeà !T1 t T f A t” ., ne PllCft ejus 1 11:fallacws 0 1] l'WnfO &n- quitatum tuarum : quomodo me emendare jam am
plius valeo, quæ ferè in omni vita mea contra Dei
voluntatem fàcio, omni malitiæ , omnibufque-maJis
defideriis & malis operibus femper intenta exifto i 8c
quafi lapis, quem nec ferrum incidere, nec ignis
emollire poteft, fie indurata in peccatis jaceo ? Dum
itaque juftitiam creatoris mei diUgentiiis inlpicio, &
o_ mala * opera quæ femper operata film, non minori diligentia
incueor ; cdm iple unicuique redditurtis fit
lecundùm opera fua j torroenta & pcenas, quas mala
opera meréntur', me recipere feio. Verum eft quod
aiferisi quia Deus judex juftus, diligens æqnitatem,
maiis operibus 8c peccatis tormenta irrogat ; fed tarnen
fectmdùm eandem juftitiam , qua perfeyerances
in malitia punit, refipifeentes à malis, bonaque opedeceptionibus
te fèduci permixtat. Fuge fiîb. umbra
alarum eins à facie impiorum qui te. afiligunt, qui, re
afflidam & firpplantatam ad mortem & ad interitum
percrahere fatagunt. Creator tuus , & Dominus tuus
plus eft pius & milèricors, qu.àm dici vel etiam ex-
Gogitari pofUc '• unde nullum, nifi fiia magna çulpâ
fuâque magna iiiiquitate perdit, *>
Pater & mater carnales folcnt magnam pictatem habere
do illis quos genueruni :•* & fi iÜQs aliquo dolo-«J fia|i?w
re, vol aliqua corporali triftitia afhci çonfpiçiunt ; le , iiiotum
fuafque res, fi ita ratio exigit, proeorumrecuperanda
fofpitate libenter impendunt. Multa etiam aniipalia
pro foetibus fuis fæpiùs mortem excipere non metuuntj
& ut ipfi foetus fui mortem évadant, mortem, ipfà in-
eurrunt. Unde verb illis, unde eft illanacurali&pietas,
ra facientes, xterna mercede * remunerat. Propter nifi ab illo qui fons eft pietas* qui nqn vult ullum pe-
hoc fuperius te admonui, ut diligentius omnia inte- q rire, nec lxtatur in perditions morientium ? Creator
riora tua , & ea quæ coram * agis, infpicias; & ad
quem finem quæque * perventura* fint , non minori
diligentia videas. Et credo quia fi hoc affiduè facis,
horûmque recordationibus quafi ferreis malleis duri-
tiam peétoris tui affiduè contundis, nifi infana fis y ea
focies, unde foelicitatem & gaudia reeipiasj eavçrb-
dimittes, undç tormcnta.& triftitiam merebaris.
* Propter hôc iterum atque itentm admoneo ut fine
intermiffione recorderis, ouà-m dulcis îV- quàm bonus
fit erga te creator tuus, quanta bonitas ejus firent
, qubd te cùm qon elfes creavit » 8c qubd te non
pecus aut creatuiam infênfibilem , fèd eam creaturam
récit, quæ eum * polies intelligere & amare , & cum
eofuarn æternitatem æterna & foelix poffidère} & quod
in tantum te dilcxit, ut cùm te multa contra fuam voluntatem
a&uram feiret, noluit te non facere, fèd te vo*
lui: facere, 8c. efïèi 8c qubd te cum tanta manfuetudine,
igitur nofter, fons pietatis, fons. mifericordi*, fiiper
omnia dulcis 8c amabilis, cum nos confpicit. creatu-^
ram fuam aliquo contagio peccati maculatös,vel etiam
magnis multilquevulneribus criminum far£ ufque ad
mortem Iaefos; multb magis, majoremquc diligentiam
adhibet circa nos curandi peccatanoftra, fanandi infir^
mitatem noftram, mundandi leptam 8c foi des criminu
oftrorum,vanitates & pulvetemcogitationum noftra-
rum; quam pater car nails, vel pecus, adhibeat circa cu*
ram filiorum , vel feetuum fuorum. Nec fufficitei tan-
tiimmodb fanare infirmitatem noftram , & fic nos di-
mittere} fed fanatos familiariffimos fibi nos faciens ,
dulcicer quafi chariffimos filios fuos poftea ampleifti-
tur > ample6tens 8c ofeulans de omni languore & lepra
peccati, quam per ftultitiam incurrimus , mitigat &
confolatur; 8c omnium injuriarum, quas ei fecimus
cum in fuis precept is fpernentes, omnino oblivifeitur.
M E D I T A i l l
Honorât no» in præfenti vita, coronat nos in futura,
ficit nos reges, tacit animam noftram reginam; unde
nos reges, jam fa&os, admonet in’ Pfalmo : Et
tf- f *" „„„g rer es inte limite , erndlmini ejui juMcatis-terram.
Tuncverè reges fumus , fi noftros motus inordinatos
reeimus, eofque adrationem & ad voluntatem noftri
creatoris revocamus. Erudimur verb, cùm terrain ju-
dicamus, id eft, ciim coj noftrum fi # terrena defidera-
rc confpicimus, terrena contemnere, & coeleftia amare
compéllimus; * Fit anima noftra Regina, *quia
i Jw variis veftibus induta, id eft, variis. virtutum doms de-
I coraca | Chrifto fponfo fuo qui in coelis eft, perrenni
mente a&u & habitu interim, dum in terris conver-
fatur, cftcopulata. Non fatis fuit creatori noftro nos
creare, creator gubernare ; 8c Angejos fuos , quoties
nobis opus erat, ad defenfionem, noftram mittcre ; fed
ipfe per femetipfum/aflumpta forma noftrâ, affirm-
M , ptâ naturâ noftra, habens pietatemdef reatura'fua, ad
nos defeendit, vulnera noftra & mortem,diligenter
: I O N E s.
infpexit, infpiciens-palpavit, tetigit; pietate motus
fuper mileriam quam nos habere vidit, condolendo
ingemuitr Et poll hæc, de ipfa carne fua quam pro
nobisalfumpferat, quafiemplaftrum faciens, noftrif-
quedoloribus apponens, totam ex integro infirmitatem
noftram finavit. Et ut in hoc oftenderet quantum
nps diligeret j ipfam carnem, quam pro nobisfufeepe-
rat, nobis ad rçunducandum dédit ; & adhuc in fa-
crificip fui aitaris miniftrare non definit.
Tu verb anima mea horum omnium dulci recorda-
tioneanimaca & confolata, ora Dominum tuum, ora
creator,cm tuum, ihvoca omnes San&os t jus, ut tibi
lint inauxilium, quatenusper corum interceffionem
ad juta & confolata, fic tibi in præfenti converfatione
qui te fecit epneedat vivere, tuafquc iniquitates per
veram pcenitentiam 8c çonfeffionem mundare, ut fi-
nito tcmporali curfu, ad æterna gaudia merearis af-
cendere, præftante eo qui vivit & regnac Deus per
æterna fæcula. Amçn.
M E D I T A T I O VUnde
* >vivat anima, & unde viva t caro : (dy de gloria bona anima, 6? de
infoelicitate mala anima, quando exeunt de corpore.
■ y^TJra anima* manec in corporc j-vivic homo fe-C
| ycundum carriem : quâ carnem deferente, mori-
tur fecundùm eandem carnem. Sed ficut anima vitam
carni tribuit, dum ipfa'manct in carnes fie ipfa
£aro vitam tribuit animæ , dum ipfà caro facit opéra
juftitiæ. Ergo hoc môdo fibi invieem videntur tribue-
re, & anima carni , 8c carô animæ ; & fic anima cum
carne opérante, acqüirtmt fibi invieem vitam per-
petuæ vitæ. Sed illàm ; vitam mox percipit anima
exntacarne, qnam caro cùm arrima perceptura eft in
refùrreâione in noviffimo die. Ergo, anima mea, 8c
^Uuntcs caro, * exultate in Deum vivum , accedite ad Deum ‘
creatoremVeftrum, accedite & illuminamini ; 8c jam
amplius non faciatis unde erubefeatis;. fèd femper
agere ftridete, unde in * perpetuumgaudeàtis. Hortor
vos, moneovos, ne in vacuum gratiàm Dei modb
recipiatis ,quietfi'modb multa patitur fieri à vobis , .
fLinii. P«i Tuæ niultùm difplicèant illi; non femper eum ita * 1
I pati putetis. Eft enim-fine dubio patiens redditor , &
diligens co.rdis& renùm ferutator. Patitur modbmul-
ta, expedtans * noftram coVreélionem, velut matifue*
tilîimus : fed fi ifiodb nos non corrigimus; damnabit
nos' ficut juftiffimus : & qui modb tam dulcis eft no-
' bis , ut nos fuos fratres vocet, & amicos ; tune in ex-
Lnorans tréma difeuffione * ignorttos , 8c non fibi pçr bona.
opéra* nofcos, veluti inimicos fuos reputabic nos.
Anima mea , & caro mea , jam tandem evigiletis ,
femper 8c ubique cogitantes de noviffimis vcftris.
Forfitan fi hoc facitis, non facile peccabitis. Si modb,
ficut monco facitis, fècuræ fitis : quia cùm multi do-
H lebunt » qui modb miferè rident & gaudent j vos læ-
titia inenarrabili exultàbitis & gaudebitis. In ipfis ope- 1
l^uncjiij. r’bus veftris * diligenter intendite. ,Sireâa fiint &
4i„CI Wlcn' Deo placira, gaudete-: fi prava & Deo non accepta, ci-
tius corrigite. Non dormitent oculi vcftri, non dor-
niiantpalpebræ veftræ. Aperça eft fovea perditionis :
facilè illuc labitur, qui 'modb cautè fè non euftoditri
B Eeccatum & iniquitas, ftultum & vanum , facilè mo-
|mv» ^ ^ UC fmPcfiunc > *n quo femel immerfi jam non-re-
B v* furgunt in perpetuum. Sicut * pravis, & mala femper
facientibus’, apertus eft æcernus interitus ; fie bonis ,
& in bonis operibus perfèverantibus, apertus eft pa-
râdifi incroitus, in quo quis femel fufeeptus fempe'r
8c in perpetuum manebit gaudens 8c læcus. * Hoc
niodo & bona opéra bonum devant furfum in ex^-
çelfum : & mala opera malum demergunt in profan'
d urn d.eprlum.
Sed jam nunc_diligenter videamiis, fi poffiimus, quo
or Jine bona opera animam illius, qui bene vixit, du-
cant in ccclum ; 8c mala opera animam peccatoris tra-
hant in infernum. Anima pura mox ut difeedit à corpore
, videt omnia opera fua > & quia omnia bona videt,
gaudet inenarrabili lætitia. Mox accipit eam Angelus,
& qui oculos ejus tenuic ne* videret vanùatem j am-
pleâitur earn, qui obturavit aures ejus ne 4 audiret
iniquitatem j protegit eam, qui cuftodfvit os ejus, ne
loqueretur mendacium > aggaudet ei, qui eam prote-
xic rie peccaret in fenfij olraciendi five tangendi; & fic
eam ex omni parte lætus & h il ax is circundat, & ante
thronum claritatis divinæ, ubi hpc fine gaudeat, lo-
Cat. Occurrunt ei alii Angeli, & alii San&i , qui ibi
affiftunc ante confpc6lum divinæ majeftatisj &quam
1 fociàm fibi per bona opera, & amicam nolcunt,. in
br.achiis fynceriffim^e charitatis gaùdenter excipiunt |
taliterque affanies , quafi fingula gaudia omnium ibi
cohabitantium ei oftendunt : Ecce,.arnica noftra , ec-
ce focia noftra, quia fideliter Deo fervifti, . ejufque
præccpta faciendo viriliter laborafti, jam tandem à
labore quiefee , 8c aeternis gaudiis amodb & ufque in
fempiternum nobifeum fruere.
At oontrà, anima peccatoris cùm cogitur de corpore
exire, mox excipiunt eam Angcli Satanæ, quam
igreis catenis fortiter conftringentes , fortiufque ex
omni parte propellentes ad tormenta inferni rapiunt,
ubi ipfcSatanas merfus in profundum jacet deorfum.
' Ibi eft fletus, & ftridor dentium j ibi ignis, laqueus ,
fpiritusprocellarumparscalicispeccatorum. Tunc ipfe
Satanas rapiens eam ad fe,expuenfque in eam*ignem „/. ;n e4ni
plenum putore., jubet k fuis miniftris eam ex omni par- pi«»“
teardtari, & fic ardlatam in ipfis tormentis proj ici, ubi
fine finecum illis tormentetur ,8c fine fine in ipfisdolo-
ribus indeficiens moriatur. T une infcelix anima in ipfis
posnis tormentata, ipfisfuriis infernalibusundiqueco-
anguftata, tandem ad feredudta, cernens omnia mala
quæ fecit, infoeliciter proclamât. Heu mifera, mifèra !
cur unquam in vitam veni, mifera, quæ tantis tormen-
torùm generibus undique excrucior mifera? ] Ver-^
mes , vermes , qui tam crudcliter me corrpdicis, par-
eice, quæfo ; pavcite mihi miferæ,- tot & tam imma-
nia alia tormenia patienti. Heu -mifera, mifèra 1 8c
, D d ij