450 S A N C TI
ïimo ni Dominai« noftrum Rf gem, ex mea parce. &
eorum, ejus poftulare auxilium , ad faciendum quod
de hac re canonicè debeo & volo facere ; mandate eu-
dem Epifcopis, uc ex veftra parce ficuc aliqrum Epil-
ccporum legacionem fuam cxequancur. Valece. -
A N S E L M I
a
c9idl!diCÄ*S>c9!c9>c9«S> cä>cü«&ü&s&*eicäbcte*clbsSbt3j
'f e p lS T O L A X C IX .
Anfelmus Archie.pifcôpus Cantuariæ, D0.
mino & amico fuo chariflimo, Roberto
Cömiti île Mellenco : falucem & benèdù
aionem Dei,'& fuam quantum poceit.
Domino fuo & Patri chariffimo Anfelmo,
»enerabili Cantuarienfi Archiepifcopo ,
Samfon Vvigornienfis Ecclelia: fa c e rd o s :
fa lu tem ,& lervicium, St orationes fide-
les,
MAndaftis mihi, Domine, Srficuc profeflumEc-
clefix xeftrx & veftrüm fummonuiftis, qua-
tenus de negotio quod eft inter vos & Thomam
Eboracenfis Ecclefix eledlum, in auxilio vöbis Sc Ec-
cleiix veftrx, fcilicec Cantuarienfi, exifterem. Unde
precor Excellenciam veftram.ne de me dubitetis.quod
profeflionem quam feci Sc .adhuc facro, & per omnia
retinere volo, in aliquo vei propter allquem frau.
dare velim. Exiftimo enim quod nullam in cauia veftra
habebitis fideijorem, & pro pofle meo plus dä-
votum ad jutorem. De confilio autem quod a me quat-
ftftis ft fcirem veraciter quid vobis & nobis magis
expediret,dicercnon differrem. Hoc tantüm dico,
quia mihi videtur indignum efte pro hac cauia vos ni-
mis irafcn Cilm enim tot Epifcopos, tot/Abbates,
tot optimates viros habemus teftes, facile mihi videtur
tarn parvac vel nullius aufboritatis Clericos pofle
refutari. Illorum enim eft talis qontroverfia, quorum,
mihi videtur, non eft grave priefumptivam annihilateaudaciam.
De ipfo verb Ele&o, ut credidi & credo
, & fioi credi oportet veraciter affirmo quia erga
vos non habeat animüm nifi b.onum.,& in quantum vi-
xeritis, vobis & Ecclefia: veftrje per omnia devotilfi-
me fubjeftum. Illud autem placet mihi quia feciftis
quod facere debuiftis, ex bona voluntace fuadendo,&
ex au6Eoricate debitä prarcipiendo, quia fi in dilatione
confccrationis eft peccatum, alteriüs quam veftrum.
' * ^ ' * ^ ' * ^ * ^ % * & * * £ &
E P I S T O L A X C V I I L
Anfelmus fer vus Ecclefise Cantuarienfis, D o mino
& Am ico , & in D eo dile&iffimo
Elise Comiti* falutem, & gratiä D e i Temper
dirigi & protegi.
DE caufa qua; eft inter me & Thomam Eleftutn
Eboracenfém, mando vobis & precor ficut ve.
rumamicum 6c filium Matris Ecclefi* Cantuarienfis,
Sc confulo ficut fideli Chriftiano , & fideliter amanti
ß honorem 6c dignitatem Regis & totius Regni Angli^
quatenus diligentiffimè & ftudiofiflimè confideretis
pondus tanti mali.quod lêfe Thomas facere conatur:
Sc omnibus viribus ficut in juriam & ignöminiam, &
Regis & totius Regni Anglia: , & Matris veilrs Ec-
clefia:, Sc Archiepifcopörum Cantuariac, intentió-
nem ejus reprirhatis. De me utique in fpe auxilii Dei
affirmo, quia nunquam per me erit, & fi fcirem me
eras moriturum aniequam ifta ejus calumnia éxtinfta
èflet, ponerem fupér eum fententiam , quantó gra-
viorehi me pofle intelligerem. De hoe autem certafu
veftra Dileiftio, quia nullus hanc ejus prafiimptionem
ullo modo manu tenere poteft, fine fuo magno pee-
caio & fine ira Dei. Spiritus fandus dirigat cor ve-
Q ftrum in veritate. Amen.
js
E P I S T O L A C.
Anfelmus Archiepifcopus Cancuarise, Ro-
dulfo Epilcopó Ciceftrenfi :
falutem.
A Udivi quod Archidiäconus vcftèr accepit ho-t
mines meos quafi pro forhfadurä frafts fe-
ftivitatis, & de iis plegiös accepit , nee ante eos
Voluit dimittere, quam plegios haberet.quod neefibi
nee alicui perfonae licet fuper homines meos. Unde
mando vobis utiidem plegii vocentur quieti5& de Ar-
chidiacono mrhi juftitiam facite, qui talia prarfumpfit
fuper homines meos. Quod autem mihi mandaftis ut
Caftigarem homines noftros', ne alii accipiant malum
exemplum ab eis, grates refero, & quod inde
facere debuero Deo annuente faciarn. Valete.
E P I S T O L A C I.
D
G Audeo & grätias ago Deo omnîpotenti à quö eft
omne bönüm,qui cor veftrum bonâ voluntate &
fanda intentione ita implevit ut ftudiofiffimè ^æratis
confilium, qui via & qua vita fecuriùs de emcaciùs
poffitis pervenire ad Règnum coelorUm & ad beatam
focietatem Angelorum.Quod quoniam à me quæritis,
mando; illud vobis per dile&um Fratrem Hardum
amicum Sc familiärem veftrum, fient meliùs pofliim
mtélligerejquemadmodum per ejus vivam voêera po-
teritis apert^ cognolcere. Abfolutionem noftram,
quam per eundem fratrem ficut ipfe mihi retulit, à
me petitis , & corde, & ore, & feripturâ Diledioni
Veftræ mitto, & quotidie pro vobis oro. Omnipotens
Deus fandum defiderium veftrum magis ac magis ac-
cendatA ad beatum effedum per ducat. Amen.
Anfelmus Arcjiiepifcopus Cantuarienfis,
diledo amico fuo Reverendo
Epifcopo R. falùtem.
MAndo & praecipio vobis per fandam
tiam quam Ecclefiæ Cantuarienfi 6c e
tis, ut fçilicet quod in fubjedis litteris quas 0
Eledo Ecclefiæ Eboracenfideftinari feriptum e»>
erga ipfum Thomam amodo teneatis.
&
E P I S T O L A R U M L I B . IV.
É 4 5 «
E P I S T O L A ' C I L • E P I S T O L A C l IL
i .^nfelmo Cantuarienfis Eccle.fix Archiepif-
Li cop0i> Quidam Dominirca: Crucis fervus
g % minifter Pratellini Ccenobii: curfu in-
^fjo-abili ftadtum paterniE peregrinatio-
nis ranquam hiiliti fummi Regis felicicef
conlümrnare.
QUamvis,Pater veneräde & inter membra Chrifti
canquam amacor & culcor veritatis plurimum
rjifieende, crebras fimulcates & impugiiatiönes horni,
num Facinoroforum , item aculeos malignoruqi fpis i-
tuum intrinfscus plerumque fuftineam ; tarnen onus
obediential quam impouis mihi.le^vilfimum & add
quidem & fincera deyocione qua te diligo prorfu,s xfti,
mo. Qfdppe nihil difficile reperitur quod duilibet
igneamoris ex^fluanti facile non videätur.Iguur in li-
brum Genefeos j nn enuc’eatis a me myfteriis, qüa-
tuor qui reliant cua jüflione aggreflurus & dextera
Domini mei.JefuChrifti calamum meum regente ex-
planaturus , admodum tuis oranonibus inuigeo , fit
fs qui claudit Sc nemo a'peric, aperit Sc nemo claudic
mihi librum fignatum aperiat, cujus hiftoiiam quam
beatus Äuguftinus juxta litteiam ufquead exitum pri-
•miparentis de paradifomultifariam pröfecütuseft.iii-
tadam dimitto. Etenim arrogantis deputaiipofletin-
tolerabili, fi manum meam fiiperponere prarfume-
remejufdem manui. At ubi ventum fueiit ad locum
ubi fenaria diftributione formte vifibilium rerum con-
rummantur, tentabo prout divina Sapientia mihi af-
fucrit, licteram hujus hbri fecundüm tripjicem intel-
leftum aliquando tradare, Crereruin Dominus ino-
pi-itn mea; feienti« novit, Cui non fide loquitur tefti-
monium me«-confeientix vel intentio^is, quia nec
prx.'umo vi; ibus meis,nec ad plaufum mor,talium,nec
ad frudnm tranfitoria: remunerationis operam im
pendo, ad explahandum perplexa mylleria Mofaics
legis. In cujus liquidem amabili contubernio Si contfi-
bernaliamore ferme jim funttranfadi vigintiSc edo
anni,totum me recrufi. ln ctijus nimirum mandatis
profequendis dum deliido, valde requielco. Cumque
äb illius amplexibus importünitate negotiorum mun-
danorum prsvalente frequenter avellor, non modi-
tum laborem incurro. Ne hoc qui dem miium, qfiia
apudillam panis,vita; &: mtelledus atque potus inve-
niuntur, Panis,per quem am:lTrr vires mentis imbecil-
Is invigorempriftinum reparancur. Potus, per quem
litis mundanarum Concupilcentiarum extinguitur, &
poftmodum fuaviflimo fervore ad nmanda iliiüs fe-
creta vehementer is qui inde potat accendirur. Jam
demum gratia Dei piJEcedentead verba libri venia-
mus* & virtute obedientis fuppeditante quid geraut
rnyfterii prout Döminus,nol?is dederit dihgenter ve-
«igarefatagamus.
Reverendo & amando, Domino fuo , & Pa- gx
tri&Dodori, Cantuariæ Archiepifcopo,^/^00;
Anglorum/ Primari, Marri Ecclefiæ Ca-
tholica:, fidei ucilitatifque nieriro mul-
tum amplederidö Länfranco, Frater An-
fefmus 13eccenfis, vita peccator , liabitu
Monachus.
_ Ei opus fiiim, tjitod Adonologlum itijcribltur, corrigent
ö dum vel approbandum rnittit.
OUoniam agenda funt omnia confilio , fed non cm w i
omni confilio , ficut feriptum eft : omnia faccum
confilio. E t, confiliarius tuus fit unus de mille-: unum '■ ■”
quem feitis, non de mille, féd de omnibus mortalibus
el^gi, qu^m præ omnibus haberem confultorem in
dubiiSj.Dodorem in * ignorantiis, inexceffibus cor- ai ignorati»
redorem ,-in redè adis approbatoretn. Quo quam-
vis fecundOm votum uti non polfim i decrevi tarnen
uti, quantum polTum. Quamvis enim valde multi lint
præter prudenliam veftram, de quorum multflm pro-
ficereimperitus polfim * peritia, & quorum fubjacerei./, prefend«
cenfuiae me mea cogat imperitia j nullum tarnen eo-
.Q rum novi, cujus medodeiræ judieiöve cam confiden7
ter ramque libenter, quam veftro fubjiciam ; & qui
mihi cam paterno affedu fe, fi rses indiget, exhibeat à
aut, flresexigit, congaudeat. Quare quoniam quic-
quid de paterno yeftro mihi pedorè impenditur,& fa-
pientil eft'exqiiifirum audoritate roboratum , &
diledionecondirum : cüm aliquid inde haurio , id me
ful Sc dulcedinedeledat, Sc fecuritate fatiat.Sed quo-
niam hæc ipfa feienti loquor, his omifllîî, cur eoruni
mrminerim expediam. Quidam Fratres, fervivtftii,
8c confervi méi me fæpè multumqufe rogantes , tandem
coëgerunt ut adquielçcrem ill.is quædanf frühere,
ficut in ejufdem feripturæ jpiæfatiuncula coi fiderare
poteritis. De quo Opufculo hoc * præter. fp.em evenit, si prout f*pè
ut non folum illi, quibus inftantibus editum eft , frd
Pj 6c plures alii illud velint nonfoliimlegere, fed eti>im
u tranfcribere. Qubitans igitur utrum illud volentibqs
denegare debeam, aut concedere ; ne me aut invidura
putanres oderint, aut ftultum agnofeentes derideant,
ad Angularem meum recur ro confiliarium . & feriptu-
ram îpfam exjminandam veftromitto judicio: ut'ejus
audoritate aut inep'ta à cönfpedu prohibeatur, aut
correda voîentibus præbeatur.
E P i S T O L A C IV .
Anfelmus Dei gratia Archiepilcopus, Do-
E mino Priori Bernardo, & aliis Fratribus
in Ccenobio lancli A;bani converlancibus:
falutem & benedidionem.
FRatres l^veftra dilediönead me diredi retulerunt
mihi quamdam dubitätionem inter vos orram eflè
cum aliqua diflêntioné, inde quia in Catholicorum
Patrum feriptis aliquando invenitis Deum & homi-
hem in Chrifto- convenire in unam fubftantiam -, aliquando
duas fubftantias, divinarp fr.ilicet & huma-1
nam.unam efleperfonam in Chrifto j -videtur enim re-
pugnare quod 3c una fubftancia fit humana & divina
natura, ficuti eile, una periona & dua; fubftantiaf
fiat in eadem perfonæ, fed fi beneintelligatur quo*
LH ij