6 t E A D
henricus Nos autcm humiliamut nimis. Cætel'um in hac hu-
R,cx* miliatione , cum Deo mente excedimüs, in ejus veri-
tate hominum mendacia intuemur. Qua de re in Sy-
nodo nuper ad Lateranenfe confiftorium celebraca
Patrum noftrorum décréta renovavimus, fancientes
8c interdicerites ne quifquam omnino Clericus de
manu Laid Ecclefias vel Ecclefiaftica bona fufcipiat.
Hæc eft enim Simoniacæ pravitatis radix , dum ad
percipiendos honores Ecclefiæ fæcularibus perfonis in-
fipientes homines placere defiderant. Idcirco Sando-
rum Conciliorum veneranda majeftas fæcularium
Principum poteftatem ab Ecclefiafticis eledionibus
decrevit arcendam : ut ficut per folum Chriftum prima
in Baptifmo Ecclefiæ janua î ultima in morte vitæ
aperitur æternæ -, ita per folum Chriftum .ovilisChri-
fti oftiarius ftatuatur , per quern Chrifti ovibus non !
pro mercedibus ovium , fed pro Chrifti ingreffus 8c
cgreflus ad vitam perducatur æternam. Hæc, Frater
Chariffime , prolixiori poftent oratione & ratione
tradari,, fed fapientiæ tuæ pauca fuggeffilfe fatis eft,
quæ 8c orationibus Divinis abundat, 8c Ecclefiafticis
eft orationibus alïuèta. Hæc ita doceas, ficut fcistuo
Primatui expedire, Qnem profedo ita Fraternitati tuæ
pleniter & integrum confirmamus, ficut à tuis confiât
Prædecefloribus fuilîe polTèflum. Hoc perfona-
liter adjicientes , ut quamdiu Regno illi religionem
tuam Divina mifericordia confervaverit, nullius un-
quam Legati , fed noftro tantùm fubelfe debeas
judicio.
. Scripfit quoque per idem tempus Epiftolam unam
Epifcopo & Clericis Ecclefiæ Exceceftrenfis , quam
huic opufculo indere non omnino aliehum putamus : (
quandoquidem illam futuris temporibus alicuius ne-
. gotio fortè prôfuturam fperemus. Eft autem hæc.
Pafchalis Epifcopus, fervus fervorum Dei,
Venerabili Fratri Ofberno Epifcopo , &
Clericis Exceceftrenfis Ecclefiæ : Saiucem ,
Sc Apoftolicam Benedidionem.
ET Patrum fanxit audoritas, & Ecclefirf confue-.
tudinis Habilitas exigit, ut ficut in clauftris fuis
viventes religiofi Monachi converfantur , ita & de-
fiindorum corpora infra Monafteriorum fuorum
ambitum requiefcant , ut illud ex divino munere
c.um cordis valeant exultatione cantare : Hac requies I
mea in faculum faculi , hie habit abo quoniam elegi
eam. Vos autem ut audivinius Monachos Sandi
Martini de Bello in veftra civitate xonverfàntes fe-
peliri infra Monafterii fui ambitum prohibetis : &
grave eft , ut in eo loco quifquam cum devotionis
gratia converfetur, unde cadaver fuum prævidet om-
nimodis pEopellendum. Qna de re Diledioni veftræ
ræfèntia feripta mandamus, præcipientes & prohi-
entes ne ulterius fupradidis Monachis Ccemeterium
ad fepeliendos fuos •interdicatis i fed ficut vobis per
Antecdforis noftri bonæ memoriae. Domini Urbani
literas præceptum eft concedatis. Tua autem , Frater
Epifcope jOfberne , intcreft eifdem Fratribus coemi-
terium benedicere, 8c eorum Religionem ad Omnipo- J
tentis Dei fervitium confovere. Si quis autem huic
inftitutioni contraire temptaverit , Venerabili Fratri
& Coepifcopo Anfelmo injunximus, ut in eam tan-
quam Sedis Apoftolicæ contemptprem Apoftolici ri-
goris ultionem exerceat.
Reverfis Epifcopis, & aliis qui Romam, ut dixi-
mus Bdiredi fuerant, Rex adunatis Londoniæ Prin-
cipibus Regni , Anfelmum per internuncios ex more
convenit, quatenus fibi aut Confuetudines pater-
nas ultra non negarct, aut regni fui cultor efte define-
M E R I
A ret. Refpondit i injpmaniur f i placet lifer* qua a\UtA Hïh
fmt , & Jalva hopèftate mea , Jalva Sedis Afoftolica 6 Kc
obedientia , quantum potefo voluntati ejus morem gtre-
re pmremptabo. Si vult , a it , fua videantur -,
feiat hac vice non videbuntur. Refcrt , Cum igit nr
inquiens, alia vice fibi eat oftendere placuerit* tune
& mea ad ea , qua modo haberet, promptum habebit
Refpondit : Nequaquam de litteris ago vel a gam 5
an mea voluntati omni arnbage dimifia in cunEtis con
currere velit, e dicat ut au Ai am. Quod auditum muk
tis mâgnæ admirationi fuit, dicefatibus inter fe, quafi
liters voto ipfius. concordarent, eas etiam , nolcnte
Anfelmo , ultroneus publicaret. Non ergo nobis eo
tempore innotuerunt. Attamen quo turn follicitiùs
funt celatæ , eo latiùs poft aliquot dies funt divulga-
B tæ. Verum ledis atque reledis coram omnibus audi-
turn præbere volentibus literis Anfelmo diredis, fub-
junxerunt Epifcopi qui Româ vénérant fe alia Rom«
ab Apoftolico verbis accepiiTe , quàm literæ ipf« Vcl
etiam ills quas Regi detulerant, continerent in fe.
Requificique conteftati funt in Epifcopali veritate Pa-
pam ipfum Regi verbis puris mandalfe per fe,quoniatn
quandiù in aliis vitam boni Principis ageret , de Ec-
clefiarum Inveftituris æquanimiter ilium toleraret,nec
eum ullo excommunicationis vinculo nederet, fi rc-
ligiofas perfonas per dationem virgæ Paftoralis eis
. inveftiret. Cur autem hanc tanti doni dignitatem ei
per cartæ inferiptionem noluerit delegare , eam fere-
bant caufam elfe , videlicet, ne in aliorum notitiam
Principum prolata, ipfi eam fibi ufurparent , Romani
Pontificis audoritate contemptâ. Ad hsc cum hi
2 qui ex parte Anfelmi mihi fuerant, viva voce tefta-
rentur Papam nihil cuilibet verbis mandâfle quod literis
aliquatenus adverfaretur} objecerunt Epifcopi fe
.clam iilis alia egille, palàm alia. Quod Balduinus
audiens & infamem Apoftolicæ Sedis inconftantiam
quæ notabatur fuftinere non valens, cos, ficut erat
fpiritu fervens & boni amans ,* nonnihil etiam in
lftiufmodi didis contra Fidem & Sacramenta quæ fè
coram Roroæ fecerant Apoftolico , agere calumnia-
tus eft. Orta igitur difTenfio non modica inter Pro-
cercseft. Hi enim aftruere nitebantur, femoto ver-
borum incerto , feriptis figillô Papæ fignatis , ver-
bifque Monachicis omnino credendum. Illi è contra
trium potius Epifcoporum afïèrtionibus,quàm ver-
vecum pellibus atramento denigratis, plumbique maf-
) fula oneratis fore * cedcndum , abjedo Monacheilo- *i- cred
rum teftimonio,qui ubi fæculo feabrenunciarc profefliim>
funt, omne, inquiunt, fæcularis negotii teftimonium
perdiderunt. Aft hoc , ait Balduinus > negotium
faculare non eft. Aiunt : Et quidem te virum prüden-
tern , & ftrenuum fitimus, fed ipfic ordo expoftulat ut
Archiepijcopum unum Pontificefque duos majorie tefti-
monii quam to efte judicemus. Et de Uterarum , inquit,
teftimonio quid? Refponderunt : Teftimonium
Monachorum contra Epifcopos non recipimus , & dvi-
na pellis reciperemus ? Va, va , aiunt ad ifta quilibet
Religiofi , nonne & E v ange lia pellibus ovinis inferi-
buntur ? O hinc fimultatis dëteda confufio ! Qmd
in his Anfelmus ageret, quo fe verteret, aliquam-
diu dubitavit. Grave quippe judicavit quomodo-
cunque oftendere fidem fe literis Apoftolicis non
habere, & fomitem gravis fcandali viditefTe , verba
tantarum perfonarum in Epifcopali veritate ilia
vera efte conteftantium, adverfa fronte refellere. Tex-
tus autem litcrarum hie eft.
Pafchalis Epifcopus fervus fervorum Dei,
Venerabili Fratri Anfelmo Cantuarienfi
Archiepifcopo : falutem, & Apoftolicam
benedidionem.
H I S T O R I Æ N O V O L L I B , III,
ADverfus illam venenofam fimoniaeæ pravitatis A cilium Epifcoporum 8c Abbatutn totilis regni
radicem, Ecclefiarum i videlicet, Inyeftituràm n ' - • • •
qüàm validé, quàm robufte , quàm feverè Patres noftri
præteritis temporibus obviaverint , fapientiæ
tuæ fatis eft manifeftum. Reverendæ in Chrifto me-
moriæ prædeceflbris noftri Domini Urbani tertipore
apud Barum colledo venerabili Epifcoporum 8c
Abbatum ex diverfis partibus Çoncilio , in quo tua
Religio & nos ipfi interfuimus , ficut qui nobif-
cum aderant reminifeu ntur, in eandem peftem excom-
niunicationis eft prolata fententia. Et nos eundem
cum,Patribus noftris fpiritum habentes idem fapimüs
8c eadem teftamur. De Sacerdotùm & Levitarum fi-
liis dudum nos tibi fcripfilfe reminifeeris» Porrb
fi promoti fuerint inventi, •& fpe promotionis ad-
emptâ in eo quo reperti funt ordine manere volue-
1
■ ■ ■ I 0
clefia. beati Petri Apoftoiorum Principis , qu* in *
occidental! parte Lundoniae fita eft. Cui Concilio
priefèdit Anfelmus Archiepifcopus Dorobcrnenfis j
confidentibus fecum Archiepifcopo Eboracenfi, Gerardo
, Mauritio Epifcopo Lundonienfi , Willielmo '
eledo Epifcopo Wintonienfi , Roberto Epifcopo
Lincolnienfi , Samfone ^igbrnenfi, Roberto Cc-
ftrenfi, Joanne Barchonienfi , Herberto Nonxflcen-
fi , Radulpho Ciceftrenfi , Gondulpho Roffenfi ,
Herveo Pangorenfi , & duobus novitet inftitutisj
Rogerio fcilicet Serberienfi , 8c Rogerio Herefor-
denfi, Ofbernus autem Exonienfis , infirmitate dér
tentus , interelïè non potuit. In hoc Goncilio mul-
ta Ecclefiaftica: difeiplina: neceflaria fervari, Anfelmus
inftitujt , qua: poftmodum Sedis Apoftolici
rint, quia ilia eis macula non ex proprii culpa reatus B Pontifex fua audoritate confirmavit; Cujus Conciinhæfit,
non videtur, fi alias digni fuerint, ih eos depO'
fitionis fententiam dari 5 ut fe iterum negotiis impli-
cent fecularibus, cum in eis Ordinatiönis tempore pro-
priæ voluntatis arbitrium non remanferiti Gualenfis
Epifcopi caufam facris omnino canonibus obviare
non nefeis. Cæterum quia inter barbaros barbaricè
8c ftolidè promotus eft * in tuæ fraterftitatis arbitrio
ponimus. Sic tarnen ut de cætero in ea Regione hu-
jufmodi non prifumatur animadverfio. Quod fuper
ejufdem Epifcopi negotio , & aliis rebus per fidèles
Nuncios dirigimus , tanquam ex noftro ore audias.
Munera j quæ bcato Petro mififti , recipimus cum
gtatiarum adione ; unde ab illo qui omnium bonorum
eft retributor mercedem recipias, Datæ Bené-
venti I I . Id’. Decembris.
Rex itaque ex his , quæ Epifcopi dicébant ,
Patre Anfelmo deferipta
incongrùum exiftimalii
feriem , ficut ab eodei
eft , huic operi inferere t
vimus, Scribit itaque fic.
Anno Dominica: Incarnationis millefimo Cente-
fimo. fecundo, quarto autem Prafulatus Pafchalis
fummi Pontificis , tertio regni Henrici gloriofi Regis
Anglorum, ipfo annuente, celebratum eft Concilium
in Ecclefia beati Petri in occidentali parte
juxta Lundoniam fita , communi confenfu Epifcoporum
& Abbatum 8c Principum totius Regni. In
quo prsfedit Anfelmus Archiepifcopus Dorobernenfis
& Primas totius Britannite , confidentibus venerabi-
libus viris Geratdo Eboracenfi Archiepifcopo, Maarb
tio Lundonienfi Epifcopo , 'Willielmo Wintonia;
eledo Epifcopo , aliifque tarn Epifcopis qu^m Abba-
tibus- Huic conventui affuerunt, Anfelmo Archiefua
fententia animofior fadus conftanter infiftere cx- C pifeopo petente ä Rege j Primates regni, quatenus
c • r.. k ,'j^i o quicquid ejufdem Concllii audoritate decerneretur,
utriufque Ordinis concordi cura & follicitudine tu-
tum fervaretur. Sic enim needle erat * quüm multis
retro annis, Synodali cultura ceftante, vitiorum ve-
pribus fuccrefcentibus , Ghriftiani Religionis fervor,
in Anglia nimis refriguerar.
Primum itaque ex audoritate fandorum Patrum
Simoniaca lmefis furreptio in eodem Goncilio dafn-
nata eft. In qua culpa inventi, depofiti funt Guido
Abbas de Perfcore, & Wimundus de Vaveftoch, &
Ealdwinus de Ramefeia » 8c alii nondum facrati,
remoti ab Abbatiis , fcilicet Godricüs de Burgo ,
Haimo de Cernel, Egelricus de Mideltune} abkjue 1
fimonia verb remoti funt ab Abbatiis pro fua quiqud
pit, faventibus fimul 8c incitantibus cum Epifcopis
regnique Proceribus quatenus fine retradafione fibi
Anfelmus Hominium faceret , 8c eos quibus fe da-
turum protinus Epifcopatus dicebat, confecraturum
fponderet, férvatâ in omnibus Anteceflorum confue-
tudinei Tunc ille , Si fuorum, dixit, verbis Epifcoporum
litera concordarent , intellect a ratione forfan
quod exigit facerem* Nunc autem ne in ullo de-
cipiar , eleElius videtur Romanum fuper his Pontificem
confulere , qukm in re tarn ambigua fententiam pra-
cipitare. Ad quæ , qui Roma veneraftt Epifcopi,
refpondere : Qya diximus dicimus . qua teftati fumus ,
confirmamus , in que his omnibus Apoftolica Sedis
teftimonium, ft nobis non credit, appetlamus. Super hac
quoque tibi ex parte Domini Papa, qui hoc jujfit, de- D caufa , Ricardusde Heli * 8c Robertus de fando Ednun
damns quatenus confilio noftro te nihil haßt ans
inUndo, 8c qui erat apud Micelenei.
• StatUtum quoque eft , ne Epifcopi fæcülarium pla-
citorum officium fufeipiant, 8c ut non ficut laid, fed
ut relieiofas perfonas decetj ordinatas leges habeant,
8c ut femper & ubique honeftas perfonas teftes habeant
credos quia, dum voles , nos paratos habebis reipfa
probare his qua dicimus nihil duplicitatis inefie. At
ille Adverfus ea qua afientis lifts conferere nolo.
Verum quia fentio ex tills, qua auditu fecretius dtdici,
voluntatem Vrocerum in hoc unam faft am efie , fcilicet,
ut f i 7(ex invefiituras Ecclefiarum , fitut fe fafturum
minatur, dederit, licet id me nec approbante ntc con-
fentiente faciet, ego caufa veftri net danti nec accipienti
meam quafi excommunicatis communionem fubtra-
ham, donee nunciis quos pro negotii hujus difeuffione
Romam defiinabo reverfis pro certo feiam quid agam
folus ab eis diferepare nolo. Hoc interim obfervatq pe- E conftringatur.
fuæ converfàtionis,,.
Ut etiam Archidiaconatus non demur ad firmam.
Ut Archidiaconi fint Diaconi.
Ut nullus Archidiacönus, Prefbyter , Diaconus *
Ganonicus uxorem ducat j vel dudam retineat. Sub-
diaconus vero quilibet, qui Canonicus non eft, fi poft
profeffionem caftitatis uxorem duxerit, eadem regulâ
t nulla penitus ratione quemquam in officium
fic fufeepti honoris conficnm , out cuivis alii confe-
crare pracipiam vel concedam. Soluta in iftis contro-
verfia eft, 8c utrinque res fopita, Tunc Rex tanquam
capita: poteftati donatus, exultans & hilaris per dationem
virga: Paftoralis illico duos de Clericis fuis duo-
bus Epifcopatibus inveftivit, Rogerium videlicet Can-
cellarium Epifcopatu Serberienfi j & alium Rogerium
,' Larderarium fuum , Pontificatu Herefor-
dnefi.
Per idem tempus celebratum eft generale Gon-
Ut Prefbyter , qüandiu illicitam converfàtioneni
mulieris habuerit, non .fit legalis, nec Miflàm cclc-
bret, neç fi celebraverit, ejus Milîa audiatur.
Ut nullus ad Subdiaconatum aut fiipra ordinetuf
fine profeffione caftitatis.
Ut filii Prefbyterorum non fint hæredes Ecclefiarum
Patrum fuorum,
Ne quilibet Clerici fint fiécularium præpofiti, vel
Procuratores , aut Judices fanguinis.
Ut Prefbÿteri non eant ad potatioiîes, nec ad pin-
nas bibant.