E P IS T O L A X X X V I I I .
Dorano Reverendö , affeétyrtoco d i l i g r t^
do & diledo Guilleimo, Fra te r A n fe l-,
mus fuus} prb amore foelicicatis perfeve-;
rantiam in proficienti fanditace* pro præ-
mio fandic^tis æcernitatem m fufficienci
fcelicitare.
De litterii Guillclm fibi addjtis gaudet ,■ eutnqtte k
ftculi vanitate avertit.
Litt er« dulcis mihi veftra: dignationis, quas fuf-
cetii, cor daeirrri dile&i veftrinominis titulolæti-
ficaverunt,fublimis humilitatis odore refecerunt, profunde
charitatis fapore fatiavenint,piæ conqueftionis
affe&u compunxerunc. Quarum peticioni cùm nun-
.quam velim deficere, utique fateor refponfioni me
nêquaquam pofle fufficere. Cùm e'niha in toto me Sc
in orrinibus q ui in ine func, 'confcius ipfe mihi fim
nihil eflèdignum tanta poftulatione $ Sc veftra bénéficia
, qnod valde majus & mihi charius eft, veftra
erga me diledto plus mereantur de mè quàm meipfü j
certè nulla fofficit affedui meo verborum devotiö ,
E P I S T t) L A X L .
Domno & Patri reverendo, amico duiciC
mo Helg'oto , Frater Anfelmus, vitje pm*,
fends diucurnam profperitatemV & future
« c em am ‘foelicitacem. ’ J ,
• ComMtndat ei Rogerii Abbatisftatrem,
DOmnus. Abbas * Rogerius certus de vobis &
de hie,quia fic nos in cor tinum & animam unam
ignis charitatis conflavit, ut quod alter alterum fare
* noluerit, hoc ipfe nolle non poffic: petiit a me qua.
tenus ejus Frater Gunfridus, qui Cadomi moratur
veftra: San&itati commendaretur per rife. Non ut alu
quando, autejus'injuftitiiin aliquacaufaa vobis Fa.
veatur y aut aliquid de ejus fervitio, quod Domno
Abbati & rhonafterio veftro debet, j>er vos relaxetiir:
fed ut charitatem, qiiam vos omni proximo feitis de-
bere, familiarius ilii, cumid ratio videbitur exjVere
prbpter amorem veftrum dignemini exhibere. Siigi.
tur judicat prudentia veftra quia quod tantus amicus
me poftulat non indecenter, nullatenus poflum nega-
re decenter i ninil aliud reftat, nifi'ut, quod omnibus
-.feift honeftum amiCis,concedatis libenter.Salutate Du-
*jua vobis,quia plus non poflum, offeram memeci^- ^cem & Venerabilem Patrem & Dominum noftrum...
fum. Quatenus veftra San&Itasnec jugem tnemoriam * Domnum Abbatem, & omnes diledos dcfminqs & pi
fui, in me velut in fuo dubitet non effe • & fi quid di- Fratres noftros, qui yobifeum funt. Pax Dei, qii« exu.
vinitfts fit in me, cferta fit* velut quod fui eft, fuum <perat omnem fenfum-, cuftodiat corda veftra & in-
efle. Quoniamlgitur non folilm orationis, fed & mo- telligentias veftras.
nitionis'& omnimoda* follicitudinis debitore me fcio ____________’
Sllius faluti, cujus me ipfum efle profiteor} rogat,
monet dile^us fideiis vefter, ne arefca^ per amorem • J ,
fxculi femen bons voluntatis, quod in vobis pet divi- E P IS T O *L A X L I.
numrerpcaum^pitg«minare:netenMntBrlaqa«s £ , ^ „ 0 fUQ & p atri ArchiepLfcopo reveren-
laeculi pedes. veftn,qui jam non folum per opera ml- ^ i ’ ■ .rr r> "rfericordi*,
fed & per celfioris tramitis intentionem & amoris^fredtu aJgmflimo.Lan- •
in Via arterna cceperunt ambulare. Sed follicite aver- fran co , fuus fubjeiflione & amore fervus &
tendo oculos mentis veftrac, ne videanrvanitatem filiuS, Frater Anlelmus, quod fuus.
Temper eos per indeficientem intentionem converfosD
habeatis ad veritatem* . Lanfranci modefiiam de manerum tenuitate pudicet:
E P I S T O L A X X X * IX ,
Suo* dileÀiiÇmp amico, & Fr^tri 5 & quö-
niam hoc* charius auditur, chariffimo fxlio
M au ritio , Frater Anfelmùs , falufem.
Se'aecepiße murera traftßnißa. • •
PRetiofum munus pretiofie mihi tua* dileâioriis eâ
charitate, quâ miflûm eft, fttfeepi • & in eum
1ifum i ob ampliorem tui memoriam, quern poftùlas
penes me manfurum conftitqi : non tantùm, ut reci-
piam aliud, ficut promittis, quantum quia fic xibi
plaçere & ego fcio, &,tu‘fignifîcas tuis didis. Pro
quo grätig tibi feribendo referrem, nifi tu feites duia
plus aliqüid paratus fui tibi feinper tribuere, antequä
effet quod poflèm retribuere. Semper enim fui & (urn
memetipfiim, & quod poflum, tibi & pro te parat us
impéndere. Feftinat lator,co^r.qua: conantur erum-
pere, animi yerba reprimer^Spc tarnen fubiiiferb,
quod tibi fui, hoc perfifto. Vale.
80
SIcut paterria veftra* DileClfio nefcit liojn efle mihi,
& cùm non largitûr, mùnifica ; & cûm fecura eft,
follicita : ita feitote, imô feitis fidelitatem noftram, •
& cùm tacet,nunquam effèingratam.Cùro enim *mi-
hi non mittitis ex ufu dileefto dile&ori veftro pretio-
fa munera, blandè fatisfacien.do pretiofiorem mandat
s excufationem ;& cùm certi fitis me nihil contra
Chriftianam fidém fentire, fatagitis tarnen, ne quam
£ de me pravitatis veffalfatn aliqùis poffit habere opi-.
nionèm. Quippe salis , qualis ilia fuit*, quam mihife-
ciftis, muncrum exeufatio, cùm à tanto tantilio fit,
munus eft mülto pretiofius purpura & auro.. Qutd
utique munus non mififtis ideo quod eo me indigert
putaretis, cùm nequaquatn ignoretis illud mihi in cordis
area Temper reconditum jfed quia benignita? veftra
nuncinm à fe ad mè vacaum tranfire pati non potuit.
Nequc enim cùm veftra fufcfpio dona,opus habeo eo-
r-um commendatione, qoae nullatenus dubito verâ mei
•dileâione fieri : neque cùm non affluunt, indigeo ex*
eufatione ; quia certus fum ea ♦ ceflàfe aliquâ juftû «> * '
tione,quam fi vobifeum inteHigerem,eligerem vobil-
cum. Qu^od autem præctpitis ,*ut circa quafdatn non
meas, nec alicujus Chriftiani aftertiones, fimplic>ter
quam me feitis tenere, véritatis fententiam proféra®»
gratiffimè accipio, & libentiffime«obedio,/Didici ®
fchola Chriftiana quod teneo,tenendo after o, afïèrcdo
0 ƒ quia fi q“ « «otum qui habéfit fabftantiim mun- A communiter defidero 5 ideitco vos (imul unius epifto.
T dederit indigenti vel calicem aqua; ftigida:, prop- la . ...- -.m F'ï/t»! A/ tirAVtml r-irir fteoa llocutions conjungo._Si- b_en e _m• eminit Difeafo ve- ’veiü amorem Dei 4c proximi, eleêmbfynam façic, 1 r .
& non perdet mercedem fuam. De monàchorum ve-
' abftinentia hoc fentio ; quia quanta majore amore,
n-iautproximi.monachusab appofitis fibialimentis
abftinueric» tanto majorem & facit eleemofynam, &
acqinrIt mercedem.
0 m m m m m m w â m m m m
E P I S T O L A X L I I .
pomno, amico, Fratri chariffimo Henrico ,
Frater Anfelmùs 5 vitæ præfenris profpe-.
ftra, quales vos Temper optem videre prxfentes, fuf-
ficienter novit quales vos affiduc defiderem audire
abfentes. Quoniam namque, ut veftra mihi teflis eft.
confcientia, omnibus vobis fratris diledionem, &
infuper uni veftrum patris diligemiam ex corde non
did5m impendi, fed volui impendere j nullum interja?
centis terree marifque fpatiu affedum veftri a me va-
luitabrumpere. Licet igitur Re.verendi Domini * Sc
Patris noftri Archiepifcopi prafens vobis confilium &
admonitiOj fingulorumque veftrum ccntinua,.quid
fuus habitus profiteatur, meditatio , mutux quoque
in fan&o fervore collocutionis freques accenflo fufH-
ciant, quibus veftra ftudia bene incepta quotidie ad
ram diucurmtacera, & fucuræ » foelicem B meii0’ra proficiuht : exigit* tamen indëficîe^dileftio
jeternicatem.
Volet quod vix feribendi vixque legendi & orandi
otium habeat.
Uamquam vera dile&io femel accenfa Temper
flagret, fine ventilationis inftantiâ ; non tarnen
parùm jucunditatis ab amicis ex ea percipitur, five
O
a praîfentibus, ex mutuæ converfationis ; five ab ab-
fentibus, ex alicujus commonidonis frequentia.Ç^uo-
niam igitur, fiipernâ ficdifponente providenriâ, mu-
tuis afpedibus inyieem non poflumus jucundari ; vel
alternis miflïs falutationibus , & fi nbn quantùm vout
exhortatioUes noftrs, qualefcunque fiut , vobis
quamvis abfentibus & non indigemibus non defi-
ciant.
Moneo itaque & precor, chariffimi, quatenus nihil [kM/»
fic, quod mentem veftiam a fui revocet cuftodia \ foi- ** l*
licite difeudat quid quotidie acquirat proficiendo, ne
quid,quod abfit, perdat deficieiido. Sicut enim in vir-
tutibus difficilius eft aliquid non llabitum conando af-
fequi , quam defidia carere: ita gravius eft recuperate
quod per negligentiam amittitur, quam adipifei quod
nondum quis habuifTe cognofcitur. Semper igitur, di-
leftiflimi, prxterita quafi proniiiilo fic deptiteds j ut
& ilia, ad qua: profeciftis,* tenere non concemnatis ; ,
lumus, faltem quamftm poffumus, ab invicem debe- C & his aliquid addere licèt per infirmitatem nequeatis |
. V w --- c r tarnen per importunitatem fètnpér contendatis. Quoniam
namque inter niultos vocatos pauci funt ele<fti *
certi fumus omnes, veritate dicente : fed quam pauci
fint, incerti fumus cundli^yeritate tacente. Quaprop-
ter quicunque nondum vivit ut paucijaut vitam fuam
corrigat,aut inter paucos fè colligat j aut cum certitu-
dine reprobationem timeat: qui veró jam fibi videtur
de paucis, non ftatim de fecuritate eleddonis confidat.
Quippe quoniam nemo nofttüm feit in quarltam pau-
citatem redigantur e led i: nullus * utique novit fi jam
fic inter paucos eleótos, licet jam paucörum fit fimilis
inter multos vocatos. Nullus igicur reu ó refpiciendo
penfet quam multos in via cceleftis patri« prxcedat:
mus Istificäri. Quapropter fi mihi tarn fiepe licerec
quam fiepe veilem, utique fiepiffime fchedulam Sc
noftram vobis dirigerem, & mihi veftrum exigerem.
Mihi quippe, meis id peccatis agentibus, fic nön fo-
lüm di&andi , fed 8c legendi & meditandi five orandi
opportunicatem video remotam, ut credam a me Dei
mifericordiam amptam. Unde, licet non quantüm ad
eandem revocandam mifericordiam divinam fufficiat,
inconfolabiiiter tamen,doleo:quia cum tantum fit mi-
fero mihi quieth impedimentum, nullum meconfola-
tur inquietudinis emolumentum. Qua in re cüm non
jufte mihi videar.viles & fteriles, quas tamen negligent
non audeam, oedupationes accufare: nequaquam
4i. itaque
tarnen rem interiiis çUfcutiens, meam valeo ignaviam j ) led indeclinabiliter in anteriora incentus follicitè conexeufare.
Adeo namqûe vilis mens mea quafi quadam
naturali anftatur anguftiâ,bonæque voluntatis languet
imbccillitate,uturji quamlibetparvæcura:,ca:teris ex-
clufis, totanon fufEciat, & cujuflibec oneris tentatio-
nifqûé gravedine vidla fuccumbat. Quapropter, mi
chariflime Frarer & Dominé , quoniam ex charitate
& mea mérita,fi qua eflent,veftra efle vellem ; & quæ
veftra funt, mea eflè confido : de mea defperans igna-
Vla ?sftram precor & exhortor ftrenuitatem : ut qui
me ex meominùs proficienti defeèlu fentio reprobari,
per * veftrum indeficientem profeflum merearrevo-
Valeat, & valeat nunc & in æternùm diledta
mini yeftra Fraternitas.
w j f , E
E P I S T O L A X L I I I .
Domnis,& Fratribus, & amicis chariffimis,
Uerluino , Gondulfo , Mauritio , Frater
Anlelmus; afeendendo de virtute in virtu-
tem 1 pervenire ad Chriftum fummam Dei
■virtutem.
B'ccenfis monachtt, in CantuAritnJi Eccleji. mm
d'gcmcs j ndhortatur ut melitrn femptr
profit tant.
Qi^oniam & unum eft, quod vos pari intenditis
Propofîto j ncc eft diverfum, quod egorde vobis
fideret, fi jâm pariter cum his , de quorum eleftione
nemo dubicac, ïncedat. Videie igitur, chariffimi, ne
qualibet occafîone timor Dei, quem concepiftis, te-
pefcatjfed femper quafi indeficienti ftudio ventilatus,
in dies fervefcat; donee vobis in fecuritatem «ternam
mutatus lucefcat.
Valetc, amici mei amantiffimi, & rogo vos per fra-
ternam charitatem quam mihi debetis, orate folito
inftantiùs : ne ego., qui vos hortor ad profeélum, per-
ficiamquem jam dlim verè incepi, & jam nunc fere
effici., miferabiiem defedlum.
c& cfeû^.sbcftrotoofocfccfecSîûÿj^ûÿacSïûfet&^btâjû^cftïi^îcSîcSaûÇta
E P I S T O L A X L I V.
Oîim focio & Fratri coæquâ familiaritate
diügendo, nunc Domino & Patri cum dia
ledione reverenélo,* Roveciftrenfi Epif-
copo Hernofto : Frater Anfelmùs, in hac
vita integram incolumicatem, in fucura
perfedam foelicitatem.
Acerrimu opprejfum doloribw ad patientiam
excitât.
C Um audio qupd frequentibus 8c gravibus mole-
ftiis ferè ufque ad mortem caro veftra atteri-
tur, contriftat me humanâ masftitiâ meus affedus :