57« • S A N C T I A N S E L M I
»frinfimfto propofito, adqùod conyeniftis, ftudeatîs A - * .y .
proficere ; Sc
nulla parce clàm vel palàm antiqui
hoftis infidias vos _
peroe'ittatis irruftipere. Quod ut
efficacités efficere valeatis,invicem vos charitativè eu
ftodite, mônëtë, corrigite>Sc hæc àb invicem vèlüt
magna bénéficia vobis impendi benignè fuftinete;
Piælati fubditos ftudiofos benignitate fuftinëantttepi-
dos exhortatione accendanc : fi qui funt pervicaces,
difciplinà cocrccant. Subditi Prælatisnon fi&â obe-
dientia, Sc maximè Abbati, fubjacère ; Sc vos non
graves,fed faciles ad pbrtandum exhibere : valdè nam-
que fubditicoram Deopeccant,fi Pr&latos non me-
tuunt fuis moribus gravare, qui eos folo Dei timoré
occafîônc & fraterna charitate fufcepêrc porkare. * Occaliones
equitandi Clauftrales, nifi cogente obedientiâ, non
E P I S T O L A X X V I I I ,
Dîle&i{fimo'Domino, Reverendo Flandri*
Principi Ruberto, Anfelmus, fervUS fefVo
rum Chrifti Jefu, vocatus Archiepifcopus
Cantuariæ : hdeles ôrationes. . v
Hortatur ad jufiitiam tnagis magifijut fetlandam.
QUoniam chara mihi eft Excellentia: vefr* béni
gnitas, quam mihi,quotiens vobifeum g f e j
----- — ----- ................................-------------- lum,dignatieftis oftendere : debeo vel litteris aliquan
iolum non exquirant ; led nec occurrentes fufcipiant. D dofigmficare ejus memoriam apud menunquam vet
r>„i i»nim rlanftra M u ^ r -v— * ™ rafcere,& me Deum ©rare quatenus ipfevos fijabe*
Qui enim clauftra ttionafterii libenter exeunt, non
folftm fibi, fed Sc aliis fuoexemplo noxii funt; q io-
niam aut murmurationis auc vagationis iilis au&ores
funt. Nec Domnus Abbas ullatenus hoc conCederd
debet, fi rigorem Ordinis vult fervare: hofpites cum
gaudio fufcipientes,illis fecudftm facultatem veftrarrt,
cum omni hilaritate miniftrate. Conftitutionem no-
. (tram & veftram de eleemofyna pauperurii, nullo mo-
do minui permittatis: fed pocius,fi poteritis intellige
re qualiter earn rationabiliter augere poflitis, augete.
Omnipotens Deus * voluntates & adtiones veftras
dirigat in beneplacito fuo, Sc faciat vos ab inviceril
videri in regno fuo» Amen.
nignitate dignecur ab omni malo defendere. Et quoi
niam mihi injun&um eft ut in hujus vit* exilio, qù0I
valeo , ad coeleftem patwam non definam exhôrtari •
hoc certe fervitium illis non debeo fubtrahere, quibus
fcio me dile&ionis debito copulari. Suggerit igitur ve-
ftr* Sublimitati non corripiendojfed de bonis ad mel
liora invitando,mea humilitas lit aflïduè cogicet illud
quod fiera jubet auàorjtas : Diligite jufiinam } aui /«. St
dicatis ttrram. Quanto enim illorum quibus terra 1
comaiiftaeft ad regendum, præeminet potentia • tan.
to magis,fi à juftitia deviant, non regunt, nec adjuvant
humànum genus ; fed perturbant Sc gravant fuâ vio.
çlentiâ. Taiibus utique »terribilis ilia comminatioin- a.
tenditur : P $tentes potetiter tormenta patientnr} & for. Sy
tioribüs fortior infini cmciatut. Semper igitur in a&i.
bus luis fervet juftitiam veftra prudentia ; & in offen-
fionibiis quæ fibi fiunt, indulcet earn fua mifericor-
dia. Nam.& hoc jûfticia imperatjutqui fibi vult mife-
vreri, mifericordiam aliis impendat. Breviter monui
quod cor meum aitidue defiderat : led omnipotentem
Deum precor ; lit fie ipfe vobis terrenum principatum
gu berna re tribuàr, quatenus in futura vita regnucoe-
lefte vob s rétribuât. Salutant vos,ut fideles fervi Do-
minum, Fratres noftr* Ecclefi*, pro quorum néceffi-
tatibus in Flandriam * latores præfcntium mittimus : «/,|
qui mecum-veftram pietatem flagitant ut ficùt ipfi in
his qu* Deo in fe placent, fi qua funt, vos Fratres elfe
Ànfelmus vocatus Archiepifcopus , dileàif-
iimo Fratri, Domno Priori Baldrico j fa-
lutem & benedidionem Dei, & fuanijfi
quid valet.
Latidat ob bonam famam : & ferit prohiba me fubd\t\
fatla prdatornm dijudiccnt.
Ratias ago Deo, à quo eft omne bonurti, Sc dul-
G d f f im z McókiomVeft.x pro omnibus bonU 2 ™ ' ^
qu* dc « mshi^eferuntur ab omnibus qui a vobis ad u erit f in veftr3 tuitfone percipia|,t_ S j| „ "mus
. me veniunt. Et quamvis veftra bona voluntas bo-
numquepropqfitum jam longo ufui probatum confir-
matumque fit, ut frequenti non egeat monitione : dul-
ce tarnen mihi eft ut vos rogém toto corde j ut perfe-
veretis in Deo gratâ intentione j quatenus in futura
vita gaudeatis de beatatetributione. Et cùm de omnibus
veftris bonis ftudiis Sc operibus gaudeam ; in illo
maximè cor meum exultât, quôd Domno Abbati be-
fiignâ obedientiâ concordatis, & laboriofum ejus
onus Sc onerofum laborem veftrâ confolatione levipariter
ego & illi uxorem veftram , ut Do.........
chariflimam, quam fic adjutricem noftram vobifeum
efie, cùm res exiger, depofeimus, ficut earn vobifeum
in dilc&ione Sc orationibus comple&imur. Va^
lete. •
E P I S T O L A X X I X .
gatis, nec pati poteftis ut aliquis ejus ordinationibus Anfelmus gratia Dei Archiepifcopus Do-
«“ ^ Cer<um e? in! « ® . & «P « * - • .minis , & filiis fuis chariffimis, Domno
taentol*pecogmtum, qrnamonafterium in quo fub- Priori c u a
ditifadtaPr*latidijudicant,benign^Dei difpofitioneE n ^ ^ 5Prlon Antonio,
non difponitur; fed per abrupta vitiorum dilfolvitur, Uomno > rnu lto , & Donjno Ofberno,
& difeordia feindeute deftruitur. Ubi vero Prselaci fa-
d a & ordinati©nes, velut à Deo iofpirat*, ab omnibus
communiter fufeipiuntur ; ibi Deus inhabitat Sc
quafi propriam domum, cüjus tota cura fuper ipfum
jadatur, difponit Sc ordinat. Hoc ergo fuper omnia
preqor & moneo ut fervetis, & in hoc ftudio inftanter
perfeveretis. Omnipotens Deus dirigat omnes adio-
nes veftras, Frater chariffime, Sc ad vitam perducat
> jfctcrnam. Amen.
8 0
& aliis fervis Dei in * Chrifti Ecclefia ^
commanentibus : Temper dele&ari in Domino
, & ejus perpétua benedi&ione tuen’.
Vt Cant »artenfis Ccenobita Jic ob c dl an t Priori,
& Subprioriy ac fibi, '
AUdio inter vos cfTe fcandala Sc murmurationes,
quia quidam funt inter vos qui‘fe Domno Priori
(ubjicere contemnunt, & ea quæ licentia ejus facienda
funt, illo omnino nefeiente & fine ejus licentia
paflim faciunt : Sc cùm ab eo, vei ab aliquo repre-
. nenduntut
E Pf S T O L ARÜM 1 IB. II I. 377
dahtur in capitülösèjüS fè jndicio-regulari humrli- A certe mentis & fnutrimentum virtutum eit ; èordis
‘ien r Kderê dèfpiciunt : & ifiluper hoc fe tötum hö- munditia^:ciii ^ifib' Det foiritualiter nrnmittitnr •.tare 10° . - ....._aUiâqritate facèrè afalzir_m__a_n_t.1 Üijde qi_u_arf.i jd;i_v_erf*
& partium diflîdentiuni lires inter vos nafeun-
•e v, jjfcordiæ.-Qua de rè veftram Diledionèm feire,
1 o\o quia nunquam in noftra voluntare fuit,nec Deo
v ^g^B^eritfpt in Ecclefia mihi ad regendum com-
jfla0 tanta & tamreprobanda inordinatio ôriatur ;
v ’a|jqU° cafaoritur , nucriacur aut permittatur.
Pricipio igitur ut omnes , fiait mihi . noftrâ fervatâ
rielatioiie j & in pecendis liçentiis"&'iri èxeqüendis
P ancJat.i?, & in judiçandis negUgenti.is, Domno Priori
& ppff P p , Subpriori fubditi’ fttjs humili bénimunditia
, cui^yifib Dei fpiritualiter promittitur ; ad
quam mundiriam nullds ; hifi per magnam cordis cu-
ftodiam perducitur. Unde fcriptum elt: Omni cUfiödia fnv.
ferva cor tuum. Ad quam euftodiam, poft gratiam
Deij quantdm ad humaniim ftudium pertinèt ,.hóc eft
fingulare Sc efficacius confilium, ut fempeir cor ve-
ftrum Sc ubique v quandiu vigilatisd aut leékione, aut
oratione, aut Pfaimis , auc aliqua utili cogitatione,
fiv.e intencionefitóccupatunv .VQS ( Domina Abbaiik
fa ) precor üc matrem, mon^o^ ut fororem , hortor ut
amicam, pr*cipio ut fili* charïflim* , quatenus R.
Epifcopo Ofriiundo omni behfgriitatèfancfcam & Deo
’irate/Si beqignâ manfuetudine. Çt qubniam præfa- placitam obedientiam , ficut decet, exhibeatis, Sc
■v munhuwtiohïs',qaqfam & pondüs fuper Dom- ejus dileélioném & familiärem àmicitiam atqùe con-
^ijlelmum Quidam maximè iniponüht : de illó_^ filiüm Sc auxillum in corporalibvis, & in fpiritualinofljiqaty?
» dirio quia nunquam vdlüi, nec void ut
aiiuuoniodo Priori inobediènter refiftat ; nec de illo
aliudftatuo, qüàm q^ôd., vobis audiénübus., inCa-
oirulQ de illo prçcacus füm , & confufui, rum-propter
memoriam Domini Sc Patris noftri Àrchiepifcopi
Lânfranci, turn propter jnfirhfitatem éjqs. Quod ta-
! men non fine diféretiohe Sc humili obedientiâ fieri
L 7. ullateniis, conceçfo. Fax Dei, quâ exuperat omnem
1 fcnjïm-, cvfîodiat corda vefira , &, ïnteUfgentias vè-
' flras. Amen.
' isaæi mm
E P I S TOL A X X X . - ç
‘ Anfelmus vocatus Archiepifcopus Cantua-
rioe , Sorlinbus, & Filiabus c-hariflînlis,
Reverend* Abbatiflà: Wintonienfi Ma-
thildæ, & aliisa aiocillis Dei fub ïllà con1-:'
manentihùs ;t le £ io fponfo Chrifto femper
placere.
Obfecrat preces fuo inchoatas nomine perpétuant,
& 'Moniales pietati affiduc vacare,
Ratiasàgof Sanditati veftr* quia, ficut audio
> mé affiduè orâré non ceflat. Et precor, fujf
bus,habere illi quod ex vobis eftexhiberein Chri-
fti chafitate ftiideatis. Omnipotens DèuS, fponfus
veftér, fit fériiper euftos veftër. Amen.
E P I S T O L A X X X t .
Ànfelmus vocatus Archiepifcopus , Fratri
charifiimo, Dömno Àbbati Coenobii fan&i
Wlmari Lanfrido .; divino régi confilio ,
• & adjuvari auxilio. : >
Vt gregem non déférât ob varias moleftias»
DE petitiorie veftra, qua mihi infatigabifiter ih-
ftatis , quatenus ab Èpifcopo veftro confilio Sç
precibus meis iencem impetr^re.vpbis liccntiam Ab-
batiam, in qua vos divina cohffitùit difpofitio , de-
fêrendi j fæpc multumque mecum cogitavi, & cum
aliis in quibiis cpnfilium fpirituale fperavi '2 fum locu-
tus ; Sc intellexi, quamvis proptér'éompaffioherh,qua
triftitiaê Fraternicatis v'eftr* compàtior ; valde vobis
‘■ 'conga^iderejn , fi Dei miferatione, confilio & per-
miuione Archiepifcopi & Epifcbpi * veftri, defide- *
rium veftrum alfequcrcmini : përièufofum tarnen mihi
]ubd charitativè incepit, perfevérahter faciat; p «(Te tam inufitatam rem petere & confulere. Timeo
dohec appareat quid di vina difpofitio de meintendat :
quatenus veftris orationibus exoratus Deus mihi in
tribulationibus meis fit clethentior, & vobis pro im^ '•
pensa charitate fit bèhighipr. Præterea 8c ofticium à
nie injun&um exigit, St dileftio quam in vobis er-
ga me feiïtio , me invitât ; Sc chantas 3 qua vos dili-
go,mihi perfuadet,ut fdcundtrm veftrum ftudium'
aepropofitum mëà eifiiortfitur comonitio femper ad
meliorà prpficère, & hünqUam ab his , ad quæ gratiâ'
Dei adjuvante attingitis, riegligentiâ veftrâ gravante
deficere, Q^iod ùtiqtieefhcaciter implere ppteritis,’
B9.V.I. ^ illud confiderantes quod fcriptum eft : ejui modica
r ’!? dtfpiciiy pàuUtint decidit \ Et : efui tirnet Deum, nihil
enim méhoh päruhi peccarc, fi meâ inftantiâ locus
vobis commiftüs-otiini reftoïe dëftituitur ; atbué &
rerum & mortirt* & Ordihis ; majôri, imô omhi-
mbdâ vaftatfbhé'däftruituf. Si enim äd aliud ibi veftra
non prodëflèt pratfenfcia'i nifi quia non ibi regna-
* ré poteft, nec libéré exercetifiboaliquâ reprehèhftonë
malitia : ira hec rnalè ibi eft, fifcüti e(Tet, fi èflet fine>
r>eélore,aür in Of^linià autin'rërum deftrudliöne imon
tarhen poftetis conqueri, qUàfî ibi inutiliter viverefis,-
Ubi tantum malüm 8t corporale & fpirituale, Ué
locum prædidburh -deftrueret, comprimeretis. Quanto
magis nunc fë Veftra confolari poteft prudèntia ,
cùm fine aliqùi'fub ilia, qui ejus cbnfilio Sc gubér-
^ 'f j’etiani minima Ordinis veftri non heglcxeriv p nâtione uti defiderant,& volun’tariâ fobjeiftioné ilus.
Tanto enim vigilàntiùs à minimis exceflîbus debe-
mus caverë, qùantb eo's frèquentiùs coghofcimus fë
hobis ingerere, & quanto callidiùs decepcor nofter
inèis efte cùlpârh • aut contemneiidam, fi qua
^ 1 nititiir nobis perfuadérè. Quod non ' folùm in'
e^l^.ftorjbifs pperibus, '(^d é'tiam in ïntîniis Cogitatio-
^büs deb'etis fervare, net' minüs Deo dif^licere in-
ddeentérh cogitationÈih'i’qb'âm ho minibus ireproban-
ûatn aftionem debetis jüdicare. Denique ficut fpon-
«carnalium vitiorym exteriorem foeditatem exeetft-
^es 5 per pulchritudinem carnis & veftium aptitu-
lnem ftudent placere : ira fponfæ fpirituales Regis
regum Filii Dei , foeditatem interiorem deteftances,
.,??enï’s pulchcitudinem Sc ornamenta vimnum ,
ut 1Ui placeant fempec debent ftudere. Pulchritudo
li bbediunt. Eft & aliud unde'iff tnbulatione veftra-
debetis gaudere/quia hon eft dubium vos illam bo-
lio zelo Dei habere; & timore:Dei-cujus cbnfidera-
tione illatn fugere non audetis, fuftinere. • Certe ubi
totrationes funt CPnfolatiPnisf6^ fpiritualisltftiti?sf;
non magnum pondus habere debet amafitudo triftiy
ti®. Quippenon folftmcohfiderar-Deus.quanthm'ftuj
dium alicujus in aliis proficiat; fed etiam , aut foHsian
magis, quantum laborem in intentione proficien-
di, & dolorem quia non proficit fecundftm inten-
tionem, fuftineat. Noftrum enim eft laborare, Sc
feminare ; Dei verb eft incrementum & effedlum dare.
Quod noftrum.eft, quanivis eo adjuvante fit, nobis
retribuit; quod aucem fuum eft, fibi attribuit. Quod
fi hsc mens veftra not? vult aut non valet fufeipere j
Bbb