lENRiGTJs auditis, ex toto aflènfum prsbere. Nunc itaque quo-
niam in fcripcis veftr.is aliud legimus, 8c aliud ab
ipfb Fratre percepimus , confilio nobis eft, ut eun-
.dem filium, noftrum apud nos retineamus, quouf-
que , -Domino ducente , in Angliam veniatis,. nili
fortè aiiquid aliud quod nobis faciendum fit, an-
tea mandaverkis. Cüm autem ( Deo donante )
vobis potential iter loqui, & rerum caufas hinc
inde audire poterimus , fi vita 8c dotftrina hujus
amici noftri vobis & pa trite veftrs utilis eile vide-
tur, injuntftä fibi obedientiä ad ele£tionis fus locum
, li eum fufeipere vultis , redire poteric. Si
verb in corifpp&u veftro aliud placitum merit, nos
eum ut virum in Lege Domini multipliciter inftru-
, éfcum, & omni bono «operi aptum cum magno gau-
dio retinebimus, & fic fpem bonam in mifericordia
Dei haben tes ,-ejus reditum fru&uofum habebimus.
Vale.
Itaque de his ita.
Sed düm talia circa Monachum Cantuarien-
fem geruntur in Scotia , quiddam noftris fsculis
inauditum concingit in Anglia. Wilhelmus enim
■ filius Regis Henrici, cujus in fuperioribus hujus ope-
Finis L il
A ris nonnullis meminimus , Patrem fuum à Nor-
mannia in Angliam regreftum iequi geftiens, navem
ingreditur, copiosâ nobilium , militum, puerorum ac
foeminarum multitudine comitatus. Qui mox portum
maris evécti miraque aeris ferenitate freti, freto
elapfi, in modico navis quâ vchcbantur , rupem
incurrens, everfa eft ; & omnes qui in ea xefide-
bant , except© ruftico uno , & ipfo, ut fereba-
tur, nec nomine digno , qui mirâ Dei gratia vi-
vus evafit , marinis fluófcibus funt abforpti. Quæ
res multorum mentes exterruit , atque turbavit, Sc
de occultis jufti Dei judiciis in admirationem
concuflit. Eo tarnen citius fedata eft in plurimo-
rum animis hujus turbationis jmmanitas , quia
animam Regis, quern maximè hoc infortunium ref-
piciebat, videbant virili animo fe agentem, & x -
► quitati judiciorum Dei ( cui nemo refiftere poteft )
hæc fummiflb gcftu & voce attribuentem. In
his namque fe confolans , humili fpiritu, 8c ore
dixit quod omnibus Chriftianis in cunâis even-
tibus fuis- dicendum fore intellexit , videlicet»
Sit nomen Domini benediftum in facnla.
Amen.
i Quinti.
MENU
L Rnc,
E A D M E R I
CANTU ARIEN SIS MONACHI
HI S TORI A NOVOR UML
I B E R S
SenricUS Ua jocünditate & èxultatione Regnum An-
B B güæ in reditu Regis exhilaratum hierit j qui
temporisillius recordatur, 8c ( me tacente )
advert'ere potent. Spesetenim magna magni boni multorum
mentibuseft inde profe&k, qus libi promitte-
ret levamen & auxilium à magnis malis, quorum
tsdio nimium antehac videbantur infe&a. Verùm
dum fama iutonuit, Willielmum jam olim regni
hsredem defignatum , dc medio effe fublatum, non
parvâ bons fpei portio periit ; confideratis inju-
jftitiis , qus in omni genere hominum illis diebus
tmergebant. AttamenRex legalis conjugi nexu olim
ioJutus, ne quid: ulterius inhoiieftum committerec ,
confilio Radulphi Cantuariorum Pontificis, & Prin-
cipum regni, quos omnes in Epiphania Domini
iub uno Lundonis congregavit , decrevit fibi in
tixorém Atheleidem filiam Godfredi Ducis Lotha-
ringis , puellam virginem , bonis moribus, 8c décoré
modefti vultus decenter infignitam. Ad hujus
Jgitur cppuli perfedlionem direéti Nuncii funt, qui
cum his quosJDux memorätus Angliam pro hoc ipfo
deftinaverat, feftinantiùs irent , 8c futurara Regni
Dominam ( ut decebat ) fummo cum honore addu-
cerent. Venienti ergo illi occurfus Epifcoporqm 8c
Procerum Regni Doff is (ubi appulit) grandis fa<ftus
, & inde ad Curiam Regis ufque perdudta.
* Cum hæc ita adminiftrantur, conventu Principum j
qui pro qccurfu Reginæ fa«ftus fuerat, nondum fo-
lutoj magnus fèrmo habitus eft de difcidio quod
eo ufque verfabàtur inter Radiilphum Archiepifco-
pum Cantuarienfem , & Thurftanum Eboracenfem.
Siquidem ipfc Thurftanus ( prout fuprà defcripfi-
mus ) à Calixto Epifcopus ordinatus , ,litteras ab
ipfo Calixto, more quo cundhl Roms impetrantur,
adeptüs fuerat; quibus jubebatur, ut ipfe Thurftanus
Epifcopatu fuo potiretur, aut Rex anathemate,
& Radulfus fufpenuone Pontificalis officii pledte-
retur. Ad quod recitatæ funt fententiæ Privilegiorum
quæ fuperiori Iibro indidimus; & quàm dignè Deo
hæc Apoftolica difponerentur , intelledtum eft ab
omnibus. Tamen ne præmiflæ intentio poenæ, Regem
vel Pontificem aliquatçnus conturbaret, ex
communi confilio permilfus eft idem Thurftanus,
Angliam redire, & Eboracum, Regiâ via, venire.
Quod & failum eft eâ'difpofitione, ut nullatenus
extra Parochiam Eboracenfem divinum officium ce-
lebraret, donee Ecclefiæ Cantuaricnfi de injuriâ,
quam ei intulerat, abjuratâ cordis fui obftinatione
iatisfaceret.
Hæc inter de Reginæ maritatione, neene in regnum
promotione a<ftum eft inter Regni fublimiores,
E X T Ü S .
& in Vindlefora ipfiim negotium adfniniftrari dif- henricus
pofitum eft. Ubi cüm Epifcopus Serberienfis, quia x- Rex*
Caftrum ipfum in Diocoefi fua confiftit , officium
ipfius copul* niteretur adminiftrari , contradi&uni
& comprobatum ab aliis eft, magis ad Archiepif-
copum Cantuarienfem id pertihere , ea ratione,
quod Rex & Regina fpeciales ac domeftici Parö-
chiani funt ipfius; nec Dioccefem cujufvis Epif-
copi ei poffe prteripere , quod fui juris dignofeitur
eile, cüm tota terra, lege Primatus , Cantuarhe Pa-
rochia fua fit, & omnes Epifcopi totius Inful* Pa-
rochias quas habent, non nifi ab ipfö, & per ipfum
habeant. Sedata igitur in his controverna eft.
Itaque quoniam Radulphus Archiepifcopus corporis
debilitate gravatus, minifterium ipfum opportun^
exequi nequibat, injunxit illud Epifcopo Winto-
nienfi , ne fi Epifcopus Serberienfis illud adminiftra-
ret, infuper venturis temporibus aliquis tale quid,
ex fu i Parochhe audtoritatc, quam ex Gantüarienfis
Epifcopi obedientiä fibi vendicaret. In craftino autem
expletionis officii hujus , dum in Reginam ipfä
puella benedici debuiflet, & jam di<fto introitu Miff
s Pater Radulphus ipfum officium celebracurus fa-
cris Altaribus aftitifiet, advertit Regem in Solio
fuo federe coronatum, & admiratus eft feiens Regni
Coronam fe illi non impofuifle, nec illam ab alio
pofitam, fe prsfente, jure ferre debuifTe. Divcrtic
igitur infulatus & fui Patriarehatus ftolä redimi-
tus, ab Altari, 8c ad Regem accedens, eo fibi fup
pliciter/alfiirgente, feifeitatus eft quifnan) capiti ejus
Coronam impofuilfet ; ad quad ille derhiflo vultu, fe
non magnam curam inde accepiffe, & idcirco memo-* r
ris id elapfüm modefta voce refpondit. Quicunque ,
ait, illam pofuit ;,non id utique jure fecit; nec quam-
diu -capiti tüo hoc modo infederit, propofiti negotii
executor non exiftam. Cui Rex : Si non jure, ütaf-
feris, impolita eft, fac quod juftc faciendum fore
cognofeis ; me contradi«5totem in nüllahabebisi Pontifex
igitur, elevatis manibus , fuftiilit Coronam de
capite ejus, ipfo diflolvente anfulam qu^ fub mrn-
to innodata erat, ne capite infidens vacillaret. Quod
ii qui circumftabant intuentes , omnes elarä voce
Pontificem parcere, & Regio capiti Coronam re-
mictere petiverunt* Adquievit ille, & mbx juxta Regem
coronatum ftans, Gloria in excelfis Deo, ad
incoäpts officium Miffs inchoavit. Choroque fequen-
tia canente, Altario reprsfentathr. Regina'itaque in
Regnum confecrata eft, & dies feftivus 8c hilaris
omni populö qui connuxerat, habitus eft»
Poft hsc Archiepifcopus cum Rege Abendoriam
veniens facravit ibi Robercum, qui ipfi Domino Re-
N iij '