
US ÏO h a n n i s S ELD EN I
XI.
Si home fait plaie a altre, e U de-
fiie otrei fair Us amendes : primere-
ment li rende fun le chefe j e U plaieZ
al. mai» jurraz fur fentez., qui pur * mes nel pot
al. hait, fair y ne pur * haur f i chier nel fifi de
farbote cho eft de la duloir.
XII.
ai. defcueu- Si la plaie lui vient a vis * défi.
appels ouvert, a l* polz tote veie iis. deniers,
& de tanz, os cum hem trarad de la
plaie, al os tote veie iv. den. pois acor-
ai. feignours dement f i li metir ad avant * honours
.ic, ivini f i ft fi ont ç0 au il ad fait a lui ,
fe fin cjueur li pur port aß, e fin conflit
li donafi , prendrait de lui ce qu'il offre
a lui.
XIII*
al. cope S j ço disent qui alcjuen * colpe li
poin a altre , v le pied , f i li rendra
al. felonc demi were , * filuc feo q’il eß : mes
del pochier rendra d la mette de la
main. Del dei apres le polder , xv.
f . quêtante : folz de folt Engleis, fo efi * quer de*
sîtefolidS nUrs d" xvj- fllz-. ÿs t *1-
40. denatio- tre qui ported l’adtl xvij. filz : del
tum fuit. petit jjp| V'f 0fc s Je Tangle , f i il colpe
t de cafcun v.fois de folt Engleis :
a l’ungle de petit dei iv. den.
Xî V.
Ki al tri cfpoufe purgiß t f i forfait la
were vers fun Seignour.
X V.
Altrefi qui faut jugement fa it, pert
fa we re, f i il ne pot prover for Saint z
qui mcls nel f it juger.
XVI .
Si home apeled altre de larcin , &
al. ©nk il fit franez home , & il ait * ond
ca verre teftimonic de lealté , s’en
efeoudirad per plein ferment & altre
qui blafined 'ait efied , per ferment nome
d : fo efi a favoir qua cortc homes
leals per non, f i il aver les pot, f i s’en
efcouriad fii dudzime de main : Ö" fi
ayeir nés pot, f i fe defende per suis , e
al. fut U apeleur jurra fur lui * jur fit homes
el. huit nomès, qui pur * haur nel fiß ne pur altre
chops , f i pur fon dreit non pur-
ch a per,
XVÏf.
£ f i alcons eß apelez die Muße/
fruijfer y v de chambre y & il n’eit efté
al. efcondic blamed en arer , s*en •* efeoudit per
ÜJ/xî!yfzt'* x lij. leals homes nome^fei dudzime
al. alttefiée main ; e s’il est * altresjèe e fied blamed ^
*1. efeondiee s en* efcoudied a treisdublès , çeo a fa-
al.xxxvy. voir per * xlviij-, homes leals nomès,-
f i i trtntefifit mein .* e s’il avoir ne-s
D. X I .
Si quis alium pereuflerit, & negave- Si quis alteri plagam fecerit J èc ultrà
rit ultra emendare , primô.rcddat fit» le emendare denegaverit, primo êi reddat
chefs & plagas , jurer fuper fanfta quod fount capitale : & plagatus jurabit fupec
aliter non pocuic fac'cre , nec pro haur fanéta,quod prominori ( eraenda) non
fi chier nec fccic defarbote cho efi de U poteft facere, nec pro odio cariorem
dultr. ( vel majorem ) Feccric de farbota id
XII.
Ve vulnere indite.
Si plaga lui vient a vis dèfiuvert el
pol\tote veie iv. denarios, & de omni
oflè quod quis traxeric ex plaga, olTe
toto viCo iv. denarios. poftea aeorde-
ment fi U metir ad avant honours que fi
illiont, id quod ei fecit £ cor fuum ci
fuggelTerit, & conlîlium Fuum ei. dona-
vcric, accipiat ab eo quod ei obtuleric.
x i i i.
Mtmbrorum prteiforum eflimatio.
Si accident ut quis pugnum cujuf-
pistrn abfciderit aut pedem , reddat ei
medieratem Wcr.t fecundùm id quod
eft. Sed pro pollice reddat medictatem
manus. Pro digito qui pollici proximus
xv. Folidos, de iblido Artglicano , hoc
eft , qùer denarios. Pro digito longo
xvj, (olidos. Pro àltero qui portât an-
nulum xvij. Folidos^ Pro digito mib1!-
mo v. folidos. Si unguem .quis cuiquani
prarciderit, v folidis de folido Anglica-
no emendet ÿ & pro ungue digiti minimi
, iv< denariis.
XIV.
De Adulterio.
Qui defponfatam alteri vitiàverit fo-
risfaeiat Weram fuam Domino Fuo.
XV;
De fudice corrupto.
Etiam qui falfum tulerit judicium,
Weram Fuam perdat, niïï taûis Sacro-
fanélis ( Evangeliis ) probare poterie Fc
mêlais judicare non potuifle.
XVI .
Ve Purgations, illius qui Furti reus efi. |
Si quis alterum appellet de Latroci-
nio & is fît liber homo , & ha'beat ond
caverre teftimonium de legalitate purger
fe per plenum facramentum , & alter
qui infamis ante Fuerat per ferment
nomed, videlicet xiv. homines legales
per non fi is habere eos poterit Fe purgée
fe duodecimo manu, & fi habere
non pofîit fe defendat per iuis & Appellator
jurabit jur lui jur fet homines
nomes quod propter haur non fecit nec
propter aliqm caufam quàm quis jus
luum perfequerctuf.
X V i f .
Ve eo qui Templum aut domümfregerit.
Er fi quis appellatus fuerit de fraâio-
he Monafterii aut Cubiculi, neque fuerit
anted infamis enarer fe purget per
xli}. legales homines nomes fe duode-
çima manu y & fi alias infamiâ no-
tatus fuerit , purget fe a treis duties,
Videlicet ' jier xlviij. homines legales
nomes fé trigefima fexta ma-
nff, te fi ilios habere nequieric car
a le ivife a freis dubles f i coil doufi
eft de dolore.
( Lingua Saxon. Sag , efi dolor, Bota,
emendatio )
X I I.
Si plaga ej infli&a fuerir ita ur appareatj
pro pellc totius iv. denarios (dabit) &
de rot olfibus quar ex plaga extrahentur,
pro quolibetofleroties iv. denarios (dabit.
) Quod fi coram fuperioribus domi-
nis paftum initum fuerit, de plaga qu*
alio ei fada fuerit, fi cor fuum id ei lug-
geflerit, & confilium. fuum ei donaverit,
accipiec ab co quod fibi oblatum fuerit.
X I I I .
Si acciderit ut quis pugnum cujuf-
piam abfciderit aut pedem , reddet ei
medieratem xreræ , lecundûm quod id
eft : led de pollice reddet medictatem'
manus. Pro digito qui pollicem fubfe-
quitur , xv. folidos -fo'lidorum Angli-
canorum, hoc eft quadraginra denario-
rum. Pro longo digito , xvj. fo’idos :
pro alteroqui portâtannulum , xvij. folidos
: pro digito minimb , v, folidos *
de ungue fi praecidatur , de quolibet v.
folidos foüdorum Anglicanörum : 8c
pro ungue mihimi digiti, iv, denarios
X I V ;
• Qui fponfam alterifts vitiaverit, fo-
risfacit weram fuam erga Dominum
fuuni.
X V .
Similiter qui falfum judicium fecerir,
weram fuam perdit, nifi præfticio fuper
fan<fta facramento probare polfit,
le melius judicare non feifîè.
X I X .
^ Si quis alterum appellet Je latroci-
nio, & is fit liber homo, & aliquando
habucric verum teftimonium de lega-
litate , excondicet (i. excufabit ) .fe per
planum facramehtùm : & qui infama-
tus ante fuerit, pet facramentum no-
minatum : videlicet ex curia hominum
legalium patium , fi eos habere po-
tuerit, excondicet} feu purgabit fe duo-
decima manu : & fi cos habere non po-
tuerit, defendet fe per judicium, ( it à
purgationem vulgarem vocat ) & appelons
jurabit fuper fe & feptem homines
nominates , quod propter nüllum o-
dium id fecerit j nec propter Ullaih a-
liam caufam quàm ut jus fuum perfe-
querecur.
X V I I I .
Si quis apellatus fuerit de Monafterii
vel Ecclcfiar infraftione, vel camera
, & neque antea fuerir infamatus ,
excondicet 'feu purg’et fe per xij. homines
legales nominatos, fe duode-
cima manu. Et fi aliquando infamatus
fuerit, purget fe cum ter iterato teftiuirt
numéro videlicet per xlviij. homine»
legales'nominatos fe xxxvj^manu: & f^
iUo> habere non potuerit,eat ad judicium
I N
tet iteratum, quemadmodum debuetat
ad ter iteratum facramentum. Et fi
antea laciocinium emendaveric, eat àd.
aquam. Atchiepifcopus habebit de fo-
risfadura xl. folidos in Merciorum lege
, 8c Epifcopus xx, folidos, &• Comes
xx. folidos, & Baro x. folidos, 8c Vil-
lanus xl. denarios.
E ADME R UM NO T Æ. n 9
a trete de pleiya facramento , & fi il er
narrer larsin amended alt al ewe Ar-
chiepifcopus habebit de forisfadura xl.
folidps in Merciorum Lege , & Epifcor
pus xx. folidos, & Comes xx. folidos ,
& Bato x. folidos, & Villanus xl. denarios.
X V I I I .
pot y aut a la ju'Jfi a treis dubles s f i
co il doufi a treis * du plein ferment c *i- dubldn
s’il a en arer larcin amended , alt a
l’euve : * li Archevefque avera de for- *l- & '■ Ar*
fature xl. fols en Merchenelae, e * luicevefque
Eve fires xx. fils , è li £>ucn\ xx. 1> Evoke*
fils y è U Baron x .f i lz , è li Vilain
Xl, * deniers. al. den«
X V I I I ;
De Denariis fandi Petri, feu VeSügali X V I I I
Romano.
Liber homo qui -habuerit in averiis
campeftribus tri genta denaribs , debet
dare denarium lai.di Petri. Pro iv. de-
na’riis quos dabit" Dominus j quieti e-
runt Bordarii ejus1, & ejus bonnarii,
& ejus fervientes. Burgcnfis qui dimi-
diam marcam habet in propriis catal-
lis , debet date denarium fandi Petn,
Qui in lege Danorum eft liber homo j
8c Haber averia campeftria valoris di-
midi* marca: in argento , dare debebit
denarium land! f>ecri. Er per denar,ium
quem Dominus donaverit, quieti etunt
jj qui manent in fuo dominico.
Liber homo qui habuerit averia campeftria
xxx. denariis xftimanda , dabit
denarium fantti Petri. -Pro iv. denariis
qaos donaverit Dominus, quieti erunt
Bordarii ejus & ejus Boner, & ejus Ser-
vientes. Burgenfis qui de propriis Ca-
rallis habet id quod dimidia Marca xfti-
mandum eft, dec denarium fancli Petri.
Qui in Lege Danorum eft liber homo ,
& habet averia campeftria qux dimidia
marcä in argen to xftimanrur , debet
dare denarium fah&o Petro; Ec per
denarium quern donaverit Dominus, e-
runt, quietiii qui refident in fuo Dominico.
X I X .
Franc home qui ad aver champefier
trente deniers vailaunt , deit doner
le dencr faint Pere. Le Seignur pur
iv. den. que il dourad , f i erunt qui-
tes fes Bordiers , e fes B oner , e fi*
Serianz. L i Burgeis qui ad en Jonti
prdpre chat el demi marc vailant ,
. deit * diner feint Pere, Qui en Dena- «/. donner le
lae Franc home efi ; e il avera demi denet s' PeI*
marc en argent vailant de aver cham-
pefire , f i * deuera doner le dinier
Seint Pere. E per le dener qui li Set- faint Pere
gnur durrat, f i erent quietes ceals qui
rneihent en fin * demainer. at domain
X I X .
Qui feeminam vi oppreflerit, foris-
fecit fua membra. Qui proftravetit foe-
minam ad terram , ur vim ei inférât,
xnuita ejùi Domino eft x. folidos : fi vexé
eam comprclleric , forisfadtus eft de
membris.
X X.
Qui denegaverit denarium fan&i Pétri
, reddét denarium per juftiriam fanc-
xx Ecclcfîaî, & prxierca xxx. denarios
pià forisfa&ura. Er fi de ea re impla-
citatus fuerit per juftitiam R.egis , fo-
xisfaclura Epifeopo crit xxx. denarios,
& Régi xl. folidos.
X X l
quis alteri ocülum effbderit quo-
eunque cafu, emendabit lxx. folidis fo-
lidorüm Anglicanorum : & fi pupillà
xcmanferit , dimidium tantum ci da-
bitur.
X X I I .
De relevio Comitis quod ad Rêgem
perrinet viij. equi cum fellis 8c fratnis ,
iy. Loricx , iv galex , & iv. icura , &
iv. lancez, & iv. enfes, & alix res iv.
equi venatorii , 8c palafrcdi cum frasrtis
te capiftris.
xxiit.
De relevio Baronis iv. eqOi cam fellis
te frenis , & ij. Loricx, 8c ij. galex, &
ij. feuta, & ij. larteex, & ij. enfes : & ij.
alix res, unus cquus venarorius , & u-
ftus Palafredos cum ftznis le capiftris.
X X I V ,
Dffelevio Vavaforis ad ligium fuilin
dominum, quietus efie débet per equum
fui patris, talem qualem habuerit rempote
mortis fux I le pet ejus loricam, &
D e M u lie r e v i comprefia & pudititia
luHamint tentatd.
Qui feeminam vi oprefTerit, fotisfa-
cit membra fua. Qui proftraverit fosmi-
nam ad terram & ei vim inferat, mul.
ta ejus Domino eft x. folidi. Si vero
eam comprefTcrit, forisfacit membra.
X X .
D e its qui v e ffig a l Romanum feu fanfti
Petri non pendunt.
Qui negaverir denarium (anfti Petri,
turn pendat per juftiriam fan<ftx Eccle-
fix & xxx. denarios forisfafturx. Ec fi
de ea re eft implacitatus per juftitiam
Regis, forisfaciat Epifeopo xxx. dena-s
rios , & Regi xl. folidos.
X X L
t)e Oculo ejfojfoi
Si quis alteri oculuiti effoderit infor-
tunio quocunque, emendet lxx. folidis
folidorum Anglicanorum. Ec fi la pur-
vele reftituatur , dimidium duntaxat
reddatur.
X X I I .
D e Relevio feu utrSiixuxci Comitis.
De Relevio Comitis, quod ad Regem
pertiuct f viij Equi Bphippiati &
frxnis ornati, iv. Lotica;, & iv. Ham-
mes, & iv. Scuta, & iv. Haftx, & iv.
Enfes, Its altres iv. chaceurs 8c Palfredi
cum frxnis & capiftris.
X X I I I .
D i Relevio Baronis.
De Relevio Baronis , iv, Equi cum
iellis & frxnis ornati, 8c Loricx ij. 8c
ij. Hammes & Scuta ij & ij. Haftx 8c
ij. Enfes, & les altret ,ij. un chaceur 8c
unus Palfredus cum frxno & capiftro.
X X IV .
V e Kavdforis Relevio.
De Relevio Vavaforis ad ligiurfl fuum
Dominum. Quietus efie debet per e-
quum fon peip ralem qualem habuerit
tempore mortis fux , & per Loricam
X I X .
Ki purgift femme per firze , forfait
ad les membres. Ki abate femme a
terre , pur faire lui force , la rnulte al
Seignur x. filz. S’f i la pur gifte -y forfait
efi de membres '.
X X .
Ki renent le dener Seint Pere , le
dener * prendra per la jufiice de feint *l- r«dra
Eglife, è xxX. den. firfait. E fe il
en efi plaide de la jufiife le Rei t le
firfait à l’Evefque xxx. den. e al Rei
xl.filz .
X X I .
S i elquuns creve l’oil al altre per
aventure quelque feit , f i amendrad
i Ixx. folz dei filz Engieis. E f i la
* purvele i efi * rfmis , f i ne rendra panwik
~ lui que la meite. Ieme*
X X I I .
be.releife al Cunte , que al Rei v.LL.Hn.U
afiert vu j. chivals felez e enfrenez , e ,4#
les.iv. habers , e iv.* kommes , e iv .,/.haume,«1
Efens , e iv. Launces , e iv . Efpes, *"/ n
les altres iv. Chaceurs , e Falfreis a
freins & * a cheveftres. *L
X X I I I .
De reliefa Barun, iv. Chivals en-
felez e enfrenes, e ij. Halbers, e ij.
Hammes , e ij. Efeus , e ij. Launces ,
e ij. Efpes : e les altres ij. un Chaceur,
e un Palefrei a freins e a cheveftres.
X X I V .
De reliefa Pavafiur a fott lige Si-
gnur y * deite eftre quite per le cheval tl
fon * peipe tel quil aveit a jour de fa peiie