$ 6 S A N C T I A N S E L M I
©3S3'ÊGSG£(3$®S3|(SSÏS)333S!SSS£<S
E P I S TOL A L.
Anfelrhus Archiepifcopus, Berhärdo Mo-
nacho Coenobii S. Werburgie,
falutem & orationem.
TlurU ejfe nnicam vapulalionem ex obedientia j quam
innumeras ex proprio fenfu.
AÜdivi a Domino Abbate tuo , quod majo-
A * ‘Wintoniehfis, Sc yeftrayut fi nolunt meprohibere
illis Divinum Officium facere, .tune ex toto ptohj
beant ut nullus honor, qui alicui San&o exhiber*
debet, exbibeatur ab illis, aut permutant ab aliq»
exhiberi, mortuo illi, quem * quidam volunt pro fan
&o haberi. Filium autem ipfius mortui propellite à
villa ; nec ampliüs converfetur in illa.
ris meriti judicas, cüm Monachus fe aut ver- -
' berat, aut ab alio fe verberari poftulat, quam ß
cüm in capitulo ex prxcepto Praelaci, non ex fua
voluntate * vapulat. Quod non ita* eft ficut exi-
ftimas. Illud enim judicium quod fponte fibi aliquis
indicit, regale* eft: illud veio quod per obedientiam
in capituio fuftinet, monachicum eft. Alterum eft ex
fua voluntate: alterum ex obedientiä, nec ex fua vd-
luntate. Illud, quod regale.dico, farpe Iibi Reges Sc
fuperbi divites fieri pra^cipiunty illud verb , quod
monachicum dico, non prabdpientes, fed obedientes
fufcjpiunt. Regale tanto* levius eft , quantö volun-
tati fuftinentis concordat. Monachicum autem tanto
gravius. quanto ä volüntace patientis difcordat. Inre-
gali judicio oftenditur fuftinens efle fuusrin monachi-
E P I S T O L A L I I .
Anfelmus gratia Dei A rehiepifeopus Can.
cuariæ, Gerardo Arcjiiepifcopo
Eboracenfi y faiutem.
- Docct induciat fuo a fenfu fuijje datas facnleg»
qui mulierem velatam in uxerem
dttxerat.
NOtum faéio, Öileéte mi, Reverentia: veftrj
quia induciæ de caufa illius, qui mulierem vela,
tarn in conjugium fibi copulare præfumpfit, quas
dedit Epifcopus Lundoniæ veftrâ inftantii, me fa.
vented in tantam infamiam eonverfæ funt mibi, &
vobis & omnibus, quorum confeqfudatæ funt, apud
Lundonienfes, Sc apud omnes qui hoc audiunt ; ut
‘ nullius hoc, nifi religiofo carens pudore, fi fugere
co probatur non ellefuus. Nam quamvis Rex, aut di- C valet, tolerare queat. Defperant etiam ullum bonum
ves, cum fponte vapulat, fe peccatorem humiliter
oftendat ; nullâ tarnen altetius* hominis juffionehuic
humilitati fe patiens fubderet.fed jubenti omnibus viribus
refifteret. Cüm autem Monachus eic fententia
Prælati in Capitulo humiliter fl igellis fe fubjicit, tan-
to majoris meriti hnne efle vgritas judicat, quantb
magis Sc veriùs fe, quàm ille, humiliât. Ille namque
fe foli Deo humiliât, propter peccatorum confcien-
tiam : ifte verb etiam hornini, propter obedientiam.
Humilior autem, qui & Deo,& homini propter
Deum, fe humiliât, quàmrqui foli Deo, & non hu-
manæ juflioni, fe humiliât. Ergo fi qui fe humiliât,
exaltabitur , * qui fe magis humiliai, magis exaltabialiquando
proventurum Ecclefi® Dei per illos Epif-
copos, qui-in tarn execrabilis fceleris protelationem
confentire potuerünt. Quaprppter decet nos, imó
neceffè eft omnibus nobis, qui in hoc * confenfimus, li •
tarn indecend improperio fubjacere nolumus , quate-1
nus dies ejufdem caufa? definiendx conftituatur cele-
riüs,in quo prxfendam noftra m & veftram , aut li
hoc efle nequit, aliquam rationabilem ex noftra , &
fimiliter ex veftra parte perfonam adefle cupimus.
Quem diem in o&avadie Nativitatis S. Dei genitrids
Maria , quamvis nobis nimis longinqua, propter
f>rardi£fcam caufam, fit; tarnen quia cognofco vosvel-
e intereffe, ponimus. Quippe nec Epifcopus ad quem
tur. ] Quod autem dixi, cüm Monachus vapulat, hoe q caufa pertinet, vellet, fi ego vellem ; nec ego vellem
fi ille vellet hbc difïèrre diutiüs, fi Deus nos ab omni
impediment© defenderit. Nam tantum, poft colloquium
noflrum, didicimus de rei veritate j ut fi acce-
leramus, quod difFerre propofueramus^ * nulla no-*
tandum hoc fit in tali negotfo levitate.
i fua Voluntate difeordare y non ita intelligas, quafi
nolit hoc obedienti voluntate patienter portare y fed
quoniam .ex naturali appetitu, carnis dolorem nollet
tolerare. Quod fi dicis •, non tam fugio publica * vapu-
i- lationem propter dolores quos & fecrete fentio ;
quam propter verecundiam y feito quia ille fortior
eft , qui hanc quoque fuftinere gaudet propter obedientiam.
Certus ergo efto , quia majoris meriti eft
una vapulatio Monachi tolerata per obedientiam ,•
E P I S T O L A L I I I .
quam innumerabiles accepts per propriam fenten-
tiam. Sed cum talis eft Monachus, ut & femper ha- Venerabili CantuariiE Archiepifcopo , g l°'
beat cor paracutn fine murmuracione per .obedientiam r|- & honore djgn!ffim0) Anfelmo,' Hil-
vapulare \ tunc five fecretè, five publicè va^ulet, ma-
gni meriti eum debemus judicare.
E P I S T O L A L I .
«I. Diacono AnfeliiYus Archiepifcopus, Stephano * Ar-
chidiacono -f falutem &c
benedibiionem.
Vt j/ibbatißam dr fanElimoniales Rumefei a fkperßi-
tiofo hominis defunEh } quem pro' fanSlo
habebantciiltu prohibeat.
MAndo vobis ut eatis ad Rumefei, & dicatis, &
dicendo praecipiatis Domnæ Abbatiflæ & San-
ftimonialibus ex noftra parte, & ex parte Epifcopi
debertus, humilis Cenomanorum Sacer-
. dos 3 faiutem , & orationes in Domino
L Jefu Chrifto. ‘
Grates perfolvit ob TraElatum de Proceffione SpirttM
Jantti, contra Graces fcrlptum, &
ad fe mißumt,
ET dies lstus, & vultus folemfnes cum tuo mini
Tra&atu * pariter, San 6tiffime Pater acceflerunt. *
Sufceperam priüs benedi«5tionem tuam * fervus egOi
fervus tuus j & egit gratias* Domino Deo, & tibi ,•
devotus * afF-btus, afF?<Slus meus. Humanum/quidern'
fuit, fubyenire proximo per * compaffionis afte<ftum •
fed divinum, fidem defendere Catholicam per w-
habitantera in te Spirirum, fandtum. Utrumque autem
operatus eft unus*atque idem Spiritus, volens tm
E P 1 S T D L A R I I I . 387
■ utum exuberare gratiam , quem fuæ Proceflionis à
p'jio rêfervabatdefsnfbrem. In uialevolam enim ani-
1 ^ non pocerar introire fapientia, nec habitare in
ni ore fubdito peccatis. Ünde dignum fuit, ut advo-
catus veritatis exemplum*prætenderec religionis. Tabs*
piopterea Paftoralibus excubiis congruebat, cui
lihil deelfet ad plenitudinem jufticis, nihil ad inte-
rifrarenido&rins. Beatumfanépedus, quod*virtu-
um conventus reverendum fibi penetraleconlecr,aviti
lode velut ex adilis divina prodeunt oracula, nihil-
Laealiudfacra* labia pidfi[<;ntur, quàm coeleftis in-
ts rerem voiuruatis. Eorum^ie fepids recotdantem
ftapor 'opp«mit:& dum in“ l'î diligenter intueor.,
omnia Spiritui fateor aferibenda , cum Pfaltnifta di-
cens ' -A Domino foDum ejl iftiid , & eft mirAbilt in
Ù „oftrie * Vale Sanftiflime Pater, feiens quia
dtfiderio defiderac anima mea re videre, non ægrè
latura ventos aut pelagus, dummodb liceat confit,
iium Ealutis accipereabs re, quod nufquam efle créa
do.uififitapndtê;
E P I S T O L A X I V .
Anfelmus gratia Dei Archiepifcopus Can.
tuariæ:, Fracribus & Filiis chariffimis,
Domno Priori, & aliis, fervis Dei in Mo.
nafterio fandi Albani manentibus : faiutem
& benedi&ionem.
HortAtnr Monachal ad continuant fua Régula
obfervaniiarn.
■ s~\Ratias^ago Deo, à quo eft omne bonum ; &
Vjfvobi^l^ui fervatis ejus donum : quia de vôlîis
audio omne bonum. Memores enim vos efle mon-
ftratis quia oportqt vos per multas tribalationes introire
in regnum Dei, & quia tentatio probac & tentât
juftum, fi diiigat Deumj cüm nullà vos adverfi-
tas à cuftodia veftri Ordinis prohibée poteft. Sic
eniin expedaré fecurè pdteftis præmiupa i de quo di-
. citur : Beat us vir qui fuffert teHtatlon&m , quoniarn
cm probat us fuerit ■ accipiet coronam vitè. Quanto
etgd vos ftudiofiùs ad confervandum Monachicum
Ordinem infiftere cognofco ; tanto fecuriùs vos pà-
ternâ monitione exhortor quaténus in bono propo-
lito,& in hoc ad quod vos D’eus provexit, perfe-
veretis y & femper ad meliora, in fpé-divini auxilii,
proficere & nunquam deficere tentetis. Quod effi-
caciter poteritis efficere , fi nulla minima veftri Or-
• dinis volueritis contémnere : quoniam qui modicà
fpernit, patilatiw decidit : Deus videt quid vobis expédiât
: fi môram fecerit vos confolandi, expeétëate
eum, quia non tardabit ; ipfe enim eft adjutor in op-
pottunitatibus, in tribulatione. Omnipotens Deus
corda veftra in fervicio fuo corroborate dignetur, &
confolari. Oro vos, orate pro me.
$
IJ M LI B.
E P I S T O L A LV,
Domino 5c Patri Reverendo Anfelmo , prima:
Sedis Archiepifcopo , Hybernoruni
bmniumque SeptencHonalium Infularum j
qu« Orchades dictintur, Primari : Ma-
thildis Dei gratia Anglorum Regina, hu-
millinia ejus ancilla. y prifentis viese curfd
foelicirer pera&o’, ad fidem qui ChriftuS
eft, pervenire.
g Vt modice qttbtidianum relaxet jcjunlurn,
QUod qüotidianum jejunium jam * verteritis in *
naturam ut nulli ferè dubium, ita ftec mihi eft \
ignotum. Quodque magis admiror: plurium probo-
fuin frequenti relatione didici & poft longa jejunia ^
non natura poftulante, fed quoiibet è' famulitio fu|a-
dente.cibum fumere folitum. Wxc etiam vos tanta
frugalitate fumere non ignoro , ut magis naturx , jus
^proprium demendo, vim fecifle; quam legem folvif-
le videamini. Unde cüm muleis, turn mihi maxime
metuendum eft ne tanto Patri, cujus fum beneficiis
obligata y tam forti Dei athleta: & humana: naturas
vidtori, cujus indeficienti vigore pax regni Sacerdo-
tiique dignitas firmata eft atque defenfa y tam fideli,
tamquë prudenti Dei difpenfatori, cujus fum benedi-.
C (ftjone in legicimü matiimonium facrata,cujus ordinal
none in terreni regni dignitatem fublimata,cujus pre-
cibus in Coslefti gloria, Deo annuente, coronanda ;
corpus tabefcat y fenefträ visüs, auditüs, cjeterorum-
que fenfuum obturentur y vox fpiritualium xdificatrix
raucèfcat y & quae canorum ae dulce Dei verbum de-
cöro,quieto remiflbque fermone difpenfare confuevé-i
iratjid tantö remifliüs in futurum exequatur: ut quof-
que aliquahtifper ä te remotiores audiëtia ipfius vocis
privatos, fruÄu etiam vaciios derelinquat. Nolite jgi-
tur, bone Pater & fandle, nolite tam intempeftivè
corporis viribus inedia deftitui j he orator efle defifta-
tis. Quia, ut Tullius ait in lib. quem de fene&ute con-;
feripfit : Or at or is muniis non in genii eftfolitm, fed
■ lat er urn etiam & virium. Quo perditum ire feftinat
tanta animi tui celebritas, tanta meiporia pr^terito*
rum futUrorütóque providentia, tot artes, tot feien-
tiae, tot inventa, tanta rerum humanarum notitia, di-
vinitatifque cum fimplicitate prudentia. Confiderace
multituainem talentorum qua: vobis dives Dominus
vefter dedit, quid coinmiferit, quidexigat. Deducite
borium in commune,quod deduäum pulchriüs eluce&
cat, atque cum multiplier fobnore reportetur ad Do-?
minum. Ne fraudetis vobis ipfis invicem: ficut necefi
farius eft anima: fpiritualis potus & cibus, ita & corporalis.
Comedendum igitur eft vobis, Sc bibendum j
quoniam grandis Vobis, Dei nutu, hujus vit* reftat
, via,grandis meflis feminända,farculanda ac metenda,
’ in horreo quoque Domini, quo fur non appropiet,
collocanda; videtis operarios in maxima meflë pau^
ciffimos. In multorum labores introifti, ut multo’-
tum lucrareportes. Memento veto vos vicem Johan*
his Apoftoli & Evangelift« chari Domini tenere j
quem Dominus ipfe fupervivere voluit, ut Virginis
Matris virgo dileAus curam gereret. Sufcepiftis ge-
rendam curam Matris Ecclefia:, de qua quotidie pe-
riclitabüntur ( nifi magnä cura fuccurratis ) FratreS
Chrifti & forores, quos pretio proprii fanguinis
redemptos ipfe tibi commendavit. Pafcite, 6 Pa-
ftor tanti Domini, gregem ejus , ne paftus inops
deficiat in via. Sit vobis in exemplo facer Sacerdo«
Martinus , vir inefFabilis, qui cum cccleftem re