1*1 S A N C T I
icftia bpna appetant j agit quod didtum eft, compelle
intrare. . Sicque niunerus eledtorüm perficitüf, & fù-
pcma domus implecur. De illis autem, qui venire con-
templerant, fubditur : Dico vobis quod nemo virorum
illorum, qui vccati funt, gu fia bit coenam meam. Nemo
illorum , qui vocati funt, & venire höluerunt, guftabit
interna: dulcedinis xcenam ‘.'nemo eorum fimul cum
j . v i} Sàndtis ad æterni convivii epulas intrabit. Unde & per
cr j 4. • Prophetam illis Dominus ait : Ecceftrvi met come dent,
& vosefurietis. Eicc'fervi mcibibent, & vos fitietis. Ec•
ce f s n i met Utabuntur, & vos confundemini. Eccefervi
met laudabunt pra exultatione cordis, & vos clamabi-
tis prar dolore cordis, & pra contritione fpiritus ulitla-
bitis. Sed & in Evangelio loquitur ipfè Dominus :
I th- *‘ v‘ Qui venit ad me, non efuries : & qui credit in me, non
£*. »4* v.11 .fitiet unquam. Simili fènfu dictum eft & in Exodo : Vi-
derunt Deum Ifraèl, & comederunt, & biberunt.
Quæ omnia nos vcl terrere debcnt , vel accendere.
AN S Ç 'LMI
A Terrere, ne contingat efurife 8c dolere cum reprobis :
accendere ut mereamur epulari& gaudere cumeiedt.'s.
Quicunque cnim huic convivio defuerit, tàbefcet in
æternùm famé & mifèriâ, & omnium bonorum ino-
piâ; Et quicunque interfuérit , fàtiabitur perenniter
omnium bonorum plénitudine immenfa. Nam elcà
juftorum eft, præfèns vultus Deij qui dum fine defe-
dtu cernitur, fine fine mens cibo vitæ fatiatur. Unde
& didtum eft :Jufti epulentur & exultent in confptiïu #
Dei ddeïïentur in latitia. Ibi de æternitatiis fo-
cietate lætantur, qui jam lâqueos voluptuofæ tem-
poralïtatis evaferunt. Ibi hymnidici Angelorum
chori; ibi focictas fupernorum civium. Ibi dulcis fo-.
^ lennitas à peregrinationis hujus trifti labore redeun-
tium. Fcftincmus igitur hoc intrare convivium , ùbi
cum eledtorüm omnium focietate feftivis gaudiis per-
petim exultemus , eo largiente qui vivit & régnât
Deus in fæcula fæculorum. Amen.
H OMI L I A XIL
IN E V A N G E L IUM S E C U N D UM LUCAM.
Lot. iC> v. t. T \ Txit Jefus difcipulis fuis parabolam h.me : Homo \
quidam erat dives , qui habebat villicum ; & hic
diffamât su eft apud illud5 quaji diffipaftit b on a ipfius.
Et vocavit ilium , (ÿ' ait ills : Et reliqua.
Hæc fàcra ledtio fub figura villici priùs diffipantis
bona Domini fui; & poftea de* bonis ipfius ut'àb eo
laudaretur prudenter agentis, oftendit pravitatem 8c
corredioncm cujuflibet præpofiti Ecclefiæ , qui in
principiis quidem non folùm in fè, fed 8c in fubje&is
tiifciplinam ac religionem débilitât, poftea, verb tam
Te quàm fubditos nobiliter emendat.
Homo, inquit erat d i v e s &c. Homo enim ifte
intelligetur mediator Dei & horninum, homo Chrifttu
fiTim.i . vs• Jefus. Qui & dives eft , utpote Creator & Dominus
omnium. Villicus autem à vîlfee euftodia nomen
accepit » eum fignificans cujus officium eft in euftodia
Tf.116. v.t. & ,regimine Ecclefiæ vigilare, ficut feriptum eft : nifi
Dommus chftodtertt civiiatem ; früftra vigi/at, qui
eußodit earn. Villicus ergo gubernatorem Ecclefiæ de-
fignat. Sed plerumque contingit ut is, qui Ecclefiam
ad gubernandum flilcépit, terrenis commodis inhians
lucra fpiritualia negligat, ac malè vivendo pravis exem-
plis religionem in fubje&is deftruat. Sed talis quifque
diffamatur apud dominum fùum, quafi diffipator bo-
nqrum ejus :.quoniam ab Angel is coram Deo recitan-
tur opera ipfius, per quæ diieiplinam eis quos ad re-
An tii cht ?endum ^u^-cPerat » mala de fc exempta præbendo dif-
1 »/ha tpira “ Pac* Annuntiant enim Deo Angeli noftra opera cun-
veoreforant./üa. nec non orationes, non ut ipfè difeat quæ nefeie-
bat, nihil enim eft quod ignoret j fèd quia necefic habet
rationalis creatura obtemperans Deo temporales
caufàs ad æterna veritatem referre , five peterçdo quid
erga fè vel erga nos fiat, five confulendo quid fociat.
Quipiusmentisaffçduseft, ut iplaconftruatur, non
ut Dei^s inftruatur. Nam & hæc quædam contcftatiô
eft rationalis creaturæ, quod non fibi ipfà fit bonum
quô beata hat j fèd illud incommutabile, cujus participation
etiam fapiens efficitur. Hot itaque modo dif-
famattts eft apud dominum ifte villicus, quem vocavit
dominus, iitei rationem redderet:quia ipfè non noviffi-
mo per femetipfùm faéta præpofitorum examinât, qui
VccdtioDti ^uotidie Per P^pofitos aétiones fubditorum judicat.
Vocavit eum : quia per ægritudinis moleftiam ad mortem
hune urgens , præfentari fibi per Angelos fecit ,ei-
que dixit : Quid hoc audioyde te ? lcilicet» quia de meis
bonis non mea lucra quæris, fe4 tua j & quibus pro-
dellè debuerasobes.
Reddè rattonem villicationis tua. Jam enim, poft
mortem, nonpoteris villicare. Confiderans autem'villicus
tanta fe diftriâionis anguftia coarâari , cæpit
hujufmodi cogitationes.anxius in corde fuo vojvere :
Quid faciam , quia Dominsu meus aufert à me villi-
cationem ? id eft , à prælatione, quam habui in Eccle-
fia, velut indignum me per mortem deponit. Fodire
jam poft hanc vitam non valee, id eft, terrain cordis
meiligonecbmpunâionis & exercitio difeiplinæ inno*
vare, ut fèmen verbi ffifeipiens fegetem bonorum ope*
rum proférât. Mendicare erubefeo, id eft, cibum vi-
tæ, quem hîc non præparavi, confundor in Silo fæcu-
loquære.e : ficutille piger, qûi.juxta Salomonemprop. tmM
terfrigus arare nohtit, ideoque mencticabit aftate, &
non dabitur ei. Videns verb temporis fpacium adhuc lï*
bialiquod ad emendationcm indulgeri, accepto jam
rationabili confilio, fubjunxit : S cio quid faciam, id-
1 eft, cxcogicaviquid facerc debeam , ut cum amotsu fue.
ro a vi/licatione , recipiant me ,8 c cohabitatorcm habere
dignentur eledi Dei, qui nunc in mea funt villi-
catione ; in domos fuas, id eft, in manfiones æternas,
quæ illis divinitus funt patatæ. In his ergo cogitationi-
bus dimiflus ac fbfpitati redditus, quod mente concepe-
rat, opéré cæpit implere, convocans debitores Domini
fui » hoc eft, mortalcs omnes., quofcunque po-
tuit, ad auditum fuæ prædicationis accerfens. Nam
omnis homo debitor Dei. eft. Cumque fint debitores
innumerabiles, duo tantum referuntur : quia omnis
hie Chriftianorum populusin duas partes dividitur,
pcccatorum, videlicet, atque juftorum. Primus enim
debitor, ilia pars eft fidelium, quæ peccatis adhuc &
viciis lèrvit j quoniam peccata propriè folent vocari de*
bita, velut, cbm orarnus : dimitte nobis débita noftra,
ficut & nos dirnittimsu debltoribtu noftris. Qui, lcilicet,
debitor centum cados olei fè debere fatetur, quia ut in-
dulgentiam mereatur, menfuras ac quantitates vitio-
rum fuorum Ecclefiaftico villico confitetur. Centena-
rius enim numéros perfedtipnem defignat. Cadi verb
menfuras peccatorum. Oleum autem favorem eorun-
dem peccatorum, quando quis fibi ipfi placet in viciis
fuis, vel alios peccantes male dulci adulatione demul-
cct. Dc cujufmodi oleo dicitur : Oleum autem peccato- r/.M« ’
ris non impinguet caput meum. Impinguat enim caput
oleumpeccatons, cum demulcet mentem favor adulan-
tis. Quia ergo favor & laudatio vitiorum, quæ nunc 1* 1
olei nomine defignatur, maximè damnabilis eft ; id- ^
circo debitor ifte medullas culparum fuarum confitens,
HOMILIÆ ET EXHORT A TINNES. i 8 j
r.tunt cados olei fe debere teftatur, intelligens multas A quibus &'laudari à Domino meruit. Et nbS ergo lauvalde
effie menfilras malè dulcis favoris , quo placebat
fibi in nequitiis fuis , & aliorum vitia mulcebat.
Huici.âque jubet villicus ut accepta cautione, id eft,
retenta & refænata priorum operum impreffione fe-
deat, id eft, humilietur & pceniteat. Nam qubd cau1*
tioformam & impreflionem vel numerum operum de-
fignet, indicant figuraliter cælaturæ , quas Salomon
in cemplo facilL refertur. Quod autem feffio humilia-
tioncm fignificet, fandlus David operibus 8c verbis
oftendit, qui cum fè multbm humiliaret, ingreffus eft9
.,s ucScriptura loquitur, & (edit coram Domino, dixit-
que : Quis ego f um Domine Deus, & qua domus mea,
qit a adduxifti me hue ufque. Et rex N inive pccnitens
inducus eft facco, 8c ledit in cinere. Scdere ergo debidemuseum
qui divino laudatur judicioj nec cum in ali-
quo, priulquam corredus elf, audeamus reprehende-
re i ut hæc putemus in his quæ erga debitores egic, do*
mino fraudem Fccifïè : fèd potius credamus eum in his
lucra Domini fui prudenti confilio quæfiiflè, & ejus
voluntatem implelïè. Qui tantum adhuc^ iniquitmis
villicus appëllatur, quia priùs villicatum fuüm iniquè
tradabat i ficut & Aianbaus, quia publicanu■ fucrat,
etiam in Apoftolorü catalogo publkanus dicitur. Sed
in his omnibus eft maximè prædicandapiifïïmijudicis
ïioftri mifericordia, qui cum hune antea vocaflct, &
juftojudicio damnare potuiffet j maluit eum indulto
rurfus vivendi fpacio à morte revocare, ut poftmo-
dum hune emendatum poffét inter amicos computare.
ifte præcipitur, ut ad poenitentiam humilietur. Et g Complevit enim quod loquutus fuerat, quia nolo
quia incertum eft qua hora mors veniat, citô fédéré
dum adhuc vacat, jubetur. Scribere, id eft, operibus
annotar cquinquaginta, id eft, poenitentiam, impera*
tur. Quicquid enim operamur , quafi in libro feribi-
io- mus, uc in die judicii coram Chrifto recitetur. Unde
Daniel ijudiciumfedit, & libri aperti funt. Quinqua-
genarius autem numerus poenitentiam & remiffionem
peccatorum defignat : quia & David in quinquage-
fimo i'falmo poenitentiam agens veniam peccatorum
obtinuit. Etquinquagefimus annusin lege jubilæus eft
inftitutus, in quo fiebat remiffio. Pro centum ergo
lcribit qumquaginta, qui pro confummata vitiorum
muidplicitate, evidentem fuis operibus memoria di-
gnam oftendic poenitentiam, in qùa 8c remiffionis gratem
peccatoris ,fed ut magis convertatur & vivat. Ad
hoc autem quod dixerat villicum iniquitatis prudtnter
feciflè, fubjungit fententiam, in qua fignificat multos
fimilia facerc.
Quia filii, inquit, hujns faculi, prudentiores filüs
lucis in generatione fua funt. Filii enim faculi vocan-
tur, qui fæcularem vitam ducunt. Filii autem lucis ju-
ftidicuntur. Sed funtaliqui jufti, quilicèt juftè vivant,
8c ab illicitis fè contineant j magna tarnen bona nun-
quam operantur. Et funt alii, qui priùs. fæculariter &
criminosè vixerunt ; fed poftmodum redeuntes ad cor
fuum , quia fè illicita egiftè confiderant, ex ipfo fuo
dolore compun&i inardefeunt ad amorem Dei, lefeque
in magnis virtutibus exercent, cunifta etiam difficilia
tiam confèquatur. Sicut autem primus debitor vel earn q famfticertaminisappetunt, omnia mundi blandimenpartem
fidelium quæ peccatis eft fubdita, vel unum-
qucmque peccatorum infinuati ita fècundus vel earn
partem eorum, ut diltum eft, qüæ juftitiam fèdlatur,
vel unumquemque juftum fignificat. Nam& juftus
quifque debitor Dei eft, quoniam omnia bona quæ ab
eopercepitdebet illij ut eadem, vel paria, fipoteft,
reddat : fi autem non poteft, vel debitorem fè eflè hu-
militer agnofeat, & gratias agens dicat : Quid retri-
n. buam Domino pro omnibus qua retribuit mihi ?
ta derelinquünt. flagrant defiderio, ad coeleftem pa-
triam anhelant. Et quia fe erraffe à Deo confpiciunt,
damna præcedentia lucris fequentibus recompenfant*
Ifti ergo in generatione fua, id eft, in tempore fuo ,
quo præfentem vitam tranfeurrunt, prudentiores funt
illis filiis lucis, qui à luce matre nunquam recedtint,
fèd tamen opéra lucis remiflïùs agunt, 8c ad patriam
æternæ lucis anxiè non anhelant.
Poft fèntentiam verb fubjicit Dominus exhortatio-
nem, ut qui malè priùs egerunt, exemplo villici con-
vertantur ad bonum, & elementer agere ftudeant. Ac
fi dicat : Ifte quidem villicus:, qui antea villicatum
fiium malè traftaverat, poft de bonis ejufÜem vîllica-
tus erga fubditos fpiritaliabénéficia elementer opera-
tus eft, pro quibus & fupernæ felicitatis habitacula
cum efecfcis intrare meruit : & ego quoque vobis dico ,
8c uiadeo, qui mammonam,id eft, divicias habetis
iniquitatis, id eft, quas per iniquitatem adquififtis.
& iniquè difpenfaftis haiftenus, vel poflèdiftis j jam
bene difpenfàndo cas Sandlis, qui indigentiam pa-
tiuntur, facitc eos vobis inde amicos ; ut cum defece•
ritis, id eft, cùm obieritis, recipiant vos libenter fè»
cum in aterna tabernacula, id eft, in perpétuas manfiones,
Centum quippe corl tritiei, quos fe debere teftatur,
perfe&ionem juftitiæ, cæterarumque virtutum, quæ
illifècundum menfuram donationis Chrifti datæ funt,
iufintiant. Gori namque. tritiei, menfilras donorum
gratiæfîgnificant. Quód verb triticum virtutes & fpi*
ritualia charifmata, quibus anima pafeitur, defignet,
14. Scriptura docet dicens : & valles abundabunt frurnento. ^
"• Itemque : Frumentum dtfi derat nubes. Valles qdip-
Pe> id eft, humiles frurnento, id eft, virtutum gratia
replentur, qua fpiritualiter vivant & fàginentur. Quæ,
lcilicet, virtutes defiderant nubes, id eft fàn&os præ-
dicatores, ut imbre verborum coeleftium per eos ri-
gentur. Centum itaque coros tritiei debebat ifte : quia
lecundùm menfijras fibi divinitus concédas, pefe&io-
nem virtutum acceperat. Cui à villico jufTum eft ut in
utteris fuis, id eft, in operibus fuis pro centum feribit
oSloginta, id eft, pro omnibus quæ debebat, Deo di-
gnum fe futurà refurreâione juftis aâibus exhiberet.
Litteræ enim quas feribimus, a&iones noftræ funt}
ubi perenniter cum eis gaudeatis : quoniam qui
recipit jufturninnomine jufti, mercedem jstfti accipiet.
Quidam verb fèntentiam iftam malè intelligentes
rapiunt res aliénas, & aliquid inde pauperibus largiun*
tur, & putant fè facere quod præceptum eft. Dicunc
quas divinæ memoriæ aflignamus , five bonas , five £ enim j Rapere res aliénas , mammona iniqu tatis eft. v'
malas. Unde & ipfè de omni opéré quod egerunt ho- Erogare aliquid -Jfî- inde,J - maximè egentibus fandtis, |
ho<s
* mines, dicip : Eccc feriptum eft coram me. Oéèogena-
eft racerc amieos de mamrnona iniquitatis. Intelleétus
nanus, autem numerus, ficut & ottonârius, myfterio
ifte corrigendus eft. Non ex rapinis, & ufuris, vel fraa-
tenir redt ion is congruit, quia & Domini refurreiftio
dibus adquirere débemus, linde eleemofynas faciamus;
adtaeft octava die, & noftra quoque poft fèptem dies,
fed fi contigerit nos ante converfioncm noftram talibus
quibus ompe tempus vo'lvitur , id eft, in die judicii,
modis dt opes adquifiiflè, jam poft converfionem ra pinas
quæ eric oélava, proveniet. Unde 8c nonnulli Pfal-
fraudes non faciamus; fèd tamen cx opibus largè
^ pro ottava feribuntur. Suis ergo litteris inferibit
tribuamus. Sicenï Zachseus feciffelaudatur, qui prin-
ectoginta, qui fuis operibus dignum fè illa refurredtio-
cepserat publicanorum , 8c divitiis abundabat; fed re*
ue 8c eledtorum focietate demonftrat.
cepto in domum fiiam Chrifto, medietatem earura
Hæc funt itaque in quibus prudens villicus tam fè,
pauperibus dedit $ & cuicunque fecerat fraudem , ex
quàm habitatores viilæ fuæ, id eft , filios Ecclefiæ
alia medietate quadruplum reddidit. Sicut ergo villicus
quam regebat, corrigere & meliorare ftuduit, pro-
dicitur iniquitatis, ctiam poft corredtionem fiiam ,