E A D M E R I L I B E R
E A
■ 1 1 I B S i
■ J B . » l l i l
sBHf f l f ■Hin
E R I
C A N T U A R I E N S I S MONA CHI
L I B È R
DE BEAT ITUDINE COE LE STI S -PATRIÆ
Reverendo Domino-, & fratri , & amico
ïuo I Guillelmo Monacho , manfuetu-
dine, modeftiâ , & honeftare viræ mul-
tum amando^ Frarer Eadmerus, Mona-
chorum Ecdefiæ Chrifti Cantuarienfïs
1U* infimüs : quod * Deus promific diligen-
tibus fe.
R E c o r b a t u r , uc æftimo , Sanditas tua:
diledionis, honorante Frater, quia c£im Ve-
nerabiljs Pater Anfelmus Cantuarienfïs Archiepifoo-
pus, nuper in Cóenobio Cluniacehfi aliquantis die-
bus moraretur ; & loquens, à Religiofo ipfius loei
cónveutu, pro fua reverentia devotiffimè audiretur j
tua prece mecum egifti quatenuis verbum, quod de
æterna Beatitudine in Capitulo coram pofitis Fratribus
fecit, ftyli officio, tuo confpedui præfeintarem. Ego
ig'tur, utpoce qui libenti animo volebam pro meo
A poffè cax voluncati morem gerere, opus illico ag-
greduä fum; aeftimans illud levioris ad explicandum
negotn fore, quäm poftea fenferim. Noverit ergo
clianUlma raihi dileftio tua, quia tui folius caufa fe-
nuit me ne carpto df fifterem; licèt fortaffis melius fuif.
let pemtus deftitiflè. Materia liquidem pulchra &
jp jg p v l l >cum harratur fermone inculto & contem-
ptibil1 , lolet nonnumquam magis' ofFendere animum
audientis, qiAm demulcere. Quapropter vereor ne
,hoc lplum in meo fadto alicui contingat, fcilicet ne
matena dccens indecenti ftylo digeftd, id apud ho-
mmum mentes efficiat, ut qua: priès per fe fine fcri-
pto placebat, ex fcripci deinceps foeditate vilefcat.
Sed certequod fcripfi . tuä fyncerd dileftione provo,
catus tibi fcripfi, hoe foliim intendens, ut.ea iïm-
phciter dicerem, qua: 'me in eodem Capitulo per id
temporis, vel alibi ab ore ipfius Patris, de eadem re
accepifie recordari valcbam. Valeat Sanöitas tua
& oret pro me.
P R O L O G U S.
M U L T I homines, quibus nonnunqnam boni mores, & jufta opera proponuntur
& qui ut fe Hreis, Ixcuh vamrate poftpofita, exerceanc, admonemur, inquirere
, , . m> qoamobrem , quo premia, qua retriburione. Refponderur iraqub illis
quod fcriprum : quia nec oculus vid,« , net aurii audivtt, nec in cor hominis afcendit quod pra ’
fjsravjt Deus us qm dämmt tUum. Quod cum illi non clare quid lie, advertere?polTunt
repeticur hoc ipfum alus-verbis, & dicitur eis: Premium quod iis, qui in hac vua Deo
{ j ‘UnC >. 1,n f.“ tura recompeofatur , vica asterna, beadtudo lerernaLeterna iucundiras
rci IC,eC §§1omnium commodorum lecundbm voluntatem, &Sne omni indieen.’
. Base ergo cum illis hoc modo dicuntur, bona quidem & magna, ut funt efle viden
tur,• fed quia non mtelhgunr quid in ipfa vita icterna babicuri lint, nec fubitö quid (it
omnium commodorum fecundum voluntatem bifficientia, & fine omni indio-endaq nerci
pere poffunc,, i>*rent ammo, nec multum 'efficaci ad audita fapore trahunru°r QuidPerirJ
agendum ut h*c fills aliquatenus fapiant, 8c fic ad opera bona evigilent! Puerorum mote
cibandos ex.ftimo, qui fi quando groffum aliquod pomum edendum percipiunt mud ob
d nt,umtener,tud,nem & orisanguftiam ab&mere nequeunt, fi
p .mo non fuenr part,culatim divilum. Itaque dividamus in partes magna qua, dixTl
I lnde P°ffiDt ad VK.am nutr ri de <3uibus a§imus- QP* «'nielibs elucefnt Z j d e
qu^ m bap vita mens amec bumana,& ex bis, prout pofibrnus,' conjedtemus * ea m!dr '
excellentiuseos babicuros in vita futura, fi quidem inter mundana ternDtationnm ^
conftituti, Dominica fuerint prscepta fecuti, atque cbm ipfa iliic adepd fuerinc nt” ^ “
Si autem in bis aliqua funt, quat aliquando fervi De, non modi non adpetunt . ftd etmm
magnópere in hac vita curare fubterfugiunt, ut funt, verbi gratia; pulchricudo corporis,
atque voluptas, utique non idcirco id faciunc quod ea naturaliter nolint, fed ne Dcum
in eis quoquomodo offendant. Nam fi per ea nihil offenfionis in Deum contrahi pofle cer^
to fencirentÿ vel feab amore æternorum impediri non pertimefeerent 5 profedto jucundiiis m ipfis, quam'incorutitcontrariis fefe deducerent. His ita prælibatis , fingula qnæ propo-
/uimus ,* breviter traaemus, & qualiter illis poft eorporum noftrorum refurredionem per, *1
fruemur I prout Dominus dedcrit, explicemus.
C A P U T P R I M U M .
pulchritudine eorporum beatorum.
ctrpt- TT T A que pulchritudo bonum qiioddam eft , 8c. A
ii' ■ quod naturaliter à cun&is haberi àmatur. In il-
JL la igitur vita pulchritudo juftorum folis pulchri-
tudini/qui feptempliciter quàm modb fit fpccio-
fior crit, ad«equabitur , quemadmpdum divina Scri-
ptura teftatur : Fulgebunt, inquiens, jufti, ficut fol
inconfpeftu Dei. Ad haec. Corpus Dominicum cla-
ritati folis praducere, nefcio aliquem pofte ambigere.
Et ei fimiles, atteftante Apoftolo, erimus , qui di-
cit: Reformabit corpus humUitatis no fra. configuratwri
corporielaritatis fua. Ifta fatetur au&oritas, cui contra-
dicere feitur effe nefas. Hæc tamen fi quis * fibi yelic
ratione probari, credo nulli debere incredibilc videri
juftos pulchritudinem folis in ilia vita, ubi mortale
Jioc abforbebitur à vita , fortiri > cum vere dicantur
& fint templum & fedes Dei, quodnufquam indi- .
vina pagina de folo ifto vifibili meminimus legi.
C A P U T I I .
De felocitate.
VElocitas" quae pulchritudine non miphs ama-
tur, tanta nos comitabitut, ut ipfis Angel is
Dei æquè celeres fimus, qui à ccelo ad terras, & a
terris in ccelum dido citiùs dilabuntur. Quae celeritas,
fi utrum fit in Angelis p^obari necelîe eflèt : exempli
gratia diefforfitan poflet hominem mortali adhuc
carne gravatum , mox à Judaea per Angel urn m
Chaldaeam delatum, indeque tradito prandio, quod
deferel>at, fine mora relatum. Ergo cum iftis om-
nino par velocitas illis erit, quibus, ficut promifla
eft, illorum aequalitas inerit. Apoftolusctiam, qui corpora
noftra quantacumque locorum intercapedine
leparata membratim fuerint , five difperfa, in idu
oculi alforit reforredura, fatis innuit quam velocita-
tem eadem corpora ja*m incorruptibia fint habitura.
Corrupt I bile quippe hoc, ficut ipfe teftatur, ittcorru-
ptionem , & mortale induet , immonalitem Hujus
quoque velocitatis exemplum in radio folis licet m-
tueri, qui ftatim orto foie, in piaga Orientali, per-
tirigic in ultima plagæ% Occidentalis, ut in eo perpen-
damus non efle impoffibile quod dc noftra dicimus
futura velocitate : præfertim cum rebus animatis
foleat inefle major velocitas quàm inanimatis.
Huic radio folis limile velocitatis exemplum ha-
bemus in nobis. Radius quippe oculorum noftrorum
in fublevatione palpebrarum coelnm ufque per-
tingit, & in idu earufn totus internet, ac integer
redît. Âmpjiùs conftat quidem animas fandorum
quæ jam ccc’.eftia tenent, nec dum plena foelicita^
te frui, donee incormptibilitate eorporum fuorum
adtpû potiantur. Quam cùm * adeptæ fuerint, non erit quod
amplius velint. Hæc itaque corpora fi eas à fua velocitate
tardiores aut graviores efficere deberent,
nimivum pothis eorumcoafortium abhorrèrent, quàm
appeterent. Igitur ea quam dicimus velocitate per-
fungemur, cum in vera vita fuerimus.
C A P U T I I I .
De Fortitudihe. ”
POft has nominavimus Fortitudinem , quam pleri-
que perofa imbecillitate piarimum araa nt. Prar-
ftabunt igitur. viribus , quicunque fupernis meruerint
civibus aflociari, in tantum ut‘ nollatenus illis obfi-
ftere quicquam valeat, fi movendo aut evertendo
voluerint quid ^ fuo ftatu quomodocumqite diverte-
re, quin illico cedat. Nec ineo quod dicimus majori
conatu laborabunt, qu&ra nos modb in motu odii-
l lorum noftrorum. Ne qu*fo excidat animo, quam
adipifoemur , Angelorum fimilitudo , quatenus li hie
yauc in iis qu* diduri fumus , aliquod exemplum
non oceurrerit, ipfa occurrat i atque in quibus
Angelos valere conftiterit, & nos squb valere
probet & aflerat. Neminem autem qui dubicet exi-
ftere puto Angelos ea qua volunt fortitudine fungi.
Sed fortaffis quxret aliquis quid nobis ilia fortitudo
prüftet, cbm fingulis tam convenienter, ut convenien-
tius nequeant * ubique difpofitis, nihil mutandum nihil
evertendum nihilq^ue ftandum fit, in quo vires fuas
quivis exerceat. Qui ha:c dicit, paucisnobifcumquii
inhujufmodihabeatufushumanus, attendat, & vi-
£ debit quia non Temper omnibus qua: habemus, & qua;
I nos habere non parutn gaudemus , adu utirnur, ficut,
verbi caiifa, vilu ipfo, poteftate aliqua ’, feientia rerum
nonnullarum, & multis in hunc modum. Sic 8c
tunc, de quaagitur, * fortitudo erit. Solanamque
pofleflio ejus grata nobis erit, & exultatio gran-
dis erit, licet nequaquam fit nobis in adu , cundis,
ut didum eft, in fuo ftatu1*’ collocatis. Ha:c eadem
quafltio, fi aut de velocitate, aut de aliquo eorum,
qua: ob* propofiti operis intentionem diduri fumus,
quemlibet movet; earn, qua hie foluta eft, ffolutio-
nem fi* apertiorem non habucrit, accipere valet.
C A P U T IV .
3 De*Libertate.
HInc fecundum quod propofuimus, ordine foo li-
bertas fequitur, qu* fuperioribus non rbinus
diligitur. Quicumque igitur Angelorum fürinet fimili-
tudinem aflecuti, eorum quoque libertatem necefl’arib
aflequentur. Itaque ficut Angelis nihil obfiftit,necVli-
quid eos impedire vel coftringere poteft, quin prosvelle
fuo cunda liberrime penetrent} ita non erit obftacu-
lum ullum quod nos retardet, non claufura qua: no|s
detineat, non elementum quod nobis ad velle perviun^i
omnino non extet. Exempli caufa \ certe, Dominicum
corpus, Cui configuranda corpora noftra Paulus tefta