C E N S U R A
Ven’eta an.i/49. unicahbmiliaextat cjtiae eft in illud :
Intravit fia s CCc. Ec in Colon, anno, i j 7 3. primùm
typis datæ funt enarrationcs feu homilia: in aliquot
Evangelia, 8c in illud Eccl. 14 ../ » omnibus rcsjaiern
&c. Anfelmi Çantu. Archiep. tarnen preferences.
Alcera Colonienfis anno 161 z. & Lugdun. anno
1630. eafdem' codem nomine dederunt. lpfas ergo ea
fide, etfi.nullo quod viderim, Mf. fuüfiagance,, nihil-
que de Ipfis Edmero pïoferente, edidimus : nihil tarnen
inde afferentes} fed quod accepimus, trddentes.
Ordinem duntaxac immutàvimus , eas dilponendo
uxta feriem locorum Scripture, que in his expo-
îuntur.
Annotafle fufficidt eodem ftylo 8c fenfu feriptas elfe
hujufmodihomilias,quo& enarrationcs in Math.quas
Colonienfis editio in codem volumine, Anfelmi nomi-
ne prarfixo, compegit. Id facile fecundiim me difeer-
net quifquis pariter ea loca , que in utrifque explorata
funt, invicem contulerit.
Oxonia: quidem in Mf. z4Z.bibl.Merton. extantho*
miliæ B. Anfelmi : fed que 8c quot,difcere non potui.
In Mf. S. ry. fen6ti Ebrulphi una homilia legitur
eotitulo: Anfelmi fermo in Vidensjefus Turbas &c.
hancad nos tranlmiflam ordine fecundam çaeterisin-
feruimus.
Unam quoque in illud Apoftoh : Deeebat enim ,
Scc. adjecimus ex Mf. Coib. S. J 9 <j . hoc titulo: fecundiim
Magiftrum Anfelmum fuper verfum ilium :
Deeebat enim, 8cc.
Ea porro. que eft in illud : Intravit J*fus , Ôcc. ôc
quam nonam poluimus,in omnibus cum Mis. tum
editis etiam antiquioribus reperitur. In Mis. nomen
Anfelmi prefect, 8c hunctitulum habet, in Mf 110 6 .
Bibi. Regie : In Àflumptione B. Marie , Anfelmus
in illud : Intravit, &c. in Mf. Corb. P. 3 o 7 . Sermo
Anfelmi in Aflumptione , in illud : intravit, &c. in
MC. jp 6 . Corbei. Ex diélis Domini Anfelmi Archie-
pifeopi. In Mf. Breviario Eccclefiæ Carcaffonenfis : pro
Fello Aflumptionis B. Marie Virginis. In illo tempore :
Intravit, &c. Homilia Veuerabilis Anfelmi Archiep.
Confule varias leéliones.
Hanc homiliam S. Anfelmus à Gulllelmo Abbate
Fifcanenfi & ab Arnulfo Troarnenfi Abbate rogatùs
ïcripfic : ut difeimus ex ejus prologo, quem ex Mf.
Corh. edidimus in fine variarum ledtionum iftius ho-
miliæ , quia incautè fuerat omiflus.
Quod earn feripferit nondum Archiepifcopus, 8c
proinde ante an. 1093. ipfe fatis indicat in prologo ,
ubi ait feex obedientia illam feripto tradidifle , quam
plufquam femel in Gonventu Fratrum dixerat. Scripta
itaque eft ab anno 1088. quo Arnulphus eleélus eft
Abbâs Troar. juxta. Chronicon Goferni ab audtore
pie Neuftrie citatum in c. z. de Abbatia Troarnenli:
ad annum 1093. quo Anfelmus Ecclcfie Cantuar.
prefedlus eft.
Dcnique in Mf. Ribl. Clar. V. D. Bigot extat una
homilia fie inferipta : Incipit homilia B. Anfelmi fuper
Johannem, de plan&u Magdalene, hæc ipfa eft que
Origeni vulgo fed falfe tribuitur. Quandoquidem veto
O P E R U U
collecte funt : ut cum dicitur : Cur malts a Eli b us tuls
contnftas. Patrern piiffimum <jui te in filiorum numéro
dignatus eft eomputare. Item : Ne.irritât us Dominas
'malts tais ut nequiffirnum fervurn perpetuarn tradat ad
ptenam , Scc. Item : zÆterno Régi militaturus propres
abrenuncia voluntatibus, 8cc. Item : tsdge, dam vaear,
qmd in aternum, expédiât. Que omnia in S. Régulas
prologo exprefla funt. Et cum dicitur.: Efto ommvi-
liiatevel extremitate content us..Item : Pronuncia te omnibus
non plané mihi Confiât earn elfe Anfelmi, & pluri—
bus alfls in locis édita habetur; ïdeo illam dimifimus.
CENSURA EXHORTATION UM.
I Stas exhortationes feu fententias P. Theophylus ,
ut fcio, primus emifit. Ünde eas habueric & quo
jure eas lanéto Anfelmo àlsuipferit, nos feiremns, fi
ipfe docuiflet: eaigiturqué ei debetur fide illas inter
lanéli Anfelmi opçra edidimus.
Unum mihi confiât, ipfas à Monacho Benediélino
conferiptas. Etenim plurcs ex fantfti ßenedidti Regula
viliorern: quod in c. J . Régulé legitur. Et cum
dicitur: Diem jadicii time: allas vita tua omni kora
euftodi : fac te aliénant ab aEhbus faculi, 8cc. que omnia
in fan die Régulé c. 6. propofita funt.
CENSURA À DM O N IT IO N IS
Morienti.
P. Theophylus earn primus publicam fecit ex Mf.
pibl. Vatic. Quetamen inde ad nos tranfmifla eft,
in aliquid ab ea diferepat : ut ex variis ledtionibus ad
operis calcem poficis^ft evidens.
Hæc autem admonitionis formula fie inferipta legitur
in Mf. Bibl. S: Martini Tornac.Tratous B. Anfelmi
, quomodo debeac intefrogari Frater morti pr'o-
ximus , & quomodo refpondere. Kide varias ledliones.
Qua etate famftus Anfelmus hanc formulam pre-
feripferit ; non eft unde conjiciam.
CENSURA CARMIN 1S
De contemptu mundi T & duorum aliorum
Carminum.
COloniæ anno 1 ƒ 73* primûm typis exeufum eft
Carmen illud , fed mancum & mutilum. Integrum
ilium ex fandti Vidloris Parif. Bibliot. edicum
eft ibidem an. 16 11.
Extat quidem in pluribus Mfs. cum quibus illud
contulimus ; fed in nullo ex his nomen fandli Anfelmi
habet. Imo in Mf. Bibi. Aldenburg. Carmen de Contemptu
mundi tribuitur Bernardo Cluniacenfi. In Mf.
Gemmet. C. 7 o . duo funt Carmina de mundi contemptu
: unum quod incipit. Canala ntftratibi, &c.
alterum eftiliud quod Anfelmi operibus*adje<ftum, &
intitulatur. Claadianas ad Adenackos, In Mf. becc. K.
10 . Rogerio Cadomo Monacho Beccenfi aferibitur-.
Unde quid juris Anfelmus fcabeat in id operis, defi-
nire non audeo. Verum quidem eft hune S. Dôâorem
nonnullos verfus & hexametros & pentametros com-
pofuiflè : at quid inde corifequitur î Unum dixerim ,
Carmen illud à Monacho qui fanélam Régulant eft
profefliis, compofitum elfe. Jn eo enim plura ad men-
tem Regulæ fanéli Benedidti pr^feruntur : ut xum ad
eos exprefle loquitur qui morum convcrfionem promi-
fe’.unt: & Monachum hortatur ut Deum ubique & f .
femper praîfentem credat, 8cc.
Alia duo Carmina in fola D, Picardi, qui ea primus
dédit, fide fubjecimus.
CENSURA TRACTATE S ,
De pace & Concordia.
ÎS Anfelmo cribuitur în Mf. Lovanienfi, ex ejao
tranflumptum & ad nos cranfmilfum edidimus :
ecce ab Anfelmi ftylo 8c fenfu abhorret.
CENSURA
S A N C T Î
C E NS UR A L I B R I
Meditationum & Oratiönum.
SAnélum Anfelmum Orationes five Meditationen
feripfiflè teftatur Edmerus 1. 1. de ejus vita: tefta-
tur & Durandus Abbas Cafie-Dei in epiftola ad Anfel.
qua eft 61. 1. 1. teftatur 8c ipfe Anfelmus in ep. zo.
I. 1. & in ep. j i . 1. z. teftantur denique innumera
pene Mis.
Non una verb state, fed diverfis remporibus iilas
icripfit: ut ex fingularum cenfuris fiet manifeftum; ex
quibus etiam conftabit qua & quot ä fan<äo Anfelmo
vere prodicrint. '
Cenfura Prologi.
• Prologumi fanólo Anfelmo feriptum mecum cen-
lebit, qui in eo mecum deprehendcrit & verba & menton
epift. qua fanólus Anfelmus Gondulpho feribit
ie luas rationes ideo paragraphis diftinxifle ne proli-
xitasgeneraret faftidium, 8c ut eas leeftor ineidac, hoc
eft lbi definat vel indpiat , ubivoluerit. Hèccnim
eadem m Prologo.
Cenfara Adeditationis /.
Earn P. Theophylus primus evulgavit inter lanóli
Anfclmi Mcditationes. A quibus verb illam accepcrit,
ipe non edicit. ,
In Mf. Bibi. D. Bigot earn inter fanéli Anfelmi Me-
aitationes haberi certos nos fecit R. P. D. Francifcus
Pommeraye, illud pra manibus tenens.
Ipfa fane fanéli Anfelmi fententias habet. Quod
cnim in §. 1. dick mortuam magisquam dormientem
eile animam qua ad Dei vocem non expergifeitur;
»dem in z. meditatione fenfit. Quod ibidem dicic animam
ad hoc fa&am efle ad imaginem Dei ut memi-
nerit, intelligat & amet fummum bonum : id ipfum
eft quod in Monologio, Proflogio & alibi paflim edo-
cuit. In § .3 . dicit quod fblus Deus verceft & eft verum
elfe, fine quo nulli poteft bene efle. Hoc idem in
Monologio & aliis pluribus in locis fanótus Anfelmus
expofuit.
Eicet ergo in paucis Mf. reperiatur hac Meditatio,
laltem fub Anfelmi nomine, hanc tarnen fan&oAn-
lelmo non poflum abjudicarc.
Cenfura Adeditationis 11.
In omnibus editis hac extat fie inferipta, liber de
mileria hominis. Extat & in Mf. omnibus , fed diverfo
lub titulo. In Mf. I>. Bigot intitplatUr, De terroreex-
*remi judicii. In M f z o z 4 . Bibl. Regia, in Mf. Ciller.
Sc m aliis inferibitur, Meditatio ad conchandam
^ r em . Confule varias lediones. Illam ab Anfelmi
Monachis fe accepilfe feribit Duranduf êpift. qua eft
l I*r 1 1% ex Anfelmi rclponlb liquet earn ab
Anfelmo elfe editam antequam eilet Abbas , hoc eft
ante annum 1 o 7 8. In ilia enim Anfelmus non ut Abbas
falutatur, nec ineo Abbas inferibitur. Durandus
autem hanc Meditationem accepcrat, dum elfet Abbas
Monafterii Caia-Dei , cujus regimen tenuic ab anno
10 6 8 . ad ann. 10 7 8 . quoin Claremont. Eccl. Epif.
*ie<5luseft. Unde ab anno 10 68. ad an. 10 7 8 . quo
Anfelmus Beccenlis Monafterii fa<5tus eft Abbas, earn
Icnptam elfe fit manifeftum.
Hanc citat S. Bonavent. c. 3. foliloq. & earn inte-
gre deferibit S. Antoni, p. 1 . tit. 16 . c. iz. §. 7 .
Duo hie obfervo 1. Inter S. Bernard: opera extare
librum quieundem titulum, d&miferia hominis, pra-
fert; fed qui ab ifto omnino altiuseft. z. Ipfam inter
preces ä Johanne Abbate colledas haberi in Cod. Mf.
A N S E L M I.
Mettenfi. Quod non Ievi argument© eft preces iftas
ab eo magis exferiptas elfe quam compofitas. tJe fulfils
infra demonftrabimus.
Cenfura Adeditationis I I I .
Hac in Omnibus editis & Mfs. Meditationum
Anfelmi exemplaribus legitur : inferiptionum diverfi-
tatem vide in variis ledlionibus.
Ipfam cenfeo ex illisefle contriti cordis opufeulis
qua prafatus Durandus accepilfe fegratulatur in pra-
addudla epift. unde & eadem atate cam Fuifle compo-
fitam , qua pra/cedens édita eft, lubens concedo*
P. Theophylus in fuahujufee Meditationis fyntaxi
agitat an kia fibi crimina fuoque nomineS. Anfelmus
hîc exprobret & deferibat ; 8c negando Concludit, ne
plus æquo fua fama prodigus S. hie do&or judicetur.
Verùm delicatior hac mihi vifa eft religio : Ut quid
Anfelmi confeientiam excurere, quem à pietatis ftu-
dio recelïïlfe ut fibi indulgeret Edmerus ipfe feribit ?
Sat fit Anfelmum fua juventutis delfela vera pceni-
tentia lacrymis diluilfe.
PlureshujufeeMeditationis fententias habet c. 39.
. Xibri Meditationum, qui S. Auguftino falfe tribuitur.
Cenfura Adeditationum IF . V". Vl.
Inter S. Anfelmi meditationes , eas habent omnia
Mfs. cum quibus collata funt, & Mf. Z0Z4. Bibl.
Regiæ, & Mf. D. Bigot. Vide varias le&iones.
Cenfura Adeditationis VII.
Earn Pater Rayiiaudiisedidit compofitam ex diverfis
patribus, qu* in aliis orationibus leguntur, quarum
S. Anfelmi eft auélor indubius : nos iis fepofitis illam
dedimüs illis duntaxat inftrddam qua ipfi funt propria
, nec in aliis reperiuntur. i
Primi duo hujufee Meditationis Paragraphi haben-
tur in Mf.S. Mart.Tornac. cujus transfumptum nobis
milium eft : duos alios in nullo Mf. comperi, & in (6-
la P. Theophyli fideprotuli, & eo quidem libentius
quod in eis mentem 8c linguam Anfelmi noverim.
Diflimularc h k nequeo duos priores Paragraphos
integros legi in librô de Contritione cordis, qui extat in
Appendice tom. 9. oper. S. Auguft. Verum id nihil
juris S. Anfelmo detrahit; cüm liber ifte nihil fit aliud
quàm excerptum ex variis meditationibus & orationibus
quas Anfelmi elfe omni certo certius eft. Id in-
frà demonftrabimus in judicio libri de cordis contrh*
tione.
Cenfura Adeditationis V 11 1.
A. P. Thcophylo primiim édita eft ex M f Biblioth.
Vatic. 8c in ea nihil occurrit S. Anfelmo indignum.
Cenfura Adeditationis IX .
Hie Meditatio qua* incipit,ƒ<?/«/» Nanaïenam t See»
inter S. Anfelmi opera iii omnibus excufis legitur fib
hoc titulo î fpeculum Evangtlici fermonis , aliàs, fti-
mulus amoris In Mf. D. Bigot inferibitur , de Huma-
nitate : in M f Oratdrii Parif. hunt titulum habet,
PaJJio Domini noftri Jefu-Chrifti} mundi Saivatoris Ce-
cundam B. Jînfelmum Archiepifc. In tom. 7 . operum
S. Bonav. unus extat liber cuititulus, Stimulus amoris:
at totus ab ifto diftat. Faceot quidem interS. Bernards
opera occurrere hanc meditationem inferiptam ; Sermo
B . Bernardi de Pajftone Domini. At S. Bernardo cam
adjudicânt qui earn Bernardi ftylo minimè defcriptam
advertunt : nec ego earn Anfelmo firmius âfleram, éùm
inea Anfelmi verba non fegam:in mille tamenejùsdo-
étrinæ ac pietati répugnât, Sc nomen ejus præfen in