550 S AN C T 1 A N S E L M I
bacis, ut quod ille promifit, ab eo violenter fcxigat. a
Quam rationem & nobis & vobis pariter fervandam
cile cognofcitis'. Quapropter fi przdi&um Clericum
vultis ad vos reducerc-, mittite pro eo: & , ft voluerir,
liberam habetpoteftatem a nobis recedendi: fi autem
noluerit, non a veftra difcretione caiumniam pati de-
bet nobiicum remanendi; nec in nobis ulla debet efle
voluntas ilium exp^llendi. Hoc enim modo me erga
vos fi*aterno afFe&u uti, quod pofcitis , exiftimo j fi
quod a vobis mihi ordinate fieri petcrem, veftra: Fra-
ternitati facer« non renuo. Ad caiumniam veftram,
quam dicitis, rationem excufationis noftrx expofui-
mus :fed quoniam inter nos Sc vos res hare agitirr,con-
filium vobis dare non audemus. Quo tamen nos uta-
mur in re * fimili confiliojdicere non prohibemur.No- g
Arum utique Temper eft confilium ut nullum ante il-
lam fui deditionem,quam per cucullz fpontaneam ac-
ceptionem Tacit j fi ad aliud monafterium ire voluerir,*
invitum teneamus novitiumjfed in quantum poflu-
mus, ilium abfolventes , noftrum fimul * illi confilium
, fi pofeit, impendimus Sc auxilium. Quod fi bo-
nam deferens voluntatem Monachus elTe noluerit j a
voto, cujus fe debitorem fecit, non abfolvimus, fed
nullam illi vim per nos inferentes, ilium Deiexa&io-
n i, cui fe debitorem fecit, dimittimus. Si autem pra:-
didlus clericus nobiicum mjanferit 8c res ejus, quas
prills ficut feipfum nobis-dedit, quam apud vos pe-
titionem &'votum monachi faceret, retinere volue.
ritis, nulla;
Valete.
fR Ah !$ i i$ m$ i r f i ^
E P I S T O t A X X V .
Suo dileclo, fuo dileftori, fuo defiderato
Guillelmo, Fritter Anfelmus diflus Abbas
Becci:non diligere mundum, nec ea
quie in mundo func 5 fed a Deo qmari, &
Deum amare.
Vt f i diligat Anfilmum, veniat E tecum • &
fitcuhm fitgiat.
QUod prills dicam in epiftola mea dilefto dile.
Aori meo, nifi quod maxime poftulat ds dile]
dtione mea. Aniftianaraquedileftaanimae me* mitI
tendo litteras dile&ione flagrantes, & dileftionem
fragrantes, petit a me figna dileflioms, litteras con-
fcrlationis. Quid autem dulcins, quid jocundiils, qu*
major confolatio dileftioni, quam dile&io ! Quid
igitur feribam quod magis confoletur tq» dileftorem
meum, quam quiafic te diligit anima mea; ut nifi Ie
teneat, non confoletur de te cor meum, nec fatietur
defidfiriummeum. Cilmenim tantadikaione, tanta
poftulatione rogas ut te diligam; utique facis ut’te non
. . . folfini voluntate diligam, fed &neceflitate defiderema
nobilmet caiumniam fubftinebitis. Q & certe nihil confolatur defidetantem, nifi quod fa-'
tiat defiderium, Sc nihil magis torquet quàm dilatio.
Optât diledtio tua confolati epiftolâ dile&ionis mea :
defiderat dileâio mea deledtari przfentiâ diledlionis"
tua:. Si ergo non vis torquere animam meam, » fatia
quod tarn ftudiosè, tam vehementer accendifti, defiderium
meum. Quomodo enim mihi. dicis quia me
diligisi& ut te diligam, anima dilefta mea, finis
torquere pratcordia mea 3 Denique fi eacieni fervent
dileftione intima tua, quâ & mea ; necefle eft nt eo-
dém defiderio liquéfiât anima tua, quo Sc mea. Sed
quomodo vel poiKbile eft qt tu veils me diligere te, &
tu non fimiliter diligas me! Ne ergo fis crudelisin
animam tuam Sc meam, veni & confolare tnam Sc
jymeam. Sed cum exieris de civitate tua, efto both ;
ne refpicias retro : Oculos habe ante, ut dilcas viam
ad veniendum ; ne habeas eos retto, ut- oblivifeatis
viam ad redeundum : quatenus cum Apoftolo obIivif-w*Ml
caris ea quai retro.funt ,& extendas te ad ea quae ante
funt. Aperte dico , fic veni, ut fimul converfemqr, fi
vis ut iqvicem nosconfolemur, Poflem^mi char illi me,
commonere diledlionem tuam ex multis facrac Scrip-
turae dictis, ut mundum Sc concupifcentiam ejus con-
temneres ; fi ea qua: tibi didturus elltm, ipfe nefeires.
Memento, chariflime, quia per vaniratem tranfimus
ad veritarem. Noli amare vaniratem, ft vis obtinere
veritatem. Scito quia in Anglicam terrara ante me-
diam hanc Quadragefimam proficilcor ; circa Pente-
coften, Deo annuente, monafterium noftrum rever-
E P I S T O L A X X IV .
Dominæ fux dileâiflimæ, generis & mo-
ruin nobilitate clariffimæ Comitiflæ Idrx -,
Frater Anfelmus lêrvus fervorum Dei Bec-
•ci commanentium , cum eifdem Dominis
fuis : in flagranti defiderio Dei ufque in
finem manere, de defiderato confpeâu
Dei fine fine gaudere.
Illi magnas grattas agit de bcneficiis in ft ac reliquat
fui gratiâ çolUtù.
GRatias agere reverendæ veftrx Celfitudini tora
mente vellemus ; fed utique dignas fecunddm
magnitudinem benevolentiie ~Sc beneficiorum , quæ
nobis-& multis pro nobis impendicis, non valemus.
Ilium igitur propter quern nobis, & quibufeunque
poteftis, tanta bona facitis, oramus ut ipfe vobis fe-
cUndùm multitudinem diviriarum fuacum rétribuât,
ficut optamus. Ex abundantia tamen charitatis bor-
tamur ut bénefaciendo non deficiatis, quatenus tempore
fuo lndeficienter metàtis. Domnus Ricardus
latorhujus epiftola: promifit nobis fe ad nos fiDeos £ fUIU5. » t ^ e n D e q s i ^ i t a r a '^ a ^ lÆ d t i i , *
Mi conceflcm , tediturnm , & nobifeum deinceps quod tibi expediter : feis quia fiemper * necuit diffent
permanfurum. (Precamur iguur Reveremiam ve- paratts, nec deelTent qui te . A cum J gaudio fufeiperent,JJ. ficut
r
ftram, ut ilium, fecundilm quod veftra feij prudentia,
fufeeperurit olim, me abfente, fimiliter DomnuA
confortetis; & in omnibus in quibus veftro opus ha-
Rodulfum filium Lanfcelini. Omhipotens Dominus
bebitauxilio, propter Dei & noftrum amorem ad;u-
præveniat omnes voluntates & atftiones tuas fuo con-
vetis. Dominum noftrum Comitem virurn veftrum ,
filio, & fubfequatur fuo auxilio, amice mi dulciffime
& filios veftros, vos ipfa ex noftra parte, quia fide-
cordi meo. •
liorem nuncium de nobis ad illos non habemus, ficut
pro veftris fidelibus falutate.
Ë P I S p T O L Ä R U M . L I B . I L »
Domiöis-'
Ë P IS T O L A X X v r .
8c Fra tribus chnrjflimis', Ter vis
Dei Beçci cginmaoentibus , Eracér Ani
iel ni us , fer vus eorum : fein per ad meliora
cuni huudilitâce profi'çere , & nuhquam de-
fjçere;-;
L hortatur ut abßnte Cisnobiaröha' vivant. integer-
° rirnè: tvs juAÏn Angl'm mort ciUfas reddir.
BEnefecïftis, quia de rebus Dotani Hiigonis de-
funftr, & de h is quæ erga. vos funt, mihi man-
A dis &c * quiî» gratiâ Dei vos & veftra protçgi intimai
s • me fehaper hoc * defidérantem valde lætifica-
ftis Quoniam autem vós fcio non diflimilitcr defide-
_'c n0ffê qu« Circa me funt : feitote quoniam ex:’quo
vobis veftris me prôfequeiuibus oraîïonibus, egret
fus fiiin, oniuia mihi profperè pèr Dei mifèricor-;. diam evenerunt, & his qùimecum funt. Ubicünque
Vél eurido , cVel haorando fum ymn aliter quàm ip
noilrâ re propria, Deo doiiante, fum. Quoniam yero
Rex cartarh noftrum de rébus quas habemus in An-
cha, non nifi prsefentibus datoribus, qui non opanés
in Curia Pafchali afïuerunfc', voluit confirmare : jùflît
me ulque Penteboften ad curiam fuarh, ubi omnes,
mülïa'm convenérunt, expeiftâre : qua confirmatione q
perafta, Deo.fveftris favente precibus, ad, d e f i | e r |n - ;
tes & defiderato« meos defidero remeare. Notum eft ,
dilefti * mei, dulçedini veftra: bjüià religib'veftrà
munda & immacplata apud Deum & Pâtre m eft défi-
derium mediifj,' &-bona vit*a veftra èft irtj hoc fæculo
gaudiummeùm. Si quid ergo de veftVa chàritate pro
h a c voluntate merui /ut tacèam , bené vivendi j
primarh , quod riiajüs'-'éil:1; preco,r,vobfecrp^ ut bene
vivérido lætifieètis abfenies & præfentes cor meum,
& de.'.bono’ vëftro impléatis defiderium gaudiutni
iheuin! Et pax..Dei, quæ' exupèràt omnëm fenfum ,
euftodiat corda veftra. ôc ihtèlligentiaS^vèftras : ut mà-
niagis ^quod gratiâ Del eftis ) foliciti fitis fer-
Amilnrem ipfam, qua vos offenderet, intimaretis; 8c
v deinde noftro confilio cor .veftrum, ficut fervum Dei
:decevre^'pa.careus. :.P.rec,or.jigi'fnr ut fi me.& confilium
meum diligitis,ficut: ego vos femper dilexi Sc diligo,ad
mdnafterium veftrum Veniav’s,& ibi cum aliis.pacifica
& bEnigna converfatrone Deo ferviatis. Si autem mihi
aCquiefcere nolueritis j feitote quia anima veftrre
noh expedit,&.me cpntriftatis. Quod fi vobis grave
eft placita tenefe^qua yobis cpmmendavijmagis yolo
, utftladimitcaris ,qua,rpquodanimam aut fa mam
veftram ladat, faciatis. jNon dico, modö verba incon-
venientja , qua de vobis pro hac occafione dicuntur in
Anglia. Valeat mihi dulcis Gharitas veftra > & ne fa-
ciat quod, me contriftet, quia jucunda eft mihi beni-
^.gnjtas veftra.
gispip | ■ ■ ■
vare uuicaterti fpiricus in vinculo pads. . pomnum,
noftrum, &
Domnum Odonem antiquum amicum, & novum
cornmilitonem. hdftrum'i & chariflimas Dominasl$c
raatres noftras Dominam Evam , & Dominam. B.?fi-
liam exnoftra parte", quaiito diilcift« poteftis, falnta-
te : &; eos, (ienc vos :8c illos decet , Sc noftram feitis
voluntateni, feVvieiido & honorando confortate. Si
plufquam dixi moram fecero, tolerate: quia fpero in
Deo, non erit fine aliqua utilitate.
E P I S fO L A £ $ C V I I . "
Domino,, &: Frarri dulciffimo Robferro» f
Anfel mus , lalucenh
lempi^rnam.
Vt qui rcliflo wonafterjo fuo dbfefue caitpt & ipfo
- - - ; pto mundo, eligit Deum, fequitur veritatem & inàL
vitâin Confequi E venietbeatam fufficientiam. Sed quid.çundkor apertc
abfente difcejfrat, eo revertatur.
DhSfcum eft pjibi quia poftquam ivi in Anglic, no-
luiftis in monafterio Veftro converfari. Quod fi
fadum eftbono ammo & propter rationabilem cau-
utcunque poteft tolerari: fi verq-aliquo ran-
P ^ D S ^ B 3 ^ ^ S 3B 3 S)3 S 3 S ® © S S 3
E P I S T O L A X X V I l i .
Süis dile&iffimis & defideratiflimis con-
fanguineis Haymoni & Raynaldo , Frater
Apfelhius lervus fervorum Dei Beçci
commanentium : rota virtute vanitatem
cqntemnere, & toto affèctu ad veritatem
contendere. , K
Vt Becc't CHCulhm in eluant, qtii e longinquoiUuc vent"
rant Anfelmi convifendi w o , eos
• : vehementer hortatur.
G Urn audivi, ammæ dile&iflïmæ animæmeæ,
quas ficut fe diligit, Sc de quibus A quod de^fe*
defiderat anima mea $ ciYm audivi vos de tam longe
quæfivifte faciem meam, exprimere neqiieo quantum
gaudiuroperfudit cor meum, quantùro dilatata
eft fpe$ mea de vobis : quantum prius ardens, vehe-
metitiùs éxarfit defiderium meum de vobis. Concu-
pifeunt jam , dileófciffimi mei, coricupifcünt oculi
mei vultus veftros , exrëndunt fe brachia mea in am-
plexus yeftros.Ànhelat adofcula veftra os meum,defiderat"
converfationem veftram quidquid reftat de vita
mea,ut in pleno gaudio fucuræ yitæ vobifçum gaudeat
_ anima mea. Hoc optant , hoc orant de vobis ardentia
D prp vot>is intima -nieay bhariffimif. hoc jam fidentiâs
fperant, ôc ad hoc ardentiîls anhelant, quia vos in
Normanniatn adduxit voluntas Altifiimi. Spero eniin
orando, & oro fperando in eo qui fuâ gratiâ-tantùni
fecit,quia fecundiim votum meum perneiet quod^in-
cepit. Sed quoniam doneç.vidéam quod opto, ftimu-
lat me defiderium meum,, interim ex córdis abundan-
tia loquitur os fneum. Guftate, amantiffimi, quàm
fuavis eft Dominus-j q«od nequaquam feire poteftis
quamdiu dulcis eft vobis inundus. Sçitis, dileétiffimi
mei, quia mundus tranfibit ^ & concupifcentia ejus :
Deus autem permanebit, ] & omnis gloria ejus
Qui ergo diligit-mundumj fe&atur vaniratem, & con
fequetur miferam indigentiam : qui autem, contem
fai
core fasftupi eft, feitote mè multùm mirafi. Nam
ofiiimfi hab.ecis aliquam caufam,quæ vobis rçifta vide-
luc, ut à mbha.fterio veftro vos alienaretis^vel pro-
pter amorcm noftruiÀ deceret vós expèétarc , doned
diceréidefiderium cordis mei? Dicam egq:perfuadeat
Deus. Defiderati mei, nihil tam bene poteftis, quàm
monafticæ vitæ propofitum arripere:nufquam melius
Êbc poteftis,'quàm cum illo qui.vobis in hoc defiderat
& poteft,..Deo dance, fer vire .& confulére. Utique
non fallo,quia amiéus fum j certé nec fallqr, quia ex-
pertus fum.Sïmus ergô monachi fimul,ferviamus Deo
fimuliUt de invicë nunc Sc in futuro gaudeamus fimul
una caro, unust fanguis, unà anima, unus fpiritus .fi-
musf Denique açcefllftis, accedendo * fuccendiftis
fucçendéndo.ëonflaftis , conflando cônfolidaftis animam
meam cum vanimabus veftris. Scindi poteft, fe-
Cerni jarù non poteft. Trahère illam ad fæculü vobif