S AN C T I A N S E L M I
fubveniendum. Certè fi cor mcum contritum fucrit, fi A tanti mali fervtis elles , peccatum fecifti, Sciébas cm
vifeera mca commota fuerint, fi liquefa&a fucrit ani'
. ma mea » fi rivi diu fluxerintab oculis meis ; tune fpe-
rabo quia Martinus ades precibus meis. Conçu te ergo,
Domine San&e Martine, concute fpiritum meum, excita
Spiritus es vadens & non rediens j & in peccati aljyD
fum irremeabilem 8c fine fundote jecifti. Vcrèabyf.
fus finit peccata mea, quia incomprehenfibilia funt
pondère, & profunditate j & intçftimabilia funt nu_
mero,& immenlitate. Quæ,abylfus irremeabilis eft
quia nullus inde redit, nifi per gi atiam retrahatur ; &
fine fundo, quia * qui fponte peccac, meritô in infini,
tumeadit, li non per mifincordiam retineatur. O
abylfus * abyflùm invocat peccata mea ! tormenta
quoque, quibus me ferv a tis, a by lias funt j quia infi- &?*
nita, & omnino incomprehenfibilia funt» Væ; career
8c vincula, tenebræ & pondera peccatorum * terre bantal- mt
me ; fed * màli nulli malo comparabilis fervus fa<aUs «/. M
lum : & fie in abylfum merfus fum , & cùtn hac do-
Jenda fervitute , 8c abyflo, in alteram abylfum fipe.
liendus fum. Væ fuper — --“ b —; -------- — t> /- “ ‘“ r*" væ, timor fuper tuimmuoricemm,, adooiloor
cor meum , commove mentem meam ad affe&um
ficundiun neceflïtatem fuam , ut fentiam mifiratioais
tuæ effe&um fecundùm potentiam tuam.
Sed heu ! quanto tempore languet mens mea, quanto
ftupore induratum eft cor meum , quanto torpore
obruitur anima mea; Sandte Martine, quid eft quod
fie me impedit ? Quid eft quod cervicem meam fie pre-
mit ? Unde fie tenebiatur intuîtus meus ? Unde fie
clauditur circuitus meus; Vult, Domine, vult adDcum
8c ad te anima mea erigere faciem fuam $ & plumbeo
pondéré curvata gravatur. Cupit in vos dirigera intui-
tum fiium; & caliginofis tenebris obfcuratur, Conatur
le expedirc; & ferreis catenis aftrxngitur. Tentât exire; 0 ll*per d.olorem. Ecce tertia abylfus, & ipfa nimis terri-
& æneo carcere clauditur. Quid funt(ifta Deus, quid bibs : Judicia Dei abylliis mui ta ; for fin in voce harum
film ifta, quæ fie animam meam obtenebrant 8c gra- <ataradarum abylfus mea abylfum invocat. Catara&æ
vant, claudunt 8c ligant 5 Forfin quæ funt peccata occulta: funt, judicia Dei occulta funt : abylfusigitur
mea ; imo verè hæc funt peccata mca. Certè hæc funt. abylfum jn voce cataradarum Dei invocat, quia pec-
Affedus carnalis infatuavit in me fiporem fpiritua- catorum abylfus tormentorum abylfum meretur, quod
lium : intentio infimorum incurvavit animam meam judicia Dei pronuntiant. Si peccata mea non-client
ab intuitu fupernorum : amor terreftrium extinxit in abylfus ; timenda tamenmuitum crat judiciorum Dei
deledationem coeleftium : * ufu vitiorum evanuit abylfus multa ; quoniam fupra humanum fenfum
11. illiberatis
al. euique m
al. hoe' à au
al. trahebati:
il. vobit mi
m me finfus verorum bonorum. Ab illis bonis fum
clongatus, in his malis occupatus : feclufus ab illis,
inclufus in iftis : ab illis devolutus, in iftis obvolu-
tus. Hinc eft ille carcet & vincula. Hinc funt illæ
tenebræ 8c pondéra.
Peccata mea, cui fervatis in his vinculis & hoc
carcere, fiib his tenebris 8c hoc pondéré î Cui nifi di-
ftri&o judici, & tortoribus veftris, & tormentis «ternis?
Cui, nifi carceri inferni, & vinculis fempiternis ?
Cui, nifi caligini perpetuæ nodis, 8c ponderi indefi-
nentis mords; Certè his malis me firvatis, ad hæc mala
me trahitis. Certè in his ero obvolvutus, fi priùs à
vobis non fuero folutus. Verè horum * inliberabilis
fervus ero, fi liber à vobis priùs non fuero. Utjquc
propè eft dies ilia, * prope, mquam, eft & incognita.
Subitb venit, 8c forfitan hodie * crit.
Deli&a mea, an eratis tam noxia futura, cùm ânf
mam meam veftra dulcedinc potabatis,cum cor meum
veftra voluptate ungebatis î Cur * hæc me celabatis ?
Cur me tradebatis ? Imo non vos me tradidiftis : fed
ego me tradidi, qui vobis* credidi. Non vos me decefunt
occulta.
Nunc * «go judicia Dei abylfus, peccata mea abyf-
lus débita mihi tormenta abylfiis, abylfiis judiciorum
os luper me , abylfus inferni fubtus me, abylfus peccatorum
in qua fum , & ipfi intra me* Illam quæ
; , T a lmn?lnfc M ne M me irruat, & me cum %
î abyUo mea in illam , quæ fubtüs patet, obruat, ubi
tormenta nunquam peccata delebunt; fed peccata
lcinper tormenta tenebunt.
Mifer, cui pcccavi ! quà deveni ! qnà abri sk Deo :
ubi perditus fumabeo î Quismein abyflo inter abyfl
los quæret î Aut perditum Deit[uis invenietî ant qnis
extra abylium peccatorum audit clamantem de profundo
,e o. r,u sr o! S.e d-, ô tu.Do—mi—ne,, qui' 'intueris abyflos,
quà xvi à fellira tuo, & qub fugi il facie tua ? Certè non
ubx ad nue fum, abes ; quia & fid'fiendm in mfinmm
k-bEt fiLp° ne3“ it<:r fuS‘ “ >& abyiïo mea dam-
nâbificer ablcondi me; ubi quoque vides me. Quis
«iim , nifi tu, ad poenitendum movet animam meam ;
Aut tu quomodo moves earn, fi in abyflo fua non vi-
^ a . - ------- des earn? Bône Domine, tu pulfifti & excitafti eam
piltis j led ego me decepi, qui vos intra me fufeepi. O ^ m abyflo deÿjftorum fuorum , velut in Ie<fto dormicn-
maudita infinia : feiebam in vobis non elfe fidem, & tem. Tu concuflifti torpentem, tu folicitafti negligen-
tamen* habui vobis fidem. Imù non habui fidem", nec tem, tu fecifti poeniténtem unde jocundabatur, & do-
credidi vobis ; fed quodam horribili modo videns, cæ- lentem unde deledabatur. T u , ut * peteret intercclfo- Mpahittm
eus commifi me vobis. Videns eram , qiiia vos cognof rem, confuluifti ; tu illi eum exhibuifti. Bone Deus,
cebam, & quæ mala vos lèquuntur, feiebam : cæcus °mnia hæc fecifti in abylfo ; & non audis clamantem
eram, qnia non à notiscavebam. Heu peccatum,* no- de abyflo; Hæc * præveniendo fugitive tuo fecifti ; 4/.p««»î*
men horrendum, res deteftabilis, nulli malo compa- & non fubfiqueris ad te reverti yolentem , ut perfi-d9 ^
rabilis ! Cæcus non videt foveam, in quam cadit j in- cias quod incepifti ;
finus putat lèdebere facere quodfacit: qui autem Bone Domine, gratiastibi. Verèquæfiviftiinabyffponte
peccat, videns & feiens præcipitio fc tradit. perditum tuum ; & invenifti,quem ita de peccatis
Mors 8c tormenta quælibet, tormenta tantum funt ; fins extefruifti. Per mérita Sandi Martini dilcdli tui,
nec in Ce foeda funt, quia ordinata funt. Peccatum reduc de abyflo peccatorum, quem quæfitum invenifti
in fe habet fuam foeditatem , & fecum trahit æter- perditum tuum : ne perdas ampliùs inventum tuum,
nam infoelicitatem. Melius ergo erat * eligere tormen- E ne in abyflo inferni, ubi nullum invenis , perdas quæ*
tum æternum, quod per fe foeditatem æternam non fitum & inventumTervum tuum. Audio, Domine,
attrahit ; quàm peccatum, quod cum foeditate fua
dolores æternos jungit. Et certè, ô mifer homo, ipfa
fl)ik ïbla plus tibi* vitanda crat peccati foeditas, quàm
quælibet tormentorum immanitas. Quippein peccan-
do foediflima perverfitate præpofuifti te Deo Crcatori
tuo, quo nihil injuftius : in tolerantia tormentorum
ordinc' pulcherrimo fixbjiceret fe faûura * fuo fado-
xi , quo nihil eft jbftius.
O homo, quà evanuit humanitas tua ; Didiceras
J»h. x. v. )4> quoniam, qui fa i t peccatum, fervus eft peccati » & ut
quia jubés me redire, fed miferabiliter ligatus, &
nimio pondéré gravatus non poffiim exire.
Sed, o Sande Martine, cur ergo per mérita tua oro
Deum î cum tu melius hoc poffis, qui es ante cum ?
Precor te, * Domine, per nomen cjus , ne afertaris
quem ipfc jam refpexit, quamvis reum lèrvum ejus :
adefto mihi, rogo, apud Deum, non uc defendas me,
fid ut ores pro me. Peccata enim mea coram eo non de-
ferido, fed oftendo ; non exeufo, fed accula. Ego fum
reus, ego ipfe fum fub illo & pro illo accufator meus.
Non
Non
canduni
O R A T I O N E S. 157
iccüfct me * qui fecic me ; foins fuffèci ad pec- A micto orationem meam. Super ambos jadfo curam
* f o lu s fufticiam ad'accufaxidum : denique fi- ----— j
ä eft ad jûdicandum réuni fuum i eft & Domimxs
a x îcndum lervum fiium; eft & creator ad fervandum
foam. Eft Deus ad falvandum credentem & MÈMÈS fuum. Aut quomodo judicabit peccato-
m ut contemnentem , qui fe de peccatis miferum
relî I s. fatetur pccnitentemï aut quomodo dam-
îiit ut adverfarmm peccacorcm , qui fe peccalie do-1
& ad tam amicum ejus interceffbrem î Deus,
. ta te pu»° fPcm meam‘ Sanfte Martine ’ cibi com"
mcam i imö*vobis jado.animammeam : hoc eft, quod
è me magis exigitis , tu jubendo, tu confulendo. Sufi
cipite eam * vobis jadatam , habete eam vobis proftra-
tam. *Reduciteeam de abyflo peccatorum * quam *
qu«fitam inveniftis perditam, ne perdatis inventam.]
Cuftodite eam, cum dórmio; fervate eam, cum aliud
facio; videte eam, cutft aliud cogito: tu per conceflio*
nem, tu per interceffionem, tu propter merita cui tarn
diledi Confeflbris', tu propter nomen tui 8c mei Creators
, qui eft benedidus in fecula. Amen.
O R A T I O L X X
A D S A N C T U M B E N E D I C T UM.
I p Anda & beate Benedide, * quem tam opulenta ï
■ Sbcnedidione virtutum fuperna gratia dicavit ; u t.
I n011 foKim te ad defideratam gloriam, ad beatam re-
I qi,jem, ad coeleftem fidem fublimaret ; fed & alios in-
Lotiar. „umerabiles ad eandem * beatitudinem tua admirabi-
■ jjs vjta actraheret, dulcis admonicio incitarct, fuavis
■ dodrina inftruereti miracula provocarent : adte, in- I qUam , Bénedidc Dei, quem benedidione tam larga
I benedixit Deus, ad te confugiens anguftiofi anima
I meatibi fe profternit quàm humili mente poteft; tibi
llgdmo funditprecesquanto * affedu poteft. * Tuum auxilium
U«. implorât quanto defiderio poteft. ] * Nimis enim eft
r ? 1" immanis& intolérabilisejusneceffitas: vitamnamque
I Dndæ cpnvcrfit-ionis, quam promifi, nomine 8c habi-
! tu Monachi profitcor ; fid ab hac vita longé exulando,
mentiri Deo & Angelis 8c hominibus ipfi mea * con- <
I feientia convincor. Adefto , pie pater » adefto liippli-
I canti. Rogo ne abhorreas tam mendofum & tam men-
E daccm ; fed attende confitentem, & plufquam me-
■ rear, miferare dolentem.
U tique, ô præclare Dux inter magnos Duces exer-
I cituum Chrifti, tuo me addixi ducatui, quamvis im-
I becillem militem. T uo me fubdidi magiftcrio, licèc
i ignavnm difiipulum. Secundùm tuam regulam de-
I vovi me vivere , quamquam carnalem Monachum.
r Perverfum namque cor meum ad ploranda * perpetra-
I ta peccata lapidcum eft 8i aridum ; ad refiftendum
I verb inftamibus eft molle & luteum, Depravata
^ pÀt»- mens mea, ad inutilia & noxia * perpetranda velox
4111111 eft & infatigabilis ; ad vel cogitanda filubria, fafti-
I diofi & immobilis. Obcæcata & diftorta anima ;
I *mea ad præcipitandum & volutandum fi in viciis fa-
■ cilis eft & prompta ; ad filtern reminifiendum vir-
Ë g r:n- tûtes, dïfficilis 8c pigra. Longum eft nimis * , charif-
| finie Pater, commemorare lingula. Nimis, inquam,
[ longum eft enumerare gaftrimargiam, fomnolentiam,
fm levitatem , impatientiam , cenodoxiam , detra£lio-
i: nem , inpbedientiam, 8c * cætcra vitia, quibus fadfca
iuditfun""**nfoelix anima mea quotidianum * ludibrium , quæ
ïiud I ® viciflim * trahunt & diftrahunt ad illu-
; U*unt dendum hune ærumnofum , 8c quafi pannofum' ho-
t ! munculum ; modo eidem çum turbainlu-ltant concjul-
1 cando, & eonculcant infultando. Eccc, beate Bencdièle
* quàm ftrenuè pugnat hie miles Chrifti fub tuo
ducatu : ecce quàm efficacitfir proficit hie tuus difeipu-
lus in tua fchola:ecce bonum Monachum, qui fie
mortificatis vitiis, & voluptatibus carnis, fic fervet 8c
vivit folis virtutibus : imo * cui fic turba dominatur vi- *i- imo e«ce
tiorum , premie moles peccatorum. Proh pudor ! • naa'^m ^ui"
O impudens Monache, qua fronte audes dici mi- fie ezcinâi*
les Chrifti, difcipulus Sanbti Benedidi, * falfe profef- fi"'“^ ! '
for., qua impudentia potes pati videri in te tonfuram damnata vi-
8c veftem profeflionis, cujus non babes vitam ; Heu
dolor 1 O anguftiæ, quæ mihi funt undique ! Si enim
fummum regem meum, & bonum magiftrum meum, f,ig ot
8c * profeflionem fadtam nego ; mors mihi eft : fi au- „/.promiffio-
tem eorum militem, 8c difcipulum, & Monachum nem
me profiteor ; cum vita me arguat mendacii, judicium
! mihi eft. Anxiarc in me fpiritus meus, turbare in me
cor meum. Erumpe & clama anima mca : Je fu , bq-
ne Domine, vide humilitatem meam, & laborem
meum ; & dimitteuniverfi delidtamea. Adjutor meus
efto, Domine, ne derelinquas me, neque defpicias
me, * fid doce & * adjuva me facere voluntatem »i. u
tuam ut vita me teftetur quod cor & os libenter con-
fitentur.
Intcnde vbei orationis meæ, Rex meus, & Deus
meus, per mérita 8c interceffionem pii Benedidfci, f di-
ledfci tui, ducis mei & magiftri mei. O tu mi bone dux,
ô fuavis Magifter -, 6 dulcis Pater Benedi&e, oro 8c
obficro per"mifiricordiam, quam erga alios habuifti,
8c per illam quam erga te Deus habuit, compatercmi-
feriæ meæ, qui congratulor foelicitati tuæ. Succurre te
‘ patronum *clamanti ; exonéra mole peccatorum obru- «/. inrocintj
tum , folve delidtorum funibus ligatum , expedi cri-
minibus irretitum , érigé jaccntem , fuftine nutan-
tem, inftruc fpiritualibus armis, * id eft virtutibus
incrmen, doce & protege pugnantem, expugna im-
pugnantes ; * érigé mihi vidloriam, & perdue me ad •»*.
co^onam. Age, advocate Monachorum , per charita- ai. in
tem, qua follicitus fuifti- quomodo vivere * debere- ^i.vivetemuf
mus ; efto follicitus, ut fufticientcr velimus & effica-
citer poflimus * vivere quemadmodum debemus; ut-4};
8c tu de noftro difoipulatu , & nos de tuo magifterfo
gloriemur coram Deo qui vivit & regnat per omnia
fæcula læculorum. Amen.
O R A T I O L X X I
A D S A N C T U M :
Çum recordatione
C Andle Dunftane, dulcis ad invocandum, & beni-
^gnus ad exaudiendum*, pius ad fubveniendum : T u
*d te fugientibus nunquam incertum refugium, tu ad
tc clamantibus nunquam imparatum auxilium : San-
O U N S T A N Ü M .
mimculorum ejus.
d e , benigne, ac pie Dunftane, refpice miferiam animas
meæ : fi enim refpexeris, fi calamitatem meam & mifi-
riam attendees ; profidà mifericordia tuæ vifeera non
continebis.Timorc, tremore, horrorecruciacur anima
Pp