C E N S U R A
Anfelmi opera : hune verf> «M f . Becc. E. io . Edme-
ro reftitüimus, cujus ftylo conïcriptuseft.
C E N S Ü R A L I B R I
De quatuor vircutibus Beatæ Marire. t
H Une librum Pater Raynaudüs primus edidit, Sc
S. Anfelmoadjudicavit.Quandoquidemverom
nullis Mfs.iut antea editis fanai Anfelmi operibus
ilium compererim i in co tamen fanai Anielmi ien-
tenciæ deprehendantur, maxime ubi de Del potentia
agit; adeo Sc verbis & fenfu libro præccdenti aftinis
mihivifus eftut& Edmcri » qui S. Anfelmi placicishr-
miter conftanterquc adhæfit, partum cfle non Icvitcr
conjiciam : ipfius tamen nomep huic operi hac-una ra-
tione præfigerc non aufus funu
OPERUM
In Mfs. Bibl. Alnenfis extat tra&atus infcriptus:
uinfclmus de dupliei ftoU. In Mf. G. £ . Bibliotheca
Bodleian* inter fanfti Anfelmi opera occurrit liber De
ftola 2. pfft refurrcSlionem. Hujus opens lit aliquod
haberem exemplar, in me non w it : fed nec ab Anfel-
mo Cantuarienfi illud compolitum cenfeo, cujus Ed-
merus aut alius quis non meminit.
De Antichrifto liber unus Anfclmo tribuitur in M f
i n . & 134. Bibl. Coll, S. Bened. Caritabrig*; & in
Mf. 10 3 .Aul*Pembroch. hunclibrum conjicioexcer-
ptum ex c. 3 o . 8c feq.*Elucidaiii qui Anfelmo aferibi-
tur > etfi falsbt
Librum etiam de bona occupation, Anfelmo aferi-.
bunt Mf 134. pr*fati Collegii S. Bened. 8c Mf. 1 66,
Bibl. Collegii Magdalen. Oxonicnfis.
De quibus verb hie liber agat , refeire non potui.
Ipfum denique, ut& alios qui Anfelmi nomen pr*fe-
runt, foetus tanto Patri fiippofkos judico, quibus re**
cenfendis non squum eft diutius immorari.
V I T A
,,,,SANCTI ANSELMI
CANTU ARIENS IS ARC HIEPI SCOPE
» Nfèlhuis ex Augüfta Burgundiæ civitaté ad Al-
pium radices pofita oriundus , ac illuftribus
parentibus, Gundulfo patre, ac Hermenberga
Matre prognatus , & à pueritia ingenue liberaliterque
inftitutus , ad Beccenfe Ccenobium permotiis Lan-
franci fama, difeendique ftudio venit. Ibi ætatis fune
anno vigefimo fèptimo primftm fit Mortachus, deinde
Lanfranco ad Cadomenfem Abbatiam præfeélo , in
Beccenfi Prioratu fucceflit 5 in quo ordine quindecim
annis ftetit : Turn Erluino Beccenfi Abbate moftuo ,
Apfelmus Abbas Creatur : quern gradum quindecim
etiam annis geffit. Tandem ab Hugone Çeftri® Comité
grayiter argrotante, celebritate fui nominis per-
vulgata, in Angjiam accerfitus venit, ut qu*dam ip.
Iius Comitis negotia procuraret, & Geftrenfis Mona*
fterii ccetum, exclufis Sacerdotibus, Monachis com-
pleret : De quoeùm Guillelmus Rufus accepifset,eum
Cantuatiertfcm Archiepifcopuiyi nominavit. Omnës
enim Archiepifcopatus proventüs toco quadriennio
Rex perceperat', plurimafque Ecclefias venales habue-
rat, 8c triginta cæmeteriain ferarum pafeua redegerat
, & Ecclefiarum vacaritium frudtus fibi refervave-
rat. Cujus lucri fuavitatem, cum vel prorfus amitteft-
dam, vel valde minuendam ex Archiepifcopatus con-
ceflione fenferat, pcenituit ilium illico hujus tarn prompt*
& propenf* in Anfelmum beneficcnti*. Itaque ut
ejus anîmum à fufeipiendo oblato Archiepifcopatli
averteret, fimulatè primb expofuit : etfi amore & mentis
ejus duëlus CantuarienfemArchiepifeop^tum con-
tuliflet, tamen fe jam cernere graviratem 8c mâgnitu-
dinem provinci* Cantuarienhs majorem else quàm
quæab homine monafticis occupationibus, vigiliis ,
lucubrationibufquedivinis dedito, perferri ac fuften-
tari pofseuSed ciim'neque hac fuafidne quicquam pro-
fècifsec, proque certo comperifset proceres populum-
que Angli* adverfosaut minus fidos fibi, Anfelmo fà-
vere, eumque ad Archiepifcopi munus jam oblatum
ilagitare , aperce contradicere noluit : Verumtamen
excepit pofseffionem rcrum Ecclefiafticarum, quas iilo
vacacionis quadriennio fecerat , ut Anfelmi quoqucÇ
amftoritate & fèntentia rat* efsent. Adqu* Anfelmus.,
dixit illi nolle fe Ecclefi* nocere in quam officii nihrl
contulifsct. Itaque Abbatiam Beccenlem, obtenta Ro-
thomagenfis Epifcopi licentia ( in cujus dioecefi fuit )
deferens, Archiepifcopus Cantuariertfis à Walcheliho
V/intonienfi turn Epifcopo coflfirmatur , fidelitatem-
que RufoRegi de more récit. Turn vero in ea fede lo-
catus & conftitutits , coepit Regem liberius atque fe-
veriiisde tam inexplebili eüpiditate & rapina bonorum
Ecclëfiafticorum admoncre, qua.nihil poifit efse cer-
tius quod tot ccemeteria feris ipfis ob ruinam Ecclefiarum
compafcua fecifsec. Sed ctim fuis precibus 8c
exhortationibus, de Regis animo fpem nullam con-
cipere potuifset, veniam petiit Romam eundipro ob-
tinendo ab Urbano Rapa , Pallio : Qua five petitione,
five nominatione turbatus 8c accenfus vehemeflter ReX
afseruit& acriter contend it hoc Anfelmum contra fu*
fidelitatis promifsæ foedus fecilfe : fuifse enim à patre
fiio decretum , ne qiiifquam , qui à Rege nunCupatuS
non efset, in Angli* regno Papæ nomine ceriferetur :
& qui fecus fecifset, læfae Majeftatis reum Regifqud
inimicum , qubd regni confiiecudinem violaret, judi-
càndum. Hujus verb rei vetitatem Edmerus his verbis
deferibit : Regem de tranfmare regrefsum Anfelmus
adiit, & ut fibl Romam ad Papam Urbanum
pro ftola fui Archiepifcopatus , eundi licentiam daret,
humiliter petiit. At ille ad nomen Urballi turbatus i
dixit fe ilium pro Papa non tenere, nec fu* eonfuetu-
dinis elle, ut abfque fua ele&ione alicui Iiceret in regno
fuo Papam nominare. Hinc igitur orta quidam gravis
dilïènfio eft , fed in aliud tempus difeutienda eft dela-
ta. Jubet ergout totius Angli* Epifcopi s Abbates, &
Principes ad difeuffionem diffidii hujus apud Caftrum,
quodRochingam dicitur, unaveniant. Fadhim eft, 8c
tertia feptimaua Quadragefim* | juxta edi«ftum, con-
venerunt, Caufi in medium ducitur, & Anfelmus di-
verfis querelis hinc inde concutitur ; fiquidem multf
•fed maxime Epifcopi, regi* voluntati favere volentes,
fpreto æquitatis judiçio, id probare nitebantur quod
Anfelmus, falva fideqüam Regi debebac , nullatenus
ppfletin regno ipfiits, Urbanum Sedis Apoftolic* Pr*^
fulem pro Papa tenere. Quibus cum plura qu* ratio
culerat, obje£fca fuillent , 8c Anfelmus eos. ex verbis
Domini } Reddite qua funt Cafaris Cafari, & qua Dei
Deo: aliifque ndnnullis, quae ratio nulla refellere poR
fet, penicus infrænalfet} illi è contra , qüod dicerent,
non habentes, eum in Regem blafphemare unoftre-
pitu clamaverunt} quandoquidem aufus erat in regno
ejus ( nifi eo concedente ) quicquam Vel Deo afcribe-
re, Igitur ad unam régi* indignationis vocem , quidam
ex Epifcopis Archiepifcopo fiio atque Primati ora-
nem fubjedtionem, atque profeflam obedientiam uno
impetu abnegant^, eique Unitatem fratern* focietatis
pari voto mifèrandi abjurant. Quidam verb in eis tantum
qu® ex parte Urbani Pap® pr*ciperet illi fe ne-
gant obedititrus. Epifcopi itaque omnes ( Roffenfi folo
excepto ) aut uno aut alio modo , debitam illi fubje-
ctionem & obedientiam abnegant. ReX etiam ipfc cun-
dlam ei confidentiam & fecüritâtem in fuis omnibus
ademit, nec fè ilium pfo Archiepifcopo vel patre am-
plius hahiturum jurat ,• nifi ipfe VicarioBeati Petri ul-
terius obediturnm denèget. Très dies in ifto negotio
clamoribus in Anfelmum , 8c contUmeliis gravidi ex-
•penfi funt, tandem in hoc fine cOncludunt.
Ac Anfelmus in fuo propofito couftans poftuîat à
Rege ut tutus regno difeedat 5 quo fibi negato » fa<51®
funt utrinque induci* ad Pentecoftem , & plena pax
& tranquillitas promiffa. Nihilaminus Anletaius, ho-
minibus fuis captis, & fpoliatis, terrifque vaftatis, in
imménfura affli&us eft J poll h*c tamen Urlainum p®«
e i)