gelium j quod pradicavi vobls, c£* acccpiftis in
quo fiatis , fialvamini. Hic ergo falutaris &
ialvator fèrmo gratiam in fèfàndfci Spiritus continens,
Affumpfit Petrum, qui dicitur agnofcensj &Johanncm>
cujus interpretatio fonat, in quo eft gratia j &Jaco.
bum , qui intevpretatur fupplantator} & ajfiumpfit cos
fofi dies f i x , vel oElo. Nam quia fèx diebus opera
nmndi funt crcata, per /ex dies mundum & opera ejus
intelligimus j 8c quia odto die fada eft refurredtio,
per oüo dies gratia refiirredionis exprimitur. Qui ergo
fupra mundum afeenderint, & hujus fxculi opera
tranfeenderint, aefuturx refurredionis immortalem
frudum bonâ confcientiâ expedaverint ,hi potuerunt
a^verbo Evangelii inmontem fublimisintelligentiæ du-
ci i 8cfeorfum , pjp à tumultu terrenarum cogitationùm
fint remoti, ibique claritatem ipfiusV erbi in gloriofum
afpedum transtormati videre. In quem, fcilicet, mon-
tem aficendit orare : quia ipfum gratis Verbum , dum
coram oculisnoftræ mentis in altum celfiori & clarions
intelligentix progreditur, interpellât quodam-
modo pro nobis, quoniam fpiritales tios fàcit, & Deo
commendabiles. Afcendamus ergo cumVerbo in monte
® : ut in fpecie& puchritudine fua nobis apparcat,
8c profperè procedat & regnet. Nam juxta modum
noftræ capacitatis Verbum ipfum nobis & minuitur &
crefcit ; & nifi celfioris prudentiæ cacumen âfeenda-
mus, non nobis apparet fapientia, noli nobis apparet
myfteriorum cognitio, non nobis apparet quanta fit
gloria, quantus decor in Evangelico verbo * fed qux-
dam vilitas & contemptibilitas-nobis in eo videtur.
Transfigurants efi ante eo<, inquit, & fafta eft fpeeies
vultus ejus altera , quia ipfè Dei fèrmo i'n àliam fpe-
ciemadmirandxpulchritudinistransformatur in octi-
lis eorum, quos aflumit, id eft, docet : 8c in montem
fublimioris intelligentix du.cit, quàm videtur eis, quos
in infirmo fènfu deorfum relinquit. Et fades ejus ,ficut
Sol refplendüit, ideft,nitor afpedu pulchritudinis
ejus incomparabili ac lîngulan claritate refulfit. Nihil
enim funt, in ejus comparatione, eloquia fingularis
dodrinx. Refitment a verb ejus fait à funt alba fient
nix : 8c vefiittu ejus albus refulgent. Vefiimenta Ghri-r
fti , verba funt Scripturarum, 8c in oculis alta peten-
tium albefeunt ut nix, 8c refulgent fermones divi-
narum ledionum. Cùm autem nix ceciderit, aves cca-
Ii non habent ubi inhabitent, 8c Ixtior folito tritici
quodcunitiî- Proveïltu* exuberat. Cui rei verba Scripturarum aptè
vel annon»11 ’ ^omParantur > de ccelo mifla funt in terram, 8c
re swiona. jejuna noftrorum pedorum arva foecundaverunt, ac
fpiritibus aè'rcis tanquam avibus.immundis locum
non reliquerunt.
' Sequitur : Et ecce apparuerunt iüis Moyfies & Helios
, cum eo loquentes. Vel : Ecce duo viri loquebantur
cum Mo. Etant autem Moyfies & Helios vifi in ma-
je fiat e dicebant exceffum ejus, quem complétants
erat inj.rufalem. Moyfies & Helios apparuerunt in
monte^ cum Domino, loquentes cum eo, quia Lex 8c
Ptophetx in alto celfioris intelligentix cernunturcum
Evangelio, ac concordant iir didis fuisoum eo. Sed
ce in ma je fate cum eo v f i funt: quia fiipientibus 8c
, jpiritualibus effulgent cum illo in gloria divins excellentiæ,
^ dicebant exceßum ejus , qutm complet unes
erat w j erufalem : quia pronuntiaverunt fururam cel-
iitudinem ipfiusEvangelicifermonis, quo fcilicet di-
gmtate & potentia foret exceflurus omnia in urbe pa-
j>rst ii* cis sterns, ac manfurus abfque fine. Hinc & Pfalmi-
. lta cecitnt : In aternum, Domine, ver burn tuum per-
Lhc' 11 ’ in ccelo. Dominus quoque dixit : Ccelurn & terra
tranfibunt, verba autem mea nontranfibunt.
Petrus vero & qui cum Mo erant,gravati erant fiomno:
S*p- 9■ quia corpus quod corrumpitur aggravât animam : &
depnmit terrena inhabitatio finfium multa cogitant cm,
ac velut fomno quodam corporis pigrum reddit. Et
*vigilantes viderunt majeftatem ejus, & duos viros
A qui ftabant cum illo, quia cùm mens fortiter éludata
torporem negligentiæ& fomnum imperitix fuperave-
rit, poteft videre majefiatem fenfuum facri eloquii , 8c
Legem ùc Prophetiam perfiftentes cum verbo gratia;
Evangelii. Aliter, Petrus , & focii ejus, Erant fiomno s,mill
gravati. Somno gravantur Sandi, dum ab adione
terrena, & ab amore temporalium rerum quiefeunt, 8c
ab appetitu vifibilium mentis oculos clatidunt : Qui id-
circo non fimpliciter dormire , fed fomno gravari di-
cuntur} quia non fine pondère laborisagitur hujulmo-
di dormitio. Sandi enim viri, qui à mundi operibus
non torpôre fed virtute fopiuntur, laboriofius dor-
miunt,quàm vigilare potuerunt} quia in eo qu^dw^j ^1
adiones hujus fxculi defèrentes fuperant, robufto î1««
conflidu quotidie contra femetipfosp’ugnant, ne mens
ß per neeligentiam torpeat, & ne concupifcentia carnis
adverlus earn in aliquo prævaleat, 8c ne ipfi à bono
opéré & à coelefti defiderio- pigri fiant. Et evigilan-
, inquit, viderunt majefiatem ejus, quia tjui exte-
rioribus, ut didum eft, obdormiunt, 8c in interiori-
bus evigilant » interna myfteriorum penetraut. Hinc
eft quod Sponfa dicit : Ego dormio y & cor meom vigi.
lot. Ac fi dicat : Dum exteriores fenfus ab hujus vitæ * ’ u
follicitudinibus fopio, vacante mente vivaciùs interna
cognofeo. Agit enim cal is anima ut hujus mundi in-
quietam concupifcentiam à fepenitusejiciat,&,terrenarum
cogitationùm ftrepitum déférât ; ac per quietis
ftudium virtutibus intenta vigilans dormit. Ncque
enim ad contemplanda interna perducitiir, njfi ab his
qux exterius implicant, ftudiosè fubtrahatur. Icaque
- qui fomno gravabantur, evigilaverunt, ac majtfiatem
^ ejus viderunt : quia qui ab hujus fmundi curis obdor-
nnunt, & fupernis ftudiis evigilant, majefiatem facri
eloquii contemp!àntur,& fpiritales vifionès afpiciunt.
Domine, inquit Petrus, bonum tfi nos hic efie, id eft, in
contemplatione majeftatis Evangelici fèrmonis immo*
rari , & Legem fimul ac Prophetias in claritate fpiri-
talis intelligentix contueri. Quem, fcilicet. fèrmonem,
vocabat dominum & prxceptorem : quia prxceptis
ejus ex charitate fervire paratus erat, & ejus dodrinis
eri’diri volebat. Sed in eo qubd tria tabernacula facere vnm iw
tribus quxfivit, nefeiebat quid diceret : cum unum fit t,lii
tabernaculùm Evangelii, in quo Lex & Proghctx mo-
rantur. Nam 8c ufque nunc imperitix notatur, q u if - ehc,t """•'j
quis Evangelio & Legi ac Prophctis tria tabernacula w'
D facere cupit ; cùm bxc ab invicem nullaténûs valeant
fepar ari, unum habentia tabernacùlum » id eft, Eccle-
fiam Dei.
Sequitur : Adhuc eo loquente, ecce nubes lucida ob um-
bravit eos. Et ecce vox de nube, dicens : Hic eft Filius
meus dilcElus , in quo mihi bene complacui, ipfum audite.
Quia imprudenter tribus ,qjaafi paribusaedivifîs
tria tabernacula offerebat, vpn it nubes lucida, id eft,
myfteriorum incomprehenfibilitas qux & fplendet &
obumbrat, quia 8c mentem illuminât oftenfione divi-
norum, 8c ex toto Deum non manifeftat} fèd de eo
plura tegit, quàm révélât. Vcnit, inquam, hujufmodi
nubes lucida , Sc'obumbravit mentes eorum obfcurâ lu-
ce fuâ. In quam intrantes timuerunt, propter incom-
L prehenfibilia Dei judicia, & propter estera, qux in
Scripturis mente nequiverunt comprehendere. Et de
tanta myfteriorum incompre'henfibilate venit vox
Dei diccntis de fèrmone Evangelii quia hic eft Filius
meus diltÜus, in quo mihi bene complacui, Proccffit
enim ex Deo, 8c per Deum incarnatum datus eft idem
gratis fermo ; omnemque perfedionem juftitix, quam
mortàles capere polfunt, continet} & omne Dei bene-
placitum déclarât. Propter quod & de eo dicit, in qno
mihi bene complacui. Unde 8c Apoftolus ait1: Reproba-
tio quidem fit pracedentis rnandati propter infirmitatem
èjus & inutilitatem ; nihil enim ad perfe Et um adduxit
leX T introduElio vero fit melioris fpet, per quam proxi-
mamus ad Deum. Et item : Nam f i illudpritss Chipa H,b,t
Et idco A in principio vifi funt. units ii) fine. QuiaL« «tPro-t,
n ..... Âr C..Teftamentum vetüs, quod datum eft per fer vu m, rc- M___i:..... ...... t . r . .
tinec in fê vijitatem fervitutis} novum verb, quod
datum eft per Filium, poffidet honorerh filiationis, de
quo dicitur : hie efi Filius meus dilefhts ; & additus de
eo, ipfium audite : quia quicquid Lex juftitix & Prophets
promulgaverunt, in eo continetur, 8c multb
v. ampliùs. Ait enim Dominus ibi : Omnia qu&cunque
<vultis ut f i t çiant vobis homir.es, & vos facitedUi ; hac
efi enirfi Lex& Prop beta. Et de majore jiiftitia qux eft
v. in'novo , quàm in veteri -. Audifits » inquit, quia di-
Bum efi amiquis, non perjurabis, reddes autem Domi-
v" no juramenta tua. Ego autem dice vobis, non jut are
o?nninr‘. Item que : Audfiis quia d Bum efi, diliges
atnicum tuum, & odio habebis inimieum tuum. Ego
autem dico vobis, diligite inimicos vefiros : benefaci-
te his, qui oderunt vos, 8c alia multa- hujufmodi.
phetia, & Evangelmm, quando fêcuiidiim fitters fii-
perficicm actenduntur ,• tres videntur : quando fecun-
duin imeriorem fènfum infpiciuntur,unus apparet. L e x -
enim, & Prophetix, juxta fpiritalem intellédlum,
nihil aliud funt qirèm dodriria Evangelica. Hinc jam
de monte defccndentibus, id eft, de altitudine fubli-
nnoris intelligentix & contemplationisad ima communis
con ver fation is redeutibus prxcipitur vifionem hanc
nulfi dicere , nifi poftDomini refurredionem. Nenai-
nienim narrandaeft claritas facriefoquii, quxfapien-
tibus in altohoecontemplationis jam oftenfa eft, nifi
qui Chriftumrefurrexiffe jam credidic, quianee ipfè
mfi poft refurreótionis fux trmmphum difcipulis', ut
Scnpcuras intclligerentfenfum aperui(:.Unde& Apoftolus
h^jpe fpeciofx claritatis gloriam, qua divinus ler-
rno interiüs refulgct, quibufdam celabat, dicens: N L t-
j t-wj ; rn ji.jijm n i-r/rijrum , ÇJ*
Quia érgo novum Teftamentum continet ' omnia^ ß hilrne judicavifiiriimer vos : nifi.Jefum Chriftum ~ "&
qux vetus julïêrat, & alia multa adhuc facratiora} 8c
ideo fblùm mvum jubemur audire > ideft, prxceptis
ejus obedire.
Sequitur : Et audlcntes difcipuli ceciderunt inf.tciem
fiuam, & timuerunt valde. Quia videlicet nos audita
divini fèrmonis excellentia, qux in novo Teftamcnto
eft, cadimus infaciem, id eft , humitlamur, & eru-
befeimus qubdnonut decuit eum honoravimus obe-
diendo illi reverenter in omnibus : ideoque nimis ti-
memus ne ob id damnemur. Et aceffiitjefus, & te.
tigit eoS , dixit que eis ; Surgite, nolite timére. Quia ni-
mirum ipfe fermo Evangelicus nobis per cognitionem
noftrireatus in pcenitencia jacentibusfit quodammodo
propinquior,actangit nos manu fententiarum fuarum,
& ad bene operandum furgere prxeepit, ac dé extero
hme crHcifixum. Aliis veibjam proveftis aperiebat,
de qpibus ait : Sapiemiam autem lotfui-nu* inter petfp. it
ms. Minoiibus enim minora prædicari debent, 8c ma-
joribus majora: unufquifque juxta modum capacitatis
luæ doceatur- Eis ergo qui magnum fenfum habent, •
& in novitatc vitæ ambulant, dicenda eft celfà vifîo
clarificatiopis divini fèrmonis. Undc & nunc , fient &
fuperius, poteft ipfc fèrmo filius hominis ïntelligi. Qui,
fcilicet, fermo quafi perimitur, & velut inter moï-
tuos computatut ab illis , qui graviter in eum peccant i
& quafi non fit, cum tranfgredi & côncnlcare non ve-
rentur. Quibus, dum taies funt, dicerc non debemns
ejufdem divini fèrmonis clarificationem i ne (anBum
catlibus & martraritas porcisdcdiffe culpemur. Sednfî
«dem fermo refurrexerit in eis per poenitentiam ipf0-
timprem excutit. Cur enim”jam cimcat, qui ex poeni- C mm , & vitæ meliorationem ; tunc jam dki poteft èi
tentia erigicur ad fortia virtutum opera. ?v XNTaijm-g 8Oc- per-_ vifir* _______r.--------- ---- • .T,
fciïa char it as foras mittit timorem. Levantes autem oculos
fuos neminem viderunt, nifi folum Jefum, ideft ,
novum Teftamentum. Ablata enim nube, &evanef-
centibus Moyfè & Helia, Chriftus folus cernitur }
quia Legis & Prophetarum umbra difeedente verum
lumen, corufcante.gratiâ Evangelii, fplendet. Ubi
enim Legis & Prophetix umbra recedit, qux fuo ve-
iamine mentes hominum tegebat, utraque reperitur in
Evangelio. Nam cùm très eilent, unuseft faétus. Très
vtlio clarttatis ejus, qua: rurfum apparet ad alta ten-
dentibus. Sed hanc icclionem, prout' cmlitus nobis
datum eft, expofuimus, & ejus myfteria patefecimus;
quatenus omnes qui hxc agnoverunt, adjuvante Domino,
fic vivere ftudeant, & fupernis intendant, at
de his qua: difta funt, gaudere & in,pra:fcntifa:culo
mereantur & in futuro, per Jefum Chriftum falvato-
rem noftrum, qui cum Patre& Spiritufanao vivit &
regnat Deus, ante omnia fatcula, & nunc, 8c in omnia
fiecula. Amen!
H O M I L l  V.
IN EVANGE L IUM SECUNDUM MATTHÆUM.
'»• Dominus Jefus difcipulis fuis parabolam D
A-/hanc : Aflimilatum eft regnum coelontm homini
fegi, qui voluit rationem ponere cum fervis fuis. Et
cm icepijfet rationem ponere, oblatus efi ei unus, qui
debebat ei decern mi Hi a talent a. Et reliqua.
In hac leâione monemur ut fratribus in nos peccan-
tfbiis dimittamus ; fi nobis à Deo, qux in eum pecca-
vimus, dimitti volumus } aut potiusfi ea, qux jam
nobis dimifit, ne rurfum à nobis exigat, opcamus.
Ecce enim fervus, qui decern millium talentorum crac
i debitor, univerfi debiti relaxationem à Domino fuo
confeqimtus efle narratur : fed quia ipfe poftmodum p
confervo fiio denarios centum dimittere noluit} om-
qux fîbi-à Domino fuerant dimilfii, coadtus éft
reddere. Debuilfec enim confervo libenter dimittere
nunora, qiii fibi noverat à domino dimiffa fuifTe ma-
jora. Sed jam verba facrx ledionis feriatim videamus.
JJimUitatum eft, inquit, regnum ccelorum homini regi,
quia videlicet ficiit ifte rex feèifTe deferibitur , fic in
Jegno coelorum fieri dccretum eft. Regnum autem coe-
orum, vocatur «iam in hoc fxculo Ecclcfia fidcliurii :
quia dum coeleftem in terris vitam pro pofte fuo ducere
ftudent, jam in eis Dominus quafi in Angelis regnat.
Et ob.infignemeritum eoriim, tota fimul Ecclefia, cu-
jus ipfi membra fiint, appcllatur regnum coelorum; licit
in ea multi, qui plus terrena quàm coeleftia quxrunc,
nec in fuis moribus adhuc Chriftum, ficut oportet, re-
gnare finunt. Homo autem rex, cui regnum iffud ajfi-
milatum ell, mediator Dei & hominum, homo Chri-
fius Jefus intelligitur, de quo aliàs fèriptum eft } Homo
quidam nobilis abiit in regionem longinquam, acci-
perefibi regnum, & reverti.
Qui voluit fationemponere cum fervis fuis ;quia pla-
cuit ei requirere in judicio rationem eorum, quxquif
que fuerit operatus. Et cum coepijfiet rationem ponere >
oblatus eft ei unus , qui debebat decern milita talent a,
Incipit nunc rationem ponere, quoniam ficut Petrus
ait : tempus efi, ut incipiat judicium à domo Dei. Incipit
rationem ponere, quahdo per infirmitatis mole-
ftiam ad ledtum & ad mortem pertrahit homines j ut
eos de fingulis aâibus fuis in judicio difeutiens, rationem
redde cogat. Dum ergô fie coepijfiet rationem