12. E A D M
in corpore lepra percufTu'S) eo majori, moerore affli- ^
duY'eft, qüo'fe & à fuis contra dignitatem natalium
fuorum pro obfccenitate xantj mali defpici deferique
Videbàt. Convertis 'itaque ad Deum eft | 8c erebris
urationlbus cüm eleemofynartinv largiciônibüs ôpem
ab eo precabatür. Una igitur nodium ei pef vifum quidam
apparuit, monens ut fi priftina? fanitati reftitui
vellet, Beccum iret, 8c apud Abbatem Anfelmûm eF-
ficeret quatenus aquain, unde manus intèr .Miirani
fiiam lavaret, in potum ilü eonferret. Qui vifibni crè-
du.I us quo monebatur, impiger tendit, atque Anfel-
mo cur adveniret fecreth innotuit. Stupet illé âd
verba, & hominem ut talibus defiftat multis modis
adjuvat. At ipfe in precibus perftat, & taultb m'agis j
ut lîbi mifcreatur exorat, nec patiatürut ea medeciha 1
fiaudetur, unde fibi* celerem fallïtem affuttiram pro
divino promiiïo credebat. Quid pltira? Vicie pietas
pedus humilitatis, & prohomine Deum poftulaturus
matutino tempore Millam fecretius célébrât. Admic-
titur arger, & quam petebat àqteam de manu virhacce*
pit. Qpæin poturn illico fumpta, & hotninem morbi-
dum in tegerrimæ fanitati feftituît, & in laüdem Dei
multorum ora dilïolvic. Clam itaque drum quivene-
rat à feAnfelmusemifit , denuntians ei in nomine Domini
ne unquam hoefadum fibi afcriberec, fed fola di-
vina miferatione perfedum efie cerciffimè feirét, &
.hoc ita eilètacita funditus mentionel fuæ perfonæ fei-
feitantibus refponderet.
Quo etiam tempore quidam Fratcr de Congrega- (
tione, valida corporis infirmitate pcrcufliis, ad extrema
dedudus eft. Huic in fomn.o quidam aftitit j &
quod vitam atque falutem recuperaret, ß aqua ab Ah-
lelmo fandificata afpergeretur., ipfi fftomifit : *ger
* ergo Anfelmûm fè vifitantem * fécundùm vifionem,
de aqua precatus eft , & voluntatis compos effedus,
eveftigib fàr.itati refiitutüs eft; Hæc pro ofténdenda
gratia viri paucis * intérim dida fint. Attamen de
gratia quam meruerat apud homines, non multùtn
his qui mores illius novere mirandum video, propter-
ea qubd quædam 'appetibilis fuavitatis ubicunque
erat ex converfàtione ejus emergebat, quæ in amici-
tiam illius ac familiaritatem cundos agebat. Ipfius
etenim ftudii femper erga omnes extiterat, ut ea po-
tiffimuih ageret, quæ aliis magis commoda efie polie ]
intelligebat.Undecùmmterrôgaretur quid emolumen-
ci *acquirerent, qui fervata æquitate aliorum volunta-
ti in quibufeunque poïTcnt concordare fatagerentj
quidvé detrimentiincurrerent ,qui fuam potiusquàm
* cæterorum voluntatem implere ftuderent, hoc modo
refpondebat. Qui aliorum voluntati concordare per
omnia in bono nititftr, hoc apud juftum judicem
Deufn meretur, ut qùemadmodum ipfe aliorum voluntati
in hac vita, ita Dens * & omnia fecum fuæ voluntati
concordent in alia vita. Qui vèrb aliorum vo-
luntate contemptâ fùam implere contendit, id ejùf-
dem judicis fententia damni fubibit, ut quoniam ipfe
in vita præfimti voluntati nullius j nullus quoque in
, bitura velit, dut debeat concors elfe voluntati illius.
E R U S
Eadem quippe menfura, qua quifque aliis menfus
fuerit, remetietur ei. Hujus igitur rationis Anfel.
mus confîderationefubnixus, nulli gravis, nulli vo-
lebat onerofus exiftere , etiam fi à Monachicæ inftitu-
tionis aufteritate hac de caufa deberet aliquantulum
temperare. Et quidem ut eum diferetionis ordo do-
cebat, nonnunquam ab ipfa fèveritàte aliis condef-
ccndendo temperabat. In quo quid hi lenfuri fint, qui
poft nos * ifta fortailîs leâuri vel audituri funt, * prje_
feire non poflumüs. Nos tamen qui vit® illius mo-
dnm feire meruimus, magis in eo làudandum £efti_
mamys , quod à rigore fui propofiti aliquando pro
ràtibné delcendebat, quàm fi continué in ipfo rigi-
dus indiftretè perfifterét. RatioUe fiquidem agi yjr.
tutis eft , vieil verb contra>
Inter hæc quidam Clericus ætate juvenis, Bofo nomine,
Beccum venir, Abbatis colloquium Cxpetens.
Erat en im idemacer ingenio, & quibufilam perplexis
quæftionibus involverat animum, nec reperire quem-
quam poterat, qui eas fibi ad votum evolvcret. Lo-
quens igitur cum Anïèlmo, ac nodos èi fui cordis dc-
promens, omnia qua? defiderabat ab eo fine ferupulo
* deceptionis accepit. Miratus ergo hominem eft &
nimio illius amore devinôlus. Dehinc ergo cùm ejustio
allocutione familiariter podretur, illeâiusdd contem-
ptum fæculi emenfo brevi fpatio , Becci Monachus
faôtiis eft. Cujus converfioni fimul & converfationi
diabolus graviter invidens, in tantam ilium tentatio-
! nis procelkm demerfit, ut fuccedentibus fibi variis co-
gitadónum tumultibus, vix mentis fuæ compos exi-
ftereti Tranfierunt in hoc quidam dies, & fèipfa fem-
per fiebat immanior tentatio. eadem. Turbatuscrgo
8c mente confufus Anfelmûm adiit, animique lui
fludbus illi expbfuit. At ipfe cum fingula intellexilfet
hoc folum pio afFe&u, fcilicet confulat tibi Deus, ei
relpondic, illicoque Fratrem à fèdimifit.Evéftigib au-
tem tanta tranquillitas mentis ilium fecuta eft, ut ficut
ipfemet mihi referebat, ultra quàm di&u credibile
fit, fubitb aliüs fierct ab eo qui fuit. Itàque omnisilla
tèntatio penitus evahuit, nec quicquam hujufmodiin
fe ulterius fenfit. Fiebànt præterea ab Anfelmo plurima
in hune modum, quæ nos brevitati ftudentes ex indu-
ftria præterimus^ Silentio quoque præterire placuit
) innumeros homines tam per lavaturas manuum ejus,
quàm per reliquias ciborum ejus de ante ilium clàmco
lubtraâas, à diverfis languoribus, fed maximèfebri-
buscuratos j difpenfanteDeo fua dona juxta meritum
fidei uniufcujufque. Nam fi'cunda quæ inde à vera-
ciffimis viris accepimus deferiberè vellemus : lonuaci-
taci potiusquàm rerum geftarum fimplici narradoni
nos operam dare (ut reor ) judicari polfemus. Qua-
propter ne nimis longum faciamus hujufcemodi im-
morando, iftis omiffis tendamus ad alia. Verùm ne in-
culta oratio prolixa fui continuatione legentes feuau-
dientes faftidio gravet : hîc primum Coepto operi ter-
minum ponamus , quatehus illis quæ magis deleétant
recreati, aliud exordium fequentia nofle volentes ex-
pediti reperiant.
D E V I T A S. A l s f S E L M I . U
D E V I T A
S A N C . T I A N S E L M I
L I B E R S E C U N D U S .
DEfunólo mebsorató rëge Angîorum Wilhelmöi A affirmans fe nnllo modo fibi vel fuis aliquid damni ti-
" Wilhemus filius ejus regnum obtinuit. Hic fil
blato de hac vita venerabili Pâtre Lantfràhco, Eccle-
fiasac Monafteria totiusAngliæ gravi nimium qpprel-
fione afïlixit. Cujus opprellioriis anno quarto^AnlèU
mus invitatus, immodiftridta interpellatione adjura-
tus ab Hugone Ceftrenfi Comité, muldlque aliis An-
glorum regni Principibus »quicurn ahimarumfuarüm
lUedicum & advocatum elegerant, & infuperEcclefiæ
fuæ prece atque præcepto procommuni utilitate coa-
£lus, Anglianiingreluis eft. Pridie igitur Nativitatis
beatïé Dei géhitricis & perpetuæ virginis M^riæ
Cantuariam venic. Ubi cùm qnafi ex præfagio Futu-
rorum multi & Monachi 8c Laïci conclamarerit ilium
Archiepifcopum foré, fummo mane à loco.di.fi*
mere, quse tantum hofpicem, hoc eft, Änfelmum Archiepifcopum
celfit, nec ullo paélo.açquiefcere petentibus, ut ibi B relinqüetenti
meruifle tecum habere. Proquibus verbis
Balduinusvir ftrenuüs & Monachus muliericoni-
paflus i fuafit Anlelmout bofpiti fuK fubveniret. At
ille: Ego in qua re ? Egredere, inquit, & lignum Cru-
cis igni oppbne, arcebit illum forte Deus. Refpondic:
Pro me ? Nihil eft quod dicis. EgrelTus tamen domum
eft, timore incendii duftus, & vifis flammaiitibus
globis, ä venerabili Gundulpho Epifcopo & ab eo-
dem Balduino contra ighem lignum Crucis, ereila in
altum dextra, edere coa£tiis Mirabile didtu.
Non prius manum extenderat, quam in fe incen-
dium retorqueri, flammas dcficere cerneres, ita ut
domum etiam quam vörare emperant, femiuftam
feftum celebraret, voluit. Venienti autem ei adcu
riam Regis, optimates quique alacres occurrunt, ma-
gnoqueipfum cum honore fufeipiunt. Rex ipfe folio
exilic 9 & ad oftium domus viro gaudens. occurrit,
âc in ofcula ruens per dexteram eum ad fedem fuan\
perducit. Confident, .& læta interim quædam inter
lè verba, perrhilcent. Deinde AnfelmuS;iecretius cum
Rege aélurus cæteros fecedefe monet* Omiffis igitur
Monàfterii fui caufis, pro quibus maximé illue
venifle putabatur, Regem de his quæ fama de eo fere-
bat Anfelmus arguere ccepit, nec quicquam eortim,
quæ illi dicenda elTe feiebat, filentio preffi.t. Pene
ecenim totius, regni homines omnes talia quotidie
iiuric clàm nunc palàih de eo dieebant, qualia reIgitur
AnfelrtiuS, propter multas rationes qua: inter-
venerant, nondum confenferateleékiöni,qus de fefä-
6ta fuerat ut Pontifex fi$ret; fed tamen detinente ilium
Rege morabätur in Anglia converlante cum eo
$x juflu Regis praefato Gundulpho RofFenfi Epifcopo ,
& ei qua: opus erant miniftrante; Ablatis autem de
medio rationibus ill is, tandem pbft Jbngam temporis
fpacium, obedientia fimul ac neceffitate conftriflus
confenlit, & prid» Nonir Decern, debito cum honore
ab omnibus Epifcopis Anglia?, Cantuari®- conlecra-
tus eft. In qua confecratione ËVangelica ilia fententiä
fuper eum reperta *ft: Vicavit multós : E t mißt [er-
vum faurn -bora ceen<£ dicere invitatts ut venirent9
quitt jam parata fimt omnia. Et cteperunt fimul
glam dignitatem nequaquam dccebant. Finito collo- Cnes cxcufare. Dehinct:um fè règalicuriæ in Nativitate
quid divifi ab invicem funt , & de, Eqclefia? fu®
negotiis ea vice ab .Anfelmo nihil adFum eft. Deinde
Ceftram ad Comitém abiit, ac in partiBus illis de-
gere per pliires dies ex neceffitate compulfus eft. In-r
teréa rex Wilhelmus ,grayLlanguore corripitur& pehè
ad extrema perducitur. Suadetur ei inter alia Principibus
ut de matre. totius regni, ;Ecclefia videlicet
!t Cantqarierifi, * cogitet; & earn & pr^ftina.viduitateóe
talamitate , per inftitutibnem Pontificis releyet. Ac-
quiefeit ille confilio, & Anfel mum, in hoc opus fore
dignifiimum pronuntiat. Acclamatur ab univeffis,
* & dl<5tum Regis laqdat Clerus & populns omnis, n
Domini Jefu prsfentaflèt, & horiorificè ä Rege füf-
ceptus, primos * tres dies feftivicatis circa Regem * Ix- du(auf
tüs tranfegillet j poft ,* inftinbtu diaboli hominumque
malorum mdtatus eft animus Regis contra eum , eo
quod ipfe fpoliatis hominibus fuis mille libras dena-
riorum ei * pro agendis munificentia: fu® gratiis da- perag«i.
re noluit, & ita Principe turbato & curia difeeffit. dis
Veniens aütem invilla'm fuam } qu« Berga vocatur,
dedicavit ibi Ecclefiam ad parochiam pertinentem,
quam qhidem anteceflorejus Lantfrancus conftruxe-
rat,fed obitu pr®ventus dedicate liequiveräfc. Ad qua.m
dedicationem quidam Clericiis inter alios de Londonia
refonat ibi ulla contradibtip cujuflibet hominis. Au- D yeniens, fèque inter Clericôs viri quafi ad comminidith
®cillex& feré.ufquead exanimationem fui con-
tradieit, reluótatur & * obfiftic. Prayalet tarnen Ec-
clefia? Dei conventus. Rapitur ergo & .violenter in
vicinäm Ecclefiam culp hymms Sc laudibus portatur
magis quäto ducitur. Adta funt h®c anno Dominic®
Incarnationis millef. xciij prid. Non. Mardi-, i. Do-
minica Quadrag. in fubfequenti autem fefto,Pafch®
Wintoniäm Anfelm, advemt, & in fuhuxbio civitatis
hofpitatüs eft. Una igitur node in teda..fuburbii per
incuriam ignis dilabitur. Qtio crefcente, ®dificia qu®-
que paffim confumebantur. Et jam ignis’ idem hofpi-
tium Anfclmi confumpturus,- duabus tantüm do-
mibus interpofitis, aderat. Quibufdam igitur eaqu® in
domo erant a-fportantibus, in c er dixit dom i na domus ,
ftrandum mittens, chrifmatorium Pontificis cläm fur-
ripuit, & in turbam .merfüs fugam arripui. Dum
igitur iter, quod Londqniam ducit, ingreirus cum
furto fuiflet, reflexit greifum * non autumäns fe ad lo- dJ gre(runl
cum ¥quem jfugiebat feftinare. Sed cum rediens adu- autumans....
nar® plebis multitudinem reperiffet, änimadvertit fe 4/" <iU0
cupitum iter' permutaile, & qua venerat viäm * repe- *i. reptrit.
tit. Aliquant um procelFcrat, & iterum vifum eft fibi
ob tendere quo fugiebat. Fadum eft hoc frequentius,
& nunc hac nunc iliac nefeiens quo iret erröneus
ferebatur. Populus autem dui eum fic fe haben-
'tem intuebatur, quidnam naberec mirabätur. At
ubi miniftri Pontificis vas chrifmatis perditum eile
cognoverunt , confufi & tumultuantes difeurrunt,
B iij