T fai. 16-1
Mat.' io. 1
tJ'h.i.V.
Exod- 2 8 .
Gal. t . V,
X. Cm 6.
533 S A N C T I
in apertoTubHmàret, te eam de terra ad 'çoelum per
femitàm virtutum tendentibus per viam conftituereù
quatenus non folios fuæ San<ftitatis retributlone in regno
ccelefti lætetur ; fed pro muleis quos Deo iucra-
bitur, gaùdium illi foelicitatis æternæ muhiplice'tur.
QuamviX enim barbaris veftra prælâta fit San&itaV,
quos verbis dôcérc prôptcr linguarum diverfitatem
non pôtéftis ; non tamen omnino vôs apud d'iftriëtuitt
judicem exeufare valeris, fi alïos lucrari t)eo negligï-
tis. Quod enim illis ftrmone non pôtéftis dicere ,
vita pôtéftis oftendere. T ant'd namque efficàciùs bottom
exempio , quàm vetbo pècfuadetur > quantd
boni môre$ in tacentè diliguntur, & Fac'undia in tor-
pente contemnitur. Plus itaque ftudere diligi ab omnibus
manfuetudine 8c mifericordiâ • quàm timeri
nimis aufterâ 8c nülli partènte juttitîâ. Gaüdeantcu-
juflibet OrdiniS homines vobis commiflî fefe com-
mendatos efte patri & paftori : non horreànt fefe trà-
ditos efte tyrannô & exa&ori. Ltftentur afiines con-
fultorem âc adjutorem fibi à Deo veniftè : non çon-
querantut alienarnm rerum invafotem ; aut perfecu-
torem à finiftiâ parte irrüiflei Sunt enim niültiPræla-
ti noftri Grdinis, qui quad foliciti ne deftruatur res
Dei in manibus eôrurri, agunt ut diflîpetur lex Dei in
Cordibus corum. Nam tantûmconanrur elfe prudentes,
ne decipiantur ab aliis ; ut fiant aftuti ad deei-
piendum alios. AdeÔ funt cauti , ne fiant prodigij 8c
quæ habent irrationabiliter perdant ; üt avari fiant,
& quæ fervant* inutiîitet putrefeant. Sic ftudiosè
férvis 8c pauperibus Dei & lan£to loco femper fata- ,
gunt aliquid acquirere;ut do.losè femper àlicui tentent
aliquid auferre; Sic animantur zelo corrigendi ftulcos;
ut accendantiu crudelitate | aut cupidine colligendi
nummos. Hæc igirür veftra prudentia follicttè caveat.
Ita extèriora vobis commifta difponite, ut interiora
veftra mandata Dei difponant, 8c femper-mens veftra
dicat Deo : De vultu tu» judicium rntil n pSodcat. Sic
vos defendite per prudentiam a nocentibns , ut per
fimplicitatem riulii velitis nocere, fiéut c.iptum eft :
v. Efiote prudentes fient /erpentes, & fî-nplicès Jicut columba.
Sic euftodîte res monafterii veftri, ut non oblivif»
vj. camirii quod feriptum eft: Si efuis habehs fubftantiam
mundi videntfratrem ftlum necejfitatem br>be ei & clan-
ferit vlfeera fua ab eo ; e/uomodo chart;ai Dei manet in
)S. eo? Et alibi : Dwe & dabitur vobis. Sic eafdem res au- j
gere curate, ut à mêntè non excidat : Non concupfcës
re?nproximi tui. Talitet peccantesàrguite, ut nec fcru-
*. délitas adfît, nec avaritia , quia feriptum eft : Si pra-
occupatHs fiterit homo in /tl’efuo del>Bo, Vos (fui fpirita-
les eftis.hujufmodi infl'uite in fpiritu lenitatis : confide-
V- rans te ipfum ne & tu tenter is; Et rurfus : Ne<fue dvas.
ri regnum Dei pofftdtbnnt. Non idcircO hæc, dile-
. âiffimemihi, veftræ Paternitati fenbo, quôd putertï
vos aliter agere j fed quoniam & vos fuffiftis. & ego
volui ut litters noftrte vos fequerentur : quod ut fie-
ret, necefle fuit aliquid dicete.
E P I S T Ö LA L X X I I .
Domna, & Fratri in Chrifto chafiflimo
Humffido , Frater Anfelmus Beccenfis,
vita peccator, habiru Monachus »terrena
.pro cceleftibus delpieere, coeleftia pro rer-
renis percipere
Of at ut ejus inflitutiéni vaéet ejki funt ad ennt
epijiolas de fert.- :
PÉLimûm gratias ago-,& debîtam dileâionem retrî-
buo pro veftra gratuité benevolentia,quam in voois
erga me hujm lator fchedulsfecognoviffe affir-
Jttat.De qua non paru ipfe cofidés muitùm me rogar,
A N S E LM I
Aût ilium apud arefteam Diledtionem adjuvem: quàté-
nus vellrs doftrmæ bénéficia quæ illi mifericorditeï
împenditis, noftris precibus invitati intentiûs impen-
datis. Quod fi vobis eflèc aut noxium aut inutile non
dicam pro ahoyfed utiquepro meipfojàut nullatenus
aut vix rogare prsefumerem. Nunc aUtem , quoniani*'
nec noxium née inutile eft j fed incoparabili'ter utilior
vobis erit divina retnbutio, quàm huic veftra largi-
tiot nec audaéter, née impudenter, ut aeftimo, fej
amicabiliter preçor & obfecro quatenus retttinifea.
mini quod feriptum eftïGratis acceptfiis, gratis date.M
Nam etfi ab homme forfitan, ut voS doceret,emiftij. *■
autibus quidém inftrepere ille potuit ; fed cor ad intel-
ligendum aperire non potuit, nifi Deus, cui n'ullus
prior dédit ut retri^ueretur ei. Si enim amicos. qui
B nos recipiant in æterna tabernacula, facere jubemur
de Mammona iniquitatis : quanto magisde intellige-
tia veritatis. Quod fi pro me nihil Facere vultis , quia
nihil mihi debetis:vel facite ut me debitorem veftrurn
fadatis. Hæc locutus fum pro alio ; fed pauca pro veftra
dilefta Fraternitate, pro qua pluravellem, fub-
jungam. Mementote, charifiîmi, & fineintermiflione
mente pertra&ate quod feriptum clhNolite diligere i , J
mundum, nec ea (fua in mundo funt : ejuoniam mundiü ‘î,fru. I
iranftbit & coneupifcentia ejus. Et quia amici feculi fa.^.A
hujtu , inimici Dti conflituentur. Rogo, obfecro, no-
lite credere mundo, etiam eftm favet j quoniam non
favet ut foveat, fed ut fufFocct. Mundus enim in te- •
nebris eft, 8c gloria ejus non eft gloria, fed ignis Vo-
' rans. Nolite ergo, chariffimi, nolite currere in eam,
* ficut papilio volat in noâurnum ignem : quoniam
quern demulcet clai itate,hunc poftea tprquet üftione.
G.quanto c6nfult;ùs, quanto foeliciùs relinqueretis
mundum, & fequeremini Chriftum ! ut cum in tna- if;
jeftàte fua venetit Chriftus, judicaretis mundum cum m*u. ij,
Chrifto; & centuplum recipientes, vitam acternam
poilideretis : quod utinam fiat. Amen.
E P I S T O L A L X X I I I .
Suæ reverendæ & charifîîmæ Domina?, generis
fimul & vitæ nobilicate clanflîmx
i Comit fTæ Idæ, Frater Anfelmus 5 de vir-
ture in virtutem proficere, de terrena di-
gnitate ad coelefte regnum afeendere.
Commendat eam à charitate in Beccenfes & quojlibet.
UT taceam alia veftra bona opera, per quæ noA
menveftræ nobilitatis longé lateque circumqua-
que fuavi fanditatis fragat odore : certè hominibus
cujuflibet ordinis ad veftrutii monafterium, vel de
noftro monafterio euntibus, tôt & tantaJmpenditis
bénéficia : ut fie jam illis fimus aftueti, & fie nobis
fint familiaria ; quatenus vobis poflîc efte onerofum
fi gratias vobis, verbis, vel litteris mandemus per
fingula, nec in nobis fit quod retribuere poflîmus
fecundùm. veftra mérita. Quapropter ad Deum vos
mittimus, 8c ilium inter nos ôc vos poniraus, ufcficut
propter ilium Facitis quod Facitis ;ita ipfe vobis rétribuât
pro nobis, quibus facitis. Inftante tamen. ill°
Fratre.quem a fuis perditum nobis mififtis, 8c in ma*
gna defolatione benigniflîmam exhibniftis confolatio-
nem : hanc reverendæ Sanâitati Veftræ fcripfi epifto-
lam , in qua cognofceretis quia non aliter mihi gra-
tum eft quod illi feciftis, quàm fi mihi ipfi effet Fa*
éfcum : & quia verum-eft quicquid ipfe & de fuo cafil
dixic;6t quia præceptum veftrurn in omnibus quæ no-
bis per ilium mandaftis,iervavit:& vefter homo fecun-
dwm veftram juffionem illi fideliter ferviendo benigné
ËP I ST Ö L A R U hi LIB. I.
illos pérctuxit.Rètribüai vobis Deus pro his & A qui non experitur utrumque.Nefciébâm enim non ex-
• •; ßfis bonis operibus beatitudinem fempiterna.
ai:,s n antem Faciemes ndlite deficere, tempore enim
Ç0*'„,-retts non déficientes.
E P I S T O L A . L X X 1V.
f)omino, & Patri reverendo Abb ati, Rai-
naldo, Frater Anfeimus falutem.
De non evitlgxndo pa jfim ÂforiolôgU.
O
perrus abfentiam tuàm, .quàm dûlce mihi erat efte
tecûm, quàm amarum fine te elîè. Séd tu habes ex
ipfa noi’cra disjun«Stione prarfétem alterum,quem non
niinùs aut certè plus amas : mihi ver<à tu,tu, inquam;
es ablatas, 8c nullus prote oblatus. Teigitur in con-
folatione tuà gaudëce, foliim mihi viilnûs remanfit in
mente : forfitan gaudéntes de te offenduntur à me
iftà tibi diceute. Sed fi ipfi gaudeht, quod defidera-
bant tenentes ; cûr prohibent \el dolote quod femper
amat pérdentemî Ex fe eXcüfenc me, fi me vident in
fe; Alioqüih vel vtu intellige quàm compatienter
quàm conformer ipfi hæc faciânt : & unde mitefeae
dolor meus , quem nemo vùlt confolari qui poteft^
M ....I _____ . nemo pöteft qui vult» Sed ille qui omfiia quæ vult pomitterém
, fi ■ ® reft,fic confoletur me,ut nuUum contriftet ; fie nullum
çontriftet, utamorem tui integrum ubiqué confervet.
Amen,
E P I S T O L A L X X V I .
Pofcülum illud, quod à me tântO ftüdiO de tatb
longé pecitis, nequaquam vobis
voïuntati non obedire potuiftèm. TimeO enim
ne evim venerit in manus aliquoirum, qüi magis funt
ÎK-centi rûprehendere quod audiunt, quàm intelligere ;
fl forte ibi legerint aliquid, quod antca non audivei tir;
neeanimadverteruntiftatim I clament me inaudita &
vecicatirepugnamia fcripfiife. Quibüs cum longé pdfin
» tefpondere non potato,, noh Toiftm ipfi vprita- Dom;no jrp0nte diligénti | merito d'ileâo-,
«m nptrando, veritati fe favere opinabuntur i led oc r afiis temerè, antèquam audiant quid fit quod ipfi « ut '£ignoto
p 1 c . . .
»otO I led uc famlllari arnica
ieprehendant, credèntibus , me faifitatis allertorem
peifuadebunt. Jam enim talium paftus fum nimis ae-
celeratam reprehenfionem, ex eo quod fecutus bèa-
tutn Auguftinum dixi de perfonis & de fiibftantia
Dci. Ch’i tamen mine cognofcûnt fe non confide r à- q
tè reprehendiffe} & hac occafîonè qùod prius non
ânimadvertebant, gaudenfc fe eognofeere. Nefcie-
bautenim ficnondici propriè de Déo très perfonas,
quomodo très fubftantias ; quadam .tamen ratione,
ob indi^entiam nominis propriè fignificantîs illam
pluralitatem, quæ in furnma Trimtate intelligitur;
Latinos dicere très perfonas credendàs inilnà fubftahnon
Gualtero, Frater Anfelmus; quod fuus.
Gratiot refert: & de-propofita sjuafHonis folutiohe fe
exciifat.
SI cor meum eftet lapide durius & glacie frigidius,
utique deberet ealefeere igne veftra* dile^lionis, 8c
mollefcere oleo veftrx dulcis allociitionis. Tanto
namque flagrant eharitatis ardore j tanto fragrant be-
liignitatis odore, santa fuavitate funt jucunda:, fic
funt falubris admoaitionis foscundae licterac, quibus
mes parvitati veftra dignata eft fe notificare dulcis ditia
: Græcos verb non minus fideliter tres fubftantias Te&io, &.dilè£ta prudentia ; ut nolitquiefcere mens
mea, donee videant oculi mei vultum ejus , Oc au-
diant aures meæ vocem ejus, & fruatur anima mea
præfentiâ ejus qui më tanto ignotus ignotuni .amore
gratis anticipavit, qpi me tarn militer âbfentem litteris
exhortari ad profeâum ftuduit,qui me tarn
prudenter bona, fi qua funt in me, cuftodire præmo-
....... a perfona conficeri. Quapropter veftram vehementer
efflagito Sanditatep,uc idem opufculuni non
verbofis & litigiofis hominibus, fed rationabilibus 8c
qnietis oftendat. Quod fi contigerit ut aliquis fic aliquid
ibi repreheiidat, ut ejus ratio digna vobis cui
refponderi debeat, videatur: rogo ut mihi quid, qua-
:eris mandetis : quad
veritatis utrinque fervato^ autmeillius reprehenfio,
aut ilium mea corrigat refponfio.
reprehéndat, charitativèaùtejus äq.t veftrispx nuit. Et utinam fie veraeffet èxiftimatio, quam Fama
’ • Ù - charitäti,s pace, & amore^hominum réméré loquentium quod nefeiunt de me
i’ " « v. vos docuicjquomoaS nèceffaiia mihi eft veftra admo-
E P I S T O L A L X X V ;
Domno , Fratri, amico , dileëto dileëbori
Gilberto , Frater Anfelmus j quod
feribere non valet.
Se amici abfentiam agerrime ferré.
D .Ülcia mihi funt, amice dulciflïme, munera dul-
cedinis tuæ : fed nequaquam confolari poffunt
defolatum de te cor meu à defiderio Dileëtionis tuæ.
Certè fi mittâs omnem aromatum odorem , omnem
metallorurïi nitorem, onfrnem lapidum pretiofitatem,
omnem teXturæ varietatem, renuet ; immô non portent
confolari a fcüTura fua, nifi receptâ alterâ parte
fuâ feifta anima mea. Teftiseft angor cordis mei hoc
rpfum cogitantis:teftes laChrymæ obtenebrantes ocu-
los, & rigantes faciem & digitos idipfum feribentes.
Ft quidem tu feiebas, ficut ego ipfe, erga te dile&io-
ftem meam ; fed unique ego ipfe nefeiebam eàm. Qui
nôs feidit ab inviCcm,illeme docuit qtiantftm te dili-
§crem:verè non habec Jbomo feientiam bonivel mali,
nitio, quæ ex abundantia bonæ voluntatis & ex pru
denti intuitu humanæ fragiKtatis proceffit. Per omnia
benediétus D'eus, qui vos tanta charitate ditavit, tam
charitativâ follicitudine incitavit. Videat ipfe defide-
fiufri meum , utaliquando merearin Deoplacitâ con-
verfatione fic veftrâ focietate lætari, ut nullâ poflimus
viventes.mutatione diflbèiari.Dequæftionrs fblutione
quam à me feribi pofeitis, feitote quia nec otium
nec facultatem habeo, ut ad hoc credam me fufljcere.'
Habetis vobifeum Domnùpi 8c Patrem noftrum Re-
verendum Abbatem Gerbertûm, cpii vobis de ea,
quam fcripfiftis, quæftione, & de aliis pro quibus
vos velle meam adiré parvitatem fîgnificaftis, meliùs
poteft prajfens colloqueudo, quàm ego vel loquëndô,
vel feribendo fatisfacere. Precor tamen,ne defpicien-
do meam fatuitatem, contemnatis vifere noftram cha-
ritatem. Plus enim debet amari charitas, quàm-
feientia. Scient ta ènim in ft a t, charitas,verb ddifieat.
Denique quoniam utilis omnis feientia pendet ex
charitate : E x ta ejuippe univerfa lèx pendet, &
Prophet a. Et quoniam ubj duo vel très congregati fite-
rint in nomine verifatis,ibupfafeeflein medio eorum
dicît : confilio in promifitone veritatis, fi Convene-
rimus in quo nomine cum afïè&u eharitatis , quia
oderic nobis feientia veritatis. Quod fi feirem vobis
effe voluntatem veniëndi ad nos, mandarem certum
Y u ij.
i.Cir.t.-»
Matt. xi.