458 E L U C I D A R I Ü M .
procédant : cüjus fapientia Filius àppellatur.
(. dicitur Fi- D.,Quare * Filius ?
M. Quia ut Tplendor à Tole, * ita à Patre genera-
tur. Amborum aucem amor Spiritus fandtus nuncu-
pacur.
D. Quare Spiritus fanftus ?
M. Quia de utroque æternalitèr procédons, quafi
ab eis fpiratur. lila itaque vis Divinitatis, quæ omnia
creando patrac, Pater vocatur : ilia autem,quæ omnia
continet ne in nihilum diftolvantur,Filius appellatur :
i. qui mo * illa veró, quæ omnia infpirando vlviftcat & ornât *
mnia Spiritus fandhis nuncupatur. Ex Patre omnia, per
Filium omnia, in.Spiritu landt o omnia. Pater memoria,
Filius intclligentia, Spiritus fan&us voluntas
' intelligitur.
Un patre D. Cüm omnipotentia & Tuftima dementia * dé
Patre prædicetur y quare non mater vocatur ?
M. Quia generatio principalitet dé Patre procedit.
D. Cüm veró veritas > vel Fapientia, de Filio dica-
iur ; cur non filia appellatur i
!. ideoquod M. * Quia Filius fimilior e(t Patri, quàm Elia*
D. Cur Spiritus fandtus amborum Filius non dicitur
i ut unus elTet Pater, alter mater ?
M. Quia fimul & æqualiter ab utroque procedit, &
ipfe eft vinculum totius Divinitatis.
A prafcivit: unde Grece id eft , omnia Videns d‘
citur.
D. Qualiter Deus loquitur Angelis, & hominibus >
M. Angelis, * interna * inipiratione 5 homiqibuc
verb> per Angelos. * • • ' . *1-1
D. Cüm Deus fine initio Fuerit; nunquid creden rc
dum eft quöd ante creatum müdum * quafi folitariam
vitam duxerit ?
M._ Scriptum eft : Quöd f t El um eß t \n ipß, v -n^
erat. In quo * patet .omnem creaturam Temper fuifle
vifibilem in Dei predeftinatione, qua: pöftea vifibilis^
ipfi * creature apparuit in creatione : ut artifex auj
vult conftruere domum , priüs tradtat quo modo
velit quaique difponere, & machina, qua: poft fur “'«J
B git in xdincio , priüs ftabat in irigenio. Ünde Deus
dicitur non efie antiquidr Tua creaturä, tempore fed
dignitatem
** C A PU T V.
Cur & quömodo Cönditus mundus & quatenus omnia
De urn fentiant. '
D i s c i p u l u s .
C A P U T I I I .
De Dei habitatione ac loci.
Q '
‘ 1 S C I P U L U S .
U E
al. quod _
p Bi habitat Deus ?
M. Quam vis ubique potentialiter, tarnen in
intelle&uali ccelo fubftantialiter.
D. Quid eft hoc ?
M. Tres cceli dicuntur : unum corporate, quöd a
nobis videtur: aliud Tpirituale,* in quo fpirituales Tub-
An VCl fiant^»^cilicet3f Angeli inhabitare creduntur: tertium
intelleduale, in quo Trinitas fanda a beads facie ad
faciem Contemplatur.
D. Quomodo dicitur Deus in omni loco totus eile,
al. mit. * Sc fimul & Temper, & in nullo loco elTe 2 ]
M. In omni loco totus efle ideo dicitur, quia in
si. potentiot nullo loco* impotentior eft,* quam in alio:ut enim in
ai. piufquam Ccelo fic * potens eft in inferno. Simul efie dicitur. al. potenuot ’ . r _ . * quia eodem momento, quo in Oriente ; eodem cun-
dta difponit in Occidente. Semper autem jn omni loco
efie pra^catur, quia in omni tempore cunda mo~
deratur. In nullo loco eile dicitur; quia locus eft cor-
poreus : Deus autem incorporeus, Sc ideo illocalis.
Idcirco nullo loco continetur,cüm ipfe contineat om-
Att.t•) v.18. nia : in quo vivimtts, movemur, & fumus, * In hoc
dt. omt. enim differt Deus ab aliis creaturis fpiritualibus, qua
proprietäre fubftantis finiuntur, & loco tenentur: ut,
Angelus, qui alfiftebat Apoftolo in Afia oranti, non
eodem tempore fimul adefle poteratalibi.Locale enim
U * cauTa fuit ut crearetur. mundus i
M. Bonitas Dei: ut effent quibus gratiam fuam
impertiret.
D.-Qualiter eft fadus ?
M. Ipfe dixit j & faftafum omnia. jy.(
D. Dixie fono verborum i
M. Dei dicere,eft Verbo,id eft, in Filio omnia
Creare: ut dicitur: Omnia in fapientia feci(li. „ 10 j
D. Fuit liiora in creando ?
M. In idu oculi, id eft, quam citópollis oculum
aperire, * vel podüs quam citó acies aper d oculi poffit «.
lumen Tend re. J
D* Creavit per partes ?
M. Omnia fimul & Temel fecit: ut dicitur; Q«» £r/.ii. J
manet in aternum ? creavit omnia fimul. Diftinxit aiuem 1
omnia per partes Tex diebus j tribus elementa , & tri.
bus ea qua: Tunt infra elementa. Prima itaque die fecit
j } diem a2ternitatis, Tcilicet, fpiritualem lucem, & om-
nem creaturam Tpiritualem. Secundi die * ccelum, tl.
quod Tpiritualem creaturam Tecernit a corporali. Ter- j"
tia die creavit mare & terram. Aliis tribus diebus,
* fecit qua: infra Tunt: ] prima die fecit diem tempora-41
litatis, Tcilicet, Solem, & Lunam, & ftellas in Tu-
premo elemento, quod eft ignis. Secunda die in medio
elemento, quod eft aquÜ, piTces & volucres. Et
piTces quidem in*crafliori parte aqua: reliquit: volu-
cres autem in tenuiorem partem aqua:*, qua: eft aer, 4pl"
Tuftulit. Tertia die beftias & hominem de ultimo elemento
, id eft, de terra condidit.
D. Sentiunt elementa Deum 2
M. Deus nihil unquam fecit, quod inTenfibile fit.
Qux enim Tunt inanimata, nobis quidem Tunt inTeneft,
quod cùm alicubi totum eft, non poteft fimul E fibilia & mortua j Deo äutem omnia vivunt, & omülln
« Tllnr^l* vArn mini Cm.I effe alibi. Illocale veró eft, quod fimul eft ubique to- _____ r _ 1 _ ; H ...m
sum; Sc hoc Tolius Dei proprium.
C A P U T I V .
De Dei feientia, & locutions.
D i s c i p u l u s .
SCit Deus omnia ?
M. In tantüm, ut omnia preterita, preTentia,
Sc futura quafi coram pofita proTpiciat. Et ante«
quam mundum crearet, omnium prorTus Sc Angelo-
rum & hominum nomina, mores, voluntates, di&a ,
faé^a, Sc cogitatione*, ac fi preTentialiter * adeffent,
nia Creatorem Tuum Tentiunt. Coelum quippe eum
Tentifj quia ob ejus juffum * inceffabili Temper révolu- 4l-mt "
tione circuit, unde dicitur : Qui freit ccelos in intelle- j
3«. Sol Sc Luna * & ftellæ eum ,Tentiunt : quia loca Tui • J
* curTus * invariabilicer Tervando repetunt. Terra eum J/,,,,, j
Tentitrquia Temper certo tempore fru&us & * gramma «/ pw
producit. Flumina eum Tentiunt : quia ad loca unde
fluunt, Temper redeunt: Mare & venti eum Tentiunt ;
quia ei imperanti mox quieTcendo obediunt. Mortui
eum Tentiunt jquia ad ejus imperium * illico reTurgunt.
Infernus eum Tentit : quia quos dévorât, éo jubente 1
reddit. Omnia bruta animalia Deum intelligunt : quia < *
légem # ab eo fibi infitam jugiter cuftodiunt. * w
L I B E R
A
Q
c a p u t vr.
%)e Anptlorum eleüione^atque nominibus.
D i s c i p u l u s ;
Uift eft quod dicitur : fatftum cUf^efpere & mk-
VeTpere eft finis jam conTummati imo ordinati
o eris: mane autem, incipientis vel potius ordinandi
D1. 5Ap1ertHius oIm ni• a edrielvle rea.
jvl Primo igitur Deus, ut prepotens rex, Confti-
M. Mioimè.
D. Quamdiu manfit in ccelo J
M. Non plenam horam * j in veritate enim hon fte- «/• horan
tit: quia mqx ut creatüs eft, ceeidit. jvilunfoi
D. Quare diutius ibi non.fuitj ua
M. Ne aliquid de interna dulcedine guftaret,qüi tamne>'
* mature fibi tantam majeftateüi ufurparet. at. immat
D. Quid alii peccaverunt ?
M. * Ei conTenTerünt. «/.quiaei
D. Qualiter ? ,
M. Piacuit eis éjus extollentia; * Sc erant cogitan- k. omit.
tes fi Deo prevaluiffet, ipfi aliis préferrehtiir in po-
tentia.
D. Quid evenit eis j
■ |j|^j præclarum palatiuro, quod dicitur regnuoi , , .Mu.. Cum éo projefti tTuumnt. principes weóir uu»m». in exitia-
1 Riorum, deinde * hunc mundum, in quo exiualem B Tern * iacurh, id eft, in infer'num : alii in hunc tenebro- *i. locun»
K' d j clim ^ id eft, infernum coniftituit. Ad quod pala- Turn aërem, in quo tamcn, ut & in inferno, * arden- ai. at dent. d.
■ ■ ‘ 1 -I. '^es jUynt fuppliciùm.
D. Quare non ónines in infernum ?
M. Uc ele£ti per eos probentur, èc magiscoronen-
tur : reprobi autem per eos feducantur, & in extrëmó
examine cum eis æterno incendio tradantur.
c Wm predeftinavit quendam cerium numerum ele-
ftorum militum, quem nec * liceret excedi, Sc quern
necefTe ellec cbmpleri. Porro hiinc numerum Voluit
conilare ex Angelis Sc hominibus. Ipfum autem nu-
erum determinavit in decem novem quidem ordi-
nibus Angelorum , & * decern hominuh.
p. Quare novem Angelorum \
M. Propter Trini.tatem: in noVenario enim nume-
o ternarius tertib fit repetitus;
D. Qiiare uno hominum ?
M- Propter unitatem :ut unitas inTrinitateab An-
gelis & hominibus laudaretur, coleretur, adoraretur.
D. Cur numerum eledtorum * voluit ex Angelis & C
C A P U T V I I I .
Cur qui cecidtrunt non adjiciant ut refurgant ; & cur
non re demp t i, aut fa Eli impeceabiles.
D i i s c iPU L u s .
hominibus conftare ?
M. Duas principales creaturas fecit Deus : unam
Tpiritualem, alteram corporalem. Voluit igitur ab u-
traque laudarirde Tpirituali ab Angelis, de corporali
ab hominibus.
Di Q£ando fa&i Tunt Angeli ï
M. Cum di&um eft, Fiat lux.
D. Dixit hxc verba Deus J
M. Non: Ted per ha:c verba illorum Tubliniis natura
nobis infinuatur, dum lux vbcantur.
4. D. Qia: eft natura Angelica ?
m M. Spiritualis ignis , ut dicitur: Qui facit Angelos
fnos de flamma ignis.
£ ) Chriftus ab uno Angelo naturam À .gelicarn * iume at. .üfeapiiiet
D. Habent nomina Angeli ?
M. Tanta Tcientia eft in Angelis, ut non indigeänt
nominibus;
Di Michael, Gabriel, Raphael, non Tunt nomina?
M. Magis Tunt agnomina: quia ab accidenti Tunt eis
I ab hominibus impófita,* cüm ea non habeant in ccelis
propria:unde & primus Ängeins ab accidenti Sathael,
id eft, Déo contrarius, nomen accepit.
C A P U T V I I .
De cafu diaboti & fateliitum ejUsi
D i s c i p u l u s .
Uare non Tunt revèrfi ? ‘ "
M. Non potuerunt.
D. Quare ? .. . -1 A J •
M. Quia ficutnullôinftigante ceciderunt, ita nullo
adjuVante Turgcredeb'uerunt : quod erâtéis impoftibi-
le. Etaliud eis obérât, quia* fiia Ipbhte m.alum4 lege */ fic.it rd*
runt, juftè ablata eft eis voluntas totius bom :& * idee a;. Jam
non volunt : & quianolunti niihquam redire * potc: at ; -
runt. .
J). Cur non.redemit ebs Chriftus, ficut homuies
M. Angeli Tunt omnes pa.riter creati ^ non .
Angelo, ficut homities ab unp Homine , i.ati 11« ( fi
retjillum Tolum reduneret,& alii extra redemptionem
remanerent : hec ilium Tolùm rediméret, eu n mori
non * poffet. Deus enim prb fatisfaâione non nifi */ potuïflet
mortem voluit ; Angeli autem immoi taies finit : idc ô
* irreparabiles permanTerunr. .abil^iif'*
D. Quare non creavit eos Deus taies, ne peccare * ue"
poffent ?
M. Prbpter juftitiam ;ut aliquod meritum illorum
elfét, quod juftè remunerari debuiffet. Si enim ita c.rea-
ti fuiffent, ut peccare non poffent j qüafi ligati elf.-nt,
& inde meritum non haberent j * quia coa&i hoc Ta- *«/ qua-
cerenr. Dédit* enim Défis efs liberum arbitrium, ut rfien°a ,face”
Tua Tponte & vellent & poffent eligere bonum, & * fi ai. ergo
hoc voluntatië eligerent, * juftè in remunerationetn ai. juftam ,
acciperent, ne unquam peccare poffent. ” “ unetauo*
D. Cùm Deus præTciret eos taies futuros ; quàre
*1N quo fuit Deo contrarius ? ^
1 M. Cüm videret fe omnes * Angelorunl Ordines k creavit eos ?
gjoria & décoré præcellere, Tpretis omnibus voluit
Beo æqualis, imo major, exiftere.
D. Qùomodo major,-vel æqualis?
M. Meliorem (latum, quàm ei Deus dediflet, vol.
luit Deo invito arriperé, & aliis per tyrannidem im-
perare. t '•
B. Quiff tune?
M. De palatio eft propulTus * & in carcerem retru-
his j & ficut priûs pulcherrimus, ita poft faófcus eft ni-
gerrimus : qui priùs Tplendidiflïmus, poftea tenebro-
filfiinus : qui priüs omni honore laudabilis, poft omni
horrore execrabilis.
•B. PræTeivit caTum Tuum ?
M. Propter ornarnentum Tui operis. Ut enim p'i&or
nigrum colorem Tubfternit, ui filbus vel rubeiis pre-
tiofior fit j fic collatione malbrum jufti clariores
fiunt. , , .
D. Cur non creavit alioy Angelos pro eis ?
M. Alii Angeli non debuerunt pro eis reftitui * five di.’omni
creari, nifi tales eflent, quales illi fuiflent y fi pefman*
fiftent non viTa ulla pcena peccantium y quod erat im-
poffibile: nam ut illi pcccaveruhc,mox in pcenas pro-
ruerunt.
Mm m ij