14 6 S A N C T I A N S E L M I
Sc nullus homo eft in fubjecto : * quacc nullus Gram- A quaquam répugnent fibi invicem, in eo qitod deGram-
«/. loquetis
al. loquor
al. iiaque
maticus homo. ^ ^ .N o lu it Ariftoteles hoe confcqiji
cx fuis di&is : na.m idem Ariftoteles dick quemdam
hominem , & hominem Sc animal Grammaticum.
Difc, Quomodo ergo diftblvitur ifte fyllogifmus ?
M ig . Refponde.mftii : cum loqueris mihi de Grammatico
, unde intelligam.ee loqui de hoc nomine, an
de rebus'quas fignificat? D if. De rebus. Mag. Quas
ergo res fignificat? Dïfc. Hominem, & Grartimati-
cam. Mag. Audito ergo hoc nomine, intelligam
hominem aut Grammaticam ; Sc * loquens de Grammatico
* loquar de homine , aut de Grammaci-
ca. Difc. * Ita oportet. Mag. .Die ergo : homo eft
fubftantia , an in fubje&o? Difc. Non eft in fubje
Ao, fed eft fubftantia. Mag. Grammatica eft qualf
maticomodbfecundum hominem, modb fecundïïm
Grammaticam loquii& intelligereoportet? Difc. Quö-
niam nemo qui intelligit nomen Grammatici, ignorat
Grammaticum figniheare hominem & Grammaticam
: & tarnen fihac fidueiäin populo loquens dicam;
utilü pientia eft * Grammaticus, aut , bene * feit ho. «1
77io ifte * Grammaticum•: non folum ftomachabuntur *'
Grammatici, fed & ridebunt ruftici. Nullatenus ita- *]
que eredam fine aliqua alia ratione traAatores Dia- “
leAics tam fspe Sc tam ftudiosè in fuis libris fcripfif-
fe quod idem ipfi colloquentes dicere erubefcerent:
fspiflïmè namque cum volunt oftendere qualita-
tem , aut accidens ; fubjungunt, ut., Grammaticus§ &
fiï/iilia : ciim * Grammaticum magis efïe fubftantiam , 4, G|
tas, Sc in fubje&o. Difc. Utrumque eft. Mag. Quid ß quàmqualitatemaut accidens, ufusomnium loquen* J bm
_____:___ r. _________ • r'__._. __■ _n. r-ium * • Rr riNm vnlnnf * ergo mirum,, fi quis dicit quia Grammaticus eft tium aliniiin dnretv» rl» ..
fubftantia , & non eft in fubjeAo, fecundum homi-
al. Gramma- nem ; Sc * Grammaticus eft qualitas, Sc in fubjeAo,
fecundum Grammaticam ?
C A P U T X.
Grammaticus an f t prima , an fecunda fubftantia.
D i s c 1 p.
•
cim T'xlffiteri nonpoffum: fed unura adhucdigam* cur
Grammaticus non fit fubftantia : quia omnis
fubftantia eft prima, aut fecunda ; Grammaticus au-
tem nec prima, nec fecunda. Mag. Memento diAo-
rum Ariftotelis, quae, paulb ante dixi, quibus dicit ^
«/.Gramma. * Grammaticum & primam Sc fecundam fubftantiam;
MC 1 quia Sc hominem quemdam , Sc hominem & animal,
Grammaticum dici teftatur : fed tamen unde probas
Grammaticum non effe primam,4Ut fecundam fub-
d. quia ftantiam? Dip. Quia eft in fubjeAo 3 * quod nulla
fubftantia efts: Sc dicitur de pluribus; quod pwma:
non eft : nec eft genus, aut fpecies, nec dicitur in eo
quod qifid; quod eft fecunds. Mag. Nihil horum , li
mi. »uferunt bene meminifti qus jam diximus, * aufert Grammati-
«/. aliud co fubftantiam : quia fecundum * aliquid Grammaticus
non eft in fubjeAo, & eft genus, & fpecies,
& dicitur in eo quod quid : quia eft Sc homo, qui
fpecies eft; Sc animal, quod eft genus; Sc hsc dicunatteftetur
: Sc ciim volunt aliquid docere de *1 a
fubftantia , nufquam proferrunt, ut, Grammaticus
aut * aliquid Imjufmodi. Hue accedit quia fi ideo«<- aii;j
Grammaticus, quia fignificat hominem Sc Grammaticam
, dicendus eft fubftantia Sc qualitas : cur
homo non eft* fimiliter qualitas Sc fubftantia ? ho-
mo namque fignificat fubftantiam, cum omnibus
illis different iis, quæ funt in homine, ut eft, fenfibi-
litas, & mortalitas. Sed nufquam ubi fit feriptum
* aliquid.de qualitatc aliqua, *proIatum eft ad exem- <a alia/
plum, velut homo.
C A P U T X I I .
Homo, & Grammaticus, qudm vart eftgnifeint fua
1 ftgnificata. ;
M A G I s T . “
QUod illam rationem quam dixi, cur Grammaticus,
fcilicet, 'fit fubftantia Sc qualitas, id-
circo répudias, quia non valet in nomine hominis ; id-
circb facis, ut puto, quia non confideras quàm diffi-
fniliter fignificent : fcilicet, nomcn hominif, ea ex
quibus confiât homo ; & Grammaticus, hominem Sc
Grammaticam. Nempenomcn hominis per fe , & ut
unnm., fignificat ea ex quibus confiât totus homo ; in
quibus fubftantia principalera locum tenet, quoniam
eft caufà aliorum, & habens ea non ut indigens illis,
mI. autem tur in eo quod quid. * Eft etiam individuus, ficut ho- D fed ut fe indigentia. Nulla enim eft differentia fubftan*
o-. -- t . 1 . - V 1 , -1 , tiæ, fine qua fubftantia inveniri non poffit ; Sc nulla
differentiarum ejus, fine ilia poteft exiftere. Qua-
propter quamvis omnia fimul, velut unum totum,
fub una fignicationç uno nomine appellèntur homo :
fic tamen principaliter hoc nomen eft fignificativum
Sc appcllativum fubftantiæ j ut cùm re&è dicatur 3 fubftantia
eft homo , & , homo fubftantia , nullus tamen
dicat, ratianalitas eft homo, aut, homo rationalitas ,
fed habens rationdlitatem. Grammaticus verb non fignificat
hominem, & Grammaticam, utunum; fed
Grammaticam per fe, & hominem per aliud fignificat
: Sç hoc nomen quamvis fit appellâtivum hominis;
non tamen proprièdicitur ejus*fignificativum :
mq, & animal : quia quemadmodnm quidam homo-,
Sc quoddam animal ; ita quidam Grammaticus eft in-
•dividuus. Socrates enim Sc homo, & animal eft , Sc
Grammaticus. Difc, Non poffum negare quod dicis.
CAPUT X I .
Hominem non e ft Grammaticamr
M a g \ s T.
SI alia non habes, unde poffis probare Grammaticum
non elfe hominem ; nunc proba eum
elfe Qrammaticam. Difc. Eaciliùs hoc poffiim digi- E Sc licet fit* fignificativum Grammatics; non tamen
to, quäm argumento. Ibi namque fFegifti omnia mea
argumenta , ubi aperuifti ä Giammatico fignificari
diverfa , 8c fecundum ealoquendum& intelligendum
. mi. abunde de Grammaticp : quod quamvis * abnuere non pof-
fim : tamen non nc fetisfacit animo mep, ut velut
quod qimebat inveuto, quiefca.t: videris* enim mihi
qnafi non * curareutme doceas,-fed tantum ut rationes
meas pbftruas. %d ficut meum fuif exponere, qua:
me ex utraque parte in ambiguitatem eogunt: ita
tu,um erat aut uiiam partem deftruere, aut oftendere
qupmodo fibi invicem non repugnent. M ag. Cur non
W.tis tibi videtur oftenfum quod Grammaticum efïè
Scam8” 111* ^ ^ ant^am» & •* Grammaticum effc qualitatem , nepropriè
eft ejus appellativum/ Appellativum autem
nomen cujuflibet rei nunc dico, quo res ipfa ufu lo-
quendi appellatiir ; nullo enim ufu loquendi dicitur:
Grammatica eft Grammaticus, aut, Grammaticus eft
Grammatica ; fèd, homo eft Grammaticus, Sc , Gram'
C A P U T XI I L
A nien*fed verbum; quia éft vox fignificans tempus>
nec eft oratio. •
Dt firmali.* figniftcatione vocis, Grammaticus.-
D 1 s. c 1 p.
NOn video quid dicas, qubd Grammaticus fignificat
Grammaticam per fe, & hominem per a-
liud; & * quomodo Grammatics tantum* fignificativum
fit. Sicut enim homo conftat ex animali, Sc ra-
tionalitate, Sc mortalitare; & idcirco homo fignificat
hsc tria; ita Grammaticus conftat ex homine, Sc
Grammatica; Sc ideo riomen hoc fignificat utriimque.
Numquam enim dicit,ur Grammaticus aut hbmo fine
Grammatita, aut Gr'ammatica fine homine. Mag. Si
ergo ita eft, ut tu dicis} diffinitio Sc effe Grammatici,
eft homo’feiens Grammaticam. Difc. Non poteft
aliud efle. Mag. Ergo cbm Grammatica dividit hominem
Grammaticum \ norf Graramatico; conducit
Grammaticum ad efle, Sc eft pars ejus quod eft efle
rei; nec poteft adeffe & abelfe a Grammatico , prre-
ter fiibjecti corruptionem. Difc. Quia inde ? Mag.
Non eft igitur Grammati’ca accidens , fed fubftantia-
lis differentia; Sc homo * eft genus, Sc Grammaticus
fpecies : nec diffimiliseft ratio dealbedine, & fimilibus
accidentibiis: quod falfum efTe. totius artis tra&atus
oftendit. Difc. Qffamquam non poffum negare quod
dicis; nondum tamen mihi perfuafum eft qubd Grammaticus
* non fignificet hominem. Mag. Ponamus
qubd fit animal aliquod rationale, non tamen homo
quod ita feiat Grammaticam ficut homo. Difc. Facile
eft hoc fingere. Mag. Eft igitur aliquis non homo
feiens Grammaticam. Difc. Ita confequitur.‘/Wrf£. At
omnefeiens Grammaticam, eft Grammaticum. Dip.
Concedo. Mag. Eft igitur quidam non-homo Gram-
ticus. Difc. Confequitur. Magift. Sed tu dicis in
Grammatico intelligi hominem. Difc. Dico. Mag.
Quidam ergo non-homo eft homo, quod falfum eft.
Difc. Ad- hoc ratio deducitur. Mag. Nonne ergo vi-
des quia Grammaticus non ob aliud magis videtur fi-
gnjficare hominem, qu^m * albus; nifi quia Grammatica
foli horn ini * accidit, albedo verb, non foli ho-
j mini ? Difc. * Sic fequitur ex eo quod finximus : fed
fine figmento volo ut hoc efficias. Mag. Si homo eft
in Giammatico, non prredicatur cum eo fimul de ali-
quo; ficut animal non prsdicatur cum homine, quia
meft in homine: non enim aptb dicitur qubd Socrates
eft homoanimal. Difc. Non poteft contradici.
Sed convenienter * dicitur qubd Socfates eft' homo
Grammaticus. Difc. Convenienter. Magift. Non eft
igitur homo in Grammatico. Difc. Sic confequi video.
Mag. Item : fi Gramrfiaticus eft homo feiens Grammaticam
; ubicunque ponitur Grammaticus, apte po-
nitur homo feiens Grammaticam, Difc. Ita eft. M a g .
Si igitur apte dicitur, Socrates eft homo Grammati-
* cus ; apte quoque dicitur, Socrates eft homo*homo
feiens Grammaticam. Difc* Confequitur. Mag. Omnis
autem homo feiens Grammaticam efthomoGram-
. maticus. * Difc. Ica eft. Mag. Socrates igitur, qui
cft homo homo feiens Grammaticam, eft homo ho-
mo Grammaticus : ] Sc quoniam homo Grammaticus
tft homo feiens Grarrtmaticam, confequitur qt Socrates
fit homo homo fciensGrammaticam : & fic in infinitum.
Dip. Non poffum * aperta: confequentice re-
^ fiftere. A J a g . * Item : fi in Grammatico homo intel-
a ^'gendus * eft cum Grammatica; fimiliter in omnibus
HU(1 fimilibus denominativis, id * quod denominaturcum
' eo* quo denominatur. Difc. Hoc* fenciebam. Mag.
Ergo hodiernum fignificat id qqod vocatur hodier-
, num & ’hpdie. Dip Quid poflea ? Mag. Hodiernum
1gJtur fignificat* aliquid cum tempore. Dip. Ita effe
neceffc eft. Mag. Ergo, hodiernuni non eft * no-
C A P U T XIV.
Grammaticum * eße fignificativum Grammatica, five »
fignificare feientem Grammaticam.
SAtis mihi probafti Grammaticum noh fignificari
hominem. Mag. Vides igitur qui dixerim quia
Grammaticus non e(t hominis * fignificativum. Difc.
Video: & expe&o ut Grammaticum oftendas *- fignificativum
efle Grammaticse. Magift. Nonne paulo*
ante dicebas Grammaticum fignificare hominem
feientem Grammaticam ? Difc, Et credebam. Ma~
ftgift. Sed jam fatis probatum eft quia non fignificat
hominem. Difc. Satis. Magift. Quid ergo re-
ftat ? Dip. Ut non fignificet aliud, quäm feientem
Grammaticam. Magift. Eft ergo *. fignificativum
Grammatics. Difc. Sufiicienter probatum eft Gram-
maticum non efle appellativum Grammatics, fed
hominis ; nec efTe * fignificativum hominis , fed
Grammatics : fed quoniam dixifti Grammaticum
fignificare Grammaticam per fe , & hominem per
aliud : peto ut aperte mihi has duas fignificationes
diftinguas , ut intelligam quomodo Grammaticus
non fit *fignificativum ejus quod *aliquo modo fignificat;
aut quomodo fit appellativum * ejus, cujus
fignificativum non eft. Mag. Si eft in domo aliqua
albiis equus, te nefeiente , inclufus i Sc alius tibi
dicit, in hac domo eft album five albus : an feis
per hoc ibi * efle equum ? Difc. Non : fiye enim
dicat album albedinem, five in quo * ineft albedo;
nullius certe rei mente concipio eflentiam, nifi hujus
coloris. Mag.* Etiamfi aliquid aliud intelligis, quäm
^ colorem iftum; illud tamen * certum eft, quia ejus in
quo eft ipfe color , effentiam per hoc nomen non in-
telligis. Difc. Certum : nam *etfi occurrat animo corpus
aut fuper^cies, quod non ob aliud fit nifi quia
expertus fum in his * folere efie albedinem; ipfum tamen
nomen albi nihil horum fignificat; ficut * probatum
eft deGrammatico: fed adhuc expe&o ut oftendas*
quid fignificet. Mag. Quid fi vides ftantes raj^j
ta fe invicem album equum, & nigrum bovem, & '
dicit tibi aliquis deequo , percute ilium , non mon-
ftrans aliquo figno de quo * dicat; an feis quod de *
equo dicat ? Difc. Non. Mag. Si verb nefeienti tibi,
& interroganti ,* quern ? refpondet, album: intelligis 4
de quo dicit ? Dip.^ Equum intelligo per nomen albi. r
Mag. Nomen ergo albi fignificat * tibi equum. Difc. *
Significat utique. Alag. N°nne vides quia alio mo*
E) do , quäm nomcn equi ? Dip. V ideo : nempe nomen
equi, eciam prnifquam feiam ipfum equum al-
bum^fle, fignificat* mifiiequi fubftantiam perfe, Sc *
non per aliud. Nomen verb albi equi fubftantiam * fi- »
gnificat non per fe fed per aliud, id eft, per hoc qubd E
fcio equum efle album; cum enim nihil aliud fignificet
hoc nomen, quod eft albas; qu&m hsc oratio ,
* qus eft habens albedirfem : * ficut hsc oratid per fe 4
conftituit mihi intelle&um albedinis, & non ejus rei ?
qus habet albedinem; ita Sc nomen. * Sed quoniam -4
fcio albedinem die in equo , * Sc hoc per aliud quam
E per nomen albi'* velut per vifum intelleAä albedine ,
per hoc nomen ] intelligo equum , per hoc quod albedinem
fcio effe in equo : id eft, per aliud quäm
per nomen albi; quo. tamen equus appellatur.
tl.pro aliquo
al. appellati-
ficaium ^
*K folem e/Ie
pet albedinc -
«/• pro la tun»