SUPPLEMENTUM
D M E R
1. 1 B R O R U M
DE VITA S ANSE LME
9 U æ p À m autem quæ non per /omnium
accidifle elaplb pöft obicum ejus non loni
go temporis fpatio, feci in gravi difcrimine
coniticutis per memoriam pii nominis ejus prove-
_ niflè feruntur, vis amoris , quo erga eum quidam
meoruni adhuc ardent , paucis me notare com-
peljit. -
C a p . LX V I. Ariiulfus quidan ntfmine filius
Comitis Rogeri de Monte Gummeri, & ipfe Cornes
, de Normanniâ Angliam rediens , marini itine-
ris medium profpero curfii perègerac ; & ecce contra
fpem omnium in navi confiftentium fubito nebula
nimiæ denfitatis exurgit, fupercrefcit, quin
ventus omnis quo vehebantur, cadit, evanefcit, dépérit.
Navis in medio pelagî nullum quo in ulre-
riora raperetür ventum habens, nec quaî in eacon-
iidebat hominum multitudo præ denfitate nebuîæ
quam ceneret viam dinofcere yalens , hue & illuc
inter undarum cumulos navis nullum iter explicans
flutuabat j 8c confiftens in eâ tædia vehementi af*
flita virorur.î turba ammo déïîciebat. Mare liquidem
eos per dies duos tali modo fibi haud grato ob-
fequio vindicabat ; & in diverfa vota mentes illo-
rumv, quo à fuo retinaculo fofverentur, & ora con-
citabac. Tandem memoratus Cornes ipemorandæ
memçirKe Patris Anfelmi recordatus, vota omnium
rupit ; & ut fibi paucis intenderent, brevi alloquio
cuntos admonuil : Omiffis , a it, omnibus aliis , in
causâ præfenti convertamus"cor & linguam noftram
ad Pattern 8c Pontificem noftrum fantum Anfel-
mum, quem fatpè vidimus , cui adhæfimus , cujus fa-
erâ dotrinâ imbuti, & beatâ fumus benedjtione
faspiùs perfanti j implorantes-notâm nobis pietatem
petptis ejus ; quatinus fantis meritis fuis impetret
à Creatore noftro'& omnium Domino Jefu Chrifto'
nobis & peccatorum remiflïonem, & hu jus gravi filma:
incommoditatis , quam pro eis juftè patimur ,
celerem abfolutionem. .Afiènferunt omnes admonition!
ejus. Magna Dei pietas, magna potentia. Nec-
dum eam , quatp ftatim ad Verbum Comitis ccêpe-
rant, Dominicam Orationem perduxerant ; cum fu ■
bitô evanefeente nebulâ i Coeli ferenitas tota redit,
& littus.ad quod primo feftinârant nonTongè abefle
læticonfpiciunf. Gratia? igitur Deo & fideli faraulo
ejus agentes, animi æquiores e ffe t i, oppanfo velty.
profperrimè fane in portùm defideratum eveti. Inde
petentes Curiam Henrici Regis Anglorum, cunc-
ta quæ illis acciderant ordine fupra digefto ipfi Régi
pratfentibus Epifcopis regnique Primorimus expofue-
runt. Quod auditum multis multùm plaçait ■ non
dubitantibus vitam ejus in mundo talem extitiflè,
quod & hoc & multô majora dcbueric- à Deo mundo
fublatus merito obcinuiflè.
C a p . L X V 11. Item Monachus erat Robertuä
homine, alfiduus in fervitio RadulpHi Rofenfis Epik
copi, cujus in fupetioribus habita memoria eft. Hic-
per pbntem Londonia: eo fer& tempore pergfcns, in-
fortunio quodam fubito pcrcuiTus eft ex cafu equi
qui manticam fuam ferebat; Idem etenim equus mi-
nös caute per Poncem hinc inde diruptum a famulo
t.radus in fluvium cecidit j ubi major vis undarum
& aqua: pxofunditas extitit; Licet igitur nominatuS
frater, cujus hate omnia erant, damno animalis &
rerum quse in mantica fervabantur, contriftatam ali-
quateniis mentem haberet j tarnen quafi eorum om-
, nium immemor, pro uno de libris beats memoris
Patris Anfelmi, qui inter alia inibi habebatür intru-
Tus , quomodo poterat, pro libri cuftodiä & reftitu-
tione ob merita illius qui eum fecerat Dominum
orans > 8c equus-in pröfunditatö tumidi fludtds ten-
debat ad ripam forti conamine natans. Quid dicam ?’
Utrique emenfi» itinere > ifte pontis , ille fluminis „
altrinfeeus fefe confecuti funt. Mox depofitä manned
Sc referaca , ut qua plena timebatur aqua excu-
teretur; reperiantur omnia qus intus erant praeter
anäm folam lineam vefltem ica ab humore vacua /
quafi eadem mantica nunquam tindta fuilfet in aqu^
Reverfus ad Epifcopum, rem geftam me prsfente
retulit y Sc in laudem Dei audientium ora relolvit.
Hinc fini prsfens opufculum fubdam ; dum om-
ties id legere vel audire dignantes priüs brevi com-
moneam ; quatinus nulla incrudelitate ex iis qus
deferipta funt mentem yulnerent. Talibus enim in
eis feribendis aueftoribus ufus fum ; in quorum rela-
tione omnem falfitatis fufpicionem procul abefte du-
bius non fum. Siquidem plutima , qus primi libri
feries continet, ex verbis ejufdem Patris Anfelmi
collegi. Solebat enim nonnunquam , ut homo jor
cunditate przftantifiimus , inter alia didfca fua quafi
ludens , quid puer , .quid juvenis , quid ante' fu feep-
tum Monachi habitum , quid in ipfo habitu pofitus,
quid Prior, quid Abbas egeritf; fimplici fermbne re-
ferre : autumans audientes eadem qua ferebantur in?
tentione & perfun€fcorie ilia fufeipere, Ea verb qua; -
inter Miracuta in ipfo libello computantur , qusdam
a Bald vino , quaedam a Bofone , qusdam a Riculfo^
Monachis Beccenfibus, quotum me Edmerum Mo-
nachum Ecclefis Salvatoris Cantuariz inibi memi-
nifle recorder, aecepi: quibus, ficuc ipfi narrabant,
aut interfuere , aut in Ibipfis ea experti fiiere, aut
ab illis qui teftati funt fe dum fierent prsfentes fui£-
fe , accepere. Qua: autem libro fecundo notantur ,
pene omnia aut propViis oculis intuitus fum , aut au-
ditu aurium fenfi, aut alio aliquo modo, uepote qui
ejus prsfentiä. jugiter ex quo Pontificatu funtftus eft
potitus fum , per memetipfum Edmerum addicere
S U 1? P L È ÎVÎ E N T Ü M.
therüi. Falfa Verb, fcietiter àliquem in facris Hifto-
fiis feribere nephas eile pronuntib. Nani qüöcienS1
ea vel legbntur, vel aüdiuntur, anima feriptoris oe-
ciditur ;eo quod omnibus per ea qua: falfo feripfit
infando bre mentitur.
'Htkitè '» C a p . L X V 111. *■ Próteirea cüth operi manum
hÛsCoâicî!\f primb impofuiffem ; & quæ in cera didtaveram ,
tbtenou Ed- pergamenae magna ex^parte tradidilïèm ; qupdam
hune*libtufü die ipfe Pater Anfelmus feçretiùs me convertit f feif-
h . compo- cicans quid ditftar.em , quid fcriptitarém. Cui cüm
nem’ ponit ■ rem magis filentio tegere quàm detegere maluifièm ;
Qui vidit tef-præcepj[ quatinus aut cæpto defiftens , aliis intert-
perhibuit. F.t derem , aut quæ feribebam fibi oftenderem. Ego au-
duf'hfp*ml” cem ^ )am ’n nonnu^is cluæ feripferam , ejus ope
fieu ptifeeic! frétus & emendatioue fueram roboratus.libens parui,
fperans eum infitä fibi bonevolöntiä quee corrigenda
corrçdturum, quæ aliter fe habebant fingula Ipcd fi-
I bi compecéiiti ordinaturum. NeC aut fpes aut opinio
mea fefelllt me. Siquidem in ipfo opufeulo nonnul-
la correxit, tiônnulla fubvertit, quædam mutaVic,
quædam probavit. Unde cùm nonnihil corde læca-
ter , & quod edideram tantâ ac tali autoritäre fuf-
fultum fortè plus æquo "penès méfhetipfum Edme-
■ rum gloriarer j poft paucos correti opéris dies vo-
cato mihi ad fe Pontifex ipfe præcepit ; qüatinus qua-
terniones , in quibus ipfum opus conjeceram , peni-
tus defttuxeram : indignum profe&o fe fejudican,s cujus
laudem fecutura pofteritas tx literarum moni-
mentis precii cujufvis haberec. Quod nimirifm ægrè
tuli. Non audens tarnen ipiî præcepto fundi tus inor
bediens elfe j pec opus quod multo labore compei
f j
geram , volens omhinb perditum ire ; hofcatis veibit
ejus quaterniones ipfos deftruxï , iis quibus feripti
erant aliis quatermenibus primé inferiptis. Quod
tarnen fatum meum inobedientiæ peccato fortè non
caret. Aliter enim impleri præceptum ejus, ac illuni
intellexifie feiebam. Qùapropter ab omnibus , in
quorum manus fortè ifta ceciderint, liquidem iftic
quicquam , quod non omnino quantum ad fatuita-
tem narrationis difpliceat, repeirerint, petitum iri
fummopere poftulo ; quatinus pro hbc & pro aliis
peccatis meis dignentur intercedere *, ne moles eorum
me tantum déprimât 5 ut ad ilium, cujus vitam
& atus qualicunque ftilo digeflï, pertingere poflè
non finar; "Nec enim animo elabi poteft , qualiter
mihi réfponderit, ciïm quadam vice ilium rogarem,
ut ficut in imis me conforterii laboris habuerat, ita
8c in fupefis participem fuæ retributioriis efficereti
Ait nempe id fé quidem libenter ac lætè faturum :
prôviderem folummodo , ne in Tioc nimii ponderis
facerem. In quo fi peccatorum meorum pondus jufti
judicis æquitas pietate remota appenderit ; profetô
anima mea non furfum fed in profundum abÿfii præ-
ceps ibit. Unde quemadmodum Ego Edmerus coe-
p i, adhuc quibus pofium precibus infifto ; quatinus
quam fibi impendi defiderant , mihi fecum à Deo
levamen Sc veniam deiitorum obtineant : ne nimiis
tne peccatis oneratum quô -pollicitus eft pius Pater
fullevâre non valeat. Quod fuâ clementiâ procül
avertat j qui fuper omnia Deüs vivit t dominatur 8c
régnât* Amen;