QUoili ita-eft ; aut tots.eft in omni loco vei tone A aliud fit-, qu W j.u s eflcnda i ficut fufira xfige fta fttio
pore:; aut tantum qua?libet pars ejus; ut altera
pars lit exfra omnem locum & tcmpus. Si verb partim,
eft, 8s partim, non in omni loco vel tempore", partes
habet: quod felfum eft. Non igitur partim eft ubique
& Icmpey. * Tota autem quomodo eft ubique & ietn-
per ? j Aut enim fic eft intelligendum , ut tota* fimul
fit in omnibus locis vel temporibus, & per partes
in fingulis : aut * fic ,1 ut tota * fit ctiam in fingulis.
* Verum u per partes eft.in fingulis; non effugit partium
compofitionem 8c divifionem : quod valde alie-
• nura a fumma natura invenpum eft. Quaproptcr non
eft ita tota in omnibus loch & temporibus, ut per partes
fit in fingulis. Reftat altera pars difcutienda, fciii-
, cet, qualiteruimma natura fit tota in omnibus, & finindubitabilitef
probat-: fi ejjas ætemitas habet proete-
ritum præfens-, 8c futurutth; confeqnenter qdoque
ejus eflèntia habet præteritumr, præfens , & {juturum.
Ac quod præteritum eft v nphi‘!ert,prælè»s, vel. fntu-
rum : & quod ptæièns eft,, noiv*eft præteritum-, liée
futurum : 8c quod futurum’ eft, non eft præteritum ,
* vel præfens. QuOrnodo ergo-^ftabit, qpod fupra ra-
tiopabili & pcrfpicua neeeflitâte' cfetuit,*: fdlicet, quia;
ilfa fumma hatura imllo modouompofita, led fummè.
ümplex..& fummè iiicomrnuEabilis ; fi ? aliud & aliud;
eft in diverfis temporibus», 8c- pet tempora diftributas>
ha]pet partes,: aut potitis, û illa verà lunt; imo quia*
* liquidé vera funt »quomodo hæc pofîibilia fùnc ?'
Nullo igitur modo creacrix eflentia , auc æcas, aut a
Vlfitm ftt
^Tm^f
gulis locis* 8c temporibus. Hoc nimirum eflèrion po- o ternitas ejus reçipit præteritum vel futurum. Præfèns
teft, nifi aut fimul > aut diverfi&tempoiibu». Sed quo- * Çuim quomodo non habet, fi verè eft î fed fuit, figni-
niam ratio loci, aut ratio temporis, quas ha&enus ptat præterit»tn. ; & ei it ^futurum. Nunquam igitur
fimul progrellàs eifdem veftigiis im$ potuit indagar^ iha. fuit, vel erit : quare non eft * diftindè, fie ut nec
“ prolecutio, * hîc ab invicera** digredientes difputa- ^m.ul tota in^divertis fingulis temporibus. * Si igitur,
tioriemvidentur diverfis quafi fugere anfradibus, fiif
gillatim fiiis inveftigentur difciifiibnibus. Primum
ergè videaturli * firmma natura tota poflit elle in fin--
gulis locis, aut fimul, aut per diverfa tempora. Dein-*
de idipfum in temporibus' inquiratur. Si igitur tota
eft fimul in fingulis locis, per fingula Voca funtfingu-
la? tota:. Sicui enim locus £ loco diftingüitur, ut fin-
gula Idea fint: ita id quod totum eft in uno loco, abco
quod eodem tempore tötum eft in alió loco diftingui-
tur, ut fingula tota fint. Nam quod tothm eft in ali-
; ficut * difeufsum eft, nec fic eft tota in omnibus locis
vel temporibus, ut femel fit tota in omnibus , & per
paj tes in fingulis j ne© fic $ ut tota fit in fingulis : ma-
nifeftum eltquia non eft üllö modo in 'omni loco vel
tempore tota*Et quoniam fimilicer * pervifum eft quia
nec fic eft in omni loco vel tempore; ut pars fit ln
omni, & pars fit extra, omnem locum veh tem-
pus-j impoffibile eft, uc fit ubique 8c femper. Nul-
latenus enim poteft incdlligf efse ubique 8c femper j
nifi aut tota , aut pär,s, Quodfi nequnquam eft ubique,
quo loco, nihilejuseft quod non fit in ipfo loco. At de p & Jèmpei > aut erft determinate in aliquo loco vel tem-
—. . . _ _ „ j _ _ _ it* : _ _ _ m __ .n. » n n r p .ijiu r in É u r a : H fr flrm in n r p a iv p m m
Utw ftUm rei
■ eft ipfiw eftint,.
quo nihil eft quod non lit in alicpio loco , nihil eft de eo
quod, fit eodem tempore extra eundern locum. Qtiod
igitur totum eft in aliquO loco, nihil eft ejus quod eodem
tempore fit extra ipfam locum. Sed de quo nihil
eft extra quemlibet locum , nihil ejus eft eod£m tempore
in alio loco. Quare quod totum eft in quolibet loco
, nihil * ejus eft fimul in alio loco. * QuoJfeitur to-
tum eft in aliquo locof qüomodo totum * quoque fi-
v rtiul eft in alio loco; fi nihil de eo poteft eile in alio
loco i Quoniam igitur utinrh totum, ribn poteft eile lu
raul in diverfis locis totum : conlequitur ut per fin-
4 gula loea, fingula lint tota; fi in fingulis'locis fimul
aliquid eft totum. Quapropter fi fumma natura tota H '
eft unotempore in iingulisörnnibus locis; quot fin-
• gula loca eile poffunt, tot fingula: funt naturse .film- D
ip * : quod iiratiönabile eft opi'nari. Non eft 'igitur to- “ ** "
ta uno tempore in fingulis locis. At verS *' fi diverfis
temporibus tota eft in fingulij locis; quandoeft in uno
loco, nullum bon um 8c hülfe efleritia eft interim in«
aliis locis : quia fine ea proröfe aliquid non exiftic.
Quod abfurdum elfe vel ipfit l©ca probanc, qua: non-
nihil, fed aliquid funt. Non eft itaque fumma natura
tota in finghlis locis, diverfis temporibus. Qupd fi
nec eodam tempore, nec^ diverfistemporibnstotaeft
in fingulis locis ; liquet quia nullo modo eft tota in
fingulis omnibus loeis. Nunc *igitur eft indagandum fi
eaäem funÜha natura fic tota in fingulis temporibus,
ii.aut fimul, aut diftindieser fingula tempöra. * Sed
quomodo eft aliquid totum fimnl in fingulis tgmpori-
bus, fi ipft tempora fimul non funt; Si jer& feparatim
& diftinää tota eil in fingulis temporiBus, quemad-
modum aliquis homo totus eft heri, Sc hodie 8c
da s ; proprS dicitur quia fuit, & eft, Sc erita. Ergo
ejus anas, quirnihilaliud eft qulm ejus zteinicas, non
«ft tota fimul Oed eft partibus extenfa pel temporum
partes. At ejds «ernicas nihil aliud eft, quäm ipli.
*.* Summa igitui efFentia erit divilä per partes, fecun-
dÄm terftporum diftindliones. Si enim ejus setas per
• tqpporum curfus producitur; habet cum ipfis tem-
poribus prrefens, pr.Tteritum , & futurum. Quid au-
tem aliud eft ejus *tas, vel exiftendi diuturnitas ,
quim ejus atternitas :• Ergo cum ejus iternitas nihi’l
por^'i^ut in nullb determinate autem cam in aliquo
non p^fse efse, jam difeufsura eft. In nullo igitufvel
tempore, id eft., miifquam * 8c nunquam eft. Non
enim poteft $fse, nifi aut in omni% aut in aliquo. Sed
rurfus cum cojifiet inexpugnabiliternon fblum quiaeft
per le>; & fine principio, & fine fine; l$d quia aliquid
fine ea nec ufejuam nec nunquam eft: necefie * ifem
else ubjque; 8c femper*
C A P U T X X-I I. *
Çhtomodo ßt in omni, & in nullo loco &
tempore.
i i» lea. J l . rt
eft. 'l*p„w t.
'nlluT‘l ,nh
t -ieybm Mmjtti
m*wnMu urn
nnafkbfh.on,
u ^ c r i ’Tefft!
' ft”
’l* fecanditm pro.
•ft’ 9“'4 »VpUl-ebeft:
QUomodo ergo convenient hate tarn neceisaria
fcuifdfiifi piolationem, & tarn necefsaria fell
cnnüüm' pröbationem | 'Fortafse quodam modo eft
fumma natura in loco vel tern pore, quo non probi.be-
tur fic efle fimuf tota in firignlis locis * vel tempori-
bus;ut tarnen ndn fine pturcs totse, fed una fola tota t
necejns was , qfii lion eft nifi ver’a atternitas s non fit
diftnbireain prreteritum , prsefens, & futurum. Nt>n
enim videntor batsiegc loci actemppiis cogi, nifi ea
qir* fic tint in lqdo ye! tempore ; .ut loci fpatium vel
ceroporisdijaturmtatem nondxcedant. Quare, ficuc
de his quarhujufinodifunt ,unum idetnque totum fimul
non pofleelTe totum indiverfiylocis* vel temporibus
omni Veritatedlferitqr: ita in his.quat hujufmodi •
non funt, idipfum nulla neceflitate concluditur. Jure
namque did videtiii, quod tantum ejus rei fit ali-
. Cap.
qùis locus, efijus quantitatem locus circunfctibendc) A ajitid eft, ne in. nihilum cadat, ab ea prafente fiifti-
çontrnet, & contmendo citcunfcribit i & ;qubd ejus fletur j in omni loco & tempore eft , aura nulliubeft :
rei Mjyuni fit aliquod tempus, cujus diutui nitatém
tempus metiendo aliquo modo terminât, 61ft termj-
nando rtietitür. Qüapropter cujus amplitüdini, âûc
diuturnita|j, nulla meta vel à loco vel £ tempore op-
ponitur ; ülli millum elle locum vel tempus verè pto-
pqnitur. Quoniam namque nec locus illi facit , quod
locus.; nec tempus, quod tempus: non irrationahili-
ter dicitur qu|a nu 11 u eft ejns locus , & nullum
tempus eft ejüs tempum^uod vei6 nullum locüm aut
tempus habsre confpicitur , id profeefto nullâtenus 'i I
iQciauc temporis legem fubire èonvineitur. Nülla igitur
lex loci aut tempöris naturam*üllahfaliqtio modo
cogit, quam nullus lociis ^ aut tempiis aliquâ cónti-
nençià claudit.'Quænam * aurem rationalis confidera- ß
cip omnimodâ racione non * conclüdat, ut creatricem
fummamque o'mnium-fubftahtiam , quam neet lïè eft ‘
alienam elle & l iberam à naturk & jure omnium , quæ
ipfi fecit de nihilo, * nulk loei- cohibitio vel tempo-'^
ris includat * einn potiiis-ejus poteritia, quæ * non eft
aliud quàm ejus efientîavi'crUh6ba à fe fa£ba fùb fé 7
continendó cöncludac î Qtiorhodo quoque non eft im-
pudentis *. imprudenriæ diccre ', ^uôd fumhiæ verita-
tis auc locus circumfcribac qUantitatëm, aut tëmpus
meciatur diucùrnitatem : quæ hüllam penitùs localis
vel temporalis ? diftenfipnis rflàgnitudinem fufeipit vel
patvicatem ? Qiioniam itaque lqci* hæc eft vel temporis
conditio', ut- tancummódó quicquid eorum metis
• .cl^udiftir, nec partium fugiac ràtionem , vel qùalem
fivlciprt locus ejus fèeundum quantitatem ÿ vel qua-
lem patitur te m pu s ejus fècu nd ùm diuturriitatem; nec
i *no d opofllj; cocu m à diverfis locis vel temporibus *
ffetur :quia nulli abeft;& irt iiullo,eft, quia nullum locum aut tempus habet, *
nec rpcepic diftindHomeis loCorum aiu temporum :
nec * hie vel illic; vel alicubi, vel tunc, vel mine , vcl
aliquandb: nec lecundfim labile prafens ft tempus quo
ucimur, eft.; aut fec'uiidiim prateritum, vel futurum,
fuit ..vel eric : quoniam hxc circunfcriptorurn & mu-
t^bilium propria lime; quod ilia non eft. Et tamenhfcc
de ea;quodammodb-dici fpoifunc; qitoniam fic eft pr*-
fons.emnihus:circurifcripcis 8c mutabilibus ; ac fi ilk
ciicuafprihatur eifdem locis, & mutetur temporibus.
Pacet itaque , * quantum facts eft ad diflolvendam,
qua: irifonabac^ qpntrarietatem; qualitex fumma omnium
ellentia, ubique' & femper , v& ' nufquam , &
• punquam. ideft:, in omni & >*,in nullo loco, aut
tempore fit; juxta diverfbrum * intelletftuUih'tohcor-
dem veritatem'.
; c A . p y t x x i i l *
Quomodo melius intelligi pofit efie ubiqut, ejuam in
. . . . omni loco.
&e lfept.it
, Hb, eft ret.,
ïtôtim earn
V
fiiiutl
Eiùm çiïin cohftet eandeih fumma^ natujf^m,
$ fic in omhibusdocts ? quàm ia,oûi|)j-
» quæ pepe»
: cur' hoh.di^ca^efte ubique,
hoc fehfu ; ut pptius intelligacuceire Womnibus.qyuî
funt, qiîàm cjimy^, in omnib^concineri : quicquid verb loci veltemopriscon-C lp q isçùmhu^cvinteltinentîilaâ
/• injeemqirfae.qTuiiaamm «coiretrcmetnurr i, nnnulllläav ilnofc-norru.imm vel f  W&,lQÇ,klj& V^bi
temporum lege ad partium mulciplicitatem cogacurf
auc prajfèns. ellc cotum'fimul pluribus locis aut cetfi-
poribus-prohibeatur :• quoniam., inquam, ha:ceft coa-
ditto loci aut temporis , procul dubio fumma fubfta^
tia,qnie ,mlja: loci vel temporis continencia cingi-
. , tur, ntilla eprunv leg&conftringioir. Qnarie quoniam
"«1'^«- iu!Tiv 3aa:i efl'enc*am cotam & inevicabilis neceflicas
tcejfttes exigic nu 1U lpco vél tempori deelfe, & nulla ratio loci
L ® a‘ut temporis piohibet ojmniloco vel tempori fimul to-
: necelfe eft earn fimul tocam omnibus &
t»Uk flhgPlis fjpeisi & temporibus praefenteth eflfe. Noh
prqprietasnequaqaamprohibeat.Sqlemusnamquelp-.
c^lia verba; fiepe irrepreheufibilicer attribuere r?bus,
qu(® nec ibqa; nec. circuntfiriptipne loc?]i .eqnti-
nencur : velut fi^i.cartx ibi eile.intellddum in,anima ,
^ r^tiona^gi^, Naux cum * ibi.,r& ubi, adVe^rbia,! Summ* m-
löcalia ßnt;, inob tarnen locali ci^cunfp^iptipfle -aut fura *!***’
ani^a dohtinet.aliquld,, ai^t intelleift.us aut -iftip^ah- jf?i»
cäs Continetur. ..Quare fumma natura fecund&m xt\9mn,b"‘
vjricacem, * pptius dj^icur ubiqüf eile, fecundum (hah.C
fignificauqnem ; ut intelligatur. efle iq o,puii,b,us qus» -*
funt, *' qu£m'fi Intelligatur cantfi^ in oumibus locis.
* pm poim ,jquia huic loco vel tempori praefenseft, ZEyt quoniam , ucuc füprä expofit?. ratipnes dpeene,
prob.ISfur HR, vel-illi loco, auc tempori fimul & fi- eft « “ f,c. # ■ i:
j-».- ipiliter p^fens Clfc : nec quoniam fuit, aut eft, auc
crjyideoafternitatis ejus» aliquid evanuit £ p^fehti
tempore * cum prarcerita* quod jam *non .eft; aut
tranfic cum priefenci, quod vix eft ; aut vencurum eft
cuni futuro , quod nondum eft. Nullatenus namque
cpgitur vel prohibeuir * lege locorum vei temporum,
alicubi due aliquando efte vel non elfe, quod nullo
modo incra locum vel tempusclaudit fuum elle. Nam
“ fumma eflentia dicitur elfe in loco aut tempore;
quamvis de ilia, & de loealibiis live temporalibus na-.
turis una fit 'prolatio, propter loquendi conliietudi-
nem : diverfus^tamen elt incalledus, propter * rerum
dillimilitudinem?*ln iilis namque duo quardam eadem
liibus quæ fiipt., uc una eadem que perfejdfd cpta fimul
fic ih fingulis.
G A P V T XX *IV. *
^ Quomodo melih intelligi pojjit. y [effi femper, qua™
. ' . i n omni tempore. .
ftmpee, mug* pTtprt,
EAndem’ <jnpcju^ filmhiam fubfiantiam cpnjiat ii- f. . , ...
ne prinefpio & 'fine fine e|e i nec. habere pi ste- 'w •»» (f-
:■ : W u 'rr‘ ]• 1 ---- ------- p w p mum , autfuiprum ; nectemporaie','hoc eft , labile
tinentur ab iofi’s " ,C!a'!?US cflc dKuntiir; & quia con- - pra-fens, quo uoi utimut: quoniam seas five qiterni- *
' •M 3 ^ mma vfibelTentia dnum tan- b case,us, qus irihfi aliud'eil quim ipfa, immuubilis * f ~ " T
m ‘ uTapco T " ’ n s m m *?5 non etiam I m ^ m i t quta cojiunentur. Unde, fi nfus loquendi admitcejec, decqr defiguare co&m 'tenijsul j v e S i s (‘fi-je f t Z . H
ilia dicitur ) iiite|jipjtur figinfjcaje^terpitatem , qua: £°'ftcat d,tr~
fibiipfi nunquam eft dtlfimilis; qui‘m teuiporum va- nuMm‘
rietatefu ,. qu* fibiipfi femper eft in aliquo' non fimi?
lis, Quare li dicitur fpmper $|fe ^ quoniam idem eft illi
efle & vivere; nihil melihs intelligitur, qu£m aternd
elfe vel vivere, id eft, ine'erminabilem v i t a m «*"»•**£
* perfede tocam obtinere : Videcur 4 enim ejus iter-
B iij
----- -»0 ac M eft J^quia præfentia funt locis
. conveniejitiùs did videretur efte aim loco'ycl’lempo-
•f«Tpr^ rC ’ ^la^™ v'içl tempore. * Veriùs enimfi^nincà-
muUnu tor contineri aliquiil, Cum dicitur efte in alip g quàm
»»w. cum dicitur ellecum alio. In nullo itaque loco vel
tempore proprie dicitur efte /quia omninb à nullo
awo continetur : & .tarnen in omni loco yel tempore
luo quodam modo did poteft efle ; quoniam qufcquid