ipfe teftis eft.impediente^ix'mihi licet rei ipfius veri-
tatem fimpliciter exponere. Nullius Catholici ignorât
prudentia quia ficut ille qui bonum opus facere vo-
lens prohibetur, & poftea gaudet fe facere non po-
tuifle quod benè voluit j non eft laudandus non feci
fle bonum quod propofuerat. Ita ille qui pravum
opus agere difponens non permittitur, & poftea lae-
taturfe non efle concupifcentiæ fine traditum, nequa-
quam judicandus eft crimen egiflb quod voluerac.
Nam etfi quamdiu eft aliquis in criminis voluntate,
fi in nulla vicam terminât, de crimine judicandus fit :
magna tamen diftantiaèft inter illugi,quem ira fuper-
ni'Judicisufque in reprobam adionena deferit ; & ilium
, quern gracia à prarcipitio fervans operis in bo-
nam voluntatem reftituit. Multum igitur eft crimi-
nandus ille qui pariter illis crimen conatur impinge-
re , quorum pravas voluntates divina fapientia tarn
diverse voluit difponere. Ille namque nomine facino-
ris notandus eft ,qui aut in adum labitur, aut in ma-
litiofa intentione deferitur : non ille , qui nec in opus
malitiæ præcipitatur, & à perverfa intentione erui-
tur. Hie cyrirn in hoc fervatus eft, unde gaudendp
gratias poflit agere : ille in hoc defertus eft, unde do-
lendô veniam necefle fit petere. De hoc certum eft
quia pro hujufmodi gaudio præmium* accipiet : illi
multum eft, fi pro dolore peccati peenam effiigiet.
Plura véllem feribere, fed quia, ficut dixi, mihi non
licet : ifta vel ad-* teftimonium eorum, quae prædidus
filius vefter denoftra viva voce vobis referet, licet inter
cifa, fine reprehenfione fuicipite. Valete.
m i n m m n n n m m m m
E P I S T O L A X X X IX .
Diledo & defiderato in Chrifto Lamberto,
Frater Anfelmus Abbas Beccenfis :
toto corde fieculi hujus vanitatem con-
temnere, & ad æternam veriratem contendere.
Hune nobilem vit urn a i vitam monafticam hortatur.
'"T“* Anta mihi chariflimus Frater & filius meusDom- *
1 nus Rodulfus Belvacenfis, olim foci.us.tuus,
nunc verus amicus & defiderator tuus.retulit de nobi-
licate & de morum tuorum, quæ generis nobilitatem
exornat, honeftate; ut non parvo afFedu cogatur cor
meum te defiderando diligere,& diligendo defiderare.
Quapropter quoniam ânimam tuam anima mea nec
minus vult, nec plus poteft diligere quàm feipfâm :
non a^iud poteft defiderare de ilia, quàm de feipfa.
Hoc igitur eft de te defiderium meum . ut mundum
relinquenda Chriftum fequaris ; & per temporalem.
humilitatem & paupertatem, exaltationem Sc divicias
æternas confequaris. Non te detineat, mi dile&e,
nec moretur alla occafio carnalis ; quia utique non eft
confilium, non expedit bonum ggternum perdere, aut
minuere", »ut vel differre pro'temporali. Quod fi fu-
perna gratia tibi,quod utinam videant oculi mei, inf'
pirare dignabitur fecundùm defiderium meum, Sc ad
hoc eligeredignaberis confortium & cbfilium meum ;
jam dilatata in amplexus tuos obviam cantat tibi anima
mea. Paratum cor meum, dile&e mi, paratum
cor meum. V ale, dulciflime, vale : Sc quàm dubia Sc
brevis fit vita hominis -, & quàm infinita funt quæ fe-
quuntur bona vel mala, inceffanter memorare.
A 'tease# mmmmmmmmm
E P I S T O L A X L .
Domina: in Deo dile&æ Ermengardæ , Fra-
• ter Anfelmus Abbas Becci : falutem
& fideles orationes.
Ip fa , confentiente viro, voverat continentiam : fid
cum vir Monachus veüet fieri, ipfa non vult: unde
earn precatur uinfelmus uf annuat.
Q Uamvis vos non cognofcam vifu, tamen quia
ejus Ordinis fum, qui omnibus hominibus défi
bet bene velle, & falubriter confulere, nulli mirum
videri debet fi veftram Reverentiam, fecundùm quod
audio expedire, commoneo. Audivi, chariffima Domina’,
qualiter fit inter virurti veftrum & vos, quoniam
n'obilitas veftra non hoc patitur occultari , fed
longé lateque facit publican. In qua re primùm gratias
ago Deo, à quo eft omne bonum, quieidem vi.
ro vefteo dédit tanta conftantia temporalem gloriam
contemnere, & vobis conceflit tot tribulationes pro
tuenda çaftitate tarn viriliter fufferre : ita tamen ut
ille in ipfo mundi contemptu non plus diligat feip-
fum quàm vos, nec vobis aliquid in hoc mundofic
charius illo. Certè ambo in hoc Deo Sc bonis hominibus'
amabiles, ambo eftis laudabiles, utique iu
tanta & tarn vera mutuà veftra dile&ione non tam
■" corpora veftra diligere credendi eftis , quàm animas.
Corpora namque veftra nulla cura,nullo mutuo amo-
re poteftis à morte temporali eripere : animabus vero
veftris, fi ipfum veftrum amorem regere feitis, vitam
æternam poteftis acquirere. Quid ergo eft,
foemina Reverenda , foemina probatæ caftitatis,
quid eft quod te cogit impedire virum tuum, ne per-
fe<ftè quærat falutem animæ fuæ, quàm non minûs
diligis quàm tuam ? Nullatenüs enim vel cogitandum
eft ut hoc Çacias propter vilem carnis dele&ationem,
quàm tantùm, poftquam ipfe à te difcellit, contem-
pfifti : ut ne virum altetum fufeiperes , cùm hunc
habere non polfes, multas paflà fis tribulationes, mul-
tas refpueris perfiiafiones. Quod fi detines animam
^ ejus à falutis fuæ profe&u, propter gloriam & com-
moda temporalia quæ amas, Sc quæ te per ilium fpe*
ras pofle retinere:quomodo diligis animam illam, cu-
jus certo & æterno commodo dubia, vilia, & tranfi-
toria tua præponis commoda ? Aut qua ratione potes
ab éo exigere, ut ipfe æterna bona animæ fuæ poftpo-
nat temporalibus bonis corporis tui ; fitu bona corporis
tui præponis bonis animæ illius? Vide ergo, charif-
fima Domina,vide fortis & prudens mulier,vide fi hoc
facis,quàm non benè regas amorem tuum, quàm no|i
rede diligas diligentem te virum tuum. Quid fi ilium
cogis ut defidetat confiliujn animæ fu«ç pro voluntate
tua;& tune morte tuâ, vel illius, occurrénte ; aut alio
; c»fu,ficu,tfolet,irruete,ille non profit tibi,& tu noceas
illi j utique fi noces animæ illius, noces animæ tuæ. O
quànto me|iûs, Reverenda Domina, quanto lauda-
biliùs oftenditis vos diligere virum veftrum,fi non fo-
lùm permittitis,fed etiam confulitis & juvatis,ut quod
incepit , Deo infpirante, hoc conetur perfkere, ipf°
adjuvante : fi bonum illius amando, veftrum facius ;
fi certiflimé creditis, quia quanto fortiûs propter
amorem Dei & proximi, humanum auxilium dinut-
titis, tantô familiariùs & fecuriùs vos divinæ prote-
dioni committitis.Confidatergo in Deo prudens veftra
fortitudo, & fortis prudentia : & ficut, fi mortuus
efTet vir ille, abfentiam ejus fufFerretis nolendo, finc
ullo ejus & veftro proficuo : ita dum vivit, fponi®
illam tolerate pro magno èjus 6c veftro præmio.
Concedite tir libéré faciat quod defiderat, quatenus
um illo partlcipetis mercedem. Si enim Deus curam
erit de viduis, quz non propter ilium fuht Vidua :
j^ulco eharifts illam fovebic, quam pro fuo amore vi-
debitfponte viduam.Quod fi contigeric, ( quod forfi-
tan non erit) ut terrenum perdatis honorem j nolite
dolere, quia in ccelo tecipietis meliorem. Et certe
auod a melioribus & fapientiorlbus multum contem-
nitur, non eft multftm dolendum.fiperditur. Plus ali-
auid velleni confulere, fed non audeo^orare tamen
non timeo. Omnipotens Sc mifericors Deus ita dec
tibi mundi contemptum, ficutdedit virotuojutin cce-
iefti regno par fis viro tuo j foror Sc Domina in Deo
dileda.
E P I S T O L A X L I.
Domino & amico chariffimo, Reverendo
Epifcopo Belvacenfi Fulconi, Frater Anfelmus
didus Abbas Becci, falurem.
357
A nos contemnant. Nam Chriftianus per fidem debet ad
intelledum proficere, non per intelledum ad fidem
accedere : aut fi intelligere non valet, a fide recede-
re. Sed cilm ad intelledum valet pertingcre, delec-
tatur: eftm vero nequic, quod capere non pot^l, ve-
neratur. Has autem noftras litteras ad prasdidutn
Concilium a veftra Sanditate portari; aut fi forte non
iveritis, per aliquem de veftris litcerarum mitti de-
pofeo. Qu*, fi ratio nominis mei exegerit, in to-
tius Conventus audientia legantur: fin autem, non
erit opus ut legantur. Valete.
E P I S T O L A X L I I.
B
Frater Anfelmus, quamvis indignus, tamen
Abbas M.onajfterii Beccenfis, Fratri Lan-
. franco Monacho ejufdem Ccenobii j de-
clinare a male, & facere bonum.
De Rofcefwo y qui Lanfrancum & <dnfelmum fecum
fi nt ire dice bat in Deo ejje tres res, & vere did
pojfe.tres Deos. *
AUdio,(quod tamen abfque dubietate credere
non polfum ) quia Rofcelinus Clericus dicit in
Deo tres perfonas effe tres res ab invicem feparatas,
ficut funt tres Angeli, ita tamen ut una fit voluntas Sc
poteftas: aut Patrem & Spiritum fandum efle incar-
ratum,& tres Deos vere pofle dici $ fi ufus admitterer. C
In qua fententia aflerit venerabilis memoris Archie-
pifeopum Lanfrancum fuifle,& meefle. Quaproptef
didum eft Concilium avenerabili Remenfi Archie-
pifcopoRainaido colligendum effe in proximo. Quoniam
ergo puto Reverentiam veftra ibi pra:fentem fu-
turamjvolo ut inftruda fit 'quid pro me refpondere debeat,
fi i^pio exegeiic. Archiepifcopum quidem Lanfrancum,
vita ejus multis religiofis& fapientibus viris
nota, quia de eo nunquam aliquid tale fonuit, ab hoc
crimine fatis excufat j Sc abfentia Sc mors ejus omoem
de eonovam accufationem recufat.De me autem hanc
veram omnes homines habere volo fententiam.Sicte-
neo ea, qux confitemur in fymbolo , -cum dicimus:
Credo in Deum Patrem Omnipotentem creatorem ceeli D
& terra. Et: Credo in unum Deum Patrem Omnipotentem
fattorem cceli & terra. E t: Quicunefue vult falvtts
fm ante omnia opus efi ut teneat Catholicam fidem,
& ea quje fequuntur. Hsec tria Chiftianse * confeflio-
nis principia, qua hic*pra:pofui, fie inquam ,haic Sc
corde credo $c ore Confiteor j ut certus fim quia qui-
Qunque hprum aliquid negare voluerit, & nominatim
quicunque blafphemiam,quam fupra pofui me audifle
a Rofielino dici, pto veritate afleruerit, five homo,
five Angelus. anathema eft: Sc confirmando dicam ,
quamdiu in hac perftiterit pertinacia, anathema fit.
Om^ino enim Chriftianus non eft. Quod fi baptiza-
tus, Sc inter Chriftianos eft nutritus, nullp modp au- p
diendas eft : nec ulla ratio aut fui erroris eft ,ab ^
illoexigenda,aut noftras veritatis illi eft exhibenda ; fi
510*, ut ejus perfidia abfque dubietate innotuerit, aut
anathematizet veneifum, quod proferendo evomuit;
aut anathematizetur ab omnibus Catholicis, nifi refi-
n puerit. lnfipientiffimum enim & * infrunitum eft,
propter unumquemque non intelligentem-quod fupra
hrrn^m Petram foiidiffimefundatum eft, * in nutantium;
quæftionum revocare dubietatem, Fides enim
noftra contra impios ratione defendéda eft ; non con-
ra eos qui fe Chriftiani nominis honore gaudere fa-
tentur. Ab his enim juftè exigendum eft utcautionem
ln baptifmate faftam inconcufle teneant : illis vero
rationabiliter oftendendum eft quàm irrationabiliter
Quod contra voluntatem confiHumaue fui Pralati in
jibbatem afiumi confentire nufijuam débitent : cum-
que non intraverit per obedientiam nullatenus fit ab
• ipfo benedicendus.
EGo Frater Anfelmus in Deum dile&or tuus, fide-
lis confiliariustuus, divinâ difpofitione& tua ele-
Äione Abbas tuus, tibi, Frater Lanfrance, in nomine
DomininoftrijefuChrifti moneo, confulo& præci- ■
pio j ut plufquam bis aut ter intenté perlegas hanc fi-
delem epiftolam meam,& inter cor tuum afliftens coram
diftridto judice, in cujus confpe&u femjper es ,
pertra&es verba & confilium meum. Quod fialiquo
modo fadfcum fuerit, ut alius illam, te non habente,
aut legere nolente,!egat ; adjuro eum per omnipotentem
Deum, ut non fubtrahat animæ t'uæ falubre confilium
; fed hanc præmiffàm meam juffionem tibi, aut
audienti, aut legend aperiat,« Sc ipfam epiftolam to-
tam tibi legendam exhibeat : quod fi facere noluerit,
peccatum tuum ab illo requirat Deus, ita ut nulla fit
excufatio in die revelationis jufti judicii Dei. Ante-
quam donum Abbatiæ acciperes, dicebam tibi &r aliis
fecretè Sc publicè,corde & ore, me nolle ut acciperes;
noA approbare, non confulere,nun quam me effe prar-
cepturum : & fifine juflione mea acciperes, nunquam
te benediâionem Abbatis ab ullo Epifcopo, meo a fi
fenfu, efle accepturum. Et tamen, nefcio quo fuperno
judicio celabatur mihi,quid fenfurus eram, cum idem
donum acciperes. Sed poftquam faffum eft fubitofe
ingeflit cordi meo grave pondus rei, Sc aperuit fi: ter-
ribile judicium Dei : yiuaivi & conturbatus efi venter Juiuvfi
meus : confideravi & expavi. Contritum eft cor meum
in medio mei, contremuerunt omnia oflà mea. Senfi
rem deteftabilem efle coram Deo, & coram omnibus
illuminatis ab eo. Unde quod triftis dico,tii primùm ,
&. per te totus nofter Ordo, Sc maxime dolens Sc
rubefeens ego pacer tuus, & mater tua Ecclefia noftra,
faEli fumus opprobrium vicinis noftris ; fubfannatio & q>f, 7$t
irrifio his, qui in circuitu noflro funt : St omnibus au-
dientibus fatftus es exemplum dedecorädi Sc deftruen-
di Ecclefiam Dei, cujus rei te fecifti principium &
principern noftris temporibus in hac paeria. Suftine
me fiegra viter loquentem, Fili * quia non meimpellit
furor ex odio, fed cogit me dolor ex amore. Defiderat
enim triftis frater fubvenire pereunti fratri fuo : fefti-
nat tremes paftor eruere de raucibus leonis ovem tre-
mendi Domini fui. Profequitur dolens Pater,ut revo-
cet ininfernum properantem dolendum Filium fuum.
Redi ergo, redi ad cor ; tuum difeute fatftum', & con-
cute mentem tuam, reprobafti confilium æternum, Sc
tenuifti confilium reprobum. Nam Dominus reprobat p/:
Y y iij '