àU tait.
:4 ro S A N C t l
live in veftîtù. Facite igitur ut cor meum ab hac 1*-
fione quiefcat, fi * illam non amatis. Valete.
®S SK S S S $ (3S lS S È S G S S S S S a S G © 3SÖ S 0
E P I S T O L A c x y m .
À N S E L M 1
A obfecrationis memoria,cordis mei januatn réverbérai
obfecutionilque obedienti* * adjudicat. Veftr® igitur
Sanditatis fevore fteta Domno Edulfo Wintonienfi ** H
Monacho, olimque Sacrift*, vobis, credo, noto Ab-
batiam Malmefberiæ, in his quæmei juris crant, com'
mill : veftr* quidem donationi & difpofitioni | quc^
eunque illius lunt * ex integro refervatis * ut fcilic«'
tain virg*, quàm cur* paftoralis commiffio veftræ
diferetionis contradatur arbitrio. Ei autem veftræ bo.
n* volûcatis gratiæ,qu* erga me non tepefcit,dignutn
munus recompenfetnumen gratiæ coeleftis. Decscero
veftram Chriftus Dignitatem falvificet j quique vosin
terra beatificatie veftro me reditu cito lætificet.Amé.
Anfelmus Archiepifcopus * dile&is Filiis &
Fratribus Domno Alfero Priofi, & aliîs
1er vis Dei in Coenobio S. Éadmundi , fub
, illo converfàntibus : faluteni, & benedi-
dionem Dei, & fuam, * quantùm valet.
btviünm in adverfis animnm laudat. Et ut Priori fit*
peccata confit tantur, & omni cùftodi'â fervent
Cor fuums adhortatur.
GRatias aço Deo, Sc vobis pro conftantia & pft-
cientia Veftra,quam habetis in tribulationibus *}
hortans:& obfécrans, ut filios charillimos, ne deficia-
tis i fed longanimiter, ut ccepiftis, Dei confolarionehi
e'X{fé(5tetiSrf Nulla vos îfdverfitas a fervitio Dei retar-
de'tjnihil àb exequenda volun.tateejus removèae. Me-
merltote quôd omnes qui VQlunt pie viverein Chrifto,
necefle ëft ut tribulatiories patiantur. Quantô igitur
magistribulàtionesinfurgunt, tanto magis unufquif-
que veftrdm fe per fandk converfationis opus exer-
ceat, & in fui Ordinis euftodia ardius ftringat. Qüfe
• fi feceritis J feiatis quod Dei'confolationem , prius
forfitan quàm putetis, obtinebitis. Nullus veftrûm
ametaut velircelare peccatafua;fed ea puro dcfiiiiplici
corde Domno'Priori, aut cui ipfe concefterit, confi-
teatur}& fecündüm judicium' ejus emendet,&-dc cæte-
ro ut fefe cüftodiat modis omnibus enitatur. * Eos
autem qui hoc modo & hac voluntate fua peccata
conféffi funt vel confitebuntur, qüantdm poflum,eâ
audoritate quam mihi Deus conceffit, vice Beati Petri
Apoftolorum Principis abfolvo : & ut * eis Omni-
potens Deus indulgeat, fuppliciter oro. Valete, &
orate pro me.
B E P I S T O L A C X X .
D om in i , Filias chariflimje, gloriofe Regina:
Mathildi, AnfelmuS Archiepifcopus
Gantuarias: fidele fervicium , cum oratio-
nibus.
Edulphiim confirmare in Abbatem nblutt, quia feyphum
ad eum cum litteras per legatos miferat.
NOverit Excellentia veftra, dilediffima Domina,
* quia de Abbatia Malmefberienfi, & de Fratre«/.,,
illo de quo mihi mandaftis, libemer confirmarem vo.
luntatem veftram, fi poffem. Vos enim, quantum ad
vos fpedat,bene & lecundilm Deum feciftis,quod
q inde feciftis: fed fecit ipfe in hoc quid’dam valde infu
pienter, quodfacere non debuit. Nam per eofdem legatos,
qui mihi litteras veftras & aliorum de fuonego-
tio attulerunt, mifit mihi feyphum unum. Queni quidem
fchyphum nullatenus retinerevolui j fed inde do.
lui, quia non video quomodo in hoc poilit a culpa ex-
cufari. Omnipotent Deus dirigat omnes aftus veftros
in beneplacito fuo, Sc defendat vos ab omni malo.
Amen.
E P I S T O L A C X IX .
Domino fuo , & Patri reverendo pariter
& coleado , Anfelmo Cantuarienfi Archie
pi fcopo , Mathiidis Regina, devota
Sandtitatis ejus ancilla : cum Chrifto fuo
faluteni.
Quanti fact at Anfelmi litteras. Quodque Edulpho
jibbatiam Malmcfbcria cottcejferit , falvii
omnibus Archiepifcopi juribus,
OUotiens epiftolari beneficio veftrae mihi San&i-
tafis1 municipium impertitis, totiens innovât*
lætitiïe luce nebulôfam animæ me* càligine ferenatis.
Eft etenim veftriquafdam & abfentis qualifeunque re-
Vifio,&rchartul* contreftatus, & litter® perjueunda
fæpiufque recitata releâio. Quid namque veftris,Domine,
feriptis aut ftylo ornatius aut fehfu refertius ?
u. Demo- Non his défuntFrontonica gravitas Giceronis, * Fa-
£*,-P!*iw bii,aut Quintiliani acumina.] In his fané dodlrirta quim.
redundat Pauli,diligentia Hieronymi;* elucubratid
Gregorii, explanàtio Auguftini : Sc quod his majus
efthin c dulcor Evangelici ftillat eloquii. Hac igitur
mihi gratiâ difFusàà lâbiis veftris cor mé8-& caro mea
exultaverunt in dfFéftüm Veftr® diléftionis, in efFe-
^umque pâternæ veftræ monitionis. Frequentiflimo
quippcrecurfu exhortationis veftræ,benignillimæque
E P I S T O L A C X X I .
Patri dilediffimo , Anfelmo Canruarienfi
Archiepifcopo , Gerardus Eboracenfis Archiepifcopus
, & Roberrus Ceftrenfis, &
Herebertus Norwicenfis, & Radulfus Ci-
ceftrenfis , & .Samfon W^igornienlîs, &
Villelmus Wintonienfîs eledus : falucem.
Anfelmum in Angliam invitant, pollicentes
opem fuam.
SUftinuimus pacem, & ipfalongifis receffic : quæfi-
yimus bona,& invaluit turbatio.Viæ Syon lugent,
quia eas conculcant incircurncifi. Templum meeret,
quia intra fanôa fandorum,& ad ipfam aram lrruPc' ^
runt iaïci. Exurge,ut olim fenex ille Mathatias, * ha*
be in filiis tuis virtutem j vide ftrenuitatem Jonarh®,
prudentiam Simonis. Hi tecum præliabuntur præbum
Domini : & fi ante nos appofîtus fueris ad patres tuos,
de manu tua fufeipiemus næreditatem laboris tui. Se
jam non eft tibi pigritandumjut quid enim peregnna-
ris,& oves tuæ fine paftore pereunt? Jam apud
nulla tibi remanet exeufatio. Teenimnonfolùmlu -
fequi ; fed & perire,fi ju(Teris,parati fumus. Veni ergo ^
ad nos i * veni citô vel nos, aut ex nobis aliquos a
te venire jubé ; ne cum fejun&i à te fumus , i" *1”1“
ft ram te partem inclinent eorum confilia, qui u
quærunt. Nos enim jam in hac caufa non quæ no r
funt, fed quæ Dei funt, quærimus.
E P I S T O L A K U M L I B. H I. 411
• ' Ä præbent aflènfum^ Quoniam ergo mentem veftram
certus fum folidatam in veritate ; vellem fententia *
E P I S T O L A C X X I I .
Ânfelmus Archiepifcopus Cantuàrienlîs |
am'iciifuîs,.ôc Cdëpifcopis, quorum litte-
ras per latorem præfentiüm fufcèpic j fâ-
lutem.
veftram e(Tepi;æfenrern,ubicunquç tradlatur de Eccle- .
fiæ Dei libertate^c vera utiiicace^ Tocadifficultas.cau-
fæ inter Regem & me jam in hoc maximè videtur conr
fiftere , quia Rex, quamvis de. inveftituris Ecclefia-
rum Apoftolicis decreris fe vinci uç fpero petmictac,
fiominia ramen Prælatorû *nondumyult,ait,dimitte-4/. :
re. Qua de re fua legatione Sedem reqnirit Apoftoli-
cam, quatenus in hoc fuæ voluntatis impetrec ab ea
licentiam. Quam fi adeptus fuerit, dubitoquidme fa-
cere oporteatifi aliquis Religioifus eledus homo Regis
pro Epifcoparu vel Abbatia fieri refpuat. Durum e-
£ cclefid Anglicana & Epifcoporum miferia dolet S
Ve Ut at arque de ope ab e'ifdem fibi promt fa .
lOndoleo,& mente compatior tribulationibus
Cündoico, oc 1«^»^ ----------— r nim mihi videtur, ut, hoç illi præcipiam per obedieniiîas
vos Sc Ecclefiæ Angliæ fuftinetis : fed ad ; tiam j & fi non fecerp, videbor irreligiofis hoc face-
l'ens fecundùm meam & veftram voluntatem fub- B re volencibus , laxar.e accedendi indigné ad dignirares
^ nire nequeo ; quia nondum quid Sc quantùm pof- audaciam. De illis quoque qui jam inveftitutas pro-
hibitas acceperunt ; &de his qui eos facraverunt, pu-5
tp quia R,ex poftulabic ut in: hoc perm,aneapt quod
illicite, præfumpferunt. Quapropter de his de qui-
bus per, noftros legatos vçftram requiro fapientiam ,
veftram mihi pofco infinuari fententiam. Omnipo-
tens Deus diu veftram San&itatem cum omni profpe-
ricate fervet incolumem. Amen.
H fum cercus, donee per legatos noftros quos in
proximo Romä redituros expedo, quid apud Dominum
Papam eiFecerint, cognofcam. Borium tarnen Sc
gratutn mihi quia tandem cognofcitis ad quid vos per-
duxit ut mitius dicam, veftra patientia ; & quia pro-
njictiiis mihi auxilium veftrum non in mea, fed in Dei
e-tufa • Sc invitacis me ne pigriter venirem ad vos.
Quamvis enim hoc modo facere non pofl!m,quia Rex
non vult me efle in Anglia adhuc,nifi difeordem a juf-
fioite I’ap®, Sc ejus concordem voluntati; Sc ego
nondum certus, fum quid poflim, ficut dixi: tameq
E P I S T O L A C X X IV .
gaudeo pro veftra bona Sc Epifcopali voluntate Sc
eonftantia, quani promittitis j «Sr exhortatione, quam
mihi facitis. Uc autem aliquos ex\obisad me venire Q fuo & Doriiino , Anfelmio venerabili An-
Optabili V & totis viieeribus amabili Patri
faciam, fiéut pofeitis-, rie dum fejundi fumus ab inyi-
cem,pervercanr confilium meum qui fua quærunt, ad
præfens non opinor oportere. Spero enim in Deo
quianullus cor meum à veritate, in quantum cognof-
ço potcrit avertere : Sc quia in proximo Deus piihi,
quidfacerç queamjoftendet }.& ego, quàm citiùs po-
tero vobis notificabo. Quid aurem interim vobis faciendum
fit, prudentia veftra facis inccftligit : led ta-
men dico quia ego, in quantùm fperando in Deo
confeientiam meam -fentio, pro redimenda vita mea
non praeberem alfenfum, neque mimftrum a,ur execu-
torem mali me facerem : quod- audio novicer fuper
Ecclefias Angliæ promulgari. Valete;
E P I S T O L A C X X I I I .
Suo Domino & Parri Hugoni^ reverendo
Archiepifcopo Lugdunenii, Matri Eccie-
fæ fyncerè diiigen’do'.,- Anfelmus fervus Ecclefiæ
Cantuarienfîs : quod altius & quod
melius valet inteliigere.
Rogat firmari fe prudentibus Archiepifcopi
rejponfis.
glorum Epifcopo , Hugo Lugdunenfis Ecclefiæ
fervus : divinæ proteefionis conti-
nuam cóhfölatioberii.
Refpondet ad pracedentem.
Mn
Q
femper defideralTe, Sc fi fecundüm Deum fieri
pofiet, vobis confuluifie ut commiflum vobis Anglic*
Ecclefi* curam reciperetis; & tarn gravis oneris
jugo, procommuni commifii vobis gregis falute,obe-
dienti* cóllum fubdere non recufarctis.N.unc igitur ex
Dn. Balduvini relatione comperio quod illud propter
quod affequendum tantopere hadenus laboraftis^
& non folüm veftra, fed & vos ipfum expofuiftis, per
Dei gratiam jam tandem ex magna parte aflecuti eftis.
Uc ad illud.quod reftat fperandum animari poflitis y
confulendo precamur, Sc precando SanéHtati veftr®
confulimus u.t Apoftolieo pr*cepto obedire non dif-
fimuletis,ne fententiam veftram pluris faciendo quam
Äpoftolicam au&oritatem, non foldm f*culo & re-
gnojverum etiam Ecclefi* & facerdoti'o refiftere ju-.
dicemini. Licèc enim in Anglic* Ecclefi* agro aliud
fernen fupra petram, aliud fecus viafii, aliud verb ca^-
dat inter fpinas: fed & bona terra invenitur in eo,qu*
fufeepto pr®dicationis veftr* femine fiüftum afterec
in patientia. Sed me miferum ! quoniam ipfe atnftor
Uidfecerim poftquam ä Paternitatis veftr* ama- E & incenför fio defolationis me*, qui unicum fold men
bili prajfentia difeeffi, quidve fit inter Regem & gaudium meum i Sc anim* me* poft Deum vicam
~ ’ removere contendo ä confp.edu ocujorum iftorum ,
quos jam * inaniter geftare videor,dum id quo gratids * 1. human««
frui folebant,- videlicet dulciffimi Patris meipr*len-
tiam, noiv foldm eis * videre, fed etiam ulterids fe <a. utkic
vifurps fperare non relinquitur. Sed abfit ut pro tem-
porali commodo meo,generali tot tantorumque faluti
invideam i itno non qua: mea funt,(ed qu* Jefu Chri-
fti qusram. Habe me igitur, Beatiffime Pater, in fipu
memori* tu* : quandoquidem mihi non conceditur’
infpicere vulcum pr*fenti* tu*. Optamus femper
bene valere ,■ & faliitis nofti* curam gerere.
■dugliæ &me, non eft opus longa epiftol® narratione
fignificate ; quia*latores præfentiü plenids & melius
pollunc viva voce referre.Quoniam autem in omnibus
aftionibus meis veftro vellem,fi fieri pofTe^fiiper omnes
homines quos novi, ùti confilio j maximè in hoc
negotio, pro quo eofdem legatos Romam mitto fup-
plcxjutipfiinftruantur Sc muniantur veftrâ prudentià
r°go. Audeo etiam rogare ut fi Sandicati vêftræ videtur
convenue, aliquid Domino Pap* fuggerat, prout
negotio intelliget expedire.Scitis enim quia ubi rei
aheujus difpofitio de diverforum pendet confilio, ficut
non °mnes çundem habent fenfum, ita non eundent
F f f if