ijó J o h a n n i s s e l d e n i
xLcufîs in Antiquicatibus Ecclcfi* Britannic* pr*ter. Gloffa- A Bulgaria fcftivis tcmporibus 8c legirimis Jejuniis, fed
I Petti Pith*i Capitulanbus Carolinis & Ludoviciai
ferviens. Neque duntaxat Ferro Ignite, led ctiam Aqua nunc
Fervente nunc Frigida, judicia publica exercebantur. Id turn
locis quos diximus con flat, tum apud Auftorcm libelli quem
Ranulpho Clanvill* ( nefcio an refti ) vulgö tribuimus , ma-
mfeftuni ell. Vide difti libelli lib. 14 cap. 1. Rogcrum Ho-
vedenum Annalium part. 1. in ann. M. CLXXVI. & fequen-
te pag. ƒ 47. 8c s 6 6. editionis Fran cofur tan*, Henricum item
Braftoninm lib. 3, de Corona cap. 16. §. 3. Qu* ad cjnf-
modi apud alias gentes morem pertinent, confultö prarter-
mittimus. Duravit autem in Anglia horum cxaminurn ufus
ufque in Henrici III. tempora cum tarn lege lata quam de-
fuetudine, idque ob reverentiam Juris Pontificii quo diu anted
prohibitus erat, prorsus evanuir. - Neque enim aliud fi-.
ve in Tabulariis Regiis five alibi repcrtum puto de hac re,
apud majores noftros fancitum , pr*ter illud unicum quod
in publicis anni tertii Henrici III. Tabulis haben '
provincialibus aliquot Judicibus datur in mandatis
qua* inftabat, judicii vice ab hoc examinis genere, utpote a
Pontificiis damnato, abftinercnt j quod tarn certum eft legis
peroetu* turn non obtinuifie, quam ipfum jadicii ritum poft-
modilm rich in defuetudinem abiiffe. Regium autem quas
intelligimus mandatum ita fe habet in Pari}. Hen. 3. mem-
brana f. unde fidelirer dcfcripfimus.
ab Advenru Domini ul’quc poft Oftavas Épiphani* 8c i "
Scpruagefima ufque xv. dies poft Pafcha minimèeierccan-“
tur. Diftz Synodi Canones literis mandavit Wlftanus
Pontifex Eboracenfis , qui fiib Erhelredo, cum Ælphego Can.
tuarienfe Antiftite , przfuit. Etiamnüm irftegri legunturin
Codice Ms. perquam vçtufto & eieganti cjulce *vi character
, exarato.
Pag. 53, col. 1. T>. E .
Q Uiddam dt Epiftola (ibi t
dire cl a, ] Estât Epiftola
*b Anfielmo ($c. édita &
._ _ „ . in tons. 3. QperumAn-.
fêlmi. Qu* fequuntur auteni hcic de Concilio Barcnfi
pleraque omnino haftenàs defiderata erant. Atqui non
contemnenda acceffio inde fieri poteft diligenti/fimo doc-
tiffimoque Binio qui de hujufce aftis niHil reperilfe fe fa_
habemus, ubig tetur pr*ter ea qu* Eadmerus obiter in Anfelmi vita, &
:----- - J " :- Malmefburienfis in primo de geftis Pontificum mcminere.
Idem djccndum de Concilio Romano II. fub Urbano habi-
to, de quo hic nofter pag, n. f4. & f f. Vide Binium in
Concil. rom. 3. part- a. pag. 4 « . & 4x1. Opus autehi illud
de Proceflîone Spiritus Sanfti habetur in Anlèlmi Operum
part. r. fol. 43,
Pag. 53. col. I. C.
Rex Diledtis & Fidelibus fuis Philippo de Uletot, 8c
Sociis fuis itinerantibus in Comitatibus Cumber*
land, NVeftmerland| 6c Lantafter : falucem.
Q Uia dubicacum fuir 8c non determinatum ante inceptio-
ntm irineris veftriquo judicio deducendi fint illi qui rec-
tati lùnt de Latrocinio , Murdro, Incendio & his fimilibus ,
cum prohibitum fit per Ecclcfiam Romanam Judicium Ignis
& Aqu* i Provifum eft à Confîlio noftro ad prarfens, ût in
hoc itinere veftro fie fiat de Reftatis de hujufmodi exceffibus , '
videlicet quèd illi qui feftati funt de criminibus prædiftis
majoribus,& de his habeatur fufpicio quod culpabiles fint de eo
unde reftatifunt(de quibus & licet Regnum noftrum abjura-
rent, adhuc fufpicio effet quod poftcà malcfacerent ) tenean-
tur in prifona noftra & falvè euftodiantur, ita quod'non in-
currant periculum vit* vel membrorum occafione prifômè
noftr*. Illi vero qui mediis criminibus reftati fuerint 8c qui-«,
bus compeceret judicium Ignis vel Aqu*, fi non effet prohibitum
, & de quibus fi regnum noftrum abjuraient nulla
fuerit pofteà malcfîcicndi fufpicio, Regnum noftrum abju- î
rent. Illi veto qui minoribus reftati funt criminibus nec de'
eis fuerit mali fufpicio, falvos 8c fecuros plegios invenianï
de fidelitatc 8c pace noftra confervanda , & fie dimittentur
in terra noftra. Cûm igitur nihil certius in hac parte provident
Confilium poftrum ad pr*fens, relinquimus difere-
tioni veftr* hune ordinem pr*diftum obfcrvandum in hoc T
itinere veftro, ut qui perfonas hominum , formam delifti, L
& ipfarum rerutn veritarem melids cognofccre poteritis, hoc
ordine fecunddm difcretioncs 8c confcientias veftras in hu-
jufmodi procedatis. Et in hujus rei teftimonium 8cc. Telle
Domino P. Wintonienfi Epifcopo apud Wcftmonafterium
XXVI. die Januarii anno regni noftri III. Per eundem
& H. de Burgo Jufticiarium.
I N corona ftdes illi pofita eft , tjui loan non ebfeuri honoris.
] Gcrvafius Dorobernenfis Ms. in declamatione contra
Robertum Abbatem S. Auguftini (quam imaginatio-
nem , ut id genus alias , vocat) Anfelmut , inquit, m Can-
tuarienfi Civitate confecratus , ab Urbano Vapa Pallium'fuß-
copit, & tantam ejus gratiam habuit, ut ewn Alterim Orbis
Papam vocartt , (y in Angliam reverfo Pallium Eboracenfi
Archiepifiopo donandum mitteret. Ita üle. Qui tanto nomi-
■> dignus erat , loco etiam honoratiffimo meriro collo-
I candum cenfuit.. Vide porro V . C. Guil. Camdeni Britan-
ni* pag. i33.
Pag. j6. col. 1. D.
O U»f*gitta utrum jacta ipfum ptrcujferit. ] Vetcrum ple-
rifque traditur transfofTum fuiffe Regem fagitta^ quam
in ferarum vivario , quod Novam Forcftam dicimus , jac-
tu infoelici coilimarat Gualterus Tyxellus Gallus. Idque eft
reccptiflimum. At Sugerius , qui huic Regi coctancus 8c
Tyrcllo familiarirarc , ut videtur , conjunftüs , de morte e-
jus verba faciens , ,, Imponebatur, intjuit, a quibufdam “
cuidam Nobili Gualtero Tyrello quod cum fagitta perfo- “
derat, quern , edm nec timerec nec fperaret, jurejurando “
f*pius audivimus quafi Sacrofanftum afferere quod ea die “
nec in earn partem fylv* in qUa Rex venabatur vencrit, “
nec eum in fylva omnino viderir. Lcgimus in vita Ludo- “
vici Craffi Regis Galliarum. u Sed accuratius multo quam
czteri , fingularii omnia , qu* miferam Regis c*dem 8c
Tyrellijaftum fatalem attinent, narrat Ordericus Vitalis in
Hift. Ecclefiaftic* lib. ro. pag. 783.
Pag. 61. col. 1. B.
Eadem formula memoratur in Archivo feriptum effe ad
alios nonnullos Provinciarum Judices , Somerfeti* nempe
Dorfeti* , Canti*, EfTexi* 8c Hercfordi*. Cxrcros etiam ,
qui provindis tunc temporis Judices prxfuere, veri eft fi-
jnile ejufmodr mandata accepiffe. Animadvertendum verb
interea eft^diu ante Henrici II I. initia , examina ejuftnodi
jure Poncincio vetica elle. Annus enim Henrici tertfus erat
M. CCXlX, falutis human*. Atqui ea, non Ibldm in Epit
tola Alcxandri II. ad Kaynaldum Cumanum Epifcopum (ante
Henrici nempe zvum’v annis centum fupra quinquagin-
ta & amplids confcripta) vefut illicita damnantur, fed ipfif- p
fima qu* hanc rem fpeftabant epiftof* verba in Corpore **
Canonum Ponrificiis Jurifconfultis tunc temporis tritiffimo
Utpote auftoritate clari/fimo (quod feilicet Gratiani oper*
acceptum ferimus) locum fortita fdefant. Vide, fi placet
Cauf. z. quzft. f. cap. 7. 5. Purgationem, & Ivonem part. 10!
cap. iy. & extr. tit. de Rurgarione vulgari cap. 3. Dilefti.
H*c uti alia etiam qui fuere in judicih etercendis examinum
genera nominabant antiquitus Ordalluirt1. feu Ordalia,
ur forma larina vocabant , quod nihil aliud eft pr*ter Judicia.
Inde etiam hodie Alemannis & Belgis ( quórum idioma
opn'mus eft, in complur:büs veteris noftri: fermonis interpre
«) Ürchey) & Dordeel Judicia, fpnant, & tïrthcylcn 8c
Dordeclcn fudictre , urr eriam Urrheyler & Dbrd< eler fudi-
een. Id verb difertè afferi-ur in Canonibus Synodi. Eanha-
Aicnfis fub Ethelredo Rege habit*. „ Judicium (ita in
j> {• anonibm ifiis) quod Anglicè Ordal diertur, & jluamènta
ET apud Alexandrum Papam Privilegium ip ft Abbatia
ade^uifierat. ] Privilegii hujus , Anno falutis M. LXXI.
mdulti, exemplar habemus inter alia Poncificia dip'otnata
ante ÇCCC. annos deferipta in Schedis Cottonianis. Neque
fane illo evo apud majores noftros ejuftnodi privilegio-
rum Rom* impetrandorum mos adeo inoleverat-, quin ope-
r* pretium fuerit iftud fubjungere , ut ipfti faltem , utpote
tunc temporis in Anglia non minds rara quàm imperiofa,
formula innotefcat.
Alexander Epifcopus, fervus fervorum Dei, Dilec-
to in Chrifto filio Baldegvrino , Abbaci Monafte-
rii S. Edmundi, * quod £ adrises hurde nuncupa-
cur in Anglia conflituti, ejufque fuccclToribus in
perpetuum.
QUanquam Sedes, Apoftolica univerfalis Mater & omnium
Ecclefiarum Princeps univerfas Eccleflas corn-
mum Jure & difpoficione contineat j plersque tameh in-
veniunrur qu* in* fingulare patrocinium Sanft* Roman*
Ecc'èfiæ commcndari, ac propriè ejus Juri applicari ac fum-
mitri cupiunt $ quatedds fingulari providentia 8c caritate
fu* matris ^implex* , ufquequaque liberiores & municiores
exiftanr, & ad e-xercenda. divin* fèrvitutis obfequia , inde
rranquilliratis & præfiiii munitiones uccipiant , unde
magifterium facr* traditionis expeftant. Si igitur in ea-
I N E A D M, E R Ü M N O T Æ .
dem Apoflolica Scdc præfidenti » h*c follicitudo & cura fi P'
gularis intuinbit , ut ex ipfa coafiderationc. regiminis omnibus
tarn in defenfione- &, conoborâtione diligemiam ,
À rerum momentum Archiepifcopus Lttnfrancus , eo qued eum
nutrierat, & Mifttem fecerat. Quin de Brando Ccenobiar-
cha Edmundoburgcnfi & Hevatdo adolcfcente ftrenuo, Ingul-
phus pag. 5iz.-edit. Lood.. Patruum fuum , inqult,' Abbatem
quàm in. fpiritali fpeculatione & . doftrina vigilantiam,
quantum Deo auxiliantc pr*valet, circumferre debeat ; vai-
_dc cougruit ut fi quango ea- qu* ad honorem & utili-
ratem Ecclefiarum Dei pertinent ab cb.\ poftulantur , beni
vola donationc .concédât, 8C ad finum matris, id cfl , Ian-
ft* Roman* Ecclefi* domicilium propri* commendationis
devot'ione fluentes egregia benignitate .affeftuque cuftodicndi
fufcipiat. Nos itaque , dileftiffime fili Baldogv/ine , in A-
poftolatus adminiftratione non noftris meritis , fed divina
locati gratia zquitatem tu* poflulationis & com miff* tibi
Gongregationis , nccnon chatiffimi filii noftri ^Wdlielmi
Regis benign* interpcllationts vota atrendentes , videlicet ut
piædiftuin Monaftciium fanfti Edmundi , qui divina dilpo-
fitione præeffe dinofceiis, in tutelam & defenfionem fanftae
Roman* Ecclcfi* fufdperemus, ejufque ftatum 8c attinentia
bona Apoftolici privilegii firmamento muniremus, cum oroni
bcnevolentia & charitate vobis concedendum effe peryidirous.
Quapropter in hac pr*fenti fanftionis noftt* pagina, falva
quidem in omnibus bujUs S;dis revetentia , concedimus 8c
confirmamus tibi tuifque fucccfforibus prxfatum ‘ Monafte-
rium cum omnibus qu* nunc fibi jure pertinent , aut in fu-
turum Deo annuente ibi confercnda funt , ut fine omni
moleftia & inquietudine illud in veftra gubernatione teneatis ;
ftatuentes & Apoflolica auftoritate corroborantes ut idem Mq-
naftcrium in hoc ftatu & Monaflico. ordine’ perpétua flabili-
t3te permancac, nec aliqua poteflâs Sæculàris aut Ecckfiaflica
eundem venerabilem locum ad Èpifcopalem Sedan mutaré
poflit aut debeat , & quæcunque donationes rerum aut libertés
eidem Monaftctio Regiis ftatutis & ptxceptis tradit*
June aut in poftcium pro Dei nomine conferend®, ex noftra
Apoftolica confiimatione j rat® illibatæque peimaneant,
falva Primatis Epilcopi Ganonica reveicntia., Igitur ad hono-
, rem' Dei & utiiitattm prædifti Monafterii cupieates hanc no-
ftram conftitutionem fempiterna ftabilitatc teneti , fancimus
& Apoftolica auftoritate firmamus , ut nullus Rex, Dux,
Comes, Epifcopus , Abbas , feu aliqua perfona fxcularis aut
Ecclcfiaftica jam fxpe fatum Monaftetium vel fratres ■ ibi
Deo ferviemes inquietare pioefumat , nec al quid eorum qu®
iiunc jure habet aut in futurum Deo concedente adquifiem ,
cujuicunque modi fint, ab eo alienate , aut invadendo di-
ripae net aliqua occafionc vexare . aut fine lictntia Ab-
batis tenere audeat. Si quis autem temerario aufu h*c noftra
ftatuta contammare piæfumpferit , aut infringere., anathe-
matis laqueo fe innodatum & judicio fupetni Judicis pleften-
dum effe cognofeat. Qui veio pi® devotionis intuitu , hujus
noftr* fanftionis eiiftos & obfervator extiterit, & bona fua
ad amplificationem ejùfdem Monafterii contulerit aut confcr-
ie ftuducrit, Apoftolic* benediftionis gratiam confequatur &
*tetn® ictributionis gloria replcatur.' Bene valetc. Datum
Lateranis vj. Kalcodas Npvembiis per roanus Pctii fanft*
, Roman® Ecclcfi® Prefbyieri Çardinalis ac Bibhoih«
anno xj. Pontificatus Domini Alexandri fecundi Pap® ,
videlicet Dominic* Incainationis millefimo feptuagefimo pri-
vdj i mo , indiftione * vij.
,.dinirus
$6’
N E aumt'fimitttt milites. ] Prjrcè enim ab ’l"®Sn,0-.
rum Ecclefiarum antiftitibus , ruu folenni adhibito,
;“ r Milin® feu Equeftris Otdinis dignitaic tyrones dorabantur.
Codex vetuftus de rebus ad Coenobium Sanfti Martini, de
Bello fpeftantibus, in tabulario Prover.tuum Regiorum quod
' ■ Augmentationnm dicimus -, 'Terras Cenfualej non donet
( Abbas )• ad Feudum. N.c Milites nifi m facra vejte fa-
ciat Vetus item Diploma Ccenobiarch* Radingenfi ab Henrico*
I. conceffum & poft à Johanne firmatu m- Terras C en-
fuales non donet ( Abbas j ad Feudum. Necfact at M,l,tes
nili in facra vejle Chrifii in qua parvulos fufapere modejte
v . caveat. Maturos autem feU diferkos * tamClericos quam
a ai. Latcos 1 provide JUfcipiat. Rcperio in Part. 1. Hen. 4 -
m- memb. z6. num. 10. & in pnblicorum judiciorum aflis Trmit.
Xl Ed. 3. Rot. 10<?. Berk id ipfum occurrn. Qui dihgea-
tids de hac re confuleie velit, adt;at lngulphum m Hdtona
||Crc.vf'landeufi , “Johannem Salifbutienfem de Nugis Cujialium
>défis i b, 6. cap. 10. & 13- Petr. Blefenfem'Epift. 9 4 - & ‘“P6"
rioris * à rims , in facrandis creandoium Equiium aimis,
qui in Htualibus ( qu* Pontificiis noftris in ufu & Ma-
nualia difta ) atque ejuftnodi aliis extant. H*c enim omnia
fatis edocent in crcandis Equitibus ( non Balnei dunta-
x«t, ut vocant, fed univcifis) Oidinis viros 111 c
deft is. fblennem opeiam, impendiffe , quod indc . forte ema-
• nuit quod, veiuftiori faculo , ipfius ctiam dignitatis autto-
res habcientur. Nam & Archiepifcopum Cantuatienfcm E-
qflitem creaffe legimus ; Lanfrancum feilicet Guditlmum ie-
ctindum. AJalmefburienfis Monachus, lib. 4 - do gelt s it.e-
gvm-v de Guiliclmo -, acccfit ,> inquîtfavori ejus max.mum
, Burgi, nomine Brandum virum valde reltgiofum ére.
adiit , ér fe fieri legititnum Militem, premifsa primitus omnium
peccatorum confeffione ér eorum percepta abfolutioney
in.flantiffime fupplicavit. Videfis V« C, Guil. Camdeni Bri-
tanniam pag. 110.
Ibidem C.
'XT Elut brut a animalist venundari. ] Si de Servorum ( quos
V Villaints phrafi, Forenfi dicimus ) venditienc nqn loquitur
hie Canon , non omnino capio.; Eorum enim uti aliarum
quaruncunque rerum , qu* mancipi, Jure Casfareo, Vocat®,
dominium five venditionc five donatione, & Saxonutn tempore
k Normannorum rite irànsferebatur. Videfis Chirographura
Thqtoldi dc Buker.hale apud Ingulphum in extremo. Neque
g fané aut Canon hie aut alia apud nos lata Lex . id juris haftc-
OUS adeo refixit, quin in Jurifconlultorum nofttanum Com-
mentariis paffim , legibus, quibus utimur , confonum agnof^
catur. De fçrvitutis jure, videfis qu* difputtnt Bodmus dc
Repub. lib. i. cap. j. & Albcricus Gentilis dc jure belli lib.
3. cap. 9.
Pag. 78. Col. z. É.
A Kchidiacones. ] Ita' Ms. Codex. Atque Archidiacones * di- ha Ærelmus
zit puto ut alii Flypodiacones. Ifidorus apud .Gratianum
dift. xi. cap. 1. Cleros. Hjpodiacönes Gricè quos .nos Sub-
dianos dicimus. Sic enim ibi legitur tameifi in Ifidori Co- ltaapud Re-
dice ququtimuc., edito nempe à Bonaventura Vulcanio, Hy- g*r*m Hove-
podïaconi habeatur, locus eft in Origiuum lib. 7. cap.
Clericis. Cxtcrum frequcns in vcftutis Conciliis ufus eft voca-
^ buli Diacones-8C eorum qu* indc formantur. Concil. Agi-
thenfts Canon 39. Prejbyteri, Diacones, Subdiaconesvel
deinceps quibus ducendi uxores licentià non eft, etiam alte-
narum nuptiarum évitent convivia. Et Canon 49. Diaconei
vel Presbyters, &c. Et Canon. 6f. Qftoniam n,on oportet
Diacoriem federe prefente Presbytero , &c. Repcritur etiam
Diacones in cafu rtfto in Concilii Elibertini Can. i8- Tolciam
4. Can. 38.,atque obiter apiid Burchaidum, Ivonem , Gra-
■ tianum : neque plura adjicere cxempla eft opeiæ, pretium. Inde
recentioies Gr*ci habent etiam ffdy&i pro i&Mts- Ma-
laxus Feloponefius in hiftotia Patriarcharum : April it, s $&■>&» i
pro Arfenio Diacono, 8c pofteà, in', omits | | j ap%tfu)s t
itptvs ÿ Jfeixçpi, See. Neque etenim Diaconus in refto evia-*
tur. Tam emm in diftis Conciliis auftoribufque Latinis quàm
apud Malaxum', utrumque indiferiminatim ulutpatur. Eadem
analogia förmabant Gr*ci F »«*»•» pro P*trono. Hefychius
in Lexico : mdifuits 01 'P&1' ct^ioD’sitcoi me Pafaeqw no-
■ Aiitius, VoiwM cMä.ir tins. Tbeophilus Antecefför Inftir.
„ lib. j. tit. 17. O No'wf d JOuiïKStktâs W ttdrfaicu xffj W*
-fis TKfTfcliut maS-ut ’Qd rlu) viitoi Witrpo-arh» Lex xii:
Tabularum Patronos atque Patronorum libérés ad eorum [ li-
bertorum feilicet ) tutelam vocat. Ita ctiam frequcntiffime legitur
turn apud eundem Theopbilum » turn apud Bafilicorum
auftorem lib. 49--tit. p & i. ubi AaWhj«, ait net-
Tfuns ditfAsmib olycoyhsj v suivtmt , Libertus fcibcct
contra patronum famoftm aäionem inftituere non poteft^
Harmenopulus atque alii Jurifconfulti Gi*eibidem fxpiflimd
habent, & veteres Infcriptiones in Gr*cia vi mtrpmia., pro
Patronum , quod lcgimus apud Janum Giuterum pag. S9U
num. i l . 8c u ‘
Bag. 79« Col. I. A.
U T qttoniam ratio Chriftianitatis id utile fore fuadebat. }
Chriftianitas & ea qua ad Chriftianitaiem pertinent paffim
apud Eadmerum atque alios illius ®vi Scnptoies. Fun-
ftioncm Epifcopalem atque Fori facri aftioncm & admimftra-
tionem feu officium Epifcopale , ut -ufita.tms appcllatur deno-
F tant Pag 3« col. 1. A. vides omnem Chnftianitsitem in
Anglia fieri terjifie. Eo pag 4 *- col. | A. omnem auSori*
tatem exercendt, Chriftianitatis illi adimere cuptebat. Alia
funt qjufmodi, atque generali Chr.iftianqrum nomine, .in cdi-
ftis Imperatorum vetcrum > Epifcopos fpcciatim dehgnan vo-
lunt Jurifconfulti.nonnulli ad 1. 11. chriftianos C. de Eptfico-
pâli audientia. Hinc apud nos Fora facra quibus , , jqre ncm,-.
pc communi fubnixis , aut Epifcopi przfunt, aut n qui eo
nomine Epifcopos, utpote quos ptovocarc licet , fufpiciunt, '
Curia Chriftianitatis étiamnüm vocifantur. Primô Chnftia-
rtitatis vocabulum , legem Cbriftianam feu venerationem Ghri-
ftianam, & Chriftianum cultum generatim fonabat , uti, vr-
derc eft in C- tit. de Apoflatis 1. 4- & C. Theodof. ut. de
Sptftaculis ,1. j. C. eod. tit. de D.ecuriqqibus ;1. ïi%. C. ^d.
tit. dc Jud*is , C*licqlis. lib. '19. alibi item. Sed poftca
Funftio atque Turifdiftio ilia qü* in gerénda Chriflian* reli-
^ R i J