erat , quod imperfe£fe fignificatipnis verbum eft, quod A
fie ex parte jam præteriit, ut ëx parte videatur adhuc
non prarteriille, 8c fenfum habet fubftantivum,eilentia
homjnis indicator? qu* j am «x parte tyinfieraç mortua,
8c ex'paree ægrotabatfàucia, ut penë'nihil eflec homo
qui erHt: firm abat ur 8c morj incipiebat,eu jus
proprium nomen tacetur, 8c dicitur : erat quidam,epaa.
non erat dignusaudjre, novi u ex nomine, neqiie erat
nomen ejiis feriptum in efle|is, utDçusiilud dignaretur
nominate. Nam & nos plerumquequorundam voca-
bula , quæ tarnen bene meminimus » propter dedignà-
tionem pyætermiçtimus, cùm eorum recordationem fa-
ftidimus. Idcirco autem nomen iftius Spiritui fan<£to
viJucrat qui peçcator erat, quia jnfimus regulus.
Cujis fil lus infirma b at nr Capharnaum. Films eft, in
quo pater affe£tu paterne fpecialiter deleâaeur , quem r
tenerrimo & toto tanquam feipfum confovetamplexu.
Ho.çin homine interiore animum intelügimus, quem
à primp plafmate ufque ad Chrirt»n multa fpiritalium
febrium iucommoditate prævcntum nequaquamdubi-
tamus, Capbarnaum-autcm ager pülcheryimus dicitur:
& mpndus ifte creaturariim ornamenttsdçcoratüs, ma-
gni opificis ordjnatipné confpiçuus, ager pulcherri-
mus non incongrue intelligi ppteft. Çujtis colpnus
homo, ut pote advena & peregrinus§ quancb liccntiùs
peeçabat, tanto abundantiùj æ.grotabac. ÆgTotavit
autém hpminis portip pretiofipr , .animus videlicet,
qui tanquam fiiius homini debet elle çharior.
Hic cum audiffic quia Je fus advenir? t afudaain G ,ili.
l&am , abiit ad ettm , & rogahat eum ut defienderet § &
ftnarerfillum ej us : incipiebat enirn mori. Judaea quidem
confeffio ; five laudatio , & glorificatie : Galilæa ver b
interpretator, tranfmigratio faéta. Etfefus venir à Ju- (
dæa in Gglilaeam, quando à cphfëffione 8c laudatione,
quæ illifurfum à Sanftis Angelis incefianter, dabatur,
dignatus çft per caynis aflumptionem venire ad nos ,
qui tranfmigratipnem feçeratyius à Paradijbad hujus
vallem mifeîiae. Et hune adventum aijdjviç requins :
quia ilium per Z-açhariam homo dicete com périt, last'
d* & latere filia $ pçn , quia ecçe ego venio, (fi habitabo
in medio tui, uit Dominas Ct'imque haec, & his fimilia
deejusadventu verba Prôphetarum audjlïet? abiit ad
eum, pro fîlio ffipplicaturus, mores mutaturus , in ip?
fum çredjturus, Abiit adaum : quia ça:pit ad ejus fidem
aliquantulùm açcedere. Etragabat ut defçenderet', &
far.aref filium ejus, quem djximusaninaum ipfiuç elle :
' Quia perPfalmiftam dicçbat: Domine Inclina cos'as tuos^ ^
* & defçende : & , Domine miferere meffana animdm
meam , ejuia peççapi tibi. Rogabai ut defeendtret, hoc
eft, ad hutnilitatem pa(fionis {è milericorditer inclina-
ïe t, & f i l um ejus. hQcèft?charioréejusportionélana-
ret.Non énîm poterat animus hominis à peccati morbo
fanari, nifi mediçamentpm ei fterct mbrs ipfius medici.
Incipiebat enim^ peccati languore jam mori. Hic eft
enim faucius j quem, ficut alibi dicitur, latrone? ifi via
fèmivivum reliquere.Vivitenim ex ea parte, quaDeum
poteft cognofcere , & quid re&um fitdifcernere? mbr-
tuus verb eft ex ea parte », qua peccatis tabéfeit, & ne-
quitiâ deficit. Ex toto autem erit mortuus, fi fueric
in inferno damnatu s. Sic eigo incipiebat mori , id eft
yitiorum languore nirnjùm grayabatur, & mortidam-1
nationis æternz propinçjuabat- Sed nfcex toto morere-
tur.’ *:*cc® c Pacer a<^ pro eo rogatiirus, ut ipfe
qui vitâ, qui medicus, qui medicina eft, pbyiarçc
morti. Poft morteiri enim nulla ppilet inveniri medicina
Équia in irifirao nulla efi redtmptio. Q[aifquis
enirp fçmel æternæ damnaçipni tradltus, nunquam ulteriits
redemptiopem confequi poteft.
Dominuç autem regujo deprecanti re(pondit : nifi
ftgn'a &■ prodigia vident is. non credit is. Interligna &
prodigia hoç diftat qubd figna quidem dicuntur , eo
qubd præfentiâliter aliquid ftgnifiçenr i.prpdigia vejb
quafi porrodicia yoeâtur, eb'quèd porrO dicant, porto
fignificent,& aliqiiid futurum portendant.EtDominus
figna fecit atejue prodigia : quoniam opera ejus alia in
pralend aliquid fignificabant, alia in futurum profpi-
ciebant. Regulus ergo defcenfum ejus ad falutem filjj
rogabat; Dominus autem defcelifum luum commen-
dabat, & regulo fübtiliter incimabat, dicens: Nififign(t
& prodigia videritis, pen credit is. Ac fidiceret: Def-
cenfus nleus ad mortem & ad inferos, quem defideras
fignum magnum eft, quia febricitantinm (alus eft ? &
pro’digium magnum eft, quia refurrettio mórtuoriun
eft. Nee fides Chriftiana in gentibus pullularë potent,
niCi-figna hcec & prodigia viderit. Dicit ad eum regulus
, unus credens ex gentibus,'gentium primiciae prje-
fignatus. Domine-y defcendey priufi/uam moriatyr films
meus. üomine, quandöquidem defcenfus tuus fignum
8c prodigium magnum eft, nee prxputium ab inhrmi-
tatibus fiiis^poteiit convalefcere, nifi fignaEarc & pro*
digia meruerit viderc : defcenae, quoniam melius eft
ficut praordinafti, .üt defcendasjqu^m ut films meus
id eft, gentilis p.opuli animus in ceterniim pereat. Def~
cende ergo de incarnatione ad paffionem : quoniam ex
paffione tua confequetur anima meaiiberationem.
Huic t&nt*‘fideiacdevotioni duntaxat refponditDo-
minus: V’ade fiiius tuus vivit. Durum eft enim intelli-
gere qubd incredüló 8c infideli dixerit, vade films tuus
v iv it, nifi fupplicantis,fidem. devotionemque cogno-
villèt. Pr^fck igitur, antequam miraeulum faceret
fubtijem fidéliter obfecrantis refponfionem, 8c ad mi-
raculi pyoeeflitoftenfionem , ut & fides jam credentis
procedëret in manifëftationem. Vade, inquit, hoe eft
ad perfeöionem tranfmigra cogitationum? & ficiit au-
difti meam incarnationem, expefta etiam paffionem :
) Jam enim ex hac fidci fcintilla jf/»«r tuusfidi eft, animus
tuqs vivit, Nee quenquam möveat qubd omnia hxc
verba (ècundbm hiftoriam non inveniantur & è regulo,
id eft, ab humano genere diéta effè Domino , & i
Domino generi humaöo. Tales enim fünt iftae loquu-
tiones , quales & ills deCanticis Canticorum ? ubi
fponfiis ad fponfam , 8c fponfa ad fponfum ea verba
loquitur, qua: nufquam hiftorialiter reperiuntur. Ne-
que enim tam vocibus, quam rebus filmt hujufmodi
loquutiones. V'dfie ait, hoe eft, ad majora fideipromo-
vere, ^: ad fpiritalem fenfum progredere : quoniam
films- tuut v iv it, ex hac fidei’ inchoatione, 8c ex mea
pr«deftipation|!.
Crcdidit ei homo fiermoni e/uem dixit ei Je fits, & ibat.
I Credi'dit humanum genus qubd animus fuus per Dei
gratiam interius viveret rquoniam ex Salvatoris fér-
mone, quem veraccm efle didicit, hoe audivit: &
ib*t ? proficiens in fide & moribus.
Jam autem eo defcendente , ferv'i oceurrerunt ei, &
nuntiaverunt dicentes ejuia films e jus viveret. Interro-
gabat ergo hor am abels , in ejua melius habuerit. Et di-
xerunt ei ejuia hen hora feptima relief uit eum febris.
Defcendente hojnine| id eft, ad fèipfum rëvertente, 8c
cogitationes fuas infpiciente? oceurrerunt ei fervi fui
qui non incongruè rationales homini's fenfiis intelli-
guntur, quidebent homini, ut pote Domino fiio fer-
vire, & qua jopunda fint nuntiare, ac de fofpitate to-
I tius interioris hominis & animi refpondere j ficut hïc
1 dipuntur nuntiaflè filium vivere. Hominem enim X
Deo defèendere , eft humanitatem noftram k con-
- templatione ilia parumper avelli j & ad ea, qua intra
nps funt» aliquantulum revertij quid fumus, quid
egimus, folester intueri. Servos autem Domino def-
Pendenti oepurrere, eft fenfus omnes totius;humani-
tatis obftqujp Domini parere , & fuo patrifamilias
qiia fuut plapitura devote referre. Homo verb Jam
Dei poUoquio roboratus , & Scripturarum exerciti.o
recreatus , tanquam indagator diicretjffimus debet
perpendere, & tanquam fervos & arnicos fenfus
fiips confulere qua hora filius fuus melh'is habuerir,
quando animus fuus liberiüs convalueriu Et hoe eft
l i i i ®
„od dicirai-, quia intlrngnbnt hortrn abcis, in qua Abat mori, & ßgnificavit(fpiritum hominis, qui pef ini-
Sed quid fervl rerlp onjd en■ nt, audj-i amus: r„te ri. , m. -
auiunt, hora feptima relijuit eum febris. Hêriy tempus
eft preteritum. Et nos, dum in hac vita fumus, duo
tempora fentimus i tertium expedlamus. Totum tempus
ab Adam ufque ad Chrifti paffionem, preeteritum
tempus eft. A paffione Chriftiufquè ad diem judicii,
hodiernum tempus eft. A die judicii, qüando jam corpora
noftra fuerint reformata, tertium tempus erit,
quod finem habere non potcrit. Heri ergo in paffione
Chrifti reliquit hominem febris , quoniam Chriftus
vitiorum noftrorum pereerinos. & inordinatos fervo-
res ac variarum incentiva libidinum cruci fiiae affixit,
quia languores noßros ipfetidit, & dolores noßros ipjfe
tium confenfiis prava dele«£tationis incrinfecusinchoat
mori. Et puellam jam mortuam, fed adhuc domo clau-
(am , qua: fignificavit mentem hominis introrfus per
confcnfuminiquae delpélationis mortuam, & per latentem
pravi operis perpetrationem. Juvenem quoque
dclatum extra portam, quidefignavit hominem, cujus,
fpiritalis mors publicè pätec in opere. Sed & Lazarum
quatriduanum ac feetidum, qui fignificavit pcccato-
rem longa confuetudine jacentem in tumulo mor-
tifera: converfationis , & fpargentem de fe fceco-
icni fordidae opinionis. In his ergo quatuor mortis
gradibus, ifte qui nunc reguli filius laborare def-
cribitur, eft primus. Nec eft ulla .in hoc fieculo
mors anima:, nifi fallor, qua: in aliquo graduum
portavit. Sed tam magnum tamque diuturnum 'hert, ß iftorum non inveniatnrj & idcirco Dominus omnes
hbras fuas habuit, dum per temporum incrementa <-n •' •
tempus tempori lucccffit. Ab Adam enim ulqiie ad
Noe, prima bora eft, qua: in diluvio alterata eft. A
Noe in Abraham extende, 8c horam fecundam in cir-
cuncifione perpende.Tcrtiam ab Abraham in Moyfenj
& cave ne prsetermittas legem. Quartam ä Moyfein
David , ibique Judxorum regnum florere videbis.
Qiiintam a David ufque ad tempus tranfm grationis,
& Ifiael gloriam mnreuifte non negabis. Inde fèxtam
ufque ad natiyitatem fandti Johaqnis clirige y ibique
Legem ae Prophetas habere finem intellige. Septimam
ab ortu fandi Johannis ufque ad paffionem Salvatoris
niedre, & ibitotins mundireatum crucifixumcol-
lige. H«xc eft enim hora feptima , in qua febris; docente
8c monente Chrifto , animum noftrum quafi
iftos refufcitalle deferibitur , ut omnes animarum
rportes aA vitam- reformare monftretur. Sed ad ledio-
nem rcfpiciamiis. ..
Erat ejuidam re gut tu, cujus filius infirmabatur Ca-
pharnaum. Regulus ifte, ratio no inconvenienter intel-
Jigicur. Filius ejus.j,cogitatus qui ex rationabili fenfu
nafeitur. Erat ejuidam regulus, id eft, rationabilis fenfus,
cujus.potentia defedum patiebatur, cujus fpiri-
taIe regnum fuerat imminutum. Cujus filius in firm a~
batur, id eft, cujuspogitatus & fpiritus infirmiter re-
fiftebat peccati deledationibus. Infirmabatur autem
in Capharnaum. Capharnaum verö interpretatur ager
confolationis, & villa confolationis : 8c fignificat
hunc mundum, in quo temporalem habent confola-
tionem illi, quibus dicitur : Va vobis.divitibus, ejui Luc,t
rguli filium reliauit. Et ecce jam in odava fiimus, p habetû confolationem vefiram, & de quo legimus quia
atque pro ofjava Domino Pfalmum decantamus. Su- ^ ai er eft mundus. Infirmabatur ergo in Capharnaum, M*ttb. ij.
mus enim in quadam refurredionis gloria, in quad'am ln profperitatibus & divitiis atque blanditiis hu- v' ,8‘
• honeftatis emineritia : ut non fit^am quod doleamus j us fieculi vires internas amittebat, ut jam refiftere
nifi forte morncinum aliquod poft baptifrai lavatio- «oxiis dcledatjonibus non valeret. Hie ergo regains,
nemultroneitetigefimus. Itaque tempus præteritum, id eft, rationabilis fenfiis, cum à dodoribus audijfet
ut imperfedionem fuam demonftret , feptem hpris qulajtfusadveniret afudaain Galiiaum, id eft, quia
.confummatur. Namîdiem perfcdam habuiftet, horis Salvatpr yeniret à confeffionepeccatorum in tranfini-
duodecim clauderetur. Defiunt hefternæ diei hpræ ,grationem perpetratam, hpC;eft, ad eos, qui ad ini—
quinque utintelligamus quia nihil Lex & tempus iliud quitatem tranimigraverant, abiit ad eum, id eft, per
ad perfedum adduxit j & audiamus vocem Pfalmiftæ ipem & doyotioncm acccffit fpiritaliter ad eum ; ut
conquerentis : Imperfectum meum viderunt oculi tut. eum ad fe deduceret '. & rogabat eum ut defienderet y
Sed quod illi diei defuitj dies noftra dies_.odava, dies hoc eft; miïericprdiam fuam inclinaret, & fianaret
diem illiiminansfupplevit. Ecce etenim Pentateuchum cogitatum ejus de imbesillitate refiftendi blanditiis :
ablato Moyfi velamine revelata facie legimus, & deçà- Incipiebat enirn mori, id eft, conlentire peccatis.
, logum ad obfèrvantiam quinque fenfuum noftrprum D D/,v»y ergo Jefus ad eum y increpansin eo tarditatem
fpiritualitèr redigimus, & {juinejue prudent es\ quinque eofum qui hîefitant in fide’. Nifi figna & prodigia~vl
fatuis virginibus, fèqueftramûs. Dies autem npltra
dentis, non credit is. Non ere ait is judicium futurum fe*
horis diiodecim extenditur, qupniam civitas noftra
curitate torpentes , nifi mirabilibusexcitemini. Viden-
pórt is dupdecim gloriatur , duodecim Apoftolis
tesenimy/gv* folent hujufmodi hominum mentes tcr-
commendatur , duodecim fportis. divinæ amuentiæ
reri,&credere ad horam. Non credit is mandatis meis,
plenitudo 8c Ecclefiæ valetudo circumfertur.
quia non eafacitis? non credit is promiffionibus meis
Cognovit ergo pater ejuia ilia ora erat y in ejua dixit quoniam has quaçrere negligitis. Signa & prodigia
fl Je fus, filitu tusts vivit. Omnis, quLt^nquam pater ftintyobis necell^ria, ut per hæc ad fidem <ju<t per cha-
fuo præeft animo,& ex ratione debet perpendere y 8c ex ritàtem operatur, adducamini. Diçit ad eum regulus
ftrvientiuni fibi fenfiium relatu atque Scripurarum at- irfpotèntia minofatus Domine, defernde, id eft , be
teftatione colligere quoniam hefterno tempor^in Chri- ne^çium tuæ yifi,tationis aùt edmpaffionis ad me de-
> quf eft hora ieptima, paffione ccep.it animus ho- meiner hupiijia, frUifijuam ex toto per confummatum
^linis per fidem-vivere i hoc.eft , credendo ftcut oportet pëccatjtphfenfiim moriatur cogitatus metes.
ln Chrifti mortem, meruit illicö vitam accipere. JDfit.fi Jefus ; Vtde, id eft, callabora gratiæ meæ,
Etcredidit ipfe, & domus ejus iota. Credit patir: proficiens in bonis qperibus cum acljutorio mea: & fic
quia peccato jam evacuato, quafi febre filii extinda ,
copie inexplebiliter & indeficienteradhærere Domino.
Credit & domus ejus totas quoniam omnes, qui in ip^
(o funt, anim^ motus ejus voluntati óbediunt, & dc
yirtute in virtutem proficiunt ? ut ex ipfa confuetudine
jam y.ëlut cogantur benefaçere.
i ff k ft a difeuffis, totam adhuc£X ordine.ledljpnem
breviter volumus repeterg ? ut poffirnus,& ea, quæ adhuc
aliter de ilia fentimus, aperire. Erat quidam regie*
Quatuor homines in Eyangëlio Dominus
a£l vitam rcYoeavit. Iftum reguli Filium , qui incipiefilius
ebrdis tui.profedium juftiys viyit, Credidit ho-
mo , id eft , öbediens foit, iitip^fermoniy quem dixit ei
Jefus, & ibat, pipippvendo fe in via juftitia:.
Jam autem eo drfeendente, id eft, fe humiliantein pos*
nitcntia , & affligente ad feipfum ab altp contem-
platfpiiis fedeuntej» tfrvipe^errerum «i,hoc eft, membra
corporis fui fiibfcrvicrunt ei ad bonum , juxta iliud
Kpo^ö\il Sicht exhibuißis membra veftrd fervire im-
munditia&Tfiniqyitati ad iniquitatem ; ita nunc exhibe-
te membra veßra fervire jußitia in fanffificatiovem. Ex
hac öbcdit'one Tua nuntiaverunt ei qubd interior
A a ij