45s ' S A N C T I A N S E L M I •
Ï3 A **. . ^ ' r I _ :__ - J A n r W nn m iim h la fn h ffm iâ l
E P I S T O L A X L I I .I .
Mathildi, Domin® Reverend®, fili® Cha-
riflim® , Regin® Anglornm , Anielmus
Archiepifcopus: lalntem & benedidtionenv
Dei, & fuam , fi quid valef, fervitia, ora.
ciones in dile&ione,
___ ___ veftrar magn® benevolentia: gra.
jlTA IiM ag!t cor meum quod quantum poteft fru.
diificac, & quod non potcft defiderare non ceffat.
qua luper vos pupu.i„ ----------- - -,
pielitiaconfolari vos ttebet. Non enim eft blalphemla',
fed laus Monafterii, quando aliq'uid inde fugiuntjquia
non melidrem vitam quærunt, verùm bonam conver-
fationem quit ab illis exigitur nequaquatn tolerate
queunt. De pâtre fuo rogat me Dominus Cornelius
cui ficut fcitis fpetn fufcipienti ego & vos dedmius.
Qui ut fufcipiatur, fi vobis videtur, bonum exiftlmo î
quia & de longé fblo amore fanftæ conVeriat.oms Venir
& jam adfenilem gravitatetn devenir. De Preibÿ-
teris qui ad mulieres dimiflàs redierunt,cofiliumqua:-, S H H E
fivi i R. P. noftro Archiepifcopo Lugdunenfi : qui V T Agmtudims
nulUtenus confulere voluit ut ad Ecclefias ampliüs ad- ^ A u a s aÿt cor
mitterentur • fed ut potius infantes à quibuflibetCle- & B Ä î* ï Ç-
"ricisveHaïcisbaptizarentur. Nec pro aha aliqua ne- Quod qui infp.tat irfe .e tn b »^ Qu.ppe quàm
ceffitlte qu* in abfentia facerdotum folet cStingere, B pium, quàm dulcem affeftum, Deo mipiran.e erg.
ceuicace, qu«c K,,,-«,,«,! ^îrn v me écrans, in amariiudme&laudatrecipiendosefte.Verumtamen^hocqpod^dioedt ^ ablsjm comtah tintifst,i taiap eSrc tilo(ïlïhmciètu, dHine
Pnre^ce^fPlitt^a^tenm^t qiduraemtis ^admif>l oEp„iilfccoopuniactoonnmfiSioo^ fwacnitlec . gfcgr|ib &it i|s,g figgn|ifi|captis d. ilQigueænt nerie ac oanbffiednettiaan itn, qinutaenltliugmi.
Feftivitatum cele . °jj' “ : «?auidinde ordinaveri- mus, non meâ culpâ tandiu extenditur. Queritui;
veftræ cornmitto p ’nv5 ®#aVis quoque Nai- Pio afFe&u veftra Excellehtia quod mea intempéries ‘
Mariae, quas plûtes de tranquillitatem animi Domini mei Regis & Procerum
p " tribus noftris rogfnt in Ecdefia noftra fieïi.quia in dus turbaver.t : & hoc defidem Veftr. bonnm inctp.
' o u b u sE c c fiis fiant/.militer quod melius vobis vi- turn ne ad finem fu»m perduceretur imped.vem:
detur facile. Domnô Roberto Monacho dileâo fi- verùm m httens noftris, m qmbns ilia imeu.per.es
lio noftro qui tes pofttas folet cuftodire, dicite et effe d.citur mh.1 md.fcretum mh.1 abfutdum.quam
noftra pa^te ut fi poteftatem habet, facial Rob«- V*htjcm.h. regns l.ttetis objeaum fit, effe cognof-
noitra parte, u y m . a j nm,]m fuanw citur, fi recto intelle&u Sc mente tranquilla quodîbi
• ton, Clencum qui mecumeft teuere d,a ^ & prohlbmo quam aud.v. & omnes friant,
Puntel. RÔgatis me nt in ioM feom Crrffpicitur. Nihil enim adverfus Pattern Regis & At-
*u s veftris “ ompatiar vobis & orem pro vobis, quod chiep.fcopom Lanftancum, v.tos magnæ & relrgro-
utique facio & fcio vos hoc ipfum facere nobis, fie femæ, ptotuli iCÜm me.nbapt.fmo& mordrnan
ïïn L te n s Deus fuam fempet det vobis confolatio. tion.bus mers legem & confuetudines iliorum non
nem PRefp6nfum Regis in L ftatuto non eft Epif- promififfe demonftravr, & legem Det me non abne-
| M datum mandavi ei ut illud quatenus poterit gatmum effe? figmficav. Nam quod à me nunc te.
requ.ra & illud pet Vulgamm de Limminges cum qum.tur, idcttco qma .lit fecetunt ego propter hot
aliquo focio aut per duos alios pedites mini mittac,
quia hoc tarn cito per Domnum Evetatdum fieri ne-
quit.
E P I S T O L A X L I I .
qUUUUi. , lUVIitu v^uici im i c v c i u m , ‘ gw ..v.
quodauribus meis Roma audivi, facere riequeoabf-
que graviffima ofFenfione. Quam fi contemnerem,
utique contra legem Dei facerem.- Uc ergo often-
derem quam rationabiliter re^ufem facere hoc quod
ä me requiritur fecunddm illorum confuetudinem,
oftendi quomodo potius debitor fim Apoftolicam &
tl'Ui WLA ALU. Ecscwclceufiaaifutiwcaa'um, WcuUn.IdVSis» notarn -fTeir va• re c-o-nfVt-itu-tiionin.e m•,.
, . r ) in qua lex Dei fine dubio inteUigitur, cum adChn
Anfelmus Afchiepifcopus , Theod orico ftianafc religionis firmamentum promulgatur: quanto
filio chariflimo : falutem & benedi- autem periculo contemnatur, fuperfedeo nunc dicedioncm
Dei. xe ; quia quotidie Chriftiani qui habent aures audiendi
ex divinis didis poflunt cognofcere. Pravam
Ratias habeo tibi pro vifitatione litterarum tua-* autem .llam interpretationem diitorum meorum
plena fuavi dulcedineexundantisdileftio- fecunddmquam abfurde locntus effe diem, non Gnis : quam utique etiam te tàcente in corde tuo fem-
ICLUUUUIU u u a u i tw iu iu i. su vuk u. «-«sv j ---
gio fenfui, nec veftro imputo, Rex enim benigne
ficut audivi primitus Cartam noftram fufcepit} fß“
poftea nefeio quis malevolâ & non fincerâ mente
per pravam interpretationem ilium adverfum me
qoncitavit. Quis autem ille fit, nefeio \ fed 9uia
Dominum fuum aut non diligit, aut diligerenelcK»
-___ • O m n ih nM n t Tù.iic fif* VAt & DTOlCm idem Apoftolus nihil damnationis elle ns qui lunt m commun, w » r ,*
Chrifto J efu , qui non fecundùm carnem ambula- non dubito. Omnipotens Deus fie v P
bunt Vale fiÙ. L vefttam in hujus vitæ foveat profpentate, ut aa ru
per fervere non dubito. De diledione' ver6 mea er-
• ga j e , quia tu eam nofti., multa loqui non egeo. In
t. 4. lit. it fententia quarti capituli de conceptu virginati, pone
^Ênetp. yitp jntegrè vetba Àpoftoli fieut hîc reperies. Dicit enim
elfe iis funt in
turam vos provehat felicitatem. Amen.
4 3 ? E P I S T O L.A R U L I B. IV.
i SR&3?
E P I S T O L A X L IV .
Anfelmus Archiepifcopus, antiquo & fern,
per novo 6c vero aniico ^ ÖC in Deo di-
leclo , Keverendo Epifco’po, Gondulfo :
falutem. . .
QUamvis veftra conftantia in bonis qua: incoepi-
Itis non egeat gratiarnm adionibus, frequenter
fultcntari tam.en, ne alii reftiment me veftram J>enevo-
lenciam & veßram follicitudinem, quaS in magnis la-
boribus pro meo cömmodo vos habere cerium eft
non conuderare, & ficut debco magni pendere: gra-
tias ago reverential veftra: corde & ore & feripto: in
omnibus enim qua: ad me & res noftras pertinent, in-
telligo vos prudenter 6c fortiter quantüm in vobis eft,
Sc fincera admödum diledione ioqui ficut oportet, öc
facere. Certus etiam fu quia Deo adjuväte quädiu vi-
vetis veftra bona volütas erga me ficut ex quo incepir,
non defecit, ita non deficiet. Queritur Charitas veftra
quia propter contemptibilia verba unius Clerici, non
redii in Angliam: fed non ita eft. Legite littetas quas
alia vice Domino Priori Ernulfo de hacre mifi, quas
putabam vos vidiftl*. Ibi ut puto legecis rationabiles
caufas, quare nec debui, nec deb.eo fecundum quod
res nunc eft, redire in Angliam. Quas tarnen eayfas
nolite publicare. Refponfum quod Rex diftulit mihi
darein fefto fandi Michaelis, certus fum quia Dominus
Everardus, vel aliqui^ nofter nücius eä die non po -
tell accipere:quia non ita venitad me ut ad lllam diem
poffit accurrere. Si ergo vos ea die idem refponfum
non accipitis, precoc nt aliud quanto citifts & inftan-
tids poteftis, requiratis, & ut Regis litteris feriptum
qualecunque fit, mihi mirratur, etfi nullum relpon-
lumdare, aut diutiusdifferre voluerit,hoc ipfum fine
dilacione veftris litteris mandate.Et quia hoc opportune
per Dominum Everardum tain cito nequit fieri,per
Vulgarutp fervientem noftrum de Limminges, cum
aliqno focio, aut aliquos alios pedites hoc facite: ne-
quaquä enim ulterius volo dare aut accipere inducias,
quin confilio Dei & Ecclefia: ejus,quod in tali re oportet
facere incipiam. Confido enim in Deo cujus eft
caufa de qua agitur, quia ad honorem ejus quandoque
terminabitur,nec Ecclefia ejus femper ficut nüc tribu-
labituriNefcio qui malevoliinterpretati fun'tex mali-
tia cordis fui litteras quas mifi Regi: quafi ego me ja-
ftem femper fervafle legem Dei, & Patrem ejus &
Archicpifcopum Lanfrancum criminer vixifte extra
legem Dei. Sed certe illi qui hoc dicunt, aut nimis
pravum , aut nimis parvum habent intelledum.
Qu«iam enim fecerunt fuo tempore, Pater Regis &
Archiepifcopus Lanfrancus viri magna: & religiofie
fama, qua: ego nequeo facere fecundfim Deum hoc
tempore, neque fine anima: mea: damnatione. Bene-
feciftis & gratum mihi eft quia in veftris litteris to-
tam rem aperte ficut ada erat figuificaftis. Roberthi
qui mecum eft, rem & familiam, non mihi fiifficit
fepe vobis commendalfe: fed adhuc propter magni-
tudinem bon$ voluntatis quam erga ilium habeo,
cotnmendo, & precor ut illas in pace quantum po-
cuftodiatis. Saluto veftros & noftros filios &
"has, 8c nominatim Dominum Ernulfum Capellanü
veftrum. Omnipotens Deus vos femper & ubique
euftodiat. Amen. *
E P I S T O L A ' X L V .
Anfelmus Archiepifcopus , Fratri & filio
chariflimo Adruinö : falutem &c be-
nedidionem Dei.
DOminus follicitus fit tui quia follicitus es de fa-
mâ meâ, unde tibi gratias ago. Olim refpondi
tibi ad quofdam qui contra megarriunt, quidam qui
malunt mentiri de me mala dicendo quàm veru dice-
, re > bpna fi qua funt in _n*e dicendo. Sed adhuc petis
caritativa follicitudine, ut refpondeam illis qui dicunt
B fe frequenter vidifle in Ecclefiiis ad curam meam pro-
pn'è pertinendbuS expulfis Prefbyteris, Lai'cos Altari
adftantes, eleemofynam colligentes, fepulturas &
quæiam alia ad jus facerdotum pertinentia audader
ufurpantes $quæ cîlm inquireres , tefte Archidiacono
noftro, détériora, uc dicis,quàm audivides, invenifti.
Clerieos quoque Ecclefiarum audivifti dicentes fe fie-
pius privatim & publice in Synodo de illis injuriis ad
njeclam.oremfeciflè, nullumauxiliumaccepilfe. Unde
dico tibi quia hæc nunquam me jubente, aut vo-
lente-aut confentienrefada funt. Et fi inde aliquando
clamorem audivi, quod nefeio, nunquam fine cor-
reptione quam credidi fufficere, dimrfi. Denique in
Ecclefiis noftris nullatenus hoc fieri exiftimo j in alio-
rum vero Ecclefiis fi fuit aliquando, aut eft, penitus
Cignoro, öc quantum de me pertinet, nec volui un-
quam nec volo. Quapropter mihi pro minimo eft
ut ab illis dijudicer qui hæc adinveniunt null© amore
veritatis i fed inftindu malignitatis. Ad hoc autem
quoi dicis te audifle quia non magnopere euro ad vos
redire , refpondeo, quia poftquam de Anglia exivi,
nunquam intellexi quomodo rationabiliter redire pof-
fem. Et çertc curam à Deo mihi injundam contem-
nere, & diledionis fratrum & filiorum mihi commit,
forum oblivifei nec volo nec debeo. Vale.
. mm mm
E P I S T O L A X L VI.
D Domino & Patri Pafchali, /ummo Ponti-
fici, Anfelmus, lervus Ecclefîæ Cantua-
rienils : debitam fubjedionem cum ora-
• tionibus.
MEminic, ut puto, Majeftas veftra, qualicer eam
pro diledofratre noftro Biturienfi Archiepifcopo
fum precatus, & quàm benignè refpondic. Nunc
quoque cum vobis fe præfentat, eo quo pofliim afFe-
du precari præfumo, ut pietatem Apoftolicam fe invenire
gaudeat. Poftquam à veftra difeeffi præfentiâ
Guillelmus Legatus Regis Angliæ, qui me confecutus
eft,antequam venirem Lugdunum, dixit mihi ex par-
„ te ejus quatenus taliter facerem ut poflem e(Te in An-
^ glia ficut fuit Antecelïor meus Lanfrancus cum Patre
ejus. In quo intellexi quia nolebat reditum tneum in
Angliam , nifi ejus homo fierem Sc jurarem ei fide-
litatem, Sc facrarem eos quibus ipfe darec inveftitu-
ras Ecclefiarum. Mandavi itaque Régi quia hæc fa-
cere non poflem, & quod» vos mihi prarcepiftis
ne communicarem cum illis qui .ab eo inveftituras
acceperant : fed fi mihi liceret, fervato or dine meo
& veftrâ obedieritiâ, in Anglia efle paratus eflem
Deo Sc illi Sc populo mihi commiflo,fecundùm meum
fervire officium, rogavique ut füper hoc voluntatis
fua: refponfum mihi. redderet : quod nondum
fecit. De redditibus tarnen Epifcopatus noftri poft