it»n»!»giut»
tfifl. ty./up.
«j, defeituc
S A N C T I A N S E L M t
eorum exquiramus cohabitandi acceIerationem:& II A luto vobifcütn Dominum & Fratrem meum h ' t
benigne fcottro defiderio confenferintnüllam inferä- fimüm Dominum Guidonem : quem certe ut f p
inus dilationem. Quapropter quod audivimus ppeerr cicer confcientiam cordis
Domnum Robertum, quia Dominus nofter Archiepifcopus
promifit fe nobis remiflfirum in proximo
tuam DileCtionem : fi benignè tuæ favet voluntatLnfce
Domno Abbati diïplicet -y öc mihivalde placet. Si au-
tetn non benignè favet fupplicanti, fed eurii aliquo
rancore permittit extorquenti j nec Domno Äbbati
nec mihi placet ut fie redeas. * Scripturam, quam te
inftante & quibufdam aliis Fratribus feci, & quam tu
tibi debere trânfmhtî precaris, Domino & Patri noftro
Archiepifcopo examinädam per Domnu Rober-
, tum mittOi & »per epiftolam ilium rogo, ut fi ilium
deftrui debere non jufferit, tibi reddat exemplar quod ^
fufeipit. Rogaigitur eum, ft in proximo rfeditürüs es,
ut priufquam redeas -, præcipiat de eadem feriptura
quod præcepturus eft, quatenus aut confirmatam eam
tecum déféras,aut deftruâam efle mihi referas. Quod
fi illâ fufceptâ redire tardaveris, mitte mihi exemplar
illud quàm citiùs per fidum nuncium poteris : qua-i
tenus fi quid in eo idem Dominus nofter Archiepifcopus
correxerit, fecundùm illud eorrigatur etiam illud
quod mecum retinui; & ego unum ex his duobus tibi
Cito remittam. Si verofic fententiam confirmationis
idem opufculum fufeeperit, ut nullius corredtionis innigere
judicetur; tene milium exemplar quamdiu vo-
lueris : tan tum , five ita fit, five aliter, quiequid
inde Dominus nofter Archiepifcopus judicaverit j
aut quo nomine illud titulari juflerit, manda
citer confdentiam cordis mëiaperiam, meclrm c(T
per amorem rfeïideW indelinehtër, & per bBedie "
tiam mecum nón enètoietó nifi imparienter. Duënn~
dt diledtus dileétum, tnonëo Sc precob ut ftudio*A
inter ipfas fuas occupationes viiam faam diicutiat: &
in bonis, qué de illoab omnibus inde vententibn
audio , quotidie proficiat: Sc fi qua in eo adhuc vete'
ris hominis faperfam veftigia, aB his aifiduè deficut'
Ambo valere.
E P I S T O L A L X V I I .
1 iii Cbrifto diledo^ defideraro, fperato
expe&ato Rogerio, Frater Anfelmus fuus
dileclus: quod Deo gratius & fibi eft fa.
lubrius prudenter eligere, perfeverancer
tenere, tcelidter confummafe.
Praftolatur i/ehturum Rogerium.
QUod fölius Dei commifinius confilio ,'nön audcö
proprio decernere arbitiio.
hi per epiftolam, cüm primüm poteris. Saluta dilë-
<äum Fratrem noftrum Domnum Herluinuiii, Sc hor-
tare eum de vice meaj quatenus a bono inCv pto, quod
ineo vidi, nullius tranfitoriaidele&auonis amore de-
ficiat: fed ficut de die in diem ultima: diei appropiat,
fic quotidie ad contemptum temporalium,& amorem
anernorum proficiat. Saluta Domnum Arnulfum Bel-
vacenfem : Domnum Hulvardum Anglum confobri-
num Domni Oiberni, & Domnum Vitalem, Domnum
Rogerum, Fratrem Samuelem , Cadomenfes.
Vale, & profice in Domino femper charifïïme.
E P I S T O L A L X VI.
Amico fuo dilecliffimo, & dileflori fidelif-
fimo Lanfranco, Frater Anfelmus: corporis
Sc anima: perfedam falutem.
Guidonü Beccenfis neophyti redittim
niam concupifcit.
- - Licet mihi tarnen
meum promere defiderium : utique vexat me dilati»
tua,utique torquet meexpedlatio tui longitudine fua.
Etenim nec vult necpoteftcor meum oblivifci,quàra
dicopromififti, fed pr^dixifti mihi me pof-
Northman-
Ce expeefcare terediturum & manfurum. Et certe quod
dixifti j feric» dixifti. Ergo intendunt oculi mei in elo-
quium tuum dicentes: Quando confolaberis me? Uti-
nam non fallar f quoniam fperavi in te j utinam non
erubefcam, quoniam expeftavi te ; utinarfi non mi-
rentur, nec dicant i lli, quos #prsmififti primidas
frudus tui, & pignus adventus tui: Cur eos impe-
gens illuc, quö eos vel orscedere Vel fubfequi con-
tempferis : prxfertim cum ipfi libentiffime fint ad
nos ingrefli, & i nobis fufeepti fpc tux fubfecutio-
nis.v Dirigat Dominus in conlpedu fuo viam tuam j
& dirt do corde tuo, tribuat tibi Dotnintu ficandum
ear tuum, & omne confiliuni tukm con fir met.
D
E P I S T O L A L X V I I I .
;Soo Domino & Patri, amore & fevefentia
filiorum, Ecclefias Catholics digno Ar-
ehiepifeopo Lanfraneo : Frater Anfelmus
fuus fubjedione fervos, affedu filius, do-
Q driha diicipulus, quod melius poteft. Uotiens veftrae dulcis mihi reminifcor diledib-
nis,«tique taedet me tarn longæ veftræ dilationis.
Quamvis enim hadenus fpes veftræ recüperanda: De nonnulUs a Lanfranco ammadverßs in Anfelmi
fatuus maxime conlolata fit cordis mei angorem de * opnfculo ; tjna ipfe fantti Angußini *«''*’* !
veftra abfentia : jam tarnen nequeo non contriftari, auftoritate propngnat, * ‘
quia tam longé Sc vobis ipfa fanitatis perfedio, öc p r r &
mihi veftt» » différait amabilis prarfentia. Etenim, S ^ Ratias irnmenfas agit CCt meum veftra Gelfito-
ftdn * ficut vulgo dici folet, quia quod fongèeft ab V jld in i, quæ inter tot Sc tantas fuà: di
oculis longé eft à corde : non inquam , fic qtïanto
benigna veftra manfuetudo longiùs vel loco & tempore
à me abeft, tanto amor ejtfs in me tepefeit : fed
quanto minùs ilia frui pro vota poftum, tanto ma-
gis defiderium ejus in veri diledoris veftri mente
fervefeit. Quapropter quamvis cum illo fitis, de
quo’ ne6 audeo dicere quod vos tantum diligam ,
qu* infer fua:dignitatis occupationes
nec gravtftur nec dedignatur ociofitatis mca:
verbofitatem paterna beftignitate attendere, Sc benigna
fapientia corrigere. Quod enim rogatis neprohis
erga vos diledio mea tepefcat, quia tefte Deo Sc San-
dis ejus hoc diledione faciris j & ego utique hujusrei
confcientia: veftrae teftis fum. Abfit ergo ut mihi fit
moleftum fufeipere eonfilium , quod de tranfmarinis
quantùm ille ; nec debco enigere ut me tamiSm partibus &ego magno defiderio* peto & vosfince-
ddiilliigeaattiiss ,• Qquuaannttùumm iilliiuumm :: ttaarrnneenn rrongaaarree pnrraas»ffuii._ rü J i U r a____ i____;* I
mo quatenus, quando primùm cum ejus-benigna
conceifione, & fine veftro incommodo poteri-
ms> veftro reditu me veftrum amicum lactificctis. Sarâ
diledione mittitis. Gra'tanter itaque paternam ad-
monitionem veftram fufcipio,& humiliter refponfio-
nem noftram fuggero. De illis quidem, quae' in ilj°
“ opufculo dida lunt, qua: falubri fapientique confili°
monefi*
E P I S TOL AR
ÜM L I B E R Î.
A debent,.ut quoniam nefeit homo utriith amore di-
gnus fit an odio, ferviant Domino in timoré, Sc
exultent ei in tremore*. Hoc tamen omnis fervus Dçi
obferVare debet i ne-tribulationem putet quod tri-
bulatio non eft; Ne cùm id quod nec fentire debet,
tribulationem députât, ibi judicandus fit eo ipfo quod
dolet quod dqlcre non debet, ex infirmitatis teneri-
tudirie fuccubiiifle i ubi fe putat per patientiac forti-
tudinem fuperaviffe. Sic enim æftimando fe efle aliquid,
■ <>tis in ftafcera mentis folertiias appendenda j &
^^eruditis in fafcris codicibus conferendaj& ubi ra-
CU deficic> divinis audoritatibus accingenda , hoc Sc
Io(i paternam amabilemque veftram admbnitionem j*
aPce feci; quanttlm potui; Nam ha:c mea fuit in-
'rentio per totam illam qualemcunque difputationemj
omnino nihil ibi * aflererem ; nifi quod aiit cano-
■v-is aut beati Auguftini didis incundanter polTe
defendl viderfcta:& nunc quotieifcunqvie eaqus.di-
xi retrado; nihil aliiid me' afferuifle percipere pof-
iuni Etenim ea qua: ex eodem opufcillo veftris lit-
reris inferuiftis, & quxdam alia qui npn inferuiftis,
nulla mihi ratiocinatio mta; quantumlibet videretur
iieceffaria, perfuafillet ut primus dicere pra:fume-
rera. Ea eniro ipfa fic beatus Aqguftinus in libro de
T/inicateCuis magnis difputationibus probat,ut eadeiri
quafi mea^breviori iratiocinatione inveniens,ejus con-
fifus audoritate dicerem. Quod dico,' non aliquid
eorum, quas dixi, apud vos defendendo 5 fed ea m6
non ame prafumpfifle, fed ab alio allumpfille ofteii-
dendo. Quomodocunque enim fefe habeant, feriptura
ipfa vel fervandi vel delendi de veftra audoritate
juffionem expedat.Qua:dam tamen,qu* ibi dixi,.melius
aliter potuille dici, Sc a me fic efle dida non bene
in facilius poflint intelligi male quam bene, & fib
diffido de mea infipientia ut non negem \ & fic con-
fido de veftra fapientia ut ea pofle eorrigi fperem.
Qaapropter quod de eoderti opufculo vobifeum cori-
feiendo dicitis , utinam fecundflm benignam voluh-
tatem Dei fieret, ut Sc de illo & de quibufeunque
vellem , liter et.
E P I S T O L A L X IX .
Olim dilediffimo Fratri 5 nuric dulciffimo
Patri, olim & nunc' reverendo Domino
venerabili Epifcopo Gondulfo , Fratef
Anfelmus femptfr (8u$ j fic explere Epifco-
pale ofiicium, ut icternunt confequatur be-
neficium.
De Pontificio hohire gratulatur.
ANtequarri mihi liceret dulciflima: Sanditati ve-
ftr* litteras exultationis pro veftra exaltatione
mittere, audiv.i quod non ad regimen, fed ad labo-
rem ; nori ad jufcundita'tem , fed aid tribulationem
vobis provenerat Pontificalis eledio. Ex una igitur
parte volb veftra Paternitati' congaudere, ficut illi
cujqs prateritam vitam | divina gratia fibi ,placere
oftendit, in hoc quod vos infer, Principes Ecclefia
fua connumera'fe dignatur. Ex altera Veto parte Cor
gor veftra Fraternftati' condolere, veluti illi qui eo
ipfa quo magis exaltatuls eft, majori tribulatiooef
gravatur. Sed item eftm confidero quoniam, tefte
divina Scriptura, de tribulatione na/citur patientia
qu* Opus perfedum habetj& probafio,* qua ope-
ratur fpem, qua non confundit: utique non inifelligo
non tantftm efle Condolendum veftra Sanditati in tri-
bulatione, propter laborem quern ex ilia fufeipitis,;
quantum congratulandnm propter petfedionem Sc
, ad quas per illam proficitis. Gloria igitur in.
cxcelfis Deo, cui vita veftra fic placuit, ut earn ad
«xemplum exaltaret: Sc Gloria in excelfis Deo, 'qui
fic vos dilexit, ut vos in; igne tribulationis colloca-
Wt; quatenus opera veftra uftpie ad perfedionemy
& fpem veftram ufque ad debitum robur excoque-
*et. Nam fi diligentibus Deum omnia coopfirantus
bonum,cur diligentes eum non in omnibus exultan-
653 grarias agant pro bono ? Sic tamen hoc agere
cùm nihil fit, ipfe fefeducit. Hor.tor itaque San-
ditatèm vçftram, ut nullo modo tribulationem pu-»
tetis, quod heç corpus nec ani.m^m lædit. Nec fi
adverfitas earum rerum quas fervus Dei contemnere
d.ebet, vos contriftat, pfobetis Vos plus quàm.opor-
.. tet tranfitoria diligendo, minùs quàm decet æterna
B diligere. Âpertè enim unufquifque homo oftendit fe
ea diligere, quorum læfionem patinon potoft fine trir
ftitia. Nemo,enim mpleftiam pati exiftimat, nifi cùm
in his quæ diligit adverfîtatem tolerat. Dilectum Fratrem
noftrurri Richardum eâ qua poflumus charita-
tivâ folicitudine veftræ Paternitati commendo -, quatenus.
non illi obfif, quod à noftra converfatione fe-
jungitur ; fed magis illi profit, quod vèftræ familia-
ritati conjungituri
, È P I S T O L À L X X.
Dpmibo , Fratri chariflimo, Domno Mau-
Q ricio , Frater Anfelmus , Deo
placere & horhiriibus.
Commovet ut abfentiam fui patienter feieret,
quamdiu Deus de Ulis ßc difpoßierit.
Licet quo te magis diligo, eo te magis mecum ve-
lim habere ; plus tarnen inde diligo, ùnde te non
poflum,habefe, Quoniam enim te non' tarn mihi,
quàm Deo Sc tibi diligo ; plus te diligo, quia talem
te exhibes, ut qui te habefit difficilè velint dileäum
iemittere j quàm fi facilèyellçnt negleâium dimitte-
re. Precor itaque te ut fratrem, & moneo ut filium
eharifllmum eâ curâ & diligentia, quam me femper
erga te habuifle bene mihi es Coçfciüs ; quatenus magis
ac magis ad mores bonos proficias,& feparationeni
noftram, quamdiu jubebit nofter Dominus & Pater
Veneräbilis Archiepifcopus Lanfrancus, mecum patienter,
ut divinam difpofitionem, toteres : nec in alif
quo id y unde te magis diligo, per impatiendam mi-
nuas.Quamvisfiamqfie teyaldè diligam Sc defiderem,-
ut mihi mecum co'nyerfando cohæreas ; plus tamen
opto ut bonis moribüs indiflolubiter inhæreas. Totä
igitur cura tua fit, ut ubicunque fis fic vivas, ut bp-
num hominem Sc fervum Dei decet : & certus efta
quia Deus tibi providebit quod tibi expediet,
E P I S T Ô L À L X X L
Domino , & Patri, Abbati reverendo & di-
ligêndo Paulö , Frater Anfelmus : iïc fan-
&è vivefe in tempörali profperitate, ut
beate vivat in Sterna fcélicitatfe.
Latatur de ejus proveüione ad Abbattam B . Albani t
& qua lit er in ea fe genre de beat y
prdfcribitm
GLoriain excelfis Deo , Cujus çonfpe&ui fic nv
occulto vita veftra placuit j'ut e^m ad exempluM
Vu