I N.D E ,X R E R U t t
C ratione valet feparari 17 1 B.
- Cdm cógiratur aliquid quod extra mcn-
tem elt, non nalcitur verbum rci cogitât*
ex ipfa re zj 1 E , fed ex rci imagine
qu* eft in cogitantis .memoria ,
. affirmatiq & ejus negatio‘+4 J B.
Veritas five orationis five .ccgitarionis ,
live voluntatis, five adibpis f-ideo, eft,
redi.tudo quia fignificant autCQgirant
aüt voiunt aur agunt quod debent 173
r
Reditjjdo, qua fignifica.tio redadicitur,
vel que per corpöreum fenfum ex re.
prefen ti attrahimr ibid.
Verba mentis naturalia funt eàdem apud
omrics genres 8 1 C,ubi hec verba funt,
/ nullum aliiid eft ad remcognofcendam
neceflarium ibid. &, ubi hæcefte non
poflurfr , omne aliud eft inutile ad rem
. demonftrandam ibid.
Tot funt verba unius rei, quô't funt il-
lam cogitantes 13 1 D , quia in fingu-
lorum cogitatiönibus verbum hujus rci
eft tbid.
Tot funt verba in mente cogitantis, quöt
funt res cogitate ibid.
Veritas eft reditùdo fbla mente percepti-
, ^‘bilis 1131 BC , hec definitio eft ade-
quata ibid, veritas, & re&itudo, & juf-
titiaidem funt, & fefe inWcem defi-
niunt ibid. D E , harum unam qni no-'
verit., alias nefcire non poteft ibid. D.
Duobus nominibus, redicudinis & reri-
tatis, una res fignificatur , que genus
. eft juftiti* hy 1 B.
‘ Diabolus non ftetit in veritate, id eft,
• * juftitia feu rtditudine 2331 C.
In quacunque re lit veriras, non eft aliud
quàm re&itudo i h 1 B , êifi plures funt
vèritàtes , fcçuridilm plures res', non4
i plures tanaen funt reditudinès ibid, z
'B Ç ,etfi res ipfa:, in quibus.funt va-
xiantur, non fic tamen reditudinès varias
efTe needle eH ib ii.
Veri veritas in ipfo vero eftno 1 A.
Eft una eadem immutabilis reditudo x
veriras in omnibus veris ixf 1 B C D.
Res funt verids alicubi per fiiamcflen-
tiam , quàm per, fuàm limilitudincm
No1n7 p1 oCte*f t cIo gi.t ari q' uod veriras princi-
piusn vel finerti hàbeat.n 1 A B , xoj 1
A ,iq i DE, r A,
Si veritas Habct principium , antequàm
ipfa inciperet •, verum erat quia non
erat veriras ibid. & lie erat veritas ,'ah-
tequam effet veritas ibid, fi veritas ha-
bebit finem j poftquam finira eritve-
, ,xüm erit quia non eft veritas ibid. & ita
erirveritas poftquam finira erit veritas
^Ibid.
Veritas nullum fallit.izi.
Veritas non omnibus fe manifeftat an 1
A, nulli tamen fe negat ibid.
Sum ma veritas eft reditudo uj 1 G.-
In veritate Dêicft omne quod yerum eft,
& extra ipfum non niu nihil Sc falfium
eft 33 1 A.
Qui vidit lucem fic veriratem,vidit Deum
31 X'E ; Sc qui non vidit Deum, non
vidit iucem Sc veritatem ibid, r
Summa veriras non jdeo eft re&itudo
quia debet iliquid 1131 C , omnia illi
debent : ipfa nulli quicquam debet ibid. ■
Summa veritas feu reditudo , eft caufa
, .^omnium aliarum veritatum & reditu-
dinum ;& nihil eftcaufa illius ibid. '
Juftitia. Reftitudo..
In yeritate , qu* manct, mutatio non
êft, nec prætetitum , neefuturum, fed
folum ptæfen's 161 1 B.
Veritas non eft in xreatura ibid.
Nihil eft Vtrum nifi panicipando verita-
i tern no i A. .
In veritatibus creatis, quædam funt tantum
effedaj quædam funteffeda unius
veritatis, & caufa alterius 1131 C.
Reditudo quæ eft in rebus^'corporeis
non eft veritas ; & differt à prædidis,.
reftitudinibus irj z B C.
Reditudo corporum. fen fu corporëo per-
- ci pi tur , jftat fo l i ratio ne ibid.
D^una & eadem re non eft vera fimul
non habct elle, aut non clfe per figni*
; ficationem iiy 1 D Eyz A B,
Vetitas improprie dicitur hujus'vel illius
rei efii: ibid, i D, quia veriras non in
•rebus, aur cx ipfis auc per ipfas eft
ibid, fed ipf* per ill am &; fcçuqdùm
illam ibid.., • v
Sire unp , five pluribtis argumencis veritas
inèxpugnabilitèr morifttetur,æ-
I? quaiiter ab omni dubitationç Hefcndi-,,
tur 16 i C.
Eft, veritas adion.is iio z E.
' Omnis veritas à Deo docctur 58 1 C.
fftde Juftitia.
VESTIS.
Detîs feîpfo veftit & ornat animam fide-
lem 10} z E , z04 i-A.
De veftibus préciofis æterna'fupplicia
191 i*: A.
VTATI CUM. .
Prelbyteri qui inextremo articiilo pofi-
tis .viaticum"hegâvérünt, t'anquam a-
nimaram homicidæ puniahtur 584 1 B.
F id e Cbmmunio.
Mente vigiles ad lucem fupetnæ vifionis
clevahtur 1^31 E. '
Nox duodecim horas habet i^o tB ,&
‘quatuor militares vigüias 1 6 1 1 B, très
horas unicuique vigiliædeputahtur ib.
V I N C E’R E.
Reditudinem velle perfeveranter, eftvo-
' lnntari.vincereii9 1 C, velle quod rion
débet, eft illi vinci ibid.
Vide Honoràre.
Homo Déo non fatisfacit, nifi diabolum
vincat 8y 1 E.
V i’ND 1ÇT A.
Proceflio repercutientis eft injufta?.* z E.
pereuflus vindicare fe non dcbèc ibid.
Ad hominém non pertinçt viifdida 8+ r
E, quia nec qui vindicat, fuus eft^ nec
de quo vindidam fùmit, illius eft ■, fed
-uterque férvus eft Domini ibid.
Si de confcrvo luo fe vindicat, judicium
quod proprium Domini & omnium ju-
dicis eft fu'petbe pr.'Efumit 84 z A , Dei
folius eft vindida ibid.
Quidam cùlpa ftatris fic offenduntut, ut
optent fratrem fuuin æternis antt pe-,
rire fuppliêiis, quàm eiindulgeant ieS
1 D. . ' F ià e Injuria.
Votum nulquambibctidiyinum 411 z D.
V I R G IN I T À S
Vioeinitas perdi tur ir reçu perabilircr, quæ
fervari debet intcrmjnabiliterzoS v A.
Qu» virginitatém forniçatione amilît,
eft-perfida Deo, perjura Dci, adultéra
s Chrifti 109 1 A yabjedà Deo ,‘projeda
diabolo : imo abjickns Deum , am-
pledens diabolum ibid.
Deploratio malè amiftæ virginiratis, feu
fornicationis poenitentiazo8 &c.
Poft amilTam virginitatém plùres Deo
plus placu’erunt per poenirentiam in
' caftitate,'quam plures alite , quamvis
: fandæ, in virginitate 413 1 B.
Virginitatcmij cumJibido non .pofltc, fo-
let impugnare fuperbia 178 z A..
V I ^ G I T .
B. Virgo. vidf.Msvh,
Virginls D;o ab Epifcopo corifecrand*
4Z3 I A B.
Vitgo; laffa ad pèeniiehuam ëicitatur
4 ü z C D E, 41} I.
Ncmo virturern aliquam nifi per Chtif.
tum habece pôtëft iÿ8 i'A.
Virtutes à Deo peçuntur zyi D , zyzj jjj
: ,'iy+ A. , ' 8
Qui nimis aufterum & impoffibile ;pu-
tac carete Vo'luprate farculi, & in exer.
' cïtïo vircutum peïfeverare , non gufta.
vit quantum Iqüdàb'ile & deledabile fie
non fervire vitiis-fed imperare pet a-
morem tegni ccelcftis 34^ z E.
Viftutibusçoùfijmmatusi, in futâri fxcu-
S li felititatë dcdicatur 177 i 0.'
Gradus virtütum IJ9 1 B, defignàri in no-
inimbus Patrum 176-, 177, 178.
. , v 1 s u s. r..,. : .
• Vifuseftin'ftrumentum yidehdi 131 z'G D.
E, plures habet aptitudinesx j} i B.
Et homo qui videt’, & vifus quo videt,
videre dicuntur 134 1 A.
Vifu reguntur pedés: ^3 ï B.
'ÿ IT A. •
Quod vivit, yel fentit, vel rationale eft,
magis eft fimile fummæ naturæ, quàm
id quod nullatenus vivit, nec fentit,
ncc ràtibnis eft-càpax 16 1 B.
Quod aliquid operatur, inclle fibi vitam
oftendit 17 Z A.
Nec locus nec tempus aliquçm^excufat
vquin pofl'et bené viverc 343 r B,
Quanto diutiùs vixit aliquis , tanto bre-
yiùs vidurus eft 31Z z B, 3z> 1 D.
Spatium bene vivendi unicuique quoti-
die decrcfcit 311 z B, 3x11 D. .
Spes vivendi propofitum fandæ yitæcx-
tinguit 31ZÎ A , 311 i C.
Vit* prælentis, fcü potiùs miferiæ amor
Z40 1 B C.
Dare, vitam eft mortena accipete 91 z B.
Yita præfens , via eft 4iy.z C.
Vita eft tentacio & militià 193 z AB.
Quid^magnum eft longa vita, nifi fit à
moleftiatum incurfioi^vcrc.fæcura:
z D ,- .
Quifquis dum vivit, aut-timendo aut pa-
riendo mojeftiis îubjacet, aut falfa fe-
curitate fallitur, quid nifi rrnfcrè yi-
vit ? i'y z D, qui ab his liber vivit ,bea-
te vivit ibid.
Mala hujus. vit* zto z' B.
Vita quot cutis , vitiis & morbis pbuoxis
199 z B E. Vanicas vit* 197 *1 A ,i j9 1'
B, zoo z E. zou AB.
Martha adivam vitam fignificat 179 iC.
Maria contemplativam ibid.,
Vit* contémplativæ officia ibid. C D.
Vira adivæ officia ibid.
Vitalis Monachus Çadojnenfis 3jfi C ,
.hune lalutac Anfelmus ibid.
Vitalis Dur 3yz 1© , çjus gratia «ga
Henricum amicum Anfclmî ibid.’
Virgit vitgo 414 4 D.
Sojeni etiam poftmulta yirtutum exetci-
tia, pulfarementem aïïquam vitioxum
contamina 177 l.C.>;
>Vita fpecies vitii facit viciófum.,^on u-
na fpecics Yirtucis, facit virtuofum J9f
jB . |
; Singulorum vxtiofum extindio a Deo
petieur 1 f 1 , zj3. A ’ yirtus-
Imago Dei deletut vitiis 30 z A, z+‘ 4 D»
Vide Imago. •
UMBERTUS.
Ombcrtus Córaes & M»rckio jjl i D,
Anfelml
À C VHRBORUk l .
infelrtii cönfangulneUs ibid. excipic
Aiilelmum Roniam petentem , & ei
f- s . t u k r Ai eum ad
óui non intelligit quomodo plûtes ho-
^thines in fpecic füntunus homo', non
coniprfiiiendit quonlodo phires petlb-
n* y quarum fingula quique Dcüs eft ;
funt unus Deus 4 ï ! A. '
ipialediciv imo dialcdice hartctici, iion
nifi flatum vocis putànt cfte hniveifa-
Jes fubftantiaé 41 z É. _
yidt .Dialedici. Subftantia.
V Ö CAT IO.
Vocare Dei, eft nos aiilando & eligendo
rcfpiccrc 172, z B , refpondere noftrum,
eft: aiixori illius bonis operibus parerb
Deus vocat, cutti per argritudinis molcf-
tiatw ad mortem urget 181 i E.
Si omnes Judai credidiffcnt, Genres tamen
vocarentur 8z 1 B, judadrUm tamen
conteiriptus fait occafio ut adGen-
tes Apoftbli converterentur ibid. C.
fide Gratia. Pr*deftinatio.
Vo lu n t a s !
Voluntas eft in anima 13Z 1 B e» utitur ad
‘ yolendum iAtti.ratlonalis voluntas non
eft tota anima ibid, ratio feu voluntas
eft aliquid in anima tbid. Fide Aniina.
Voluntas aquivdce dicitur 11S 1 , no i E,
zAM z4 1331 , IJ4 1 z, voluntas, qua:
eft iriftrumentuirx volendi: voluntas^
qu* eft affedio feu apticudo ejnfdem
jnftrumenti qua promptum eft ad vo-
lcnduin: voluntas, qu* eft opus feu u-
fus inftrumeuti ibid, voluntas inftru-
mentum natUrale eft anirii* affec-
tioncs voluntatis du* ftfnt pripcipales;
affedio volendi commbdum : affedio
volendi juftitiam ibid, affedio volendi
commbdfiitt Temper & infeparabiliter
inert voluntati inftrumento i i 6 1,133 U
* Alia eft volpnt.as inftrumentum, alia voluntas
affedio, alia voluntas ufiis 13X*
1» 1.
Voluntatem , quat eft inftrumentum volendi,
femperhab'emtis 134zCD E, Vo-
luutatem , qu* eft affedio feu aptitudo
volendi, habemus, ctiam cum dormi-
. mus ibid-
Voluritatem qu* eft ufus , non habemuS
nifi cum volurrius ibid. 1331A B.
In hortiine jufto eft vofuiicas feu affedio
juftitise, etiam cum dormit 131 z D E.
* Voluntas , quae eft inftrum'enturri , Ona
eft in homine 1331 A ..
Exaffedione corfimodi vel ex affedione
juftitia!: volumus quicqtfid Columns 114
1 B, 1331 B. _ .
Multiplex voluntatis divifio i i i i CDE,
voluntas alia efficiens, alia apprbbans,
alia permittens ibid, efficiens,- qua: effi-
cit quod villt f Sc qu* efBcercr f^poffec
ibid, approbans qu* approbatquod eft,-
•& qu* approbaret fi efTet ibid, permit-
tens , qu* permittit effe quod vefte di-
citut fi eft j & qu* petm'itteret, fi effet
ibid, efficiens eft & approbans & per-
mit'tens ibid, approbans eft & permit-
tens ibid, perniittens foidm, nec efficiens
eft nec approb'ans ibid.
Fide Dei volpncas.
Nihil vult voluntas nifi aut confi'modita-
tem, aut reditudinem 133 x B,quicquid
sfliud vult, aut propter commoditateiri,
aut propter tedteudinem vult ibid. E,
& ad has , etiartifi fa{litut, putat fe re-
ferre quod vult ibid, per affedionerfr,
qu*eftad volenduiil commqditatem,
femper vult homo beatitudinem &bea-
tus effe ibid. B , per affedionem, qu*
aft ad volcndum rcdicHdincm , reditudinem
vult, Sc redus, id eft, juftus
effe ibid.
Dcus voliintates hbininis fic ordinavie ut
voluntas ir.ftrnrnentiim ii’terctur vo-
luntate fell aff.'dione, qu* eft juftitia^
ad imperium & regimen 134 1 B > &.u-
teretur vbluntate, qu* eft ad cptnmo-
dum,ad obediendum fine bmhi incotti-
modicace ibid.
Voluntas inftrukhentümquód vult, & affedio
qua villt, dicuntur velle 134 z A,
Velle non eft aliud, quam Uti pofccftate
volendi 73 z C.
Voluntas inftrumentum itiovetalia omnia
infttumejita, quibus fpbncc iuimur
i }3 1 E.
Et facie omnes voluntarios motiis ibid, z
A, ipfa fe fuis affedionibus movet ibid.
did poteft inftrumentum feipfum nio-
, , vens ibid.
Volunras inftrumentum nihjl fine fuis
. affedionibus facit 133 z A , 134 *■ A.
Aliud eft voluntas, qu* eft vis anith* qua
anima vult c aliud juftitia ; & aliud
voluntatis affedioncs leu ufus 98 z Ci
Affedio volendi juftitiam ncc femper
nec infeparabii^ter eft in voluntate n 5
i B, 133 * B. .
Voluntas reda fada eft 6 f z D, voluntas
reda , id eft converfa ad hoc quód Velle
debiiit ibid.
Voluntas & ejus converfio funt aliquid ,
feu aliqu* effentiat:; fed non funt fübf.
tanti* 4y z A.
Voluntas eft quafi media inter animam
& carnem 138 z E.
Qu* meliora funt in poteftate, ea magis
effe debent in volimtafe i f 1 D.
Voluntate quifque ad id quod indcclina-
, biliter vult, trahitur 78 z C. \ «
Voluntas mover! aut aliquid velle non
poteft, nifi Deo permittente 70 1 D,
Quicquid fe movet ad volendum , priÖs
fe vult ita movete 681 A.
Quifquis vult4, volunritc fe movet ad a-
lias voluntates ibid.
Quod nihil vult , nullo modo poteft fe
moVerc id volendum ibid.
bfullus vult quod- velle poteft jjfico qüii
poteft, fine alia caüfa 73 z B:
Quamvis nunquam velit quod nbn pb-
teft ibid.
Omnis voluntas vdlt proptef alfquid 714.
Voluntas non magis reda effe debet, vo-
lendo quod debet,quamvblendo prop-
, tet quod debet ri-4 1 D.
Vdluntas non vult redè nec vult redita-
dinem, nifi quia reda eft 718 t E , voluntas
non eft reda , quia^ vult redè j
fed redè vult ,;quia eft reda ib id , edm
vult reditudïnem, redè vulf ibtd. nec
vult reditudïnem , nifi quia rcditüdi-
nem habet 1Ï91 A.
Redè vult, cum vult quod debet 130 7 E;
Voluntas reda Vult reditudinem quam
hondum habfct^quando vult majörem'
quam habeat 7x9 1 A.
Rede velle nemo poteft, nifi habeat reè-
titudfnem voluntatis 730 z B.
Veritas voluntatis non eft aliud , quam
ejus reditudo' qua qnis vult quöd debet
' iio z D B, •
Nulli volunras eft rrialum,ctiam cüm dè-
fefit juftitiam j fed bonum eft Sc opus
Dei, in quantum eft 70 z A D,73
volunras non eft mala, nifi inquantum
. Jnjufta 70 7 E , 1 A.
Éoteftas volendi qiiialibet a Deo eft 70 z
C , i f * Bona voluntas non magis eft aliquid
quam mala voluntas 6f z A' B , pec eft
ifta magis malum, quam illam bonum
Bofia voluntas non eft ipfum bonum,
quod bonos facit 6 f z B,mala voluntas
non eft ipfum malum, quod malós facie
6 f x K BC.
Fide Juftitia' & Injüftitii.
Nequidem voluntas, hi qua,eft juftitia
vel injuftitia, dicitur per fe juua vel iit-
| jufta $8 z C.
Voluntas nihil veile debet i nifi juftè 134
z B, quicquid völuntas vult fine redi-
. tudinc. vult in juftè ibid. .
Volufttas injufta ca eft qu* nön habet
juftitiam , quani debet habere 69 t A ,
in Voluntate nbri teprelienditur nifi in-
r; juftitia ibtd.
Voluntas beatitudinis j quicquid velit,
non eft malum , antcquani acCipiat
. jiiffitiam 70 x E. ,
Juftitia ficut ,& injuftitia, nön poteft effe
nifi in voluntate 98 1 A , 99 z D
Nihil diëituf juftum vel injuftnm,nifi vo-*
Inntas , aut propter voluntatem juftam
^ vel injuftaih 98 1 B , 99 z D , iz6 z C.
Nulla res mala dicitur nifi aut mala voluntas
, aut propter malam volunta-
| tern 70 z A.
Voluntas ipftrumentutn fada eft bona ^
jufta & forcis ad fervandam juftitiam
13 4 i D , fada eft mala per liberum ar-
, bnrium ibid. ,
Voluntas cortimodi eft conditabona 134
x D , injufta f* da eft quia non eft fub-
dita juftiti* ibid.
Sine juftitia nihil velle debet voltintas
com modi ibtd.
Vide Comrhodum. Juftitia.
Qmnis adio ex, voluntate habet laudcni
vel reprehenfionem 4142 A,
Nulla adio per.fe injufta dicitur, fed propter
injuftam voluntatem 98 z C E
xilzC , U71A.
Omnis adio qu* fit reda voluntate redai
eft : & qu* fit non reda voluntate,
I hop re^ta eft 4 4 z B.
Jufta volunrite dicitur homo juftus, Si
, injufta voluntate dicitur injuftus ibid.
Ilia voluntas pro certo eft reda , quae
fubjacet Voluntate Dei ibid.
Nulla eft jufta voluntas , nifi qü* vult
quod Deus vult iljam.velle no 1 E,qu*
hoc non vuft . plane injufta eft i n 1 A .
Vide Juftitia. , j
An voluntas qu* non poffet velle nifi
eommoda infima & iinmunda , cfUt
. injufta & vitüperabilis 68 1 C
Cum voluntas refiftit appetitibus | tunc
eft jufta volöntas ibid. E.
Voluntas tunc bona eftjquando vult illud
quod Deus Vult illam velle xyz 1 B.
Quo fenfu non femper ffonum eft velle
. quod Deus vülr lyr z E,
Voluntas deferéndó veritatem corrumpx-
De adionibus voluntatis , qu* injofte
fiunr,non debent argui membra & (en-
füs quibus Hunt 99 1 A , Deus membra'
Sc fenfus fubjecit voluntati ibid, ad voluntatis
imperium membra Sc fenfts'
non poffunt fe non moverè , & non fa-
cere quod völt ibid, ipfa Voluhras movet
membra & fenliis velut inl’rumen-
ta fua , & facit opera qu* fic e re vider-
tur ibid, qfiicquid faciunt, tótum im-
putandum eft voluntati ibid. B.
Non punitur nifi Voluntas etiam duiit
niembraf& fenfas puniuncur 99 1 B.
Nihil eft pcéiia , nifi quód eft contra voluntatem
ibid. .Nulla tes poenam fentit
,nifi qu*habet voluntatem ibid.
Sictic voluntas iri membris & fenfibus o-
peratur ita iri illis ipfa torquétur Si
deledatür 99 t C.
Homo ntm eft juftus Vel injuftus qftiia fentit,
fed irijuftns eft quia voluntati, cum'
,nón debet, córifèntit 98 z C D.
Nullus Vel lé ppteft quod prills córde no if
cóncipit 13P' I C. :
Voliintas fe corivertit ad id quod fortius
vult ixi 7' D. . .
Reda voluntas non per fe deficit',fed alijf
, voluntate cam etpellente 1311 E.
Voluntas f*pe & multum impedit men.-
rem ab irifdledu reditiidïnh' 1A4 z‘ B .
É e c c e