:zijn in het geheel zes soorten van meeldraden en drie soorten van
stampers voorhanden. Deze Organen staan in hun lengte zoodanig tot
►elkander, dat in elk paar dezer vormen de helft der meeldraden van
■ elken vorm op gelijke hoogte met den Stempel van den derden vorm staat.
Nu heb ik aangetoond, en dit resultaat is door andere waarnemers
bevestigd, dat het, om volkomen vruchtbaarheid bij deze planten te
verkrijgen, noodig is, den Stempel van den eenen vorm met stuifmeel
uit de meeldraden van overeenkomstige hoogte van den anderen vorm
*e bevruchten. Zoo zijn er bij dimorphe soorten twee kruisingen, die
men wettige kan noemen, volkomen vruehtbaar, en twee, welke men
onwettige kan noemen, min of meer onvruchtbaar. Bij trimorphe soorten
zijn zes kruisingen wettig of volkomen vruehtbaar, en twaalf onwettig
of min of meer onvruchtbaar.
De onyruehtbaarheid, welke bij verschillende dimorphe of trimorphe
planten wordt waargenomen na onwettige bevruchting, d. i. als zij met
stuifmeel worden bevrucht uit meeldraden, die in hoogte niet met den
stamper overeenkomen, is zeer versehillend van graäd tot volstrekte
en algeheele onvruchtbaarheid toe, volkomen op de zelfde wijze als
die bij het kruisen van verschillende soorten met elkander voorkomt.
Gelijk de grond van Onvruchtbaarheid in het laatste geval daarvan
-afhankelijk is, of de levensvoorwaarden meer of minder günstig zijn,
zoo heb ik het ook bij onwettige kruisingen gevonden. Het is bekend,
dat als stuifmeel eener andere soort op den Stempel eener bloem, en
later, zelfs na aanmerkelijk tijdsverloop, stuifmeel harer eigen soort
-op dien zelfden Stempel wordt gebracht, de werking van dit laatste
zoo overwegend is, dat zij de werking van het vreemde stuifmeel ge-
woonlijk vernietigt; het zelfde is het geval met het stuifmeel van de
verschillende vormen |van een zelfde soort: wettig stuifmeel heeft een
sterk overwicht over onwettig, als beide op den zelfden Stempel worden
gebracht. Ik bewees dit, door verscheidene bloemen eerst onwettig en
vierentwintig uren läter met stuifmeel van een eigenaardig gekleurde
verscheidenheid te bevruchten; alle zaailingen hadden de zelfde kleur.
Dit bewijst, dat wettig stuifmeel, al wordt het ook vierentwintig uren
Hafer op den Stempel ¡'gebracht, de werking van het daar vroeger opge-
brachte onwettige stuifmeel geheel opheft of verhindert. Verder is bij
.het tot stand brengen van wederkeerige kruisingen tusschen twee
- soorten, somtijds het resultaat zeer versehillend, en iets dergelijks
Jromt ook bij trimorphe planten voor. Zoo werd b. v. de vorm met
stijl van gemiddelde lengte van Lythrum salicaria met groot gemak
door het stuifmeel uit de lange meeldraden van den kortstijligen vorm
onwettig bevrucht en leverde vele zaadkorrels ; deze laatste vorm bracht
daarentegen geen enkel zaad voort, als hij met stuifmeel uit de lange
meeldraden van den vorm met stijl van gemiddelde lengte werd bevrucht.
In al deze opzichten, gelijk in andere, welke nog hadden kunnen
worden vermeld, verhouden zieh de verschillende vormen van onbe-
twijfelbaar 6ene en de zelfde soort, als zij worden gekruist, volkomen
als twee verschillende soorten. Dit bracht mij op het denkbeeid, ge-
durende vier jaren vele zaailingen gade te slaan, die uit onderscheidene
onwettige kruisingen waren gesproten. Het voornaamste resultaat was,
dat deze onwettige planten, gelijk men haar kan noemen, niet volkomen
vruehtbaar zijn. Het is mogelijk, uit dimorphe soorten onwettig zoowel
lang- als kortstijlige vormen te kweeken, evenzoo van trimorphe onwettig
alle drie vormen. Deze kunnen dan op wettige wijze behoorlijk
worden bevrucht. Is dit geschied, dan is er moeilijk een goede reden
op te geven, waarom zij na wettige bevruchting niet even vele zaden
zouden opleveren als hun ouders bij wettige verbinding. Toch is dit.
geenszins het geval; zij zijn allen, maar in verschillende mate, onvruchtbaar;
sommigen zijn zoo volkomen ongeneeselijk onvruchtbaar,
'dat zij gedurende vier zomers geen enkel zaad, ja zelfs geen enkele
zaaddoos voortbrachten. De onvruchtbaarheid dezer onwettige planten,
al worden zij ook op wettige wijze met elkander gekruist, kan
geheel met die van onderling gekruiste bastaarden worden vergeleken.
Wordt van den anderen kant een bastaard met een der zuivere stam-
soorten gekruist, dan wordt gewoonlijk de onvruchtbaarheid veel ver-
minderd; en het zelfde is ook het geval als een onwettige plant door
een wettige wordt bevrucht. Op de zelfde wijs als de onvruchtbaarheid
der bastaarden niet altijd met de moeilijkheid om haar stamsoorten te
kruisen, gelijken tred houdt, was ook de onvruchtbaarheid van sommige
onwettige planten buitengewoon groot, terwijl de onvruchtbaarheid der
kruising, waaruit zij waren gesproten, volstrekt niet groot was. Bij uit
66ne en de zelfde zaadeloos gekweekte bastaarden is de onvruchtbaarheid
van nature versehillend; en dit is ook op opmerkelijke wijze met
onwettige planten het geval. Eindelijk bloeien vele bastaarden voortdu-
rend en buitengewoon sterk, terwijl andere en meer onvruchtbare
bastaarden weinige bloemen voorlbrengen, en zwakke, ellendige dwer-
gen zijn; volkomen gelijksoortige gevallen komen bij de onwettige af-
HET ONTSTAAN DER SOORTEN 2 8