. E p ifioU a d L e i ïo r'éto.
'1 '
: Partit i e.
j 1.7.&.17. if
je. Part,
a.c.l. &c.
c
t.Cor. f .
ranoii fuppetcrent, noluiftrtis quidquam ex conieCtura '
imiptitare. Si cui ob minorera eruditionetn vidcantura
i'anâo Profpero àdfiuc juniore, îamque primum in lacris
literis fefe exeicenre fcripti : obftabit quod trigefimoo-
ûàuo capitcTecundæpartis aàtoripleita loquitur , velut
iam an n os iuu en cutis exceftèrit.. Vt cerre Prolperi non
videantur, non eo tantum fit probabilè,quèd Çennadius
&TrithemiusreCen(ênresqpæabillofcriptafint, huius •
operisnon meminêre,fed etiam ex phrafis aeftyli maxi- y
ma diffimilitudine, quoique fæpiffimè toto opéré autor
hifeefententijsvtiîbifamiliariffimisvtatur. Nonrantüm A ’
fibi,quantum etiam fuis&c. & , Non rantum.praeteiitii £
quantum etiam prælentis, Sec. quäs in ipfis S. Profperi li-
brisnon repeties vfquam. Fatendimv tarnen eft, ab ho-
mine feriprorum ac librorum fanâi Àuguftini ftudiofiffi- . 7 -
mo feriptôselle. Nam &ipfa .Auguftini verba non femel °*
ciranquæquo locoapudiliumBabeanrur, in marginean-
norauimus. Libri contra Collatorem ('qùi&raendisfcap
tebàt^ & ordinisèrat plané perturbati: quoniam in eopai-
fim verba Profperi imprêffa erant tanquam Calfiani ef- ° ’
ïèntjqaftigatiofcesfiibminiftrauit erüditus&æximius vir
facræThéologiæ Regius Louanij proféflor , M. Ioannes j *
Heflels àLoùanio ;'licut& magnàm parremeorum quæ
tecum hucufque locuti fumus Ledtor Chriftiane. Bene
Y ale; “ T,
5 P R O S P E R I
AQ V I T A N I C I EPL
S C O P I R H E G 1E N S I S ,IN L I B R V M
P ro m is s io n vm e t . P r æ d i -
dfcioiram Dei.
P R AE F A T I O.
S v i v s Apoftolusdicit: Ntq;qui
plant at tjl aliquid, ucq; qui r ig itjh d
qui incrementum dat Dew. In hac 1-
gitur agricultura coeleftis & reca-
lispatrnnonii, quam excolnerunc
Apoftoli.Pacriarchx & Prophetæ,
inter cæteros dominicos canes, ipfe câtellus dum
limitescircumeo.cx diuinisÇcripcuris, duce gratia,
centumquinquaginca cria capitula venando
-confeçi : in qrfibusfùnt promifliones Dei centum
6 cres;prædi£Iaquinquaginta,’ diftributa hoc modo
: Populus ante legem promifliones quascre-
dendovidif , & videndo credidit, habuitxix.
Quas Credidit,3c populo poll Te videndas reliquit^
vi. Prædi&a.quævidicxn. Quæ credidit m -P o pulus
fub lege promifliones quas credendo vidit,.’
& credidit, xviii. Quamereditampoft fe viden-
damreliquit, vnam. Prædifta quæ vidit-.xvinr.
Quæ credidit h, Populus fub gratia Promifliones
habebat xl.Quas ante nos vidit xxxn.Nos quas vidimus,
&videmusimpleri,Vu. Etvnam, Finis
mundi,quam omnesCredimùs. Dimidium tem-
poris, Prædicla, quæ infidc funt,xil quæ vidimus
i r Promifliones quæ in fide & in fine vèntflræ
funt, vi. Tredecim etiam gloriæ ianctorum in fide
(une : quiafoli famfliea petcipientfaâa. Pco-
mifliones impletælxxxiv.implendæ xix.Prxdiâa !
impleta xxxv.implenda xv. Quis igitur durus ad-
eô&ferreifcrreusfenfus eft, qui dubitet itnpleri
pauea.cum tôt iam cernât impleta ?
CAP ITA PRIMAE
P A R T I S . 1
Promißio : Ex libris Genefeos creatura, eß in Adam, & in E-
uam:Chrifttm,&eiclefiam.
Pretdictio:ïn mandato comempto duos fequi mortes. ^
Tradittio : Diabolifententiam eos maner e, quietus feceruüt
voluntates.
Pradtâio-.ln maledifto multeris fequi origmalepeccatum.
Pradiäio: In Adam omnibuspofleris labor,fudor,&dolor.
Prad. In Cain & ' AbelduorumpopulorumiChriflianorum&
ludaorum.
Prad.in diluutum arca:quaßgnificauit ecclefiam.
Pfad.ln tribusfilijstfoe,gentes, quas Chrißus DominusJpàr-
fasinuenityCollegit.
Prad.In Heber,gens Hebrta, quaprimatum Chrißianopopu-
lotradidit. i*
Promißio: In AbrabAVocatione^erraviuentiumChrißiano-
rumpopul.futura.
Prom.ln Abrah&femine multiplicari vtßellas populum C bri-
flianum. . •
Promißio : In facerdotio Abraba » regale ecclefu facer do-,
tium.
Prom.ln nomihisperfe â tone,qua infidepatergentium eß A-
braham.
Pr&dutio: In circuncifione, qua corde c'trcunciditur Chrißid-
nus.
Promißio: inlfaacnatoqui rifusdicitur , quid oßendat in
Cbrißo.
Prod.In Sodoma & Gomorrha,futuri iudicij diem.
Pud.Inlfaacimmolando,Chrißipaßio.
i8. Promiß.ln iurattone Dei,qua fernen eius in Chrißofupra nu-
merumextenditltr;
ip. Pradiètio • Exfemore Abraba Chriftum hominem fufeeptu-
rum.
xo. Promißio : Ingeminis Rebecca, populos duos, Cbrißianos &
ludaos.
21. ‘ Promiß.ln eofdem,quagefferunt perfiguram.
22. Promif.lnEfau,excuiwfeminelobl & Chrißuiingentibus
perfidem.
23. prom.InIacob,cuipervifum Cbriflus,lapis angularis,oßenfuseß.
24. Prom. ln ipfius Iacob claudicatione,non credituros omnesludaos.
25. Promißio i In filijs Iacob, & in lofeph , qui geßit figuram
Chrifii.
16 . Prom An eodem,quivt Chrißus dominus mijfusefiadvifitandasoues.
17 . Prom.ln eodem,inquocaßitaspatiendomuneratur.
28. prom-Ineodem lofeph,'quiaCbrißipaßiofiguratur.
ii>. prom.In eodem,Cbnftirefurreäiotßfigur ata.
30. Promißio: Ineodem,quivt Chrfiusdominusfuosdilexitini-
micos. .
f31. Prqgi.Ineodem figur ata gratta.
32. Prom. Defeenfionis Iacob in Aegjptum, & Chrißidomim in
mundum.
33. Prom.ln Moyfe, quiper [on am habuit mediator is Chrifii domini.
34. Prad.in éoxqui vt Chrfius paçem intulit iurganttbus.
35. Prad.in eo.qui vt Chrißus dominus dtabolum inter fecit. .
3& Prad-Jn eorumflagris,vt Pharao,caditur diabolus.
37. Prom.Pafibafiguratajranfitus Chrifiiad patreni.
38/ if PromAn baptifinojn mariRubro.
0 ‘, . Prom.panis caleftis in manna,quod eft Chrißus.
40; Promdnfigno cruets expugnareinimicos.
,S**E R O S P E R I A Q V I T A N I C 1
E P IS GO PI R HE G I ENS I S ,
' V T ' ’’“®' * 9- ; t " i B E R «S
De Promi01onibus, 8e Prædiétionibus Dei.
' P A R S P ®R ï M À. •
m m 'o L Ao G V, s.
S Matth.zf.
ri loans.
Sentent/#
apudeue fi
. 2tty inltW
tirVfentek
M n i s fideiratio fpe,dilettionecu cpn-
diaditur. Etenim diligendo qunqjpro-
miflum quod' credit ^.fidem s commodat,
donecpotjatur omni quod Ipefati
Conui&idn'èrn rerum, qü'æ non,viden-
tur, é(ïe fidem, Paulus ÂpOftajus defi-
nijr:cUiusjdilpenfatîqnél:reâtqr6mniu;
Deus, om n i a ex lubilofor marc d ignatuSeft^vt Script,|ira
fanâa proloqui tupJeje^ateria^.nùtjà,Cami^a: niè’dijs^&me-
diâÏTUis libratiqne pefpendcns. NaiU quædanj inuifibi-
Iia viilfibilibus præferenSjrMionaUairraiiqnabilibus^&iqn-
fat^ ihfénlibilïb|ls, Si yiuentia viræexpertibns ,in merifura,
numéro, & pondéré cunfta dijpofuit. Qui bus pro modo(ub|H
fte nii bus r éb use >\i at iq paie an i mal h orp i n em terrenis præ-,
ferens çfeat mis, & fo 11 adîmagine m 8%h m ilitudine mlijæ
diuinitaus cond i c 6rui b u it J i bérâ m vdlunratem. Huic
le£em dédit iê mp e rv kie ndi, ‘fi m a ud ata ^ruar^t : rri'ori-
èndi,fi (uicreatotiispr^çepta.^ontïmljetèt. Veiiim'fer-.;
';pentin;dffaudedfabc!?*mpefbia'jq^
der atfiho mined e ee pro} dura fe cwm totaftirpe humani
generis Adam per iiiôbedi^ntiafti prèSipirarcc in mor-
»xem, creator! præiudiciumBene coitdiranaru.ra,.inTerre
nônpotuic.àMôrteuvlicetcaUlàpræuaricarionisinuen1?-
. rit, y i tx rame qeflè nr i am,i n qu^iirum eîl, n écintnorr eil i |
rnißt.' ImrnorrjiliSqUippe animä cieacä..^' in hqrîftadïp
mundilabevitiata, corpori^rubucr&erüuie, flagitibrumj
: grluata pon;deribus, nfß flngbine redempta.^fiiericfäluä-
töri^ablqtäqäeXpiritali vnda., cqntagio in^f€ti vulneris'
carens ; decöre.m collar® grati^inniolarafide Ieruauerit;j
eagi iriéecernam peenäm cum cäfire viéturam, Euangelicaf'
fi'des ad n untiàt/* QUæb o n i s æcerna m yitam, malis æter-
nampoenaip, ea a utnb rira te fi r mau i t , qua omnia, quæ a
’piiUe j piorriu n d ijp rèed ixifji mple dit. -Verùm nelprtgumt
prooemium huius libriiiumanus ftenlif^ue lenfus;exten.<
.dat,quem inures pa(ttqs& dimidiamdiftiibutum,iuuan-
teillofieuius nj,iinerefèquimur, diuina teilimonja col
Êta vntiique, coniundaque lupplebunt, ex qmnibüs.di-
miniÿfciipturiJ*quæ PrædiÊta, quiaié fînt Pîomiflîones
Ddi, vt occurrerint>j’per capiculadecerpendafqfcepimus :
Egnàntestrifaria tem poi a äb exord ia m u ndi j V/que in fi-
ne min di uer fisâp o pul isc on fi ftere, antelegem ,;fub legè j
.fubgiatia man^èfta, quæ qçcùlris figry sjgmper inierfuic.
QAÿ>riim tripafrita dimfiqhæcèfl: ; A pqnia^conditipué
priqii hominis vfque as IÜoylèn, ante legém eft. A Moy-
Teveuiiéx datàeftin nrontéSina/vIquein aduentum fiit-
tiarons doiUuif s v C h r r® t i,fiib lege eft. Ma^
n i fe ftar o au t c m eo i n car ne, cru ci fi xo, re fu rge n te, atque
. aTc^dq)teincæiün^vIquè1iUnc,&-infinem mUndicum
■ il|qàpf«jTbréui fpacid Anrichrifti f, remplis agitur gratiæ.
-Qwbus tribus tem^poribus moâefarionefuicrçatôriuftiGl
fim'iis Deusijfâiura*onii^que fua/ordinauit': vt non q-|
m nia fidei tanr uin credoraà cq m njitte rb t, ; fed pleraqué
intuendaoeulis'comniendàret. E quibus ilia, quæfutura
jlpêrabançur.ex hisquæVideban tur? crederen tur implen-
da. Singulis igitur prædiâis tempqribus,fingulâs parçés
Buiu^.libri , vtpromifimus, confignabimus quæ p rom it
mint, quæueChrifto &Ecclefiæfiguratè exhibita : quæ
Çreditaj reli&afîntintuenda futuris,capitula per ordinem
pofitademonftrabunt.
Promifiio: Ex libro Genefeoscreatura, eft in Adàtn, & in
R Euam : Chriftum \ & -Ec-
clifiam.
H , % tC A T v t V i .
INÇrincipffîfccitDeus C celtifn&ierhm, mâre, omniaqùê
eorum;irfcoelo fulgemia^grâdientià in terris, in aere
ïVolantia, natantiainaquis. Quibuspe'rfeôtisdixit Deus.
Faciamus hominem ad imaginent & fmihtudinem hafiram§, Eor,
flueformatoexlimoterroejinfuffiauïtinfaciefti eiiis'Jpiritum v if a*
& faillis eft homo in animamvutcntem. Et dixit Deus. Non eft bo-
nmnfolum hominem effe :EaciamUsWadimf>r'}umfimiieiükt(QnJid
tiarium. Etpaulopóft : lnmifitDeusfoporemihAdami‘& ob-
dormiuït. Eijutnpfit vnam deqóftis eius, & fomauit earn in militèrent:
& adduxit earn ad Adamt Vtvidentquideam vocaret. D'i-
xitque Adam:Hocmncoseséofiibusnieis i d?faro de carne med;
hac vocabt tur Virago, quoniam de vir ofuo fumptd efts^Propter hoc,
inquit, relinquet hdmo patrem &màtrem} .& adharébit vxor'%
fua, é r erunt duo in carne vna. Hpc itaq- fa<ftqm ■ efte, y t rem
gereret Sc figuram, Apoftplus Paulus teftis eft. Exporiens
quippe hune 1 beliminepiftolaad Epliefios, ait: Sdcrdmen- jiphtfjf
turn hoc magnum eft : 'egomtemdic&iM-^fft&&'in'ficc^fii Sà-
eramqntumigiBut naagnumquodproniiflumvfperairit A-
’dajn j fibi ,cóniünótatn vidit, quam credidit cqniugem.
Nobis pet fide m yitiorum fignauirfuturam ecclcfiam.-rna-
trem appellaui t om nium viuomra.-ea fcilicet caufa,qua ex
liter? AdædO'rmiéntis formata Eua , ex lâterè Çhriftiin
ccuce pendentis, fbrltiaudam, y t fkótumeft, præuidi t ec-
ic-fefiami qùæ y ere eft «iater omnium viiiPrumf' Hæceft
enimjlia mblier,qu^çufto.ditur^rfe>«^«r,^ tempora,& d i-
midtium temporisaconfpecluferpentis, vt in Apócalypfi deec-
clefia ^icicurt-
Pradi§to:ln mandato contempto duos fequi martest
C A f. V 'T II.
PRædixiï D^ù'si ÀdaÈ&i!mulieri euis morrem lecuturam,
ft veti ra tetjgillen r, dicens, Ex omni ligno Paradifi ede&,
delignoautenidighofceritu boni&mali nonedptis ex eo. Qua die
dittem ederitis, morte morimini. Præçcpcum aut.em fallehte.
diaboio contemnentes, yetitutn tétigerunr. Quod pee-'
càtumdUmvire^cufatpermulierem,rtiulierper ferpen- Gent^
tqm, mqrtem prædiôtam non tantum fibi ^quantum fuis
retiam pófterispropinarunr. Hanc enim expendit omne
firn ul genus humanum,aliam fignificans perpetuam mortem,
cuius experseri tom nis qui mandata Chrifti ferua-
uerit. EumyÂbquimo'nita falutaria Domini noftri Iefu
Chrifti temnenda duxeric, fine Vila dubitatione fulcipiet.
E'MiotlUVei.Patr.Pom^.Parsl.