m T
Prou 2Ô.
Num. 14-
*Secudutn
yo. interprètes;
5*
jj ji
2 2 S. P r offert,
rétro refpiciunr, Déi bénéficia eiufque mira fad a obliti,
depiecantes erga fe impleri promilfa Dei.Elîguntad eum
reuerti.eui iam renunciauerârfillum cai crediderant (per-
nentès,eiufque potentiam aboegantes.Hosincrepansdi-
citc Verteruittad me dorfumfuum,&non faciès fuas. Et Petrus
 poftol us, Alelitu illis er at non cognofeere viam falütis, quant
cognofcentesretro rejpieereà traditofibifaniïo mandato. Contin-
git illts res veft pràuerbiji Canif reuerfus ad vomitum,&fus Iota in
volutabro luti. lefus vei o fijuis Nabe, & Calep|i Iephons
qui terram inlpexerarit, fimul cumMoylè & Aaron fa-
cerdotibus proftrati ,aguncpietatisoflïcia,ab intentione
defperat^ voluntatis populum rèuoeant,dicentès : Nolite
metuere populum terra, quoniam deuoratio nobisfunt. Dtfceßit e-
rim*tempusab illis, Dominus auteni innobis eït nolite timere eos.
Quas omnia (Ubuerfibne îdolorum etiam populo retenant
Chriftiano, ne lint homines apoftatsàDeo,qui homines
metuunc > i quibus iam per Dei gratiam iiberati
lune.Quorum ponipam inanem defcribesHierémiasaitï
Inter estera,Ingreßi in Babj/loniam videbitisibi Deos aureos&
argenteos portan inhumer is. Ipfi autemlunt manuf$da&
inania,fed neqneprsftare,nequenôccrepo(Iunt » ideo
quod nihil fint : neergotimuer'ttiseos. Dominum auteni fan-
âificateiticordibusveßr.is>.-& ipßarit vobistimor, ficut Elàias
aie :Dedsrùonum alite m cultoribusHieremias feribens
ai t ; Ibifucruntgigantes nominatïfeientes prdïum. Nonhos el egtt
Domimis.nec viamfcientudedit eis.Et perierunt propter quod con-
(ilium non habuerunt.Èc'S oiom on ab' initio ait: Cumperirent
fuperbigigantes : Contra quorum fuperbiam hiimilis Chri-
fti populus vidor exurgit.Sed cum Hebrsuspopulus,in-
dignatus velièt lapidare preçantes pro fe, honor domini
apparuitin tabernaculo. Sicenim temper audacia raa-
lorum comprimitur præfentia diuinævirtutis. Cumque
exacerbantes le dominus perdere voluiflèt, mitis ille
prs omnibus Moytes , gratae interceffionis vérbaqus
proferret, inuenit : Audient, i n q u i t, Ægy p ti j , cum contriueris
hune populum, & dicent : Quoniam nonpotuit illos introducere in
terram quam iurauit illis, proßrauit illos in defer to. Et nunc exal-
tetur manusfua domineficut dixißi-.Ego fum Deus patiens & mul-
tummifericors&verax. Quibus precibus propitiatus Deus*
ira remperàuitiram luam, vt tarnen peccantes tequeretur
digna vindida. Nonipfos ihtratuos in requiem promiffe
terrae, teftificando prsdixit : excepto Iefu filio Naue, &
Ctfleph filio Iephonis,omnelquedefundiineremo.Filij
eorum obediences fufceperunchsreditateal, quamillia-
miterant contumaces* Sic npfter mediator lefus dominus,
rebellace ad uerfumfe eodem populo, & cu Herode
defuanece conferentejfpretis,atquein hac vitamomiis
etiam in anima ludasis ,filijs eorum fempiternam hæredi-
tatem dedit:quos pro eo i m pi us Herodes occidit.
Pradiftio : In virga Aarongerminante,confirmatiofacerdo-
tijchrtßidomini-
P r sd id io fad a& figurata.In libröNumero-
rum crédita & vifa.
, C A P V T X*
COntemprores prsceptorumluorum,officiumq; fa-
cerdotalevfurparevolentes Chore,Dathan & Abi-
ron,prælènsDetiudiciumdum puniret,condemnansin
I illis omnes haereticosf vtiatn fupra pofuimus ) lignum
fjuoddam indicit'Moyfi , quodà fe eledtum ebnfir-
met princfaem lacerdotum. Dixit dominus Moyfi : Sic
dicesfilijs ljrael, vt dent omnes principes iüorufnfinguli in tribus
virga#fuaf. Duodecim igitur virgas accip’iens Moyfes, &
virgam Aaron inter virgas illorum , p'ofuiteas coram
* domino , intulitquc in tabetnaculunt teftimonij.
Ec fadtum eft , ln craftinum mtroijt Moyfes, & Aa-
I ron in tabernaculum. Ec ecce germinauic virga Aaron
ex domo Leui & produSxit germen ,« florem germi-
nauit & nuces. Quo profêâo figno quiefum populum
| elle iiibet, âicens:Defirtdt mur mufatio eorum a me,& no tf morte
nturßc omnes. Hæreticipereunt contra Dominilacerdo-
Diprotniflionibtts,
*em legitimum mürmurantes. Quod v^ro florélcensvir-4
ga Aaron produ xit nuces, nollrum hæc Chciflum dpmi-
num indicant fa cerdotem.De quo dicit Efaias:Exiet virga
deradiceleffa,&fiosderadiceeiusafcendet. ,Irt nuceverp mun-
dum,EccielianK]ueinmundooftentîî,Cjuipièquæric)in-
tclligit.Ex duabus quippe partibus coniunâis, tanquam
intracamerarn coeli > 6c Ipatia terras velpt quatuor partes
orbis, intrinlecuscumpopùlis contin5tur.TeQ.ue quod-
damcorium habens in medio fui vc maria diftulàper
partes. Eccleiiæ quoque my fteria hxc in ea funt, duorum
veteris& noui tellamcntorum operta fecretis, quatuor
cornua cru cis,quibus orbis redimitur,& aquam bapcifmi
in medib fui habens,quâvirenslèmpcr fruâificans fioref-
cit. Huiuspomiarborcelfa petens,opacis ramisafperfa,
per tenues moliefque lurculos au t lingulas in vnitàte,auc
binas in duobus præceptis, aut cernas in trini tatis numéro
9 quatuorue connexas in quatuor Euangelijs gemma-
rumin modum producens , fui artificis pulchmudinem
operaque mira déclarât. Harüexpreflsjs fuccus ex tegmi-
ne , quædamin fe cindta albacolorâtacmedendigratia
exafperatisfaucibus adhibetur.Hçcvirentiumnemorum
fronde veftica tegmina,fouent æfluantes in requiem luo-
rumfcilicerfoliorum,cemperantque flatufuoxgrotantis
incendia* NecimmeritoHieremiæ Propheræ iubetdo-
minusbaculumlibinuceumfaccre debere,inquoomnis
ecclefiain mundo, & mundus in eaChriftifuftenretur !
auxilio,eiufqüe gracia fufleratur, quæ canic in Plàlmis, tk
dicit : Virga tua & baculus turn ipfameconfolata funt*
Eradi£tio:lnaneo ferpente,Chrifium dominum à morfu dia-
boli libérantem.
Prædiâio fada & figuràta.In Numerorum li-
bro crédita &vilà*
Efa. ir.
C A P V T X I .
SItiensrurfum in alia eremi parte populus , adueilus
Moylem & aduerfiisdbminum murmurauit. Ex Petra
qua,vt prius aderat,Moyfes produci poffe aquam dif-
fidir,is quitaliavelampliorafignaiam fecerat,ex hocof-
fenfamincurrens , quod non clarificaueritDeum coram
filijs Iliad,non ipfum introd udurum populum in terram
promilfionis,vindex lenrentia diuina confirmac.lbi Aaron
in Or monte defundus Eleazarum filium facerdo-
temq; dimifit. Moyfes pauliilum referuatur, cuius in locum
kfiis Naue filius tranlijt, qui populum in terram
promiflitmisinduxir. Redb huic nomini etiam terrena
hxreditas diftribuenda leruata eft.Q\joniarh,noneJfealiud
nomen fub cdo datum hominibuf, in quo nos oporteat faluari,
Apoftolicaeftlententiaprxfinitum, quasnoftrum ducem
Chriftum Iefum dominum oflendir * fuis hasreditatem
perpetuam leipfum diftribuentem, qui eum percipientes
dicuntiHmdtfdsmeaprailardettmihi Dum veroidim populus
pergit per certas gen tes,quas er d om in us ruandaue-
rat extif[>andas,quamm fcilicec exculpa idolol‘atrix,fup-
pletispectotis iam finis aduenerac , fatigatus itinere ad-
uerfum dominum murmurans ferpencum morlibus ve-
xatus in eremoeft, pcenitcnfque Moylem fupplicempro
ledomino fieri precibus exorat. Verum ille lemper pius
& mifericors Deus, quiparcibus iudicans dat locum pce1-
nitentiae,remedium exalcati (erpentisin li^no cotr^nor-
tiferos ferpentum morfus dedit- Iubccur enim Moy fesx-
neumformare ferpentem, eumquealtolignoconfixum
populo p'raecipere, vt li quis fe vulneratum cuiuslibec fer-
pentis morfu ientiret,ftacim ?neum relpiceret lerpentem,
cuius afpeducontinuofimaretur. Hie etiamfic ille illudi-
tur ferpens diabolus, de quo per Dauid dicitur i Drdcoriem
quernfinxifti adilludendumei. Dutrienim in huius viraefere-
rao diueriis ex vicijs,iam confecratisin baptifmo taquam
in mart rubro,peftiferos morlusinfixerit diabolus, ftatim
exalcaxum in ligno crucis Iefum dominum relpiciat,id eft,j
acpslefti medicononrecedat, vtomnisqui viderit Sccredi-
derit irfeum ( ficut ipfe in Euangelio d ic it) nonpereat, fed ha-
beat vitam aternam*.
Vftsl? 21.
Num. i*.
Exo.17-
G
A â .+ .
Phitip. 2
H
Sap. u..
Pfal. loj.
E t proedicîimibus Dei, P ar s II.
i Pfal. 208.
k Pßl.61.
Num. 2-f.
& 2$.
Apoc. i .
c
lp^W.31.
Promißio: In eis,quipro Cfrrfio Parentes contempfe-
rint venire benedictionemi. L
Promiffio fada & figurata.In numeris crédita
&t vifa.
C A P V T X I I .
B
j Deus A.
Matth. 4.
quortim ex ciilru peccatorum ponderibus grauatTiTj ima ^
mergevétur: eofquedimirtiaDeo,fiipfi dimilcrint Dcû. I
Quibus didis omnes tribus myltica benédidione conii- \DeUt' 53‘
gnahsjlefu filio Naue tradita g^bernanda plèbe, ipfe iam •
proueduS ætate, ad Dominum ex hac vitamigrauir. Có- Ineut. ji.
mendauit quoque nofter mediatorlefus Dominus fidem \Deut.\i
àcpacemfaam difeipulis fu'isfranfiensdehocnumdoad |
) patrem, eôfqne,vcIoahnes.Euangelirtadicit, vfqucin !
Bt j ' j'fincm diligens,erudiir. Illud quoque Propheiicum, fu- 1 48'13* EnedidumàDeo populum, Balaacrèx Moab con- 1 curum difeentibus per fuum Paulum, Apoitohim man- f icl'zo'
duçens Balaam Prophetarh ex^gentibps i| licet vniiis dq.ns, ^uod poll eins obitum introirenc grants lupi non 1
veri D eivateni) vtmalediceretinuitauit : quem maledi- parcentesgregi, & e x ipfis difeipulis exurgerenrplèudo-
dum exiftimabat le facile fuperatururn. Sed Propheta à prophets loquentes peruerfa. De quibus in epiftola liia
domiqo requirit.vtrum pergacan manear.Prohibeturq; dicit’ : Videte canes, videte malosoperariosvidete concifionem. )
à domino ne veniat,acregi mandat fibimetinterdidum. -j Commendanfque Deo & verbo gratis, eiusylccrius non Matt 2+>
Alijs nuntijs Rex ampliora munera promictens, Prophe- 1 viftiros faciem lüam Paulus affirmât, eofque domino Ie- MaM kk:
tarn hortatur ytveniat. Rurfumilleabeoquiiamprohi- futradiditgubernandos, quieftcumfuisvlqjinconfumi I
buerat cordeperuerlo-qusrit tentansiVtrum locus flare-i mationem feculi.
tureuhdi.Huicredèrèmnat fcriptura : Nontentabis domi- j
Promißwln left Naue,Iefu Dominifiguram oßendit:terre-
nam expugnantem ciuttatem.
numDeum tuum. Daturigicur iam mente faticio pergendi
poteftasjita vtfiquid'dominusin os eius dediflet,hoc ipfe
proferret. Dum vaditauaritis lu s iam corflecaptiuus,
obuiuseiangelusjiumentoiplius quo vehebatutlepotius
manifeflare voluit,quam illi : quia homo cum in honoreeffet,
non intellexit,comparatif eïl iurtientis infenfatis, & non fimtlts,
fed peiotfaftus efl illis.Subiugale enim ( vt Petrus Apofto-
Promilfio fada & figurata/
C A P V T X IV .
lus dicit in epiflolalûaj humanavoce rejpondensvetutt Pro- ! TEfusNàuefilitis, iubenteDeo manuMôyfi eonlècra-
pheudementiam.TunccoramregècondndusilleProphe-: I tus,duxeffeduseftpopuli.Nequeenim,quodlæpedi-
ta,dum cogitât malediccre,bënedixir:IIlorum d^putatus ; cendum,decebat Dei populum in terram promilfionis a-
ex numero,quos-Propheta Dauid defignat,dicens : Male- J lium introducere, nili ilium qui & nominis, & rei lâcra-
dicentiïli, &tuhenedices.Etalibi ; Qrefuo bencdïcebant. Hoc mentalàlutcmqueportaren His exploratofès duosin
enfin exituspofteriordocuit. Supjjletàm enim benedi-! Hiericomictit, qusprimain ciuitatibuspromilïsterræ '
dionem propheticam , qua etiam per talemaduentum elle videbatur. Mifit&nofterlefusDominusexploratovnicifilij
fui ex ill o populo Deusgêhtibus promittebat.
Q^io vaticinio adus dixit inter estera : Orieturfleüaexla-
cob ,& exurgethomo exlfraél, & confringetomnia régna terra.
Q u s de Chrifto domino d id a , Euâgelia,diuina acteltanres
duos qui fui primi aducntnsterramprædicandocon-
cuterent,ZachanamfcilicetlàCerdotem, eiulque filium
Ioannem.De quoidèm pater làcerdolque eidem fio filio
dicit: Tupuer Propheta Altißimi vocaberis, praibis enim ante fa- Luci.
tur.Is igicur qui maledicere voluit, confilium nequilfimi I dem Domini,praparareviasem.Item de iplo loanne angel9;
lerpehtisexquifitum régi dédit,Speciolas qualquefoemi- Pracedet ,inqait, ante eum in ßiritu & virtute Helia. Explora-
___ ____ -___C____________ C___ C .______ :___ __ _______i i --------- ---:li:___ nas,quarum formaornatufqueferrum virtütemque mol- :____.-rt V it . F r
lirer,eledasflfüo populo àd concira,ridani libidinem He-
qrâico populo dimittendas : Harum ex concupifcentia
perfua/i,facrificancesidolisaclacrificatavefcentcs,offen-
foDeo , totém penè Ifrael in mortem duxere captiuum.
Diuina quippe manupereulfi , dum plurima multitude
caderetin delèrto, torapenelynagogaperillêt, nifi Phy-
nees fa,cerdos,adulteros mente & corpore ferro transfo-
diens,iram Dei hoefado placaflèt. Admoneturloannes
Apoftolusin Apocalypli fferibere angelo, id eft, re d o ri Ec-
clefu Pergami, quod in plebeeiuselïênt tenentes docinnam
Balaam, qui docebatEalaac mitterefcandalum fub oculisfiltorum
jfrael,ederedefacrificio,&fornicari: Elle eciaro nunc tales o-
ftendensyquos aut vindex ira eonlumic, aut obiurgacos
fub poenitentiaiiidulta gracia libérât lacerdotis. i ^ .
Pradictio-.ln Moyfi tranfeunte, ufumßgnaße Donft-
num reclorem. 0
Pisdidio fäda & figurata. In Deutefonomio
' leredita & vila.
C A P V T X I I I . J
MOyfes vicinum ledum cognolceret fepultufs, populo
omnemxecapitulans legem, benedidionib.
mafédidionib,ufque arque terribili illo Deiiteropomij
.çantico totamlÿnagogam aftfinxic,teftem inducenscce-
luin ^ terram, nihilfè ex mandatis dominieelafle,omni-
quevigilicuraegifle, nequidexifterec, quodlsderetpopulum
monetquedprsceptisdomini non difeedenflum,
neque ab eo in aliquo declin,andum:metuendumqueefle
profperjis,,ne fequàncuraduerlà.Addit quoque propheti-
,co (piritu cisfutura defignans, poll fuum obit um relido
verpDcopoftgentium e.os vana & noxia concurfuros:
tores terrsilliusexccpitRahabmeretrix,quç eosabfeon- |
dens,,, à luis perfequentibusliberauit. Ec quos dominus :
Ielusmifit fufcepicanimafornicaria , qu s nominis Iefu j ^
expedanslàliitçmàproftitutioneidololaais, percocci-
num lignum eiüs facri fanguinis liberaca eft. Has animas Gth.3
exhaefornicatione vehementer etiam Thamar illanu-
rus Iuds fii luisgeminis ljgiiat?dum minor éius filius h;a-
num prior ex vtero coepit mittere>& aceepro ligno cocci-
nopofterior natus eft : Gentium in fe populum oftentâs,
qui vagus, dum pilot mattum milifletin lacrisidolonfm,
pofterior ad Chriftum per lignum eius lànguinis baprif-
mo renatus aduenir.Sub lino illaRahab explorarores ab-
fcöflit.Sub lind & noftri Iefu Domini-expioratoresfuifle 1
abfconfoSjEfaias Propheta tc(iatm,dicens:Arundmequaf- InterPr,m
fatum noncomminuet,&linumfumigansnonextinguct: Gctem
ipfam Iudsam lignans, qu s vt linum f umigans in lacrih-
cijs,omnem.v(que ad Chriftum tedam celauit prophe- i
tiam, ipfofque prscurforesnoftri Ghriftilefu. A quo non L
extindanunc vfque lëruatur : vt qu s in eà adhuo reda la- /
tent futura,in temporereuelentur. Metuenimiefuducis
fuos ternros ciues muhet ilia explorannbus piodidit, vt
etiam illud nnpleretur, quod denoftto Iefu domino di- ■ HÎ
dum eft ; A facie tuagehtes turbabuntur, cumfeceris mirabiha. Pfd-'H-
Reuerfiexploratotesad Ielum,cum omniaqusegeranc,
retuliflent jiuflu diuino duodecim tribuum Iftael iube^i
caftra moneri, fimulque omnes cran fire Iordanemarca
prsèunte ; qus iam figura,vedidum eft, noftrilefu ducis
Sacramcnta poryaret, H sc aum in medio fluminis mora-
recur, diiiifasinparte^niferiorvndadamirec, iuperiotq; I
immotafabfiftereQlblûliçcumipfealueusprçbuittranC- , ^
euntibus. Scatimque prscepco domini duodecim lapides
a fingulis tribubus dc medio flu minis lefus iulfic
auferri : quibus,in.faciato numéro duodecim Apofto-
li noftri Iefu lign^rcntur. Tranleunte autem populo,; i
famulatu,quern vndaDeiiuiruprsbuerat,fuppleto,i;ur- 1
fum recurrés in fefc fluuius lstos per fe reddidit träfe ut es.- I