Rem igij Épifeopi Rhentenfis,
16.
u.
pSó
ïikk&praputio carnhveftra, deliïtà, '8#pr£putium pro
vno> ideft, procarrfalibu$nccçatfè, jyclaeh&aadtraftl-
grtftiontm natuiajislegis vel feriptæ &pr^pucia ad tiahf-
grelfionem poft pçtfçatâ pcraÊfca donans, ideft » iivduk
gens, idem, qaodaduerfmmeratchirographumdecreti,quoi
erat contramin notât- Ch i rbgtaphum dicitui' manus fçd- i
ptio. Nam chita manus , gçaplua fcripjïura. Decfletum
autem \$cat4 'gem, Sc ftatiupm , qupd Deus ptjecepit
Ada;, ditens»;fvoMJm ligno paradift co mede, óeca’teravl-
que,Wiorwmariens. Peccatum etgo, quod primus patfins
nofter commijit, in quo ömnès pcccauimus, mortalel-
que eftedi fumus. Appellat modo Cftirographum de-
cretHquiam memoriaomnipotentis Dei Öft Icriptum vf*
qucclum filiusDei vcniret, qüiilluddeleret, vnde.dici-
tiu iD co iaP fa lm is, nonne hoc condita funt apud me & ft-
pnataïntU&Mk'mek ? Pcrmanumcnim intelligirutope-
ràcfo, 5c quando extend it manum , vt contingeret li-
gnurn vetitum, qiiafi cunctcripfitChirographu nPdecre-
ti.ideft,manusfcriptionem, quod connuDei decrctum
ageret, quod Chi vographumaduerius nos erat, quiao-
mnes trahebat ad mortem, & nemo poterat iuftificari,
quoad vfqiie. per Dominimvdcierum eftquomoiloer-
go deleuic illud, innocenter, & line peccatfr,-yiuen-
do irfmundo, vcl in cnice hypoccntetmoriei#pro | | | |
cacoribus^/iw^aerubaudiÇhirogFaphumvetpeccàtum
tuhtde metM,a$gens ilijtd c È fi, q itiSa fi eu t ^lximus i tufic j
crucifixi'tilludf ideft, occiditin (cmeripib, quando fine
peccato vjxit | Vel quando ipnpcens prSo peCcatoribus
mortuus èftialia traoflatiojhabet exptiians fecarnc exem-
yhuitprincipattti&potejlateh Ex'poliauitfç carne moricn-
doin cru ce,' 3c cxemplauic, id clt, cxemplum dedidnno-
ccntcrviucddo, q u o m odo tciUm p h e m iis de principatibus,
acpoteftati.bus te.nebrai'um& ipfum rulitdc medio,
fubaudi noftrum, quia lathis mediator noftcr , abftulit
pectata, quîcquafi iii-mcdiqerant, quando nos Icpara-
bauBaDeo, expolianSpîincipatus, id eft,d^niorium po-
teftacesexpoliauic aqimabits hominum mÓEtubriim ^Sc 1
poteftatem de hoc mundoaulerendo, 8cporeftates.ovj-.
dw.vjtyideft, fuperauitcum fijiticia palam triumph ans iUos in
J?«ef^/ö,qu!aapertevixj.tinnocenter 5c palam eft cruci-
fixus,-triumphans, deuinoens, fuperansinfcmetipfoajf-
dem modisquibus diximus. -îXemir vos ergo tudicet, id eft,
nullius iudibium attendatis in haenarte ,.vt abftineatis
abhis,quxDeusmund:auit,Jjp>j<jK0ff!Wfr<<r inos,coinquinat
hominem, in cibo aut potu, ant- in parte.dietfcfti > dicentes
alioselîèdicsieftos ,^ alios cofrimuhes, quiaChriftiani
ftmperieftiuos dies ducuotj&fe^bata obferuant, quief-;
cendód vitijs,& tranfeundo^de vitijyad virtdte^ M
funtvmbrafutHrorum, fubaudi omniâfuperius didta doei-,
b©i& potu, quæinlege hâbenmr.vinbra font illarum return
, quæin Chrifto, & in Ecclefia compléta funt,
complentjir. Corpus autem Chrifi, id eft, verims, & corpus',
illarum vmb/arum Ghriftus eft Sc Bcclefîa t erant enirn
Iudîeiquivolebantftmul obferuareiSclegem | | p Euanr
o-elium^: ipfi fuadefeant Colo (Ten ft bus Umi liaage.reih oc
cftin circumodione^ imccfebratibpe feftitiitaçiim lega-
lîtim ? dicebant enim V eftis biapti^ti, K debetis cir-
cêfmeidijCÓmhinnicaftis ram.cprpon'ólÏangflini Domini,
debetis ràcrifiçialégàiiaofFecrè ^orftedéredebetis, quæ
l®cptæcipit,&ab ftinere ab his-i quae orqhibët, ^ ft ceçi^
de ri mu s iiïpo turn, non debemus bibere : led vtab il lis
honleducerentur.fcribeb<iteis Apoftolus talia , qiiiain
Domiruaduerttu omnia munda$a, Sficçftàuit lex'in my-
fteriis.Kmo vosfeducatjâe{k>fe%to^fiàç»volws^h^ài
VQsjnhuntilitate fenlusdecipere, humilfs diciturj quafi
humoaecIiùis,volens decijere vosin humilitate ,,id.eft,
hqmili lenfu,& huroili d oârin â, quævtilitateninonha-
bcc,Ticu teftindifferentiacib.orum,6c obier uatiöne,C?' re-
ligone Angeleïumjà eft,in cultura Angelorum.Ëfant Phi-
iolbpbàgentiam,&aîrquiItrd^orum,quidicebarit^ficut
iont quatuor élémentaire lunt quatuor Ângeli, qui.præ-
luntûngulis elementiè.Hiergodicebantadillos,qui cre-*
didèrànt ,volentesapparere religioifî,qui ex quatuor ele-
mehtisconftatisjdebeé^AngélisiljK^ quiipraeluntele-
ImentisEuhuràmaliquam, & facrifàcia^dfFerre. Sed quia
nihil erac,quod dicebanc,fubiunxitApoftoliis,ql«(« non vi"
difi&bWdi "äotciiSyambul0 pfittßr4 inflattts fenfu cärnisßu>
idbfl:, de ftioecfore &, meftdacio atnbulaAs^ihflatus,et
hocehim quod v^debatur aliquid fcire’,i*,Cqp'prbiebatin
niente,pra;iorensMlniilitatem invqltu ,vellicut alia e ditto
haber,qu£e nqn viaic iiiculcans^id e ft, rcplicahs frü^
ftrav, licel enint illam religionem fttllam ^idiflentd qui-1
maidam celebrari, tarnen ipfos Angelos non vide-f
rilnt, neque ea qit£e dööebanr. Et non tenens caput, id
eft v non adhserens capiti Ghrifto , q.m eft caput o-
mnium ian ftorum, ex quo lubaudi capite Chriftoronow
corpusfubminißratum , id eft, inultitudö Angelbrum-, lan-
(5toriim,& multitude fidelium hoitiinum, augmencatur
&iCQnfttuitur^r»f.vw. ideft , copulationes St conriexio-
nes & perconiundioncsertfeit , qua;feireaugeturitiau-
gmentum Dei.ficut ergo corpus cqftruitu|;ex mültis tnem-
brjs, multifque compaginatioiffbus, ita ex multis genti-
bus.midtilqiie prouineijs.ac multis ge.necibus hQminum
augtnentatur, & crefcit, quando qubtidie numerus ||fte!
bum crefcit.Simortuießk cum cftrißo,fubaudi tempore bapti{
inatis,Ä&e/fwrnfM%<««f'»uu;rfi,id??ft,en:oi'ibuSipot'npir-
qiic^quidatihKctamjiuim i’/K?wf«iftibaudi mundo, inmundo
deienutk1} t d e ftidi r d i (etc t i op e; mfa ci t is in ter ci b os ? Ali-
terfi mortui eftis.ab cl'emcntis hums mundi, elempnta
mundi lunt onihiaeorp oral ia, & Vilibilia acquetrandfo-
ria,quando vcro geiatilesDeumignoraueriint ,; clemen-
ti^mundi leruierunt,quia ea adorabaiit, Sc illis viuebaftt,
vehientesautemfldfidem., mortui runtelcmeritis huius
mb ndi,id eft.erroribus, & fuperlti cion,ibus,liuevanis cub
IturiSiabrenuntiahtesdiabblQjv&oiTinibuspompiseihs,
omnibulque operibus eins. PolTumus äinein.& elemen-
tamundiintelligcre legem, qna’ pi^ecipiebat dileretior
nem facercihterpGqivs,&pecus,&cib6salios. Se.dpoftr
quaitxDbrainusdi^ir, rionquodmtratitios,c0'mqumathomi-
nem , ftatimomuisiljadifcretib ee:£(aint. Vnde dicitA-
poftolus tam Iad«is,quamgentibus? Si inqult mqrtbi e-
ftis cumChrifto ab elcmentis,id ^ft,erroribvus pompil'que
atque vanis religtonibus tempore Baptifinatis , quid ad-
huc diferetionem fackis cibörum,cümPeus omnia mim-
daeftb drxe4tv'NiJ 4'etigerftk , iteque gttßaueritu e • neque
contreäaueritis, necvoxillorum qrii. dicebaij.t,hc.teti-
getitis , neque cbfttredaueritis mbrtijum , h&qu^l'cai-
bellum,vbiledit,miiHermenftruata,quiaihimundicrrtis:
nequeguftaueritiscaiibem fuillam, autleporinarii, qui^
iminundaeftj^cattemtalia. j!^rföw»/4^rubäudi»,fine qn*
lexconcedit,leu^^aquibu&pfohibctiJ?/OT/« interitum ipfov-\
fa-, id eft, ipla confuetudinbpdendi in interitum vadunt,
5c jnftercus rediguntui- oitmia, ftatim vtComeftafii^rfnt.
Quafunt qu'tdem rationem habentia fapietiiu, fubau dimunda-
rie&ifecundum pracepta &cloctr'n!.is hombium,\d e ft,lecundiim
tra#tione^ljcribaruni, St Pharifteorum, & recundum il-
[loSquica u la i n firmfta tis apl u n t ea ccmede re , affi cente^
nplocomcdetp carhemluis,quiaMelaneholicusiu:nijneA
que ahguili’amifed^fta laDipntxa n on,e fti^p tin dum D cU m,
quianonperttuefadreligi(|ne!iq^? mfiiperßitiefte&. hifnüli*
f4fe/uba^diquaimudtia‘rarinfttp.erftirione,idGft,iitya-
na reljgtone^ß^fune^ub tiipore,hoc eftbuinifuperftri:ip>
fubaudi fenfusjfuperftuUsenini timbreft, 5c vana religio
a|qde humibs lenlu^qa noUexromcdere j&di^reiipinür
da,qliaDcuslandificauit,ni(icanfaabftinenti.'e aliquis
ab his fe'ob^ruct, fic-ut $c a vinq^ qua fu nt etiam non ad
parcenduikcorporiM eft,nonyad^conleiuandSm^^^t|it^m'
eo rporis, quia dum n«hvulteacöirfedercqu£ehäbet,&
appetitquje non habet ,dicensnolöcomedei:ehoc, quia
immundum eft, ft haberem carne.rn aiietinam, illam co-
f mederem,infirmatur,6cdebilitatur.qui elcistalibusde
bet fuftentari.Qu^funtetiam noninbonorealiquo,fcdad fa-
turitatemcarnii,idek, nullum hpriorem maiorem
prxftatarieseorpori,qaainlepuspra:ftarct/ «
li eum comederet iantummq^
vtventefre^leä-
• SÜ 1 :;l'>tur. P
m m
Èxplanatio in Bpifte ad Cçlçjfenjes Cap. 1U ._
C A P V T III.
1 ■ ■
4 *
Sth-tk
B? i
W
6.
In mbribus eosinformat, ivvexhço vereL'Uapminëcuin
non eflldiftift<^îq ftationisauf Cönditipnis,aftunaanr-
’’ q n evittu tes ac v afi j sria pdi s p e urn lauden t, cun d a ad
, ipfumreferentes. Docet'çjemde qaomodo le habere
iph. 4.e.*3
Htb.ti a. i
i
IO/ ’J
let
. é*4- Uv'l 'Upb.6.bJ
14 , -%
14 ;%
W m
dcbcant.vxores i§ mariti, ftbj ,& patres ,^ :r^ ,a c Do-
:M | | • ,
IGitur , f i e 0nßrrexißis cum Chriflo qUafurfum funtquarite,
non qu&fttper tm a m ^ - M ortiueiumeßis, ■ .& viuivïfira eß-ab-
fcondttd-çum Cbrlßonn p e o . t Gum Chrißus flp a ru e r itjn ta fa -
i_________ i
rbraveftraiidelltihalpsvfu&ahembtotumj^malam eqn- i
fuecu di n empeccand ipejr^fïin^ç nt e eft,qdoflelKci*,
tut oftendensneque niavc! pit yt morul',ccmus glati io
matcriaii'cqrpusjV>ftrpm, 5cinaci;nbraholtpa, £un>deft-]
ftimus peccaco, 5f quot peccaia iii nobis momficamus, j
’ d|siéÂoc
qUamdi^tWjn h 0 cm u n dpffpihicaMtyem Jjtfor ni cari eft
cumpuellbiUiblçi^^ a u t e n ® ^ e n t c ^ i |t |b q u i d ^
aâliltéfarë vet'PîalccriusfhpltlmyiôlarCjideftppüm vxô*
ix e alte«tts',aut cjim Dep iac^t'^quatpei vxor,cft^,Ä/h
jww,pmpis;jneQiit%cóitt appeilatur • ipncßptfcerk
nam tnalanr.ïàeo dicic co n eu pi (cc n t jam malarn ^ cjuiaeft
ÔC.coneu pifeontia b o n a d e qiui dicitur : .£•Uiconaipifce;i:
\ fapienïwnfeyuAmandata , Sc ,citfiby-ßßol^t & eßecumtfori-
-,conoupifeenriavetomalaeicappeteremala, 5c auaßra,
tunc&vosappanbtfk cüniïpfi ißglom.f*'Mbmfihife erp a“ a^ î a
[ lö.qui omnipotentisDei cultiuam, &l'eligl°nem,quæ
n u a n/’ t ï i t t t ä i S rndacmuni fm um : f pcftirquiviyitir* Dpei. h'fuf î jphttrrffiillitohstwi n-- , 1
mdülitatis ; +inqütlus & vosAmbuijßif aüquando | tumviue-
rctii in idii. t * N uni ta um depontte & y °*ownM | È jêmW m ?
gnaimmmnlMm, | H f M ) , mtpimfemoitmïlew Vc-
ftro.'ï Xôlïtemmimm.mm .expolumivÿ A i n ko0 iu p
cumaSiibinfaii.^&ßnduenptsntitain.eum fiirenitiftmm
efiGmtilis,ér iudtùs, i'Änrniijio i &
du.bcmwtaimJiumilit-itMi.müdcfiMtn, pttUnium s f /«?-
portmminnictm, & donantuvôbifmeùppi, [ujuuaducrfyili-
qmm b.iktquerdàm : f im é Dominai dbtuuit yyliit, m m
vos. f Super oniiiia autem hçc, thantatm babett . qaodefi vin-
calampirfiüion» ,'t chriftifxaltitm iirdibmye^ris.m
jlthabiutinvobaàbundanter. tnomnifitpietina.docentcs, & ‘
20 'I
•Eph-6.a.
i i i . :
^Ep.6 a.t
rit.z.c.ç.
i.Pe.z.c.ji
wm
m
M ü
loan-i^.j.
ilbfobconueriit,5 clihgiilarë npmen^vtDeusvocetur,
quantunain Ce c ft illi aulert, 5: dæmonibus impenditiica
5cillcfcruit diabolo, qui dona omnipptentispei com-
munia,qua; omn i bu s h p iqi nib u s. ep jii tn u n i. te r- data lu nx,
jn>p ropri ds ftbl v lus v fu rpaç. ’ R-C d é e titèm auai'itiaidp-
},Slatriæcplbp àrat ntj qui a du m mctaliis auri * Sc argen-
ti , de quibuslimulacra iîunr,homincsimmoderace ter-
uiunc, aurum pro Deo veneran cur, quia ferai iun c diui-
riarùm. velrertio mpdô.auariciam idololatriâ; coippata-
uit,ycnihil ilia fceleftjùs defnbï|ftrârec -, radîx.enim màfugMndam^*
PMMeriq.tfi^cipbra/; id éft,|propterîjbïdi-.
ncm,5c auarftfam,,ca:tefaque ftiperiiïs 4 i^ta . v p t^ ir a J )^
duper iboisbquj'pe rie tun t in diiuliip^§c ihSodoma,âi!il-?
que Giuit^cibus,^ fuperjilios ïncredùl iiatis, ide ft,lu p er il la
temçordishabcpnes,nz:7^1'«5liib:audipeccaiis,ô-:w^Kjphil.
1.2}.
s s n e ^ j Ê i ^ S Ê i a b A i i 0 Ê ) à £ a ) Æ » i m k i Ê i ^ a m E s u  m 3 ^ i 0 Ê s b é k i ï S ^ ^ Ê k Ê m e f
bmààgraùaUptametin tèrdibiuyefirùDeo:^ %. Omneqaod- \ 8céffetismormiDço,SednunciatoHonambuIansina-
cunquefacitis ïn verbomt in opéré, omnia m nomme Domini le- ; tis,nuncautem deponite vos omnïa , 1ubaudi luperius ditca,
f i l Chrifii, ^ratkKagentes D eo& V a tn p c r ipfmn. f * Muheres i y el ea quæ fequüntur, iratn , quia m a r d i mjünam Deinon
operdftunindignatipnem,ideftin9^fteindigq|riminQ|ribus,
per lilfeprehéndii^mî avilis-: maltïiynt ,'malifiabftiqm v0-
! 0n in i(t:h o cm m fla é itum e fttn p om r ib .f* fa tr e sn o lïte a d in - j lunta$ibU$hémiam*idçf!t,derilîbneminDeumScproxi-
dmiaùonem prouocarefiliosvcjiros, vtnon puJiUo aninio fiant. J -mufti*, turpem fermonem, ideft, otiolmn verpum vei iocu-
' h f i i ü t ^ e d ^ ' ^ o m ï a dominis carnalibns, non adoculu'm • h ïéd e o r ev e ftr o l u b ^ ^ ^ p o n i ^ 'N ^ ^ w r t « ^ « « ? } ^
- a p ffehtesfi^-hiMtinibus,plaimwfedinfimplicitate cor dis , t ï - , mne mendacium i diabolo eft^quia-^lemencux eft , 5 c
mentes Deum. t Qiwdciinquefacïüs, exanimo operamini, f i a i t ; Pater eius,ideoque fi] i jvericacis veritatém debentloqm
Domino,& non liommibits ; t feientes quoi a Domino dccïpietis cum proximis ,expoliantesvosvew-em hominem. ^Vecerem
'ffäibußmemhmdttatk. Domino Chrfiôftruite.fÇqut enim
muriamfàcifsecïpiet td quodmquegeßit:&M,n efi perfohamm
ebrifto, id'eft&de morteadyi- -
X carate mporebaptiihaatis^ ficut iant iqpradidu^a eft j
qufifurfumfuntqturite, id eft,gaudia patriae cb^eftis. ^ J b i J
Chrijlm eftindextraDeifedens. GhriftusTurfum eft habifans
in plenitudinepatern« maieftatis, & ybi eft,illuc ^et>e-
•mus anhelarcnc«,5cq«'rf!/«r/«OTf«»r/#ife, ideft, pc|pen-
dite,8c intelbgiteScin hisanimum pohite.nburnms qua
fuper terrain Sxlxxx. uinCuon^fmortuientmefik:^mori^f^- j
^uspeecatoifefem-p.'(ke;bagd^ansjfeutpaulafu^^;d-;'
ftp in Deo.yita enim noftta 8c beatitudoChriftus eftificut
ipfe diiitd7^ ^ ^ d 4^fer” 4’vfc^ tt0/ ^ ,ir te^quemmtfijlilpfunt
Gi?ri/«wr.Ideqquevbieftille,ibieftvita,8c beatjtudo
noftra'abfcondita. nonv.tnobisdfenegetur, veloccul-
tetur, fed yt potius conferuetur nobis adfalutem. Cum
Chriftusapparuerit vita vejihiifi&>audi in iudicio gloriofus *
■ 5cfulgidi licuripleptpmifix.-
‘ Mortificqte ergoimml>0 v $ raM eft,malum vfiit^membtorum.
InEpilVolaadporinthiosmui'titudinerr|)eccatbrurn
ap|ellat A^oftblus cp rp u s^ en s ita^s| dejtruafur
corpi'speccatt , licuc eniinnaulca membra iaciunt vnnna
’ corgusyita mulra peceata faciunt
„ J ftimiriam; 5g hlctfte eft fenfus, rnoraficate ’mem-
~ ^lioth.PatrhTom^.Pars^: < _
Ebminem-ajjpellat me veteris hominis cpnuérlationem,
8cy ita rq, quæ eft co nuecfa tioy^rer is honfiniSjiilfidebta-s,,
inobedientia,concupilcendamala,rapina,adulterium,
homicidinm^ cætera taliaqüoufque ergo inbaptifma-
te regenerationis renoueturdemper i n veciiftate ent,qûi
origmalibus 5c. adualibus peccatis tenecur obnoxius,
feddebetb aptizari ,-5c indüere noaum hontinem,id, eft,-
rióuam mentem,5c nouiho.minisconuerlauonem.Qiue
eft cppfterfötiönQUi hbïrfinis omnia
b o nÄ fß lub,gc., {fit. ne.gutarèmâs quod hominem ex-
tetiqrem præciperetrenouaji ad aliçuius rei fiinilitudi-
qern |^lubiunxiï|0«îM h ^ r^ gm præcipiomquit ifàôuâ--
ù,qu';renoHaticf'riidgnitionemDeifec'andumiviagincmeii(st.£jHi
credäitiüm,ft1 qftihonaiqeni intcriôrcm,quae.eft anima, 8c
mens, quæ ad imagineraDei faâa eft,lancca,iufta,rationalisée
immbrtaiVs: h oiaao autem exterior,- id eft i<or-^
pus,noiîë ft ad- ifiiâgiri era Dei fablum, qui a Dèqs fpi rirus
eâ.Duæautem cenöuadqnes"fiint,vna'éftmpnaentanea,
quse fitbrbaptiinaate,afteraquç fitquptidie,quando nèr
ftudiumlëgendiScriptur-alfaçras^èa^ deDeoînrcl-
. ligereüEpiæ anteafignoTâbai?i exqftoqubtidie men^reA)-
uatur. poceftetiam terriarenouatiopoftlàpluniperçce-
mitentiam intelli^ iw agnttiomm , ideft S ad eogniti pnem
fecundum imagtnemeius,qui énauïteum, qu^a hpmo adinaa-
ginenî Deï£a&u$p&,foinôveftgentïli£& luàaut, v bj,ij eft,
•in inentfe hchhitfis ,%l>ie^imàgç®'e* » noqpraeiudicat
apud Deum fex us,vei conditio,au r genus,vcî prouincia,
id e tt, gülla di ftan tia eft ho minu m apud Deum, quia in