Â
kibr.in
1 fa i.66.
B
l.Cot.f.
U4tth.$.
i.Ctcr.j.
i.Cor.6.
i.Cor 6.
D
Marc.6. 0
468 BaJiltj Seleuc.
attend funt,per£atilèinimprobitatémdcuolüüritur,etfi
re&a fide præditi.Sednos hæc refugiamus : quandoabf-
què vit* probitate G hriftùm videre nô eft. P<tccw/,inquir,
fe'quàmini, & fanélimoniamjîne qua nemo videbitDeum. San -
«ftimoniam Cafti tatemappellat , euius præfidio propria
quifqüe fit contenais vxore,nec ad alteraminciinct:nam
qui latiùs cupiditarem prorulerit, euniimpoflïbile eft fa-
lucem confequi;fed perditiflimus fit oportet, quantum-
cunquc multa edideritantè fàcinora.Namvcregnumcç-
lorumfcortat6rineat,haud fieri poteft : etfinon tamille
fcortator,quam moechus. V t enim quæ viro alligataeft,fi
cum alteroconcubuerit,moechatur:iîc qui cum vxore de-
uin£tus^ft,'fi alteram habeat, moechatuseft: cuiulmodi
regtti coeleftis hæreditatem non cernet, fed in gehennam
incidét.De ifto généré hominum Deus adferit : Vermis eo-
rumnonmorietur, & igniseorutn non exftinguetur. Nam qui
poftquam ccpit vxorem,quî fc foletur, ôc contumeliolus
eft in alteram,nulla huic vemaimpetrabilis eft.Mera fto-
liditas.' Nam fi cum ieiunij ,au t orationis tempus eft,multi
à propria vxore le abftin en t : qui non hac contentus alteram
fuperinducit,quantum maliaccumulatîEt fi ei,qui
dimiferitvxorcm,nëcvtiturtarncn,altei;iadhercrefas nô
eft citraadulterium : quid qui luam domi cum habeat,alteram
introducitîquantum crimen a<dmittit?Hanc igitur
ægritudiné nullus Imat in anima delitefeere, quin exftir-
pet radicitus. Neq; tamin vxorem, quàm inieipfumin-
iurius eft.Tam enim facinusDeo vidcturdetcft«ft)ile;vtfi
vxorabidoloiatra,illoinuito,diftrahaturptiniatea De9:
non fi iicorta tore. Qua ex re vides,quan turn fit hoc flagi-
tij jSt qua mulier,\n<p\ix,fidelis habet virum infidelem,&hiccd-
fentïï habit are cum ilia,nodimittat virum. De adultéra autem
vxore nô fic.Quid ergOf ? Siquis dimferit vxorem fuam, excepta
for nicationis caufa, facit earn mcechari. Si enim per concu-
bitum corpus confudcentis cum mcretrice vnum euadit,
quomodo quç honeftaeft,Chriftiquc membrum,admit-
t e t,vt adulter iibi me mb ru m meretricis agglutiner ? Vide
criminishuiusmagnitudinem.Nam quçcuminfideliha-!
bitat, non eft impuvata: fanftificatur tntm vir infidelisper mu-
lierem fidelem. De meretrice non ita,quid crgoïTollensigitur
membra Chrjftifaciam membra meretricis ? Ibi enim landtifi-
catiopermanetvclvnaillo habitante,ncceuanefcit : hic
autem abfcedit.Graue namque malum f ornicatio, Sc om-
nino grade,îmmortali digna cruciatu.Hicetu mille con-
trahuntUEnoxç.Vitamcnimmi(eram,&ærumno{àmc0-
gitur traducere,qui talismec cum co meliùs agi tur,quam
cum fupplicio addidis. Cum in aliénas ædes le immergit
cum timoré,cum multa trepidatione, omnia fuipedahabet,
Sc leruos,& liberos.Quarc hortor,vos hoc morbo li-
béretïs. Sin id minus vultis, templorum adytaneineatis.
Nam&coopertxfcabieoues -, Sc morbis oppletænon
fiintcum fimis congregabiles; lèdàgrege abigendæ, dum
morbâm détonant. Chrifii enim membrafumus : ne igitur
membra meretricis fimus. Non eflfhiclocus lupanar, fed
Ecdefia. Qüpdfi meretricis membra habes, inecclefia
nefteteris,ne locum ipfüm contaminaueris. Nam fi ge-
hennauulla e fie t,fupplicia nulla, quomodo aufis admo-
uerialteripoftpada connubialia, poft nuptiales tædas,
poft liberorumprocreationem, poftinitam focietatem?
quomodo pudore non abfterreris ? quomodo non eru-
befeis? Qui- poft vxorum mortem alijsadmifcentur, cul-
pàntur àmuitis, etfiimpunèidliceat: tu ver© tuaviden-
te , acviuentealterammtroducispræterea ? qiiantæres
hæclibidinis ? De talibusillud eft : Vermiseorumnon mort»
tur,&ignisnon exftinguitur.Minas exhorrefee, vereare cru-
ciamenta.Non eft in iftius vfil nequitiæ tantum volupta-
tis,quantum ibipcenarum. Aft vtiriamnemo poenàrum
iftarum reus agatur / vtinam poft cultam çaftimoniam vi- ;
deamus Chrifttlm, & promiflà bona nanciicamuf/
quse nobisliceat indipifei gratia,& beneuo-
lcntia Do mini noftri Ieiti Chrifti,cui
crim Pâtre, & Spiritufando
gloriafempitcrna,
Amen.
Isan-n,
loan. 8.
Eiufdem Oratio in illud:Iefiis autem eleuatisfurfum oculis dixit:
Pater grattas ago tibi,quoniam audtflime-.ego autem
Jciebam3quiafempermeaudis :fed prop ter
poplilum,qui circumfiat,
dixi. loan.11.
O R A T I O X L 11.
H Ociterum (Hearn, quod antea fiepe.Deum non tam
quid èdignitatefua f i t , quàm quid è iàlute noftraj
neque tam,vtgrâde quiddam loquatur,qüam vt id,quod
nos attrahere queat,confiderare. Quo nomine fiiblimia,
& magna parce, & latenter loquitur : humilibus verö 6c
abiedis circumfluiteius oratio. Quibusenim familiarius
inducuntur homines, ijs quoque immoratur. Neque ifta
vbique loquitur,ne pofterita^aamnumferat:neque filet,
ne qui tunc aderant,oftendantur. Num qui ad perfedio-
nemperueneruntjVel ex vnatalifenrentia omnia cötueri
poterunt. Qui vero tuncabiéÊti erant, nifi crebro audif-
ient talia,capi non potuere. Neque enim poll: tam multa,
conquicfcunt: fcd&lapidationem moliuntur,&perle-
quuntur,& tentât euminterimere, & blalphemü appellant,
quodle Deo coæquaret. Nunc etiam dieüt cum bla-
lphemare,quod dixerit: Remittunturùbipeccata tua. Ente- Lut- !•
rum dæmonibus pnefcatentem nominan t» cum verboru
fiuorum auditorem morte fuperiorem futurum pronun-
ciat.Idcm,cum dicit:E^o in Patre3& Pater in me eß,ab eo re-
filiuntj&auertuntur; cumq; dicitlcdeccelodefcendille.
Qupdli hæc à Ghrifto infrequentiùs prolata non fere-
bantjfi continenter magniloquam texuiflet orationcm,
ægrè attentoseos habuiflçt.Contra quandodicit : Sicut
mandatum dedit mihi Pater,fic facto. Item : Ego-a meipfo non lo-
quor-, tunccredunt : T une igitur multt crediderunt in inquit
Euängelifta, indicatq-, hçc eo loquentc cos credidif-
le.Si ergo loqui humiliafidem promouebat, loquigran-:
diaderogabat: quomodo extremæ dementiæ non eft,non
peruidere,quôdauditorum caufahumilistexaturoratioî
Præfertim cum & alibi quid magnum loqui v e lle t,. fup-
preflacaufa-propria hanc fuppoiuft, cum dicerer : Vtnon
jcandalUenm eos,mitte hamum tuunrin mare. Quod & hie v-
fuuenit,nam eu dixiüetfSfiebam,quia femperme attdis :lub-
izcii.Sedproptcrpopulum,qutcircumßat,dixi, vt credant. Non
hæc verba noftra,non humana coniedurarquandoquidc
enim exrebus fpfisnon credimus,q*od grandiloquentia
oftendatur,ipfemetdicit:Egoproptereahumilialoquor,
nefcandalizentur: Ecquis adhpcfijfpicetur abiedasvo-
ces ab humilicate naturæ profedas elle,ac no pptius ab a-
nimi demilfione? Alibi quoqjdclata cçlitus vocedicebat:
Nonpropterme hac vox venif.\ Jedpropter vos. Etfi autem viro
primario multa de le licet abiedô 1 o quidnfimo taméfub-
lime, & grande quidquam de le efferrefas non eft. Cum
enim illud à Ghrifto titjhumilitatiscaulafit, necnon di£—
cipulorum infirmitatempro caufa habet : tum vt ad hu-
militateminducantur,vtquefe carne circüueftiri feiant:
turn vtaudientes doceantur de le nihil lublime loqui.-itc,
vt aDco venifle pUtetur , necad foluendam legem ve-
nine lulpidentur . Item ad lèdandam audientium
inuidentiam, & quöd fiepe in veteri teftamento inculca-
tur,corroborandum : Dominus Deus tuus,Deus vnus eft. Hu-
milis autem animi qui fu en t, ex cclfum aliquid de le lo-
quedi caulam aut reap fe,au t in Ipcciem probabilem nul-
lam habet:led luperbia tant dm erit,& impietas, & noni-
gnofcibilis audacia.Quidigitur caufç eft,quôd Dominus
tam abftrula, tamque immenfia natura præditus tam pro-
tritâloquatürîOh caulàs ante mémoratas, ad quas acce-
dit : Ne putaretur ingenitus.'Etcnim Paulus tale quidve-
iitnsvidcturdixiffecPratereum^uifubieciteiomnia. Impiü i.Cor-s-
enim id cogitare.Qupd fi minor genitore, alteriufque e f - 1
fentiætnon parelTè putaiidus teil, non fecifle omnia, quod
ne quiscogitetdtyicontrariamfententiam iSinonfacioo- loanao.
peraPatrismei,nolite credere mihi. Itemdicendo : Pater in me I
manet,&egoin eo.laim cum Pâtre æqualitatem nobis fiiboblcureaperit.
QupdfiPatrefuillecinferipr, idiplumo-
portuit violenta ratione conuellere , & nufquam om-
nino dicere ; Ego in Patre, & Pater in me eft, aut : Ego,& loan.io-
- Pater 1
Oratio X L I I . *69
! § ! #
I Gen. i8..„
|| Gen
I iewn.i.6.
I
1 ffrlWfy
r.ter muyfumv. necitlud: Sm n it tm fM a & PffitNam tionis a i f i n ponrt ■ Ne me Deo aaiiVcgri atUtieatiime .
de poredace (enno erat,cun, 'dicfeiet:E^o, & Patrr.rnumfu- d ;c an f,N .n ^ *« i6 Mivt pacefacia.Ti defenteiitiatuaopus 1
mm. Hoc quoque dcpotefiaiedixit : SutftP.tirexiifiitat ficd.Tantumnpndicit.-SicumDeopagnarem.opus nun
m.rtms, & vmfica, :ficM B B , -g ft | B Quöd »«,& de nmicis ia ä « u r ;&
I rÄ,^ fiet\P ° t^ ; ' ' clb‘ s^ p f™ 'o on op o rtuitpK vn am & cxplcndamvoluotaremmcam, oratlonc nodegco, qua
I e! ntlc"? P « fe d c am i v.nafiquidtrmvtriufquc nqfttum voluntas,
vkmar rn furpraoncm , quod cu.m Deo fit acqualis , qu* Quid.crgoprccatisi Ytinfirmis.&vulgoconfulam.ElW
^pajumdeceantdopidtur non tard : cjuamo magistuncj mmdixig«,ilmm'uvmmagnx.CMnonA\aulnn°mmiP.-
Dicere autetn, vt omneshononfiieht Filtum ,ficuthonorific ant , trumeiprodifoiasi cur non dixit:P<i«r, eum vitarefiituexfcd
r ^ l n ^ S ^ V a r f t e r . f u i t - , \ (dsomiffiaimmliaiSn fMc fcm.pieian tr.iompdfi.B.V
■ a ' t ' le«<“ m - * 0nen),acv'nmi&nmBailuM.m I busipfo autocicatem man.feflat. Hoc ciusfapientiscft,
cBc c lHiPafnc^quantuf, & audientium fb/piciohini I veibisdcmiffion'cmanimj.faftispotcftatem dcmoft.arc
I coo(bmf r t f e - ^ p * v « o q « o f t probet l.'gdtd non I'qlue- I CuSn enim Ghrifto hihiTaliud obicdlare habercnt^qhdm
! rc.tammulcusefttnruadtfcnftonc. Opmiohcmyeridc | qubdcxDco noncflhqacca ratione multos fidu'cereori
atqnabtaccalm Patre non foluni nnnconuellit.vcrhm bocipfumhjcircoplcniffimi monftrar!laceoinodo,.quc
etiam ftatuit, &^dJcemibus qmbuklaiTi: Blaftbemas, cumte eorum reppfeebat infirmitas Erat enim alio etiam modo
p « * / a « ,a b opetum par,tatf .dipfum fir,.,auit. Quid fi- cum propris dignitatis confcruatione concordiam cum
hum id'r, c,fledico, quandoquidem Patbripfe,.quicaioe Patrq'pttenderei fednonadeo multinidih« antootpro-
urduriijS'nQri crac,. idemfrcc'rrc ? Nam&ipfede ie diulta uchipotuic. Tandem clamat: Hoc eft,
hunuhadicifiuitob and.entnim'ialntcm. Illudcnim:d- qnoadiicrit.Frmtfera.^adamarfa.aaAratwrrmHMD«,
darnel«Mtcm.Pr /cum mum dsmtrm, vir.it ui me open > &qui uudttm.vmem.V t enim intcihgas ab abovimeffeäri-
cmpuuenntlUem. Nunceognout.quoQtmeatDominum. Etil- j.'oimcummoneiremacuatum.b'oirupra'tedocuit fia ifq .
Simiid.hontfißmilututtndipsöonune.uhutque taliain veteti diiTetensracfiyinerM. C^uidcumhacvirtutccombarari
teftamento permulta, qu* fi qms com ipdico cxcerpat, T ptcftiQuod fipropria vittutc non id agfbat, quo fupe-
Dc.mate late,nd,grfaC6mpciiet. Necnon ad Achabum r ^ A p o M o s f l ä ^ b O T t ^ ^ ^ Ä W i » .
d iaum e lb ^ « * t,pK r^ iaK a c /eG i?eorurod,jspcrcom- ftravirmte.uutpottßuteftmmmlmniumbuUre! Quodfirir-
parationcm antcponerc, Deofempcrindignum eft.. V c - :j luteptoptiamhil facicbat. necappofijir, qbc^ApoHoIi
rum aliunde dign.ras accedit: qu.iafam eltamanshqmj- defecbcebanriiiiiccrteffpientio'rcsquodafegloriariicx-1
,namDrus,vt.oblaUttemnoftramorationpm.qua:digni- •mmuHIlitt]
! luam-aeceat, Contemnat. Nam&ipfumhominem I ^ nosmortalesfunm.fimlesvobisbomines.Cum Apoftoli do-
[ h-^mmgoumelt, &inlerui formam feinduere,&tam ' mefticavirtutenihil patrarent, id vtperfuaderent, nihil
I abiecta ioquj.pati, fi M a d lpfiqs; dignitatem ocülcisre- j non dicebant;Ch#us Ver.6 tali de feopinione conflata,fi
. ^ prorius dedecet.* decetaut^quam maxime,fi quis a- j autpritatepropria miracuia non patrabat, non earn de fe
■ nimoreputet vimamons eiusifiexplicabilem. Eft&alia exiftimadonemfiuftuliret?Quishocdicat?ipimdtdhti^».
: fernoo msabicßhons caufa, QuodPatremnorant, & v e - | namz diet iv.Sedpropt er populu qui arcumjtat,vt credant. Quod
, n a b? ban tin: Chi iftn m v ci q nequaquam. Quare ad eu m ficredidiflenr/oratiope nihil erat opus. Namli iplonon
jl rchigittemper j yt quern communi confenfu fateantur; j eracindignumprecari^curineoscaufamrefert ? eurnon
1 qii^livei pripte ne quidem mereatür fidem.- non ob dome- | dixit potius, mfcd*f,quitibi par minime firm? Ed enim o-
| fupeibiamaüdjtorum,&imbecilli- | porrqitexfufpicionedeuenire. AtquahdoChnftusvenit
tatem. Quai e Sc orar, & a|r> Patergratiafagotibuquiaaudift't j in fufpitione legis infradhe, eodein vfus eft loquendi trio J
viuificat\ &ficutPaterviuificat; qUorfum .dp', cum neque illi quidquam dicerent: Miteputqre,quit
Man. 5^
I'M«». 8;
Mm.2*.
D«;
; orat ? At vide^deiheep^in cum intrantemloeum. Vt lapi
; deui fuftulerunt, fuftulit Ghriftus manus in cælum, & ait:
Patergrattas ago tibi: quia audifti meiego autem feiebam-, quia fem-
‘ per audis me : fedpropterpopulum, qui i treumftat; dixi, vt credant,
I quiatumemififti. SdkitzmuT hie ex haereqeo : Vtrum drar
; tionis vtcadauer ad vitam Chdftus excitant. ? Quod fi ita
' eft,Quomodo, alia fine orationisfiibfidio perfecerit, folo
i m peripiTibidico,Exi(pir itus m munde ab bomine i Volo,Mandate.
Surge >tolle grab atum tuum.ltetxi, Remttfuntur tibipeccata tua.
I pzt\) n\ad,Tace,obmuttfce. Quod fi & iple virture precatio-
! n i s q ii i d q 11 a m gc ri t ;q 11 a re Apoftolis antiftatîlriid veid ne
j ipli quidem precadonibus peragebant omnia; fed & fie-
- penumero. citra precesvocato leih nomine. At li nomen
eius tanta vi polie bar, quomodo ei neceflaria fuir oratio?
ac viciffim,Si fuit.necellaria,ipfîüs nomèn vimririllam ha-
j huit. Qunndo verdcreabat hqiiiinem, quæ oratio illi o-
I pus fuit?, Nonne magna honoris paritas in eo prodirur?F<(-
ciamusbomïnemadnuagmem. Ecquidaurem iiripotentius,'lï I e{ic‘batorariorie ? Videamusiam ciiiufrno'diilrofa’ rô?Pa- I tw,grattas ago tibi : qUi^audifti me. Quis vnqitam nihilante
neque illi quidquam dicerent : Miteputare,quia
venifuluere legem ; hoc autem loco ftatuitriam opinionem.
Denique quorfum fuit necefiaria tam ambagiolà,tariique
obfçur^ verborum circuijio ? fads erat dicere : Non fum
par,& eos demittere. Cur ergo, dicat quis;non dixit : N on
facto voluntatem Wf<M»?ji,oç quoque adumbradm ac pro ep-
rumimbecillitate, &abcadem caula,àquaprofc(Staerât
oratio.Quidporroillud,^«M<i»i/j/îii«g?hoceft,quia nihil
internos pugnanseft.Qncrnadmodumigiturillud, Audi-
ftinfr,non eft eius,qui planum faciat, fe nihilpofièmamfi
hocfit,non impocendaçmodp id erit,fiante prccationem
nelciebat quidanriuiturusellèt Deu's, veiû Sc ignprandæ.
Quod.fi nelciebar,quomodp dicere potuit : Vado, vtexfu-
fcitem eum a c non potius, V ado Patréorarurus,vt eu m çx-
dùfcitemîQuemàdmoduinigiturhocinfirmitàtisnoneft,
fed côgruentiscum Patrè voluntatis:/fc 6c illud, Semper me
audis: Aut enim hoc dicere eft, aurad illorum opinionéac-
cpmmodatè diiftum eft. A t fi nulla in eo ignorantïa:, huila
impôtenda; finis euidenseftidèp hümiliterlocutum elle,
quôd ita eius fubmiftio noftularet, non dignitas'.-ètfi re-
rum magnitude idemribi pçrfualèrit ,ac coafitèii.coëgepi
flatus oration,s tale cepirinitium^Grxrixfdgarifii.inqtiit, ptir. Qu,dcrbo ilb,d;^Ma!^p'mfj iradiiftiimcftpi
. fcinonftiat vtique leoraiione nonegere. Omnia naniq; - j ’^bccillp csipri). au^ o |u,m>Na lja tu s , dicatq;adoften-
axis, quxeunque cgovolo, inquit. Non quod parti m fit I tandam cxcellenciam dictum id e if*. Sed profeCto excel-
po it ns; lc d q u od v n u m vrritilq; fit velle.Ciirergo tali ora- j lentiademonlhare hoc non erat; quin ndeu deijeiendum-
| tlon,sr ° ini;i vlusfit,me non audios,fed ipfivmn-iec: IVo^r«- admodum faciebat, eoqueeciam valebat, vt nihil maius
■ poj)nlicm,qiu Cinunijiat,v tired ant-quid tu me miffi.N on dixit: ■ homine videretur habere.Nam precaii neq; Deo conue-
C'Cl5.t anC ’ <l l” a '^”'nor him,quia caddies (upperis mihi i nir.neque illi qui pari maieftatefiilgeat. Vides vraliariui-
neqefladasiunr,quia hneorationenihilagerepoifum:fcd,,' j lade caufacodeuencrit, quam ob adftanTium increduli-
Qgatumanitftfh.Hxc eni n? omnia plana racit oratip,fi fin- tatem ? Fa&um igirurilli autoritatem adfeiebaf, ac tefta-
.cere ipiam expotuerimus. Non dixit; Mififti me.infii mu, | batur.Prorfiir igiturI«i^,tn«//^4rKS.Deindc cum colligatum
eruttu. inis measconicium,nihil fuapte vifacienrem: led crumpere de tumulo non minus fitinopinatum,quam re-
is om11.1< oim; ibus,ne quid hoi um fu/piceris,veiam ora- furgere.neres eiufmodi putetiifelTc fpeftrum, iubercum
- __ , _ B'tblmh. Vet. Patr.Tom.f Pars3. T"~ . { f f - . ' ’ ” “ 'Vfo l'riiivt