AH.9.4.,
D«I
remaj>ijcere. Smptrmmifiatmmufummpmnoftriicir- busnobis; &attendcntibus honores', dmims7 &h'c ra I £
cumferentes, fiue p or tames, id eft, femper fumus mortifi-
canccs membra veftra cum vitijs, & concupifcentijs, v t&
vita left ,quia ipfe modo viuit immorcalis, Incorpoftbus no-
ftris mantfeftetur ,*?oft generalem relurre&ionem. Aliter.
Chriftus, ficutpafcitur &veftitur in fuis, fi$ut dicetele-
<ftis,qu^mdiuhisminiftris meis feciftis, mihifeciftis, ita
eccidirur, d cmortificatur atqueHagellatur, dcperfequi-
turinfuis. Nonne inSrephapo, qui perfequebatur, &
lapidabatur, quandp d ixit: Saule quid meperfequeris: Sic
dixitetiam Pctro; Venio Romamkerum crucifigi in te.
Semper, inquit, mortificati operaIefuin corporemoftro
fumus cireumfereqres,iddt,fempefmortificaturIefusih
nobis, & occidkurj,vt ficutipfe raoaoirt nobis occidi tur,
& n 6s pro ipfo, ita etkm ipfe viuatin nobis, & nos4vi-
uamus in illo, & licut ipfe iarh non moritur.,. fed femper
viuit, ita& nos poft relurrectioncm Viuamus immortal
s j &incomjptibiles, Simper ettim ms qui viuimus,in prae-
fenti kecnlo fide, bonifque operibus , 1» mortem tradi-
mur propter Iefum,id efty pericula mortis fuftinemus propter
noftram 6c fidem Chrifti, quart) praedicamus. Ft &
vita left,quin ipfe ia. viuit, mantfeftetur incarne noftra mortali.
Y t vita qua Cnriftus furtewt ^morcuis» & quomodo viuit,
lmic noftra! earn; mortali prasftetur immortalitas videlicet,
&: incorruptio/Ye poft rcfurredipncm promife
lam non timeamus niori. Ergo mors in nobis operatur. Sub-
audi, quod fuum eft , quia femper monifipat nos per
rtipltas tribiriationes, & anguftias. Vitaautem , id6ft,‘fi-
des,quaiuftusviuit <» nobis operatur v quod fuum eft,
quia trahit ad vitara asternam. Et eft fenlus : Proptef vi-
tam asternam, quam vobis pra^i cam usj&'fit^em,quam
vobis mimftramus , morimur & ' inferfiqirrtut quoridie,
pericula fultinendo. .Habentesautem nos Apoftdli cakfe-
rique credentes', eundem Sftiritum ftdei, Subaudi, quern
habueruntPatres;veteristeftamenti, quia qupdilli prz-
dixerunrde Chrifto implcndum,nos credimus iara ad-
im pie turn. Similiter de felute gentium^ Sctentes quontam
Deus Pater, qui lefum fufcttauit &nos cum Iefti fufcttaott in
die i udi cij, id e ft, per vi rtute m Iefu conftituet vobifcum i n
gloria aeterna. Omnia enim , Subaudi, aduerfahuitis fie-
culi, propter vos, fuftinemus 6 gentiles, quia vobis fidem
& vitam seternam pradicamus. Ft gratia abundans per mulremporalia,
quie v id e n t u r n o b i s promirtuntut aba-
matoribushuiusfieculi, fed gaudia Patri&coeieftis.quae I
non videnturin praifentioculiscorpora's,'iliaconfidera- j
mus. P.oterataliquis dicere, quare non confideratis ifta ]
temporalia ? Adhxc Apoftolus fubdit: Quavidentur tern- ;
poralia, & tranfiroria funt.qua autem non r idewr«r,nifi'pcr fi-
demjserfrw^ywwf.IdebqueillapriuspofiimuSj&iftacom-
ple<ftimur,qure manfuraiunt. ^
C A P V T- V,
Ex certa Ipe fututeglpri|e defiderant Apoftoli abfelui d
$ cbrpprcj'cum alitert illafnji n on pqftint» fernp.er autem
cupientes Chrift00mniumirtltojudici place-
re, dartt luis difcipulis oecafioneni de ipfisglorian-
di cotam aduerfarijs7& legatiope pro Chriftofim-
gentes, ne ip fum quidem Oh ri ftum, quernpuedi-
cant, & cuius morte reconciliatus eft Deo mundus,
k in fecundum carnem nouernnt.
S Cimmenim , quondamJiterreJlris domus npjlra lium habita-
t 'tom dijfoludtur- t .quod adificationem ex Deo babehw JM -
mum non mdnufattam, aternam in ccelis. j* Nam &inbotih-
gem 'ifcimusyhabipdtionem nojlram, qua de ctdo ell fuperindui cu* *-'*/*■
pistes: f fitamen vefitti y rion Midi inutniamur. f Nam &tjui., J
fumus in hoc tabernaeitlo,ingemifcimusgrauati :.eo quod holumits
expoliarijfed fupcrkejliri; vt„abforbeattir quod morialeiftavka.
/t. Qjuidut effect nos in hoc ipfum Deus,qui dsdit nobispignus[piri-
tus. 1 inedrpore,
peregrinamur a Domino, f {perfidfm enin£ambufatnus, & non 71
perjpeciem ) f audemus autem, & bonam voluntaterh babe-
mus, manisperegr'man a cor pore & pTfafentes cjfc ad tiphinuiri.
nines enim nos manifefi'ari oporttiante Tribunal Chrifif vt referat
vnufquifquepropria corporis, proutgipt} fiue 'Donum ffiue malum.
t Sctentes ergo timorem Domini, homimbtisfuademui, Deo
autpm rnanifejli ftmm. Spero autem & in confiientiis vejlris ma -
nifeftosnosejfe. Nop itcrum commendamus nos vobis: fedbccafionem
danrn vobisgibriZtodi pro nobis: vt habeatis ad eos, qui in
mp uMmnMmabap dct m r im m O a . .G a i ^ i h u n - faciigbriamur, * M # * i * ï - Site tmm nmttmOmm,
in rom appelks raagpam lap.entum jiiu.narn , qu* j Be» -.fmtfiibrijfimm. mbis., ’\ ,0 mitiue«m
gramrlhsdatadb OrdoCft..ftc,ideoaduer&;hmoS Ö . j t fim a n u ^ ç , q« ö „M fi,n * p r r m A ,m rhAiM%è>l>-
cali-proptervosrnftincra»,, vE nragna fapicnua diuina,
quænobisgi’atis.dataeft ^pbunderper multos cccdefc | ^ p L id /m m u l i lh
t « m glonam & ^ d * m D e ^ . g B| ^ a & e a * » . . j W ß i 'M f
ra ■ £ pÂcm‘f granas, & laud« tefora‘ ,«.T Beo*.pQou jndam c&odreesm habent j 1 & P | m -W m| i
vc^P,cnt** diupraabnndet;pee mpltasgtatiarum adho- M t o n i l T i t o i ■ §
Jtertum nconctltauo ms r f quontam qùtdem Deus erat in'Chrißo
munduni réconciliantfibi, honieputans tllisdeltfta ipforüm, & pè-
t TrocMißp efgojogatiorie
fuhgmur,tam(juatripeo exhortante pernor.Obfecranius pro Cbri-
ßo,reeonciliaminiDeo. TurnoutnoAmüeraipéccatumppro nobis
^Ut.mfwk,vtnose0 c e t e ^ iu ^ k p s f^ fo iY '
quod, Subaudi, Vt ïâpiencia diuina abundet in multos
credences i n laude m Dei, non deficimus inter pericula mortis
à h Je , fed licet is, qui forts eibnoßer homo , cor rump at ur,tarnen
isquimtusett renouaturdediein diem. Homo exteriot
appellatür corpus, interior vero anima. Licet autem ex
duabus fubftantijs, & naturis conftet homo :* tarnen non
font duo homines anima &• corpus, fed vnushomo, homo
quiforis pfti corpus videlicet, quanto amplius cot-
rumpitur tormentis's^tribulationibus,- eoampliusrer
nouatur intçrior »i je f t , purgatiocexiftjç anima. Id enim
quodinprafemi eït momenianejim, & i ue tribulationis noftra,
fupra modum in fublimitate aternum gloria pondus operatur in
nobis. Momentum eft breüîffimufoipatiüm temporisdé
dum à celerrimoiîderum raotù^ Senfus & ordo ver-
'borum,eftifte; omne tormentum tribulationis noftræ
quodin praefenti efemomentaneum, lîue breuiffiirtüm
dt&leue„ad to'lerandùm, 6perâtür'in;nobis «tèrrium
pondus glôriæ, i% ft , ni^nitucHnëm^oriæinlublirai-
tate patriæ cos^çftis fupra,moduml, & ; lupra omnem
menfuram, quia noi>»pôteft comprehen^i quantiras il-
liusgloriæmequè menfurari tempore ,quia finetermino
& .fine eriræternaiitef: permanens.Nek’contemplantibus no-
bis sqm viientur, fedqitanonvtdehtur, id eft, cönfideranti-
C Ciw/o enim quontam JiterreJlris domus noftrs habitations, id.
^ e ft , fi corpus noftruni terrenum, mortale & corrupti-
bile,in (^uoani manoftra' habitat pet ^gritudine.
m ^ Per cribulationes maximas i & pef^nortem redi-
gatur inpuluerem, quod adificationem habemus ex Deo, liue
a Deo , domum non manufaftam dternam iticoelis. ' Qdp.d
dicitaedificationem , hoc appeliat dbihum , lion m,a-
riufadam corpus videlicet' immorra|e , quod nOn fibc
tnlnu > id eft ^compfexione m a d ^ feemin*.^ ficuti
iftud, fed virrute omnipotenm Dei repatabitur , vptit
immortale , & irernum, & lit.in:'cq?lq jeirtper, eft
OEdo ».rttq.ue-fenlusLSi rnortale .hoe corpus vbi mo-
db habitat anima , diflolurum faerit-per .ip6rtem, fei-
mhs ^ e^tti lumusj quod 4 D if'Qf,habeftius'in coelts
ardificacibnem «eternam , St domum non martu. fa-.
J
dam,corpusvidelicetimmortaievirtuteDei reparatum. Nam & in hoc, Subaudi, corpore mortali pofiti,i»g«»i*/cr-
mus, id eft, cumgemitu poftulamüs abfolui ab hoccot-
póre mortali, cupientes fuperindui habitationem noftram,qua
decxloeil, id e ft, immortalc corpus cupientes recipere,
quod ideo de coelo dicitur efic, quia coelefte erit & in coe-
lishabitabit. Superindui autem,id eft, fupei animam;
peccatagerantur foloanimo, Sicut eftodium^ inuidia,
fuperbia , & illud, quod dtxit infipiens in cordcfuo, non eft
Deus. Quare de hisdicitfplummodo hominem iudican-
durn,, quæ corpore operatus eft, videlicet de homicidio,
adulcerio, & cjçreris talibus. Quod exgo dicit vt recipiat
propria mérita corporis, fic eft intelïïgendum, vt reci-
_ _ ^ _ ....... , piatpropria mérita, 'q.uaç geflit.eo tempore, qijp in cor-
Sicut modo iftomortalieft anima vëftita.. Sitaméveftiti, j pore fuit, vt per corpus infelligamus corporis tempus.Ex
Subaudi, Chti&o,8cnottnudiinueniamurob illo. Eteftfen- jhocquoque loco propofuit beato Auguftino quaeftio-
fus : tunc recipiemus corprts immortalead gïotiam , & nem Paulinus Nolanus Epifcopus : Quid prddeflènt
tunc erit ccelefte, fi in die mortis noftræ, velindieiudi- 1 hominimortuoorationes, eleemofynæ, quæ poft mor-
cij fuerimus veftiti Chfifto, vt ipfe fit rtobifeum, & rton 1 tem illius à parentibus, & amicis pro remedio animæ îm-
fuerimus inuenti nudi ab illo , & àb eius prote&ione j plentut, fihomo tantummodo propria mérita eftrece-
alieni,' omnesenim eledti Chrifto veftiti, quia ipfe eft | pcurus,quaeex tempore geflit, quo in corpore fuk? Cui
rçfpondit beams Äuguftinus , nullomodo prodefleea,
quæ poft mortem hunt 4 parentibus illi, qui iam mottuus
Pfal. 13.2i
eotum proteiftio , ficut Apoftolus dicit : Quotquot in
Chrifto baptizatieftisChriftuminduiftis, ideft.Chnltumha-
betis prote£torem. N am & qui fumus intabernaculoido, id
eft, in corpore mortali. Quafi viatores in papilionibus
tngemifemus, id eft, dolemus grauati fame, fici, nuditate,
alijfque periculis. Eoquod nolumus expoltari ab hoc corpore
mortali j Sed volumus fuperueftiri immortalitaee, non
interueniente morte. Vt abforbeatur quod mortale eft a vita,
id eft, vtilliid quod in nobis eft mortale, & corruptibi-
le , deglutiatur ab immortalitate >8c vi^a manfura. Sic-
utconfumitur paruilfima gutta aquæ, ^utignis, proie-
(fta in maximum incendium , ac fi diceret : Ideo inge-
mifeimus in hoc corpore mortali, quodgtauatur diuetlis
anguftijs,quiafipollfetfieri, nollemus mori, fed velle-
mus,vt ipfe mors in nobis deficeret, & reciperemus in
præfentife.culoimmortalitâtem, & vnquam nonmore-
remur. Sed nulle modo fict illud in præfenti feculo. Qui
autem ejfitit nos in hoc ipfum, id eft, qui perficiet immorta-
lesin alia vita, Deus eft omnipotens , qui dédit nobis in fe
ctedenttbus pignus Spiritus fenéti , id eft , gaudium dedit
nobis, temporebaptifmatis, gratiam Spiritus fen<5fci,vt
fecurifimusdepromiflagloria hæreditatis , fi enim tan^
turn eft pigniis, qùantaerithæreditas, & completib pro-
I rniffionis. Audentesigiturfemper, id eft, audagiamhabe-
j mus, & aufifuinus dicere habere nos pignus Spiritus fen-
I 6ti & fumus , fctentes quotiianl dum funitis incorpore peregrinaeft,
nifi in hac vitapofitus bona voluntate, 5c intentio-
ne , atque inchoatiorte hoc promeruit, vt ilia accepta
fint Deo,quæ poft eius exitum celebrantur a parentibus*
Huicetiam fententiæ concordans beams Gregorius dicit
, feiendum quia feltem de minimis nihil quifque pur-
gationis poft mortem obtinebk , nifi in hac vita pofitus
hoepromereatur, vtillicveniampoffiteonfequi* Tr iai
autemfunt, qüæprofunt poft mortem, vt beatus Au-
guftinus dicit in libro enchiridio.ieiuniavidelicet,elee-
mofynæ, & orationcs. Quae tamen pro valde bor»s&
gratiamm'aâiones funt , pro non valde malis qui in
purgatione aliqua funt pofiti, p'ropitiationes font, funt
& pufgationes pro valde malis æternaliter damnatis,&
fi nulla funt adiumenta mortuorum , qualefcunquevi-
uorum conlolationes funt» Quibusautem ifta profiint,
aut adhoeprofunt vt fiat illisplena remiffio, aut tole-
rabilior fiat ipfedamnatio. Mitiffima fane omnium pee-
naerit, quiprjeterpeecatum,quod originaletraxerunt*
infuper nullum àddiderunt, & in cæteris qui addide-
runt, vnufquilquetantoibitolerabiliorem habebit da-
mnatiorterh , quanto hie mirtorem geflit iniquitatem.
Sctentes ergo timorem Domini * non quo ipfe timet » «fed
timendumeft,& quo terrebuntur omnes in die iudi.cij.
Homtnibus fuademus , declinare 4 malo, & faceie bonum,
mur a Domino , id eft, longe fumus à Domino. Cumläem j vt p o f f i n t oudote Dei vindidatn , Deo autem manifefii
Apoftolus dicat aUbi, confinnan» (entendant cuiufdatn !ƒ» min'. Nunereuettiturad ea ,.,vnde fpiritus .locutnsett,
gentilis, quoniamin ip(o,ideft,in Deo viuimus, mbuemut,
& fumus, & c ü m Deus vbique fit, & etiam qmnis
locus in ipfo fit, vnde& vbique præfenseft,quare dicit
modo longe nos elfe à Domino l nimirum ideo talia dileilicet
quod falfi Apoftoli diiudicabant veros , & di-
cebant Paulum & Barnabam fedudtores j volentes ei
praeferre non folum Petrum , aliofque Apoftolos^, fed
etiam feipfos. Ac fi diceret beatus'Paulus, jllis quinos
detrahunt ineogniti fumus ,• quia nefeiunt qualcs fumodo
4 Domino
c it ,quiapropriùs locus-ömnipotentis Dei ccelum dici- _ . . .
tur, ibique femper Videtur ab Angelisfenótis, & homi- ■ raus , Deo autem manifefti lumus. Spero autem & in con-
nib’us iuftis Ec quia hic pofici vbi non videtur ipfe , ne-Vljomti» n fit i ô Corinthij, m i p , .id eft j ipfe
que gloria ætecnæbeatitudinis , longe diçimui: abilloeU
fe, & peregrinati ab ilia gloria. ( Pirfiiem aim ambuUmm,
& non ferJpeeiem ) id eft, perfidem, & fpem tendïmus ad
patriam coeleftem, & non per Ipeciem , neque per rem,
quia nondum videmus quæ Vifuri lumus. Audemus autem,
j fubaudidicere ,& b'onamvoluntatemhabemusmagisperegri-
! nari d corpore érprafèntes ejfe ad Deum , in anima, lubaùdi,
quam prælentes elfe in corpore , & abfentesefle anima a
1 Dep, ideft, magisdefideraremus, iamelfein præfentia
t Dei, alieni àcorpore ifto mortali,quam elfe in'hoc corpore
mortali,vbimanentes fumuslongeà Deicontempla-
tione. Et ideo,qui hanevoluntatem habemus,contendimus,
de laboramus placere illiftue abfentes fimus , manentes in
corpore mortali ,fiuéprafentes in anima, quia qui hiepo-
fltus placet Deo .illic non difplicebit Deus ei. Omnesenim
nos rn'anifeftari oportet ante tribunal Chrifti-Tribunal fedes ex-
celfe elt , iudieum , ÔC præfidum , qui dantes iudicia
populis in cxcelfo loco refident, vt poflint videre nocen-
tes & innocentes, & v t ipfi etiam videri poflint ab omnibus.
PrômagYiitudinecrgopoceftatis, &iudicismâgni-
tudo tribunalis, & iudicij æftimandaeft. Quia ilia pote-
ftasæterna itaapparcbitexcelfiusinter coelum & terram,
vt ab omnibus poflic videri,bonis fcilicet, ac reptobis, vt
videant in quetn pupugerunr. Vt référât, id eft, repprtet,
fiue recipiac vnufquifquepropria corporis, Subaudi, mérita,
pro vtgeßit five bontm,fitte malum. Gum mulca & maxima
confcientiæ veftræ teftimonium nobis perhibent, quia
reâe credimus , fenélè viuimus , & bene prædicamus.
N oniterum nos commendamus vobis, id eft, non laudamus
nos iterum vobis , quafi aliquid vtilitatis in ea laude
habeamus, Sedoccaftonem damus vobisgloriandtpro nobis,vt
habeatis ad eos, qui in facie glortantur , & non in corde, id
eft , vt habeatis , vnde gloriari poffitis ad felfps Apo-
ftolos , habere vos bonos , & veraces prædicatores.in
facie gloriabantur pfeudo-Apoftoli, fiue in præfentia
multorum, .& non in corde laudabant fe elfe apud alios,
quod non étant. Ele&i enim in corde gloriantur, &
non in facie , quia cognofcentes fe placere Deo., gau-
dent in animo , tamen non requirunt laudari in præ-
fentia-, nefiartebo»um , quod habent per vanam glo-
riam amittant. Siue enim mente excedtmus , id elf, fi contra
noftram mentem agimus , aliter prædicartdo, atque
aliter viueijdo ,' vel fifuperbenos laudamus, Deo,
Subaudi, relinquendi futnus , & leruandi, & non al^
aliquo veftrum iudicandi. Siuefobrij fumus, id e ftjfihabemus
fenam doârinam, vel fifobrieviuimus', & tem*
perate prædicamusivobis, Subaudi, profumus* Charitas
enim Chrifti vrget nos, id eft , charitasXZhrifti, qua vos
diligimuSjCompellitnostalia dicere^'cilicet vt pos lau-
demus Vobis, volentes vos reuocare ab amore pfeudo
Apoftolotum ad amorem Chrifti, & noftrum, animantes
hoc & certum tcnçmes,quoniamfivnus jdc(k,CLhri(lüspro
I 1 11
9
I i
1
omnibus