A
EecL 7.
394
Impro-
pïicvocàt
Secitnum
brdincm,
humferu
lUum'Au-
gclorum,
qui exno-
Uem ordi-
nibuscc-
cidit,Dam
noué tâtu
eflcAngc-
I01Ü or dines
> & ex
quolibet
ordine a-
liquos cct
eidiflcjdo
. cf^Theo-
Idgi, W<
S. Thorriu
\p*r.q. 63.
art 9.ad f
B
Hid.
D
iphusinomnibusvulfc&fiudetadimplerfe/V. Quidefi Mufcasintelligit. V. f t S E Mpfe tJ
^aoiïii.SdpiemiconfortMtfapïmtmfuperilmmPrmàpis S.Da:ifibnes,vitia,&peccata:fiæcfenimomniaextertni-
tm ü tè i C^æefihitfapicntia , autquiluntiftiprinci- hanthicfuàtiitatemvnguenti, id èil,gratiamSanâiSpi-
. S s n ip n r iü in l in e l n r r i r i n m i n i im lo li im r 'l i r i f t n m Xf «(1__;___ pes?S.Sapicntiain hoc loco Dominum Iefiim Chrillum I . : ' -— r • 0 . . •
iignifipat; qbieft vircus 3t fapieritidDei: Decern Prinei-
pes ciiiitatis, Tahiti Angelifunt inrelligcdi, qui funt prin-
cipes ciuitati§,ideft, c'celeftisIerufalem. Sunt&,princi-
pes Ecclefia: , quiaipfi quotidic regun team , &cuftodi-
unc. V. Cur ergo decern dicuntur? S, C^uia decern fue-i
run tordi ties Arigelorum,fed vnuscecidit per fuperbiarn?
& idcircoböhi Angeli fernher ad höclaborant, vt dehoritusv
y.Q u id eft quod air, Corfapientis in dextera eius, & j ibid,
cörßulti infinßraillius ? Quis enim habetcorfuum carnale
in dexteravel in fîniftramanuîS.Vcrè nullus,& id eöhx c )
fententia fpiritualiterdebetintelligi.V.Qupmodofipiri- I
tüalitcr debet intelligi? S.Per cor defignatur inten tio (eu ^
cogitatio:Perdexterammanum,opusbonum ; perfiiii- Dextera
.ftram verd,maluhi. Cor igitiir fapientis in dextera eius, myfticè
quiaintentio& cogitatio viri fapientis ad hoc tendit & quid fit.
minibbS- numcruS àdimpleatur, &perueniatad perfe- ad hoc laborat vt femper bona op'eretur ; quatenusindie
àùmnumerum,ideft,denarium. V.Qupmodoergofa-1Iudicij,addexteràmDomini,ideft,infiorteiuftorumfta-
pientiaconfortât fapientem fuperdeeem Principes.ciui- remereatur , & cumipfisinæternabeatitudinesloriari'
tàtisï S. Quia maius eft auxilium fapicnriæpd cft, Domi- ; Cor veroftulti in finiftraillius, quia & mala qu s cogitât
nihsvCHRiSTijquamfirAngelorum.V.Quidcftqùod; ^malisoperibusaccumulât, proquibusindièludicij
Salomon dieu; Vtrum vnut» de mille reperi, mulienm autem ! àfiniftris,id eft,in forte reproborum ponetur, & cumeis
ex oninibiisnon inueni ? Nunqùid non multæ mulieres fàn- j in sternum punictur. V. Quis eft ille ipiritus de quo di-
■ ftæ füerunt,virginc$ fimul & viduaê; quæpudiciria ac ca-
ftitate, aebohis operibus Deo placuere, ex quibus pluri-
mæillarum Martyrio coronatæ funt ? S.Verè fucruiit &
vfque mine (tint plurimæ virginesac viduæ Deo accept«:
fedhocdicitSalomon ; quiafuo tpmporedemultisviris
vixpotüitinùéhirebbnum, de mulieribus'verè nullam !
(nüenit, quia oinnes eum non ad virtutem fed ad luxu-
rialntraxerunt. V. Potefthæcfentêntiafpmtualiterin-
télligi ? S. Verèpoteft, nampcrvirumdehgnaturbonus
ânimicogitatus , per mulieretn vero carnalis & difloluta
cix-ySÎJpiritHspoteJiatem h aient ts afeenderitfuper tejocum muni
nzdinitferis ? Quis eftifte quihabetpo.teftatem,cuiusfpi-
ritus iî afeenderit ftiper nos j- locum noftfum dimittere
non debèmus^ S.Diaboluç.prihceps huius Mundi, fpiri-
tus éiijs, eft maligna fiiggeftio. V. SpiritusDiaboli quo-
modoafcqçditfupernos? S. Quiapèrfuadendofacitvt'
malacogitemus.-u ergofuggerente Diabolo,mala cogita-
ti<3 afeenderit in cornoftrum,nô ei locum dare debemus,'
fed cohtrà ipfam fdrritfer pügnarê ne forte opéré' com-
pleamus malam cogitatiouem. Poteft &ticintelligi : fi
'cogitatip. De mille ergo vir vnus inuenitur; id eft, vhus , habesintehumilitatem,muiiditiam,caftitatém patien-
cogitatusmundus&purus; qmperuerfacogitationcnó j tiam,charitatem,&Diabolusfuggerittibifiiperbiam 11-
turbetur, ideft,polluaturextrinfecus:dcmulierrbusve-1 bidinêmiramunditiam,iram , odium : nedimifemlocum
ro nullainuemtur quae placeat Dep, quia carrialis & per- mum, id e ft, ne dimittas humilitatem & efficiarisfuper-
ueria cogitatio npn eftaccepta Deo. V. Quid eft quod bus. $ i c & d eepen s eft in telligendum. V. Qüaredicit
aa ii tt ;; QOuuii tcuuSfiooddiittbpruacceeptttuumm DDeeii,. nnoenn ee3xepbeerriuettuarrqimuiicMquaaamni nmtaJiilnh Salomon;c „ Vatibiterra,l cuiusrexiuuenisefl,. . • . . « & ; cuius . .—
Principes
Qupmbdo nihil maliexperietur qui prscepta Dei cufto-
manecomedunt ? N unquid non beata fuit terra Ifiàel,quæ
dit, cum fandi viri qui prteceptaDei cuftocfierunt, mul-
iuuenem hàbùitregem , Dauid fçilicet qui fuittriginta
ta perpeffi fint in hpc feculo ? S. Vbrum eft,quia qui pra:-
annorum quandofufcepitreghum^Nunqiiidnonbonus
ceptaDeicuftodit j id eft, omne quod iuffit&prtecepit
rexIofias,qujrègnarecoepitinadolefcentia. S, Verc bonus
Deus y n on experietur quicqUam mali in fum ro, hbc eftj
rex Dauid,bonus Sclofia^. Sèd vae terr« cuius rex iu-
iuillurn nialutn patiet’u r , nullum malum fuftinebit in
dieiudieij. Quamuis enirn aliqita mala patiatur in had
vita , leuiafiint& tranfitoria in futuraautem vita nihil;
fiiali patietur , qui peruenerit, ad iEtefn« beatitudinis
gloriam. V. Qujd eft quod ait j Mehor eft canisvium, leo-
nemortuo'i Quidp.erc^ncm viuumautle'onem mortuuni',
Salomoh yultihtelligi^ S. Cahis viuiis fignificat popu-
lumGentium » leo m prtiiuspopiilumludsorumaDeo
derelidlum. Melior eft ergo apud DebmCanis ifte viuus
quamleoillcmbrtuus; quiahosqiii deGentecredimus
viuentbs, perfidem cognofcimus Deum Pattern , & F i-
lium & Spiritum iandum. AliterC^nis viuus eft pecca-
tor qui fe peccatismortuum co'nfitetur j '&perpPenitren-
tiarh fefurgenk,incipit per iuftitiatn viu'ere:Leo mortiius,
eft iuftus,quia in fqaitiftitia confidit <, 3c de meritisfuis
gloriatur ; 8c idbirco fuperbiaelat'us, mortuuseftapiid
Deum* Melior eft crgopeccatdr humilis &perpbefiiten-
tiani correptiis, quam iuftus fiiperbus \ quiailie abomi-
nabilis, ifte Deo acceptus eft. V. Qifid eft quod dicitj
Oinni temporefmt veftirtienta tua Candida, & oleum de capite tuo
non defictat ? Nunquidpoteftaliqui'scandidaveftimehta
femper habere? Et ij forfitan ita eft diues yt femper vefti-
menta candidapoflit hdbere j quod omnino difficile'eftj •
quombdofieripoteft , vtdc capiteipfiuSnunquaiiidefi- j
ciat oleum ? 'Quis namque ferre poteft,Vt femper habeat1
caput pled perundfcum ? S. H«cfenfentia,'nonIiiftdria-
-literfed fpiritualiter dehetintelligi. Nam'perVeftimen-
ta" > virtutes defignanturquib'tisanima veftitiir&orna-
tuir: Per oleum vero defignatur opus mifericordi«; id eft,
'Eleerhbfyni ',vvel eerte fphitualis lit ir ia , &eftfenfusj
Omni temp orefint vejlimenta tua Candida; id eft, qutecunque
bonaegeriis, fintmunda&pura, VtpbffintDeoefreacr-
cepta;c^htmquamdcficiasaboperibusmifericbrdi2e,&
femperhabereftudefpirirualemlitiriam. Vi Qusefunt,
mufear de qiiibus Salomondicit j Mufca faoricniesexterttfi'-
hXhjfvwtatm illius :^S. Yere eerte Salomon fpirituales
uenis eft,hbc eft, in quo pania & infirma eft fapientia, & ;
carnalis prüdentià,quæiuueniliadcfideriafèquitur,odit
iuftitiam,veritatem,6riudicium.V.Qupmodo Principes''
mane comedùnt ? S. Principes mahè cbmeduntquando
luxuriofam Vitam dueünt : & icçirco vie terræ cuius Principes
màne comedùnt,quia magis amant huius fçcülivoluptates&
Garnis deledationes quâmpopnli falutem,ideoque
luxuriöse viuendo peruertunt iudicium. V. Qup-
niodo beata eft terra cuiusrex eftnobilis , & éïiius Principes
cbmedunt in tempore fuo. S.Si rex nobilis eft,hoc
eft,decorfis fàpientia,fplendidusiuftitia-, ornatusbonis
moribus&abfcibus, verèbeat^eft terra cuiprieeft, quia
regiffeamin ïudicib,& æquitate,&^xaltatiüftitia. V.Qui
funt illi Principes, qui in tempore fuo cèmedunt. S. Illi
niiriirum qui non luxurianturç qui non amant hiiiuS Cx-
ïufivoluptates , qui non viuunt in crapnla &ebrictate^ :
fed cibös quæniht tantum ad corporis fuftentatibnem;
Ideoqùe bëâta terra quæ taies habet Principe^, quia dum
ïüftitiam&æqhitatemdiligùn't, Vtiquê nohperuertunt
iüdicium, V\ Qüid eft quod ait: Ddpartesfepiem liée non &
ïftoiQQàt fuùt illæ feptem partes vel o ü o i qüàs dàrè nos
iùbet.S.Per feptènàîiiim nnmerum,vetns Teftamèntum
proptèrSàbbâtûm , qui èftfeptimus dies fanaificàtusin
Lege ; pérbdtonarium vérb ; defignaturnouum Teftamèntum
pro jitër Diém Dominîé4m,qui è'ft Ôâauïïs4 >o-
miniCHRisti refurrètftionëfatidüs. V. Qùomodoergo
intelligèndûm eft qubdait; Dd partes feptem, nec hon&
oßo. S.:Hocm.odoudeftvtrumquëTeftâMehtUm ( Vêtus
fcilicët&Noüüm ) pari vênerationè credendôfufci-
p ë ,& præccptaèorum diligenterimplére ftudê; V.Quid
eft quodait ; Siceciderïtlignum adÀuflrüm, autàtl Aquilo-
nem, inquocumcjueloeocecUefii, ibièrit: IsTunquidquodeà-
dit hgnum ad Aquilbnem ; autàd Meridiem 5 non fæpè
mbiieturin iliaS Mundi partes: S. Nùlli hoedubium
eft, fed hkc Ïèiïtèntiâfpirît'ualifefintelligidfebet. Narrt
per lignùtfl,homo defigftàtün qUôniam vn'ùfq'üif^ue eft
- - - - ............ . ‘quafi _
Eecl. io.’
Dautdi.
Ktg.4.
Reg. 2z.
Rex no-
bilrs quis
fit*
fjbiesbo'
^minicus
'Refurredtionc
Chrifti
fan du s.
Ibid.
i® r
quafi lignum fyluæ generishumaniv :Ebr Auftrum qui eft
oalidus ventus,dèfignaturrequies Paradifi. PerAquilo-
nem qui éftfrigidus,defignatur Infetni fuppliciumjEteft
fenfus: Vbicumq; fibihomolocum adfutüram fedëpræ-
paraUeritjfiue ad Auftrum,càm cccidcut ,(id eft mortuüs
fuèrit ) in rcquie Paradifi &gloria regni coeleftis perma-
nëbitinærernum. s' m . . - :■>
Siveromalè viuendo fibilocum præparauerit ad Bomandataeius
db ferUare?Mulrb quippe maior eft pars eo-
rumbominum qui nec timentnec.cuftodiunt. S. Vérè
maior pars eft malomm quam bonbrum , quia ficut Do-
minus dicit, Multi funt vocati,pauci vero ele£li,3c inbompa*
rabilitermaiorinfidelium multitudo quamfidelidn). V.
Quid ergo vult in hoc loco Salomo demonftrare? S.Hbc
namque demo,nftrat in his verbis,quia non eft homo,qui
Deum non timet & mandata eius,non cuftodit. V.Quare
ream ; inferni posnasluetihfiecula &eulorum. V. Qjiid nqn eft homo ? S.Quia non cuftodit modum racionem-
eft quod ait,Quiobferuakventum,non fmmatwfoquicpVßdeA que fu* naturae, :.-V. Q u x efträtio & modus rtaturs hu-
ratnubes'mnq«amettä<^*ntinefttamftjiltus,qöiém-| manae?S.Ratiohabiliterviuere,quiainteranimantiaom-
perobferuevventum,vt nonfeminet; 3c femper confide- nia folus homo creatuseft rationale animal , & folusac-
ret nubes-jVt nunquam metat?SiHsc fententia fpiriruali-j cepit a Deo ratibnem 6eintelle<ftu.m ita vt agnofeeret fuü
terintelliacndaeft : Nam vc per.veotum Sc 'nubes (kpèj Oreacorem & diligeret cum ac timeret, & corde <8c orefi-
tempeftasgeneranfolet-,ficper;ventum. etiam defignatur inuflaudaret.,V.Quid eft Deum timere? S.Voluntatem
Diabolus, per nubes prüfen cis fisculi aduerfitaces. .Qui- eius implere,& bona quae faciqndafunt facere. V . Si ergo
cunque iuitur timet DiaboU perfecutionem aut Mundi qui non timet Deum & mandata eius non cuftpdit, non
huius aduerfitates,non feminat; id eft,verbum Dei non eft homo,quid ergo eft? S> Bcftiaeft. V . Quoraodo beftia [Bcftia eft’
pr«dicat,nec operatur bona qu# y.alet i etiam nunquam eft,cum in eo videatur humana fubftantia & perfona ? S. in°
meter; quia &fialiquab.ohainchoat , a;dpßlfedionem Quamuis enim videturhabere.humanamfubftant,iam& Jóf„uat
non ea perducit. V.Qujd ergo agendum .eftiS.Sine con- perfonam , tamea qmnonracionabiliter fed beftialiter 'mandata. |
fideratione nubium &.timore ventorum, in medijs tern-! viuiit,non homo fedbeftiadicendus eft.V.Quomodo be-
peftatibus feminare debemus; id eft,inomnibus aduerfi- ftia vocatur? S.Si eft crudelis, fuis domefticis $c fubieftis
tatibus verbum Dei predicate , &: bona opera qu« vale- autvicinis,leoeft, non homo: fiautem raptor eft, Tygris
musagere femper oportet. V,Qtydeft,Md«e femina fernen vel Lupus., fi verheft adulter aut fornicator aucimmun-
tuum,&vefperi ne cejfitmam mJ?Quis enim femper & rna- dus,Canis eft: aut Poreus,aut .fi ftnltus, ^ fino coparatur:
ne &vefpeïi feminare poteft, maxime cum glaciali tern- fraudulentus ftaq; aut fimulator,congrue vulpeculjaffi-
pore nullus audeat feminare ?S- Semen hpc loco non in- milatur,& fi.cde ceteris intelligendum eft. V.Quis eft er-
relli^endanj èft frumentiyel ajteuus cuiuslibet grani,fed go veraciter homo?S.Ille qui Deuni timet,& mandatae~
femë bonioperis,.*ex qub.nafeitaiffruöusiuftici«, & meirr ius cuftodit.
Ccs «teinteicmuneiaqo^is. V. Qujd,ergo d,Qcet cum di- j
e it , Manefeminafernen $üüw* '& yeßieri ne ff (Jet manus tuaiS. . , , ; > : ■ • .
Vt nulLotempore,nulla « t ä t e a bonis ^perib. eeflernuy, ■
3c noftram matutinam iuftitiam.yefper inueniac, 3c ve-
fbemnam mifericqrdiamiterum Solifirtps accumuletrln'
adolefcëtia pariter ,^.ftwe41;.ute virtutufegopianos fem-
per Deocommendet. Muue ergof e m i n a f e n i e n v e -j
ßeri ne cejfet manus tua:hooeftj, fern per te in, bpfifs pp.erihus
exerce.V.Quid^eft quodait, Etflorditamygdaliujmpingua-'.
bitur locußaiO’ dtßipabitur cappans ? Quid .enim piofuir hoc |
dicere, cum nullus ign.oret quiaßc Amygdalus florerc fo-J
letjimpinguari Lbcuftai^c.diffipari Capparis^. Hxcfen^1
ten tia fpirituahter eft intelügenda, 3c magnum in fe continet
Wercesç-
Êeraære- .
■ nunera-
■ ionis.
myfterium. v .
Nam.per Amygdalum defignatur Dominus I e s y s
CLAVDII MARII
V IC TO R IS OPVSL
G V L A.
Gennadius Catalbgoilluftrium virorum. '
Chrifto.
Emilitu-
I e«/. 12.
C H R I S T V S
ofle&nucleo;
Iiïdrinus'Rhetor Majsilienjis, ad filijfui Etherijperfo-
ndm commentât üs efl in àénefim,id èjlàprincipio li-
brivfquead obitum Àbrab*$qtrïdrcbâ. Quatuor
B â c u E I u i x Amygdali confiât ex corio ; B S S E a
..ita Chriftus ex carne,anima,& diuinitate. vtpotefecularijiperatura homo occttpatus, cr mllM magtfte~:
Quônfiira per'oialnygdali.'diuinitas defignatur.
a ■ o > • -j r -c P Ac tW t 1 ouramt:MorimŸTheodoJï_o&Valentinianomnantibus. Locuftam & C ap p a r im q u id fig n in c a tu r îS .P e rL o cu lta , V v . * ............ \ . r . . v ■ ■ ■ * „ >
v ' ■ -,:*>v 'L 6 '- i, v l pluradeeoavantÜonormmCatalogo) &exrecenttonpiSt*
f rA m y g d ,ln S, â e f t , nafccturChtiftns&cottufcabit.fc»»»“ “ « !-^ ^ ^ ^ ,
mkâculisümpinguabitur Locufia, id eft,credet Gentilis popu,
lus,&replèbitur donlsfpiritualibus:DiifipabiturGap-, ^ V D I I JVt A R I I.
paris,hoc eft vperibit propret infidelitatë populus ïudai--: O R A T n "R f S M A ç c j
- - V. Quareverba Sapumtum ftimulis'& clauis affimi- V I C T O R I S , O K A X O R I S M A S S E
îr? Sic enim dicir Salomon, Verbd:Sapientumficutfti-\ | | 1 -E'L S.1 $ I N.
tverba fi™ Muli,&quaftcUuiin.altum dejixi. S . AptiffimèyerbaSapié-|
Cna ' turn, clauis 3c ftimuliscomparanturj quiapeccatorü cul-rl
■ verba fi-
Iniiliafti-
||mulis.
I>
pas nefeiunt palpate,fed pungere:qui enim veraciter funt i
fapientes, eorum procuîdubio verba claui funt & ftimu-l
l i , quiapeccatores non.,blandimentisfouent,fed afpera
increpatione redarguunt, 3çeorum fecreras confcientias
quafi pungendo,ad dolorem 3c lamenta exercent vt cor-
rigantur. V. Quid eft quod ait, Quaper magiflrorum confi-
lium data funt a Paftore vnoï Qui funt illi magiftri per quorum
confilium data fun t Sapien turn, verba, aut quis eft v-
nus ille Paftor,àquo data funt? S. Magiftri, funt S. Pro^
phetæ 3c Apoftoli: Paftor vnus eft Dcu^J? à quo data funt.
omnia verba fàpientum , quia ipfe docuit magiftros f id
éft,Pxophetas 3c Apoftolosj&reftruxiteorum cofihuin,
quoniamipfededitverbain corde & ore ipforü. V. Qujd'
! eft quod Ecclefidftes in fine Librifui d icit, Deum time &
j mandata dus euftodi, hoceftenimomnis fcowoîQupmodo fie-
ri.poteftjYt hoc tantum fit homo,id eft, timere Deum 3c
s V 0 s„ S V P E R G E N E s I N
Commencariqs Præfàtio ad Deum
Opt. Max.
Vmme & uindle Deus, cundtæ vittutis
origo,
Omnipotens, quemnecfubtiliindagi-
nererüm
Mentibùs humanis fenfu comprende-
re fas eft,
Et nefeire nefaS-Cnam te ratjonepro-
i funda
In tribus elle Deum,fèd cres fie credim,us viium,
Vnjca perfonasvt tres fubftantia reddac.
ïndifcretapio coilferuans foederânexu.j
T u fine principio,paricer fine fineperenriis,
Solus esatque idem,nulliq; obnoxius æuo.
T u fpatium rerum,mentis quocunq; recefftrs
Tenditur,excedis:fpatiô neque cingeris vllo,
~ - \ ï • ; I l _ - ' Nec
I
1 : . fS
ü i
.M l
l i l
IMlli
ill