to+ Prd f at io
JLco nonusin epiftola initio propofita fequi, vbi eundem
Remigium Apoftolum Francis nominac. Agit idem no-
ller ijldem locisdeijs,quifimoniace ad epifcopalem 1)0-
norem euchuntur, eofque S. Ambrofijverbisaccufet. A
git itidetn de ijs.quos etfi homines diligunt,diuino tamcn
inftindi numinediligunt. quo locofuamipfe videtur e-
iedionem fignificarc voluifle,quaiuuenis quidem adhuc,
cceleftibus taaien oftentis eft eledus > vt nullus populo
dubicandi locusdiuinam eflè eledioné huiufmodi relin-
queretur. Contra verdnon ellè hune monachum S. Be-
nedidi,vcl inde conijcere!icet,quodcü in hoc toto opere
eiufdem S. Bcnedidi teftimonium proferat,neque Patris,
vt dixi,ncque Magiftri ilium nomine impertit > vt squum
eflct,fi'eum (ui qrdinisinftitutorem agnofcerer, in quern
ipfe videlicet efleradfcriptus. Quidï audiamus eundèm
tur totius concilij Epifcöporum fenteritiam contthere.
Cum Epifcopi Gallia, ac Belgifa pr ou maar am, inquit Hihcmarus,
caufafidei adfjnodum conuenerttnt, B. Remigium vndecu tuque doth
finmrn, & in fcripturis fanftis erudinßnnum, at que in ecclefia-
fiicisdogmaticus exercitatum ad idem concilium venirepetierunt.
Hadenusille. Ergo Remigius mirifice conciliumillud,
&dodrinæ fus luce colluftrauit, &fideiconftanria con-
firmauit,&rebusgeftisetiam fupra naturs viresexorna-
uit. Quibus rebuspermotus Arianus quidamhsrectcus
primum quidem fandi Epifcopi prsfencra, 8c maieftatc
perculfus obmutuit , deinde etiam ciuldem clementia&
oratione mutàtus,atque adeodifcrtusefte dus, ineodein
cbncilio catholics fidei%dmirabilc teftimonium dedit.
Verum'ne his quidem fortafle teftimonijs erunt ilhcon-
tenti, qui femel csperint obhrmato ammo hune elle li-
incap.i4.epift.adR0mldumiUTverbaperfequitur.il/iMsi brum fandiRemigijRe men fis Epifcopi pernegaret nee
indie at diem inter diem, tüe, inquit, iudicat, id eft ydifcernû, ! dubitabunr, credo, illudafficmare, vt fapiens is vie fucrit,
& differentia»!facit inter diem, &diem, qui alter nisiiebus a car- j nefeiri tarnen quicquam abeo efle litcrarum monumcn-
ne, vela vino abßmet, alternis nonabfimet. Verbigratia : funt tis traditum, vel certe ignorari hunclibrum abeo fuifle
modo multi, quifecunda>quartay &fextafertaacarne, &vinO\ confcriprum. Q usd uo limul mihibreuiter cenfeocon-
abßinent, tertta, quinta,& feptima corned tint carnem,&vino in- futanda. EquidemSidonium Apollinarem in caepiftor-
dulgent, alius iudicat, id til, difeernit, & digit omnem diemm ab- j la,quam initio retuli> lego afferentem femultadeclama-
ßinentiacarnisvelvtnificuterenuu,& mult iMonacboruni. Ex j tionum volumina huiufeegcauiffimi patris habuiffe,quo-
quibus profedo verbis feriptorem non fuiffe Monachum runvvolurainumiftosrogabo,an vllunt viderintaliquan-
quis non incelligic? alioqum fe ipfe quoquein Monacho- ! do l Quod fiiefpondere non potuerint, quid illis concio-
rumnumero'reeenfmflcc, quife acarniura efunon arbi-j nibus, hue dcclamationibusfadumfit;ipfe quoque con-
tratufuo, fedmonaftics Iegisiuflu confinèrent. Neque tinuo refpondebo etiam harum in epiftolas Pauli lucu-
aliterfeciflet, ac paulopoft ineadem epiftola fecit, cum brationum memoriam intercidille. Idem prsterea R e -
ait:/? ergo Chrißusdignatus eßfufeipereadfidemfuamludaos bla- j menfisArchiepifcofus Hincmarus»qucm fspius honoris
ffhematores,&nosgentilesidololatrai, &c. Qui fe in ethnico-j çaufà nomino,iure magni cuiufdam voluminis manu exrum
conieçit numerum, vnde ortus eratj cur is non fe 1 aratiiaifturam déplorât > quo prster estera S. Remigi)
Monachum fupra Rterecur, ft Monachorum inftitutum vita continebatur * eiufque iaâturs caufis allatisi itacon-
proßteretur ? cludit. H ö f rwiwi,inquit, tnhac Ecclefia Remenßnouißimofecu-
Verurn qui nihil aliud videntur feirenifidubitare, et- litemporedelibromemorato, fed & dealqs accidit: quodanttquo
iam de fandli huius viH eruditione ac feientia dubitant. tempore de authenticu fcripturis euentffe &. loannes Cbryfoßomus
Aiuntenim cum permulta quidem atque illuftriade eius in bomilia nona Euangelij fecuqdum Matthäum memorat. H sc
virtute, morumque fanditate tçftimonia proferantur, no | ille. Sunt h sc argumenta profe&o fir miflima, eoque ma-
tamen vidêri de dod rins itidem prsftantia teftimoniaj gis,quodfuntEcclefisvniuerfsconfijctudinecompro-
extare fimilia, qus tarnen dodtinsprsftantia apprimein | bata: qusinhorisnodurnis,quas dieilli facro atque fehifee,
dé quibusagimus.fcriptis elucet. Atque huiufmodi
homines > quo mapre fortafte reprehënfione digni
funt, quod cam dodtrins laudem ei detrahere conentur,
quam permultis eft nominibus atque optimo iure prome-
ritus i hoc magis nobis velinuitifeuent, quod hseferi-
pta eiufmOdi eife confitentur, vt nihilo min ori,quam fin-
gulari ac prope diuins Remigij dodrins conueniant.
Qupcircanonerir, opinor,alienum, vthos quoque, fiue
placemus, flue errore liberemus, pauca de multistefti-
monia grauiffiraorum virorum de hums prope fingulari
eruditione proferre. Ac primum quidem quid Gregorius
Turonenfisdeillo feribat, audiamus. Eratenim (inquit j
S. Remigius Epifcopus egregta feientia, & Rhetor ids apprimeimbu-
tus. Quid venerabilis Beda i nonne in fuo Mart y rologio
duobusillisverficulis videtur fans huius noftri landiffimi
virifepientiam poftcritatiteflatamreliquilfe Ï
Francos qui primus docuit, domu'tt tfeféroces y
~9nat honore.
Et fane par fuit, vt qui nationem eruditione haud cs-
teris inferiorem falutari dodrina potuift'e t imbuere, eum
dodrins gloria loge cçtei is antecellere. No temere igitur
HincmarusRemenfis EcclefisAr#hiepifcopus eundem,
vt ipfius verbis vtar, feientia multiplicem , atque adeo
cherubiqis ipfis perfimileiii fuiffe confirmât. Quanta^
fiientia, inquit, replet us extiter it, dtetis, &faélisfuis,& teffimo-
4 pioS. Papa Hormifda perjpeclum effe potent. H sc de Remigio
fendus prsful. Et fane vbi accedit huiufmodi Pontificis
maxi mi teftimonium, cuius him ma eft non au tori tas modo,
fed morum etiam vitsque fenditas Ecclefis vniuerfs
probata, vtillsuionfalli, hac vero nollefallere cerriores
reddamur-, nufii mortalium fine coneumacis notafenti-
re aliter licet. Veruntamen ad tantum fummi, fandiffi-
mique Pontificis teftimonium , alcerum fi minus gpaue,
certe clacius atque amplius libec adijeere ; quoniam videleroni
perfoluit, ea quoque recitac verba pulcherrima
qusque maxime videntur ad rein noftram perrinere. Primus
omnium dodrina, &miraculis Francos ad Chrißt Domini fi-
dem perduxit. Eius oratione mortuapuella reuixit. Multos inter-
pretatuseß dtuinaferiptura libros. In his igitur libris hoc ct-
iam eruditifiimum lucubracionum volumen eüè nume-
randum, prster tot veterum teftimonia, quæinitio pro-
tulimus, mihiquidem vnuro llluftriflimi CardinalisBel-
larmini inftar eft omnium, qui in libro fecundo deEu-
chariftia capite trigefi moquin toyRemigiust inquit,formt in
Gallia tempore Clodouai Regis, ad initium anni Domini quingen-
tefimi,&inbac verbafcripßt in commentariocapitisdecimipriori*
ad Corinthios. Panis,inquit,quem frangimus in alcarinon-
ne participatio corporis Domini eft 1 & qua fequuntur. &
in lib. j.. cap. 15. it er urn Remigium affert Remen fern in eundem locum.
Q u s verba omnia lunt ex hoccxempiaridecerpta,
quod nunc primumnoftra opera prodit in luccm. Et fane
eo eft etiam amplifiimi huius cardinalisautoricas ma-
ior, quod adeiusegregiam, prsclaramquc dodrinam,
qua squeprobifufpiciunt, atque improbipertimefcunc,
nefcio quid exiftimationis additur ac dignitatis^ quum
per id tempus in ea fententia fucrit,quo fidei ai mis inftru-
d u s , fsculis omnibus infpedantibus turn elaplrs, turn
venturis,Dei verbo ranquam gladio diftrido cum omnibus
Ecclefis facrolands hoitibus confligebat t qui ci
nequaquam peperciftent,fiquem calumnis vel obtreda-
tioni patefadum aditum oftcndilïènt. Quare nos quoque
non mediocr'iter in fufeepto confilio confirmamur,
vt hoc opus tanquam Remigij Remenfislegitimunsfee-
tum ,fine de tradorum metu,amieis exponamusjquod vir
ita prudens,ac dodus pro tali non veritus eft rpfis etiam
ininriciscxponere. Aducrfushsc argumentorumtclafe-
tis exiftimant aduerfarijfe fore munitos, fi ad quandam fe'
arcemreceperint,adquam liquidem ipfis paceretadieus;
equidem manus darem, nosque vidosefle conhterer.Verum
prudentem fpero ledorem aperce feris eile perfpe-
■________ ________________ durum
d u r u m , eosiniuriailludaigumetumvfiirpare,quo mul- 1 figniheari Gregoriurrl, quem in S.Pctri catliedräanno
___ ___ -H __ .r___ .«C.iniiïpiii«'ï;llp n fa r ir in n h jivn f fi> rm p r inm in i fnrt to magis noftra:fentcntiacöfirmatu^Profert,in^uiunt; ïiinnîtî n/ilr R PlTliferiptor
haruni in Epiftolas ^aulidifputationum leriptb
res alios Remigio iplo Remenfi i epentiores.Hanc vt ob-
iedionem diliia(m,d'ud mihi cenfeo difeutiendk, nempe
qua ^tate noft.er hie vikedt,quave cjeceriiquos illein hoc
volümine noininat.Ac primumquidem Sigebertiis feri-
ptorvetus , &grauis Remigifim natum anno; Domini
quadringentefimoTupra nohutn &'quadfagefimum?E-
pifcopü'Bi creatum quadringehcehnjo’feptuagefimopri-
mo , denique quingentefimo & quadragefimoquinto
mortuum efl’e teftatur. Et quamquam Illuftriflimus Baronins
Cärdinalis de. hoc eiufdem feliciflimi öbi ttis anno
dubitat , non tarnen ab eolonge abeffe cchitehdit.
Quod cert& ad id quod agimus,.nobis eft fatis. At quod
ad alterum caput fpedat, equiderp partim legi, partirn
cufatii hoc opus yniuerfum p&legendum» notandofque
diligehterScriptoresomnes,quiineoNproferuntur , &
pr,ofed6fingulorum pemenfis statibus, omnes facile
Remigio Remenfi vetuftiores efle comperiq : fi vn,qm:
ferme Domini 59 q .fedifle accepimus, annis poft Rem i-
gium quinque fupfa quadraginta. At non fta rem fe habere,
neqiie Gregorium Magnum, .fed^liümaRemigio’
citäri videtur ex hifee ipfius Remigij verbis in verficu-
tum ytidevigefimum fecundi cäpitis priöris ad Coriri-
tl\iös epiftols pofle conftare. Reiter<f,inquit,magnam vti-
litatemprafiittrunt barefesfancia Ecclefi&iWnperfe,fed dbndo-
äores excitduerunt, quipidfi dormtebant. Nequaquamenim
tant am cofnam librorumhaberetfahtta Ecclefia, & tantam co-
gnitionem de Deo,nifi barefes exorta effent, a quibus excitatus eil.
; Hferonymüi^AugüßiniiStHitarius,Gregorius,'dlq^Doäores fan-'
äi, qui multa conferipferunt cofitrahareticps. H sc ille, Iam
qtiis ignqiat, vte prs,Clarisfendiftimi Dodövis Grego-
rijMagniferiptismdltaeliciantur falubcrrima ad hsre-
ticos redarguendos,nihil tarnen ab ipfis,data opera, äd-
uerfus hsmticos fuifle liceris confignatum ? Id quod ab
altero Gr^gbvio Nazianzeno Epifeopo faditatum efle
nouimus , qui'&propterea Theologi cognomen efta-
deptUSjde quo Gregorius presbyter hsc feribit: Vbicnim
aütalrcrum, dequibuSdubitarelicet,exiceperis. Equi-1 peruerfumctuufdam Arianorumfettadogmaprotuhjfet/, Hac
demne Ion warn hic'^efingqlis attexämdifputationem-, contentio,inquit,vniuerfum Romanum occupauit orbem, fed pole
d o rem ad eius e p rc qm e n velpotiuscatdogumEc-, tißimum fywntijpraualebat.. Deui igitur Spiritus fand tuVre-
clefiafticofum fcripMrum.reijciam, qui eft initio propo- gortuniexcfiauitTheokgim, quum mifereretureorum, quifub
ficus Catcchifmi Petri Canifij,viri cum primis noftrs f p - eoperibantdogmate, & tanquam ad Moyfem dixit. , Vidensvidi
.dalitatispatribuserujl.itionisreligiofarumque'virtutum vexationenij>opiilimei,qui in AEgypto eft,&t. Etdefcèndi.vteós'
laude clariflimh Ineó catalbgb 4iftindè anni tum d lïberarem,quapropter nuncadeßo , vttemittaminAEgygtunt*'
Chrifto nato paftorum principe ;ac Deo noftro. elapfi," Tali igitur adhortatiöne vir um commouet, vt Byzantiumnaui-
tu’m finguli Romani PontificesChrifti V-icarij, 'atque garet. Had-enusille.AtenimqusaRei^igioverbaprq-
fuécé(lores,tümImperatores ,'qiiiadhscvfquetempo- feruntufin cap. 6. epiftolsprioris ad Corihthiosvef-
faRomaritimimperiumqbtinuerunt,aliaquehuiufmo- ficuhc). deorationibus&lacrifieijsviuentium, defun-
di fei tu digniflima deleribuntur. Verum vt ad rem re- dorum animis profucuris,eadem apu.d Gregorium Ma-
deam, meminit;Remigiiisin prirais.Órigeqis, |q u i vixit gnum leguntur in quarto libro dialogorum. Qhide-
ännö I ClirifHortit ferme zb o!.Sandi,Cypriani,quiij7 . nim ? Nonne Pohtifex maximuspotujteadem verba ab
Sancti Hilarij,qui 300. Didyjni,qui 359% Sandi'Bafllij, ebdent Gregorio Epifeopo miituari, vnde Remigius an-
qüi'3« ;' Sandi ÄmbuofijyHicrqnymi,»Ioahnis Cliryfo- te deprbmpferat ? prsfertim quiä Remigius ipfe, dunt
ftomi, qüi omnes ferme anno $66. floruere. Aüguftini, qiuut.mn caput interprccatur prioris ad Theflalonicefes
qui4b 0.Caftiani,qui 413. Pfofperi, qm 466. in quibus epiftols verfic.13.Sandum Auguftinum in eandem pro-
nullusrelinquihu dubitandiibcus'; .quippp quum fatis pemödum fententiam affert , ex quo nimirpm poeuit
cqmpertü fit omnes efl'e Remigij sfatë fuperiores.Quo- Magnus miituari Gregori’.Hucaccedi^qiiod Remigius
lündam prsterea teftimoniaRemigius profert, de qm- fummum Pontificem folitus eft, Pontificem Apoftoli-
bits quoafueritit eius squalci 1 dubitärio poflet aliqua cumappclfere, quameertèhonorificara appellationem-
fuboriri. Quorircafingulorum rationes Videntur efle Sando Gregorio Magno non denegaflet tot ei nomini-
ponderands. sliridum Benedidum Monachorum in, busrureoptimo delbitam. QuarequumRemjgiasho-
OccidentePatriarcham appellat; qui non modo an Re- fter,& aliis difeiplinis i'mbütus,& verb lingus Grs cs, vc
rriigij stäteVixerit, verum etiam an eidem notus fucrit, ex hifee monumentis liquet,peritiis fuerit,quando Gre-
dubitare non licet. Nempe Petrus Diaconus in libro de gorium nominat,üue Theologum , liuefcxrcafleNyffe-
viris illuftribus cccnobij Caffinenfis capite vndecimo 'n um ,; fiue etiam Thaumaturgum nominale dieendus
S.Benedidum epiftolas duas,earumque'alteram ad R e-! eft. Atque vt hanc tandem partem äbfoluam, in cäput
migium Remenfcm Epilcopum dedifl'eceftarur. Cuius tertium epiftols ad Philippenfes verheul. 3. in exemplo
epiftols:caufe,&à Fortunaco,&ab HinCmaroin eius vi::
ta videtur ilfàtradi potifl?Thum. Nam püeljä illa Tolo -
las , quam Remigius & à mali dsmonis tvrannide eri-
puit,&ab interitn feuoeäuir in viçam, ^rirho äd Petri &
Pauli, Apoftolorümlimina y poft ad Sandum Bencdi-
dam à pareiltibus deduda erat;’ a quo adiuratus & eb.a-
dus Dsmon ait feanterçeflione Remigij receflurum. Af-
que ita j^ubllam Be ne di dus ad Remigium cum fuis Iltens
rem i fit, à quociedto dsmouecurata eft. Cafliodo-
rum verb , quemfeniel tantùmappellat, non longe ab
e-xtrema epiftola ad Hebrsos, hoc eft, in extremis hifee
lucubrationibus Pomerius,vt fcnbitGenebrardus, prope
extrémo Anaftahj imperio vixiile confirmât. Is in Eu-
l'ebij Chronico imperium inijt anno falutis ,493. decef-
fit ji^.quum fex fupravigiinianno'simperafTct. Qiÿ annus
Remigij obitqm annis permultis prscedlt, quippe
quum ab eodem Remigio affirmet Baronius Vedaftum
fandiflimum virum Atrebatcnfium Epifcopum anno
felutis54Zffuifleconfecratum. A quq.ftatSigeberjjxs af-
firmans ad annum' vfquè 545. vitam pfbduxiflèRemi-
gtiim. Quibusannisfacilèpoeuit Cafliodotiferiptaper*
légère, lam verb de Gregorio, quem B ear um nominât,
aliqua ëflè videturqusftio diftîcihôr. Nam quia nuUam
noftro h sc yerbä feribuntur. Beatus Beda loquens in quodam
loco de, dtäis Jpoßoli,. vbi ait, vnufquifquë infuo feiifu abundet,
ècc.Qtftdergoj n qui t,fi hareticus, eü, debet infuo fenfuabünda-
re Imihims.Non de haretico loquiiür,,fid deCkrifiAiiói H sc
ibi. Quemprofedblocum additci non pofliun, vt eredam
carère mendo librarij. Primum quidem,quiain co
cqmmentärio,quem Beda in epiftolam edidit ad Romanos,
ex qua furit illä veroS^fumptay fiihirferibir,quod
fimile videatur. Atque vt aliBi id.feribeiet, non coati-
huq Bedam er cd er em a Remigio noftro proferri. Nam
fi broferref, pef^ieuum eflet.hofeébómmentaribs riOö
efleRemigij Remerifis Epifcopi. Bedaénim pofteläp-
fos annos aChrifto fep'Ängenjqs'vixit, poft Remigium
verb annis ferme quin que fltpfg 1Centüm,& quinqüagin-
ta. Q^dporfbé flè^aufsdicämüs , Citfirtcanto Ecclé-
hafticorum fcriptorurundmero, qüi inter Remigium &
Bedam tot ferè fscuUs nöfuerunt, Vnus Beda, ifqOe fertiel
tantum(a Remigi önominetur ? Qiio'dfi nominaré
velitjCÄf prater mqrcm oitirtiiim prope fcriptoritm ipfi éiS
; etiam t/ènipèftatisyqua viuebat ädhuc Beda| non eidem
Venerabilis Cognomerrat-tribuitjfedBeati# nam vt Beatus
meritb fit appellandus, noq 'tarnen ita ab vllo.foler
apellariy ne a Tritemio quidem, etiam quum id agit,vt
ei prsterea no tarn Remigi its , vel cognomen adiungit, ill u ft res viros ful ordinis laudet.Quocirca vt hsc virca^
quo internofeiqueat, contendunt aduerfarij magnum‘ incommoda , feteamiirnecefleeft, a Remigio non Be -
Biblioth. Vet. Patr.fom'. f.Pars^._______■ ' ^ :: _______ Y t y / aam