Tkcóduli , S74 - _______________ Ccelejyrienßs Presbyteri,
cuius bonita te nobis communicata, fides a udtior eft red-
dita. Non enim ex abundantiapeccati, poena ctiam ma-
ior eft fadta, fed falus incundior amabifiorque nobis ob-
tigir. Superexuberauit gratia .Non enim a peccatis taiitum-
mod« nos liberauit, led innumeraetiam bonalargitacft.
Vr quemadmodum peccatum regnauit: Peccatum enim, Regis
infkar, mors vero, militis&miniftriin mortem fuic. tn
morte, per mortem, fic& gratiaregnetper iuftitiam. Gratia
namque Dei indicia,maiora perfequicur.quam peccatum
8c mors, In viam aternamperlefum Chrijlum: Periuftitiam
videlicet Chrifti.
Q
C A P V T VI.
Vid igitur dkemus ?permanebimus in peccato, vt gratia ex-
uberet! Quid ? Veniemufne ad hæc verba, per condtio,
inquiens: Sciences, quod vêtus no fier boni o : idelt, vu a
condemnata<y>mul crucifixaeftcum Chrifto, per baprif
ma : vnde etiâm dicit in eo deftruj corpus peccarhhôc eft,
mala opéra, fcelera, flagiria, morrem, expe&are « H»cc-
nim dicit >corpuspeccati. Aliter : Verercm homincm , non
naturam appellauir , fedenim prauam mentein 8c fèn-
rcntiam , quambaptifmatedarineci adfirmar. vtabolea-
türcorpuspeccati. In hoc , inquir , vr aboleatur & morte
plant tollatur, ne porro quifpiam in peccatum iocidac:
Vtnedcineepsferuiamuspeccato: Internecibncm & mortitica-
tionemdicit, quantum adpeccatum ,(vtfitcaflumvita:
Nam mortuum non quicquam porro committit.CYRiL-
l i . Aboiitum autem eft ac deftrudum corpus peccati;
ideft,affe<ftuuminipfoinfita feritas' : concitansquidem
perpetuo ad turpia menrem terrenisque; vôluptatibus
ceuluroadmouens. Atque hoc dicit S. Paulus : Nain
impoflîbilelegis , in quolanguebat per carne m : Pater,
Filio mitïo in iîmilitudine carnis peccati : atnouir , ac
feenrionem ex præçedentibus ? Qualia vero intelligac, de peccato condemnauit peccatum in carne. Vidén qui-
fubijcit,pdftquamfupradixiflet ; Vbi abundauit pecca- nam corpus peccati fitabolitum ? CondemnatüSÆit e-
ram,fiiperabuodauic gracia , vc ne infipientibüs vidcan- nlmincarne peccati ftimulns , occifusque eft in^primo
tur dida, peradhortationera ea tollit. Haudquaquam.ld in Chrifto. Tranfiir autem ab ipfo & per iplum, ad nos, gra-
apertèabfiudisdicereconfueuimus. S e v e r i a n i . cia. Qui enim mortuus eü, iuftiftcatus eft a peccato. Animad-
Qnôniamdumbaptizaniur, profitemur nos mundpef- uertis , quod quantum ad peccatum , oporteat nos elle
fc mortuos, atq? peccato & diabolo nos reludaturos.j^/t mortuos ? .Quienim (inquit ) obijt, iuftificatuseft; hoc
mortuifitmuspeccato.,quomodoadhucviuemusinipfo ? Mortui eft, difeeflit : nec non libérât us eftd peccato : Nonnulh
fumus peccato, vel quod quadâm ex parce illi obedieri-i iftucdebaptifmateintellcxerunt ; in quo ,-Chrillo conmus:
at qnomodo tum licet peccatinomine, & mori 8c
viuere ? Vel quod mortui ( inquit) fumus peccato,Chrifto
credentes, Baptifmareque tindi. Non oportet igitur
Talutarem( inquit) mortificationem expedantes, viuere
minime optimam peccati vitam: Mortui proinde Turnus
peccato. Quomodo ? vt ne , in quit, morem geramus
pfi. An ignoratis, quod qtit baptizatifumus in Iefum Chrißum
Tepulci fumus. Si autem mortut fumus cum Chrifto ertdimus
quodpariter etiameum ipfo vtuemus : Relurredionem dein-
cepsprædicar. S i, inquiens mortui Tu mus cum Chrifto,
quemadmodumobimusdiem perbaptifma : credimus,
quod& fimul viuemns cum ipTobearamillam reuera lê-
nioquevacantem vitam, poft refurredkionem nobis ob-
uenturam. Scientesquod Chnftusexcitatusexmortuis.poïtmoin
mortem eius baptizdti fumus ? Confepulti igitur fumus ipfi per j dum haudmorietur : nee mors porro intpfum. Ec vnde ( dixe-
baptifma,inmortem : vt quemadmodum excitatus eft Chriftusex I ric aliquis ) perTpicuumeft, quod (imul viuemus cum
mortuis. Admirabili vTus eftTermone, interpretans,quomodo
mortui fimus peccato. An igtloratis^nqoit, quod
quotqdotin Chriftum baptizati Turnus, in mortemipftus
Chrifto ? Nam& illud obfe-urum eft, num Chtiftuscxci-
tacus denuo occumbat mortique addicatur. Minime (in-*
quit) gentium. Nameiuste rei cettiffimum elfe oportet:
baptizatifumus? Nam mortemimitaturbaptUhius, hoc Inempe Chriftum vltra non moriturum .* earn enim ob
enim indicat, In mortemeius bapfizatifumus, Etiamfienim jcauTametiaramercuuseft, vt mortem defttucret , eam-
baptifma non lit corporalis mors ; peccatum tamen eft. que exarmarct. Dominetur. O e c v m e n i i . Quanara e-
TergloriamPatris. Credibilem facie refurredionem, per nimrarioneinipfumdominaretur,in quo nos vitam ha-
gloriam excitantis. Pulchre porro dicit Patrem excicafle, bebimus i Nam & nobis fimul remifta eft mors , inpri-j
adhuc enim infantibus difterir. T h E o d o r e t i . Glo- mirijs, qui Chriftus eft. Quod enim mor tuus,peccato mortuus,
riam Parris Chrifti diuinitatem appellar: nam & alio loco eftfemel: quod autem viuit. Adco, inquit, detneepsnon mo-
dicit: VtDeusHomtninoftnlefuChriftiyPaterglonayfic&nos. rietur, yc& illud femel quod mortuus eft, non ceu mor- 1
Gonledariuraeratdicerc:Sic& nosrefurgemus:Verum J tiobnoxius reliquorum mortalium inftar mortuus eft
advirxinftitutionemperuenir,aliamanobisreTurredio- verumpropterrmindi peccatum , vt iftud tollerctocci-
nem poltulansqus eft per vita: nouitatem: inquaemori- derecque.Kiiaf Dt‘o: hoceft, vtDeus: citra vlkimnocu-.
*turquidempeccatum,refurgitantem vita, virtute & f i - mentum, velcorniptionem. Vteniminteiligirur, mor-|
dc conlvicua..InnM:tatevttit itwbulenuts: Si fornicator non tuuseftc peccato : hoceft , propter peccatum ; fide tiara i
porraTornicerur^ & raptor ac prado non ampliusprsde- accipitur quod dixit Deo rhoc eft, ideo qugdfir Deus-OE- J
tur: vit^ifthuceftnouitas. Sienimfimulinfitifumus:Adx~ c v m e n i i . Hanc adrarionem Hnelliges^perindeac
quacionem quandam oftendere inftituit cum noftri, rum I dicere fblemus de homine apud nosageiue,adcoqueno-
Chrifti. Si fimul (inquit )infitifumus: hocc-ft,ii parrici- ftrtefoitis: Mortuus eft fane came , .Viuit autem animal
petffiimus mortis. Infitosvero.propterea fimul nos dicit, luxta quorundam vero interpretationem fic accipias,
quia aequeac corpus Chrifti Domini noftri cumularom, j quod a it , viuit D E O : hoce ft, eft D e v s : vei per
adcoque interram fepultum, falutem mundo protulit; > hoc quod eft D e v s ; non quod fianimaeffec, non vi-
fic &noftrum corpus per baptifma fepultum , iuftitiam | uerec. Cxterum quod certiuserar, minufquc pugnxha-
produxit nobis ipus. Similitudini mortis tins, refurreihonis bebar, pofuir.-qtfod Tcilicetfiripfe D e v s , exfttmate vos
quoque erimtis. Similicudinem quidem mortis habuit in
mortuos quidem ejfepeccato, viuere autem D E O ; Nedi-
baptifmate,non corporalem mortem. Natntrcs obitus
cerent: quid ad nos, fi femel vita defun&us Chriftusin
&orrus,hoceft,triplexillaTifnftura : mortem&refur-
pofterum nonmoriatur J Sic & vo sd e vobis ipfis cogitate.
reiftionemfignificanr. ' Cyrilli. Similittldoeratmortis,
Quomodo ? quoniam morit mini quidem propter
Chrifti mors, eo qupd non permaneret iple in morte,
TedterciodicreuiuiTceret,rcfurgecetque. Acrurfixm fi-
milirudo mortis erat, Paflio & Crux Chrifto, idque de-
center 8c apptiroe:reuixit enim,neque quifpiam mortnus
remanfit. O e c v m e n i i . Vide hie bonitacem Dei Ji
Morte Domini , ceu in imagine adcoque limilitudine
tnortui fumus: verum refurredionis reuera conforces e-
timus.
Hocfeientes, quodvetus nofter homo fimul crucifixuseft. Com.
merriorac poftmodum quam fit nobis Celebris refurreipfos
peccatum femel, viueris autem D E o s Eremro in ipib
viuimtis, mouemur, & Tunnisxqueacalio in loco ait.
Vel hanc ad rationcmjntellrgas licet: Quemadmodum
C h r i s t v s mortem obijt , & viuit ; lic & vos exifti-
mate, vosipfos oporteremori^ quanemn ad non pec-
candumatrinet: viuerc autem in diuinis cceleftibulquc1
re bus, perlefum Chriftum,hoceft, ,C h r i s x o aoxi-;
liante. In Chrifto lefts Domino noftro y id e ft, per 1 e s V m
C hriftum, per mortem enimipfius nobistita obtigit.
Ne igiturregnetpeccatum in mortali. Poftqu^m nos mortuos
' 1 S | i ■ | efle’
Comment aria in Eptftolam ad Roman.Cap.Vl. S7S
l '(pe p '^ a to dixiflèt, quantum ad peccatum : tie domine- \ tatemcams veftra, Quemadmodum eriimexhihtiiftismembra Vi
\ turvtjt
littftre
\ turW*tpeccatum: fubdit. Pulchré veroadijeit ; Inmorta- I ftra, vtferuirentmpuntati& tn-quitdth fuettam nunc exhibe-
\ Upefiro corpore : per corpus enim .^peccatum viEes accipit. temembraveftrd ,vtftruiant iuftitiaad fanftiftcationent. Mi>-
' • r y- deratum & exiguum quiddam dicö , atqüe adeoouod
non excedat humanamnaturam. IöANrtis C h r y -
SOSIÖMI. Natura liietior inftitiiiionem adhortatro-
nemque meam ad vds* Noui ehirti, quiiiam iii mörräli
Chrifti
lex imbe-
fillitati
bóftr*re‘
fpoodet.
Peccati r<
Ignumdc
[»rannis
inhomi-
BC.
i
I Neitaque regnet, in qu it, vtobediatisipfi:obedireenim
tanni-1 peccato, eft idem quodinferuire T h e o d o r e t i i
isttce- ! Regnumhic à tyrannide diffère , quod tyrannidi, inui-
ti fubdantur ciues ; regno vero , Tuapte Tponte morem
gerant. Coromonefacitigitur nos , ne pofthacpeccati
potentiæ ac potentatui aflèntiamur : diffoluit namque
imperium eius , Do minus, quo homo faftus eft , ac
rnortaledum corpus habencibus legem tu lit, ea tamen
(anciens , qu * imbecillicati noftr» refponderent, con-
iienirentque. Nec dicit : Peccatum tyrannidem exerce-
a t: Ted, neregnet : alterum enim*, peccati eftpropriiim j
alterum vero, à noftro confilio dependet. Mortali veftro
corpore, vtobediatisipft. Confolatur eos, dum corpus mor-
taledicit: monftrans, quodopportunafitaduerfuspeccatum
lu«fta,quandoquidem & corpus accommoaum
fît&opportuum.I» cupiditatibus eius ; nempe corporis, ne
perficiacis qu» ipfum Tuaferit. Neque exhibete membra veftra,
armainiuftitia. Corpus namque (vtmanum ) quifpiam
ducerepoteft, vefiatfeutum cumeleemofÿnæ cum
rapin» ; ficlingua, vr fic graja & non malcdica inftitui
poceft, acque ad hancrationem artus reliqui, omni peccato:
Belle, iniuftitiam, peccatum appellauit:auc enim fe-
ipfum quifquam iniuria per ipfum afticit, aut proximum.
Verum exhibete vos ipfos Deo. Ex vocibus interim eft diuer-
fitas 6c pugnancia -y dum non pe*ccaco fed D e o , ilios 6c
corpora &feipfosexlîiberepr»cipit. *elutèmortuis viuen-
tes,&membravcftra. Ira,inquir,vo sipfosexhibeteDeo,
vt par eft, nam mortuos vos iam olimpeccatis,viuifica-
uit atque à peccati (adeoneinvosdominarerur ) impe-
rib liberauit. Arma iuftitia D E O. Qui enim adarmaiu-
ftiti», membrafua conftituit, D e o , femetipfum exhiber.
Peccatum enim vobis non dominabitur. Qualenam peccatum
non dominabitur ? Quod ante baptifma in vobis
pocenserat* quod remittit etiam gratia Chrifti i Id vero
lexpr»ftarehaudpotuic. Non eftis igiturfub lege , qu»
non potuit liberare fed potius afficere pcena. Non enim e-
ftis flub lege,fed fub gratia. Nifi,inquic, nos ipfos fubdimus
peccato, haudintercipimur. Quomodo ? tjuoniam non
fumus porro fub lege denunciante rantum , peccatum;
nec enim caornata eft virtute quanoslibefare po(fit;fed
fub Chrifti gratia, qu» ôc commiflà flagitia fiondonat, &
qu»in futurum excubias eanic, fi nos modo minime tor-
peamus. Quid igitur! peccabimus, quoniam non fumus fub
lege, fed fub gratia ? Haudquaquam. Vc ne fegnis auditor Hat,
cum audit fefênbnredigendum efle fub iugum peccati,
quod Tub gratia fit vigilante : præmunit orationem fuam,
ipfuinque aufcultatorem à tali cogitatidne fbcordi» a-
uocac. Nefcitis, quod cut vos ipfos exhibetis, id eft, facitis,deJ
monfttatis, præparatis : Seruos ad obedientiam, ferai eftis qui
obeditis ? Serai eftis „ inquit, illius rei cui paretis ftuepeccd-
tiad mortem ducentis : fiueobedientia D e i, ad iuftitiam a -
gentis. Non dicoadgehennam, neque quxifticfunt iu-
dicia& fupplicia: Nonne enim fatis, vos ruborefuffuncorpore
foleanf affexftus Cbncirari propter imbedlhtä
rem carnis veftrae. Non dixit,éleótionis, deliberariönis,
autcupiditatis Veftr» ^ quaeillorutn erat iniuftitia , fed
carnis, qu» pr»ter fentërttiam illis erat, Hoc dicit, vr fer-
monemfuum &verbum moleftia& grauamihe liberer;
Aliter, mulcoquidemfnaioremoportebac Cllriftofcr-
uitutemexhibere, dciuftiti» ^quameaeft , quameihi-
buiftisimpuritati &illiquitati propter imbecillitatein ramen
carnis veftr» , xqualetn pofco : Quandoenim feruie-
ratis peccati Jiberi er dt is db iuftitid. Quandojri peccatis vi-
uebatis, adco parebatis peccato,vt ne tanrillum quidem
boni ageretis, hoc enim indicat quöd ait • Liberi erätis i-
pfiiuftitix, hoceft , noneracisfubditiiuftitixvliainre.
Proin^e &-nuncfimulatque translati eftis ifi iuftitiam.
Liberi faóti eftis ipli peccato, ham ifthuc fubaiidire , fu-
perioris capitis fcopus poftulat. Qyem igitur fruäum habe-
batis turn exits ob qua nuncpudore adficimini! Qu» igi tur vobis
eft è vetere prauitate fcoihmoditas l Immo planum j
eft , quodiftius etiarrinum vös pudeat.- Tanrüitl eilim i
mali.eftpeccatum , Vtcoitimiflb illo , rtibore foffunda-
mini. Pints enim illorum mors. Medutn ab ignominia Ve-
rumetiam ab euentibus , peccati malignitatemi piöbari
Finis (inquit) illorum mortem naucifcitur : nempe Ipi-
ritualcm. Nunc autem liberdti apeccato , redath autem tnfet-
uiturem Deo babetisjruäum veflrum ad fanftificattonem : illo^
rum , fnquit, fru&lis mors eft 8c confufio:horum autem
enidlutnentum„ eft faridlificatio & vita. Attamen quum
h»c fé itä Habeanc, fic Deo fèruite deiricéps, vt iam an-
teaimpuritati& iniquitäci„ fintmvero,vitamaternam. Ex
ijs qu» data flin t: eaqil»eEpe<ftancur, firma facit; hoc
eft,a famftificationc. vitam »ternam. Stipendium enim peccati
t mors : Stipendium, velutifru&usefti Obferuaautem,
quomodo fermbiie Aid p'ergat,fbttiörefquê & fe-
curidrcs reddat: adfuturararri rerutb expcótaiiönem ac
quomodo gratoseos facere Deo laborec; eo quod per
Ghriftumredempti fint; P h o t i i . Stipendium appellat
, quamceu niercedem rtobis për peccatum com-
paramus i quamque, admiflumflagitiumfeuperpetra-
tum, nobis reddit atque donat. Donum autem Dei, vita a-
terna in Chrifto lefts Domino noftro: Non d ixit, merces vir-
tutum feu officiorum : fed donum, vel gratia: demon-
ftrans quod non ex laboribusfuis verum ex gratia^difeefr
ferint ac liberati fint a peccatis;
C A P V T V lh
A N ignoratisfratres {feienttbusenim legem Idquöi ) Seien-
tibus, cum laude h»c dicuntur. Quod lex tautijpsr
dominatur. Mortui fumus peccato, fupradixit: quocirca
diobeamignominiam , qua peccato vas in feruitutcitl ! non dominatur noftri, quatcnuseifumusmottuiiNunc
redigitis, quumfitisa Chrifto liberati (iueobedientia, re- autem commonftrarevult, quod neque lex innos exer-
pete, feruieftis ad iuftitiam. Gratia autem Deo, quoniam e- ceat dominium. Humanum autem exemplum comme-
ratisferuipeccati: Quum terruifleteos feruitute peccati,8C morat: dcinde pergens, oftendit quod non modo nos
morteexeodem proueniente,beneficiorum ,luxta, Dei j mortui fimus legi verum quod lex paricer ipfainaduen-
meminitaddensipfisvanimum, atque demonftrans faci- tu Chrifti obicrit.I»bi»wi»f»»:Non dixit,in vir um aut mu-
1cmfore deinceps ad falutem viam .obediftis autem ex j licrem:fed ,i« hopnnem,\t vtrumque comprehenderet&
confs, Nemine inquit vobis.vimfacienteauteogcnte,ob- ! fignificaret. Dum viuit: Tantifptfr dum viuit? videlicet
edlttis: Id vero ad encomium illorum pertinec. Inquam .vir: Per Ellipfin ergo hie S. Paulus locutus eft ;perfpicuu
traditi eftis doftrinaformam : Simulacdixiflecfpontaneam j autem id efficit quod fcquitur. Multer enim vitofuhdtta, vt-
illorum efle volunrarem, diuinum fimul auxilium dein- . uenti viroadligataeftfoli:SimnarituSobteritdiem ftuum , foluta
ceps fubdic: Vos quidem, inquit, volunrarij obediftis
Deus autem vos in formam hanc do&rin» tradidit.Quälern?
vr reifte viuere yelicis 8c cupiatis ? tumetiam inco-
eft a lege mar iti. Ad virum, legem retulit: Credentes autem
in Chrifto, ad mulicris locum tranftulic .Viuenieigitur tna-
ritOyadulteravocabtturfialtericopuleturvtro: fin mortuusfuerit
mantus,libera eft: Soluta eft: a lege ftatuente de marito vxo-
rcmqueilliadneiftente : pro , fo’jutaeft, liberaraeft.
lumesfitis, valeatifve circareligionis Chrifti do&rinam ;
Formam vero dodtrin® appellat , veluti finitionem &
regulam. Libtratiautem apeccato ,feruifafti eftisiußitia,• Non
folum , inquit, Deus liberauit nosa peccato , verum et*
iam fobiugauit iuftiti». Humanumloquorpropter itnbecilli- j orationem fuam.
Photij.Exempli vice, legerrf vita defun-ftam hie ad-
ferrjnon finis 8c conelufionisloco, vcnei^uilaxn reddat