Mure.vit.
RcfnigifEftfiopi Rhemenßs,
I m m k p tu jn ilm u . Repeiitiocftfuperiorumimultoi«-'
mone. iiminiftrariü damnation^ gtoria dt, id eft,
filex misinmiftraet'at damnationis, & moitis, tantam
gloriam prxftac Moyfi,fup miniftracori, & caeteds luis ob-
(eru-atoribus, mivlSb magis abundar minift'etiumiriftiti*,
ideft, Euangcliura, qu oft iuftificat h omines, abüpdat in
'gloria aectrna. Etiangelium ergo, minifteriuraiuftitiac eft,
quia pci illud miniftraturnobis iuftitia ,T a lu s v ir a a e -
terna tempore baptilmatis, Sicut Dominus dicit App-
ftolis ,Ife doceteomnesgentes, refeft, mini ftrate illis Euange-r
lium ,Qui credtdtrit&baptitatusfuerit. ,faluus exit, % ^ e
terna, quia mundabic-ur ab. omnibus peccatis, & efiicie^
turiuftus. Glom deni que Euangelij, qua; daturmini-
ftracPribuseuis, &obfetuatoribps »-maioteft gloria Ie-
gis * qu* 1'plenduic in Facie' Moyfi , quia fuittemporalis
&qupcunqiie ferri potuit Sc videriabalijs. Iftaau-
rem «terna eric, neepptuie ferri ab Apoftqjis j qüandö a
Qorcmo ofténfa eft in monte, qua ftatim lapfifuntin ter*
lis, riifi credanc. Sei vftfue in bodiefnum dient cum legitun
aIudaris incredülis Moy/«, id eft, le x , quae per Moylen
dataeft, Velamen pößtumeftfupeicoreorum, ideft, igno-
rantia ,&c*cirasintelligenti* eftin cordibus lüdaeorUm, |
ne valeatit peneteäre fpiririialcm 'intelligentiam legis *
qu*obfcura illis &occulta erit, quoufqüe iri'Gbtiftum
credendo denudetur eis a Chriftö V Cum autem cpnuerfus
fueritad Deum, Subaudi, ille populus, vccredat inChri-
ftum, auferetur velamen , id eft , obfeuritas de lege per
Ghriftum , & per gratiam Spiritus' iändii, qüi tempore
baptifmatis incipit noftri habicator efte. Domimts autem
Spiritus eft , vb 't Spiritus Domini ? ibi libertat. ., ISIemo ,.qni|
fidem fan<ft* Trinitatis habet, dubitat Spiritumfanum
Domiftumefle, qui tertia peifona eft Trinitatis ; tarnen
non fun t er esD o m i n i,fedvnus Dom in us , ftc feiturab-o-r
mnibusfidelibus, Spiritü fatnftofti&aQtelegem Euangelium
eile confcripiu m f ideoque Sgpitus (anbtus
.Dominus eft legis, & Eiiangelij , ncc eft llli, aliquid pc
ram vëlüt mortui. Quapropter laborandum eft Omni-; cultumin legeScEuangèlip, ipfb ^iöque Spiiitii farrifto'
bus,Vt obreruatoreslnnnsEnarlgelij, quatennsad illam ! operanreperfidem Dominic« paflfonis ,Tiberatriürin a-
gl0 riamdigni fifnus,pertingere : quampromittit. Nam nimaabomnibus peccads : de’ qua libértate Ponijpus 1
nec glonficatum eft, quod dar int in bac parte propter exeellentem dicit ih Eïiangelio T Si vos films liberatierif vereliberi eritis.
gloriam , in hacparteclipiC j in M oyle, velquod narratur Peripfüm etianTdatur fidèlibus facultas'inte0 igendi;m-
in liac parte libri Exodi , defplendore vülcus illius , ex - uinas feripturas.
cellentcm gloriam appella qua Dominus glo|jficatuS pcur« , lëgis, & Euangelij, ideoque nihillatet.. Cum
eft j,n mon’te & qua Borificandt funt omnes ele&i. Et eft ex his, qu« ibi continencur, nequ'e velamen aliciiius ob-
fenfusdilud. qupd iplendiSit in facie Moyli, noneftglo- feuritatisVS^ubietatisoppomtur ei.fedmagis ipfe reue-
rificatum, iddft , npafuitglória ve ra , quiaeuacuari po- lac, qii*ibi latent,ficucibquentiamanifeftanr. Vbiautuit
per mortem illius i heefuitgloriofut'ncomparatione témSpi'ritus Dqmini eft, ibieftliberras animae j &facuiifttusglori
« , qu«a?tèrhalitec apparèbit , &multoam- tasintelligendivetusteftanientum , 5c tfduum , ‘idéft,;
pfioreiit. In Hocenim,qiiod rfuili profu.it gloria vultüs quscunque repleuerit fpiritusper fidem DominiTefu
eiusj.quafinon fuii glo'ria , quianonhabuitglori*fru- Chrifti»illehabetlibertatemanirn« , & facult^temdif.
dtUm. Aliter quod didt,mhacparcc.quali in iftam partem
, id eft,.<juodcIaruic & Iplenduit in Mo yle , non eft
glorifigatuminbacparte', id eft, quantum ad iftam par-
tetriglpri« Euangelij percinet, non eft'gloriofum propter
iftam gloriamniaibrem. Si enim quod euacuatur per gloriam
eJ{\ multomagisquod manet inghriaeSi, id eft, file x , qu* e-
uaeuari poteric, in gloria fuit , Moyfi fuifque obferuato-
tibus , muito magis Euangeliurn , quod manet in *ter-
nun5 ,in gloria eft minlftraforibus & cultoribus. Quantum
enim dfftat inter im^inem , fic^eritacem, tantum
di ftat inter gloriam vultus Moyfi, gloriam Chrifti, cui
fimiles eruric eledti in gloria. Uabentes igitur talem jpem y i-;
dendi, percipiendrgfotiafn, nontalem, quahs fuitin
Vultu Mo yfi, fed earn, quamviderunttres Apbftoliin
monte, r eu elantepo mi no ,Multafiduaa vtimur, in pr*-
dicatione fecuri de p:r*hnb, Efficut Moyfesponebaifelamen
Juperfaciemfuam, vt non intenderent earn , Subaudi, non
ponet ChriftusinEuangeli'o Fegis , quod euacuatur, quod
velamen euacuatur, id eft , non pome Chriftus velamen
intelligentixlicteralisiriEuangelio, & obfeuritatem, vc
honpoffincfidelesgloriahilpicrtualisihtelligentiaEpene-
trare , ficut M oylbspdnebat, ne in gloriam^ulcuseius
intenderent. Quodye/amen / fignificat^^oBfcuritatOm,
8c obumbratidhetndegis, quod euacuatur,quando Chri-
ftus reuelatur& fpiritualirereadern le i intelligitur; "Vel
nonita occultauit Chriftus{gl^)riam fuamele^is , ficuc
Moyiesocculcabat j ponendo velamen fupeffademfua.
Quod velamen euacuatur pro eo , quodeuacnatum eft,
quando Moyles mortuus e ft, Sed obtufi(unt'fenftiseorum,
id eft, licet vclaroenlegis eiiacuatum lit d Chrifto in Eu-
angelio ^nonfit velamen , tamefi non ideo penetrant
Iud*iglonamfpiritualisin'telligcnti«^qu*inIegeIatet,
ouia obtufi & reuerberati funtienfuseorum infidelitatis
perfidia, & ignorantia, qut nolunt credere in Chriftum,
ted fern per litteram fequi volunt.. 1 Vfque in hodiernum e-
nim diem, idipfum velamen, id eft, ipla obfeuritas, & igno-
‘ rantia, inledione veteris tejlamentimanet. Subaudi, apud
ludxosincredulos, non reuelatum, Subaudi, ab illis quia
. infidelitas & pajccatareuerberantfeiifiim , eortirn, nec
valent per fe pehetrarcillam (: Quondam in Chrifto eitacua-
jUr) id eft , per fidem' Chrifti aufetetur velamen igno-
f antis , nam per corum lcientiam non reuelabitur in ilcutere
obfcuritateslegis, & grari^i.Eüangclijpenétrà-
re.’ Nös ver o omhes Apbftoli & luaæi'çrédé aces din ires,
qüi libertärem anirrïæ, faé u le a c etn di ui n « 1 ê gis confé-
cuti fum â s , reudatàfaciecoïài s, i d éft ^dianifeftäto ïntëh?
leiâumentispéifideniChrifti^ècintelligéniiamferipçu-
rarutdgloriam DoMini -iqüâm oftêndit tribus difcipulis', |
5c qua hi p'etcçpfuri funt^oitnes éleöff^runVus nosCOn-
tèmplantes , id'eft j in fpeCulQ nrentisper fidervi & fperà
cerhcntès. Inter fpeeula m & fp e cûiu ilitio e i nt è r éft»
quia ipécüla eft curris inefuitätibüs Bc ldtuf yfidé IpecU-
latiird ldnge > e'x quaparte fuperuenianc hoftes : Ipecu-
lumyero éft, vbi contemplari' folënt homidës imagin^
ergô nöftrurn ineiis noftraeft., Quid fieut imfpeçùlo
có ntetri p|a t ut i m ago & 'Vib b r a i t anoi rn p r ie lè n tr mente
vide m'iis & cdn templa mur illàiri gl dria ii\ , 5quanVper-
ceptiiiri luraus re , in tandem magtnem trâtiiformarnar à
dar it at e inclàritaieni. In GlæConabéfur , Vt:ftëàt,us Au-
gu ftin usdi ci cà fo r m a in forma m cranldücimùri Homoi
ficut inGenefi habetur fadimaginenwDeifiófu^
ftus j,i.uftus. yifâ^of^i&d^ihêqirbptiDil# s qua.tn imagi.
'riem ô? formarh peceàndoamifit, & ceeidir iri formam
mdrtâ'liVatis', cpfrüpiionis' , &iuiuftiö«f ,A
mdginé ^fotinatran^fortfi^ cranfdfféiïnur,
in-fpe & fide In eädcm^pftm inîàgrhem & for triam quam
perdidimus,aformavideliéetcreatipnisadfó.rmamiülti-
•ffcatïonis , dfoimam or tal i tat is & co r fri p tio n is a 3 for-
mam immortalitatis, à forinafi 1 iatioiifs , quia-'fil|j:D E i l
riipdpdüftids irilpe>ad rotmam co n témplà tioriiS &Vffi b *}
ri is"', aformà obfcürà ad forma m l u cidatrifidëqualdân- !
ries ait : FilqDèïfumuf infte:, W-iatnd^'ippàrim'^idffrmm,
ap ifta dbfôri raTôrn|a' tranfdù Cemlifad forMâm Tudd^m
quanddfimifês IÜ.ÎÉ^^o èniriris^ fqtttintdm vÊebinïüs eum fttu-1
tieft f d élariraté quoquy Ipëi ttarirforiftlimUfadclarita-
tefn fpeciëi, Btà claritàtefideiadglaritatemrei. Vt q.îvod
modo teneinusiri fpe, & credimus nos adéptuiosiquari-
doqùe po iSdeamüs in ré , & béiië cü m dixifier trärisfor- J
mamurad claritatem fpei, ih claiitàterii, fpèeiei, & re i.
addid i t , t am quant a Domini Spiritü ^ v t ofteii’deret'taiein
glôtiam,danque (ubliriiitàtehi iohgrtiam daritis. Moy-1
fîeriinjglbria^& claritas riec tarità fuît'j quanta Chrifti
in;monte, née petenriis, '
Tahrum
Tantum enim Deus conceflii: fidelibüsfuis, vt Ipiritum I non intelliganr, quædicitis, neque credant,ad hoc füb-
fnùm det eis pignus illius gloriæ , quam promiht.Sicut e- | iunxir Apoftolus. ßuod fioptrtum eft Ettangdmm noftrum,ià
triai qdi pignuéjiél arram,accipH,fécurriseftde præmjo j ëft,.fi clâu;fum& obicrirumeft,^^vt nori'inrellîgatur iniis
quo.d remanéc , ôc promiffipne, itafideles, qui tempore ^«ipcîv«;.'f,quafi dicccctin his qui perçut in infidelitate ilbaptifmatis
Spiritum fànûrim pro; pignoi'e. & arra acci-
piunjt, fecuri--fiinc depromilïïonibuspatriæeoeleftîs,quia
ab illo cransförm^nfur in fpe ad gloriam.
C A P V T IV .
Quod fyncera Apoftolorum prædiçatione verbum Dei
\itis,opertuin, quiamfpiratumeisa Spiryu fandlo, neque
volunt credere ^ vdlentibus auterii,credere manifeftum
eft; Audiebdnt-fiquidem orrtnes pt*oicationem Apo -
ftolor^m. Sedillkyqui volebjntcredere, maniFeftaba-
'tur,ilJis veto, quiinirifidelitate permanebanc, occuha-
batu'c : 1» quibits Dem humsfieculi nit mentes infidehum.
Qui dam heretic ofuen yc Miircion,alijque pfeudb-Ap6itoli,
huncverfumrriale^diftiriguenres,dicebantDeum
omnibus manifeftarum éft,prçterquarn ijs,quorum riujuspæcu]j eflè appellatum in hoc lpço diàbolum , dé
mentes exçæcat* lune : quod multa,aduerla patian
tut Apoftbfi, nuqquam tamen fueçumbant mo-
mencanea autem tnbulatio paritmagnam çterriâm-
quç gloriam.
}Deo habentesadmmftrationem,iuxtaquodmiftricordiam con-
fecutifttmus ynondeficimus, f-ftd abdicamus oçCulta dtdécôr.is,
non ambulantes in aftutia, nequeradulterantesverbum Dei i fed in
manifefiattone veritatiscommendantesnôfmèiipfds adomnem con-
ftitntiam bominum coram Deo/f Quodfi ettam opèrtùmett Eu-
angdiumnoftrum; iniis,quipereuritïfiflàpertum: ggjInftuibus
Dem buwfitcuh excacauitmentes infidehum , vt nonfulgeqt tilts
illuminatio Euangelij gloria ch'rifti, qui eftimagb Deiff.,Nt>n
énim nofmetïpfosprddicamm , fedlefümÇhriftuni Dothinum no-
ftrum y nosautemferuos veftros.perJèfUm t ^ quoniam Demyqui
dixit de iènebris lucem fttlenàeféere, ipfe iUuxit in cordibus noftris,
adiÜumtnattonemfçmtiadantatisbei, ïitfacieàn Chrifto le fit.
£ ^Habemmautemthefdurumiftumin vdfiofidilibus : vi jitblimi-
tasfit virtutis Dei, & non ex nobis, p In omnibus trïbulationém
patimur.fed noniangtijliatiiur : aporiamut, fed non deftituimur:
- j - perjeciitionempawmr ,fed non dereitnquimur, deqeimur ifed
nonperirmts: ^fempermortificationem.lefujn.w
cumferetimv, vt '& vtta îefu manifefteiùr in corponbus noftris:.
jj- Semper enim nos j quiytuimus, in mortem traiimur propter le-
fum : vt&vitaléfumanifefteturm carnenoftràmortali. f Ergo
moTsinnobisoperatur ,vita autem in vobis. fHabentesaufèm
euhdenîftiniuwfide^ Credidi,propter qyod
iocutusfum : & noscredmm.propterquod & loquimur : f ftïen-
tesqiibniam ,;q(itfufcitauit lefum, & nos cumlefu fufcitabit ,&
[fd. U5-
C
*4-' !
M -
! if .
l7-
quodicitur"A Qmnesdijgentiumdampnia,IrcetenimDijap-
pellentur, noji funt-Dij. ltaque eft ergo diftinguendum, pfrl.
vt'primumdicacur,in quibiis^ ideft, in illis, qui pereurit,
Déjis ver us, 8c deindeinferatui;exc£ecauitmentcsinfide-
lium h.uius f*culi, cum non illuminauit, ficut ind.urauit
ebr Pharaonisvcum non emolliuit jy t nonfulgeat illumi-
ndfutEuangelij , in iHis, id eft, ,fidës& dotftrina Euangelij,'
gloridCbrtfii. QimdEuangeliumgloria Chrifti eft, quia
ibi narrat urn St iuitas.ei us, 4iuihaj& humana,virtus mlra-
culorum, paifio, refurrcölip, aften fio ad ccelbs, aduen-^
tus a di udi ei airi0tti Gh r ift us vnaiw^o eft Dei Patti's,id eft,
fitnilis gi in onmibüs ftcüridum diuinitatem. No» enim
nofsnetipfpspradicamusyfedlefum Chriftum nominum noftrum,
id.eft,non qu*rimus noft^am lau'dem, non lucfïtempo-
ralia, led gloriam & honorem Chrifti pr*dicamus , &
qu^rimusi 8c vtab illoremuneremur. lllecnimfe ipiuni
p r*d i cat ,qu i fe ul to ft rm o n e loquittir.,& veritatem Euarigelij
qu*rit fucace, v t pr*dicet uri plefapiens,&laudet uri
&.qui potiuspro lucris temporalibus prxdicationi infi-
ftrt,quampro vita*terna.
OuomamDeus quidtxit, Subaudi,in principio creatura-
rui\i, detenebris luceitijplendefcere dic.ens,eumadhuc rt»^r<«
e(len t fuperfatiem dbyfti,fiat lux, &fa£ta eft lux,ipfe enim il- Gen, i j
luxit in cordibus noftris . lumeniidei, 8c dobirin*, qui tene-
bpe aritea eramus.:-i4^ illUminationem feientia claritatis Dei,
in nobis tnfacie Chrifti Iefu.< Ó'rdo eft,D eus, qui dixit j fiat
lux,cum adhuctenebr*eflenv,Bcf4iftaeft lux, infudit
iri ebraibus nöftris lumCn-fidei,& dpbtjinsein facie Chrifti,
ideft^n pr«fentja& pr*fcientiaChrifii ad illumina-
tionem.&demoriftrationem fciénti*diuinitatis fine.
j iianifpermultoiingmiarumadionèyabuddet in gloriam Dei. j Pér præfepciam ergo Chrifti, manifefta eft cognitio Dei
i Pàùis.âtqjtbtius Trinitatis,fiçn^ ipft dixit Chriftus
j ritmpatur.tamen is,qui intus eft.renouatttr dedie indiem, f ld - e - ! tnanifeftaqiéopentttufiomimb'mMo ijhid^Deui
■ nim , qitodinprafenti eft,momentaneum& lettetribulationis no- J aut quodPater vofniis.Habemus tbefauruiftu m vafisfifiiltbus,
ftraJapra tnoduni in fiblwutate aternumgloria pondus operatur • thefauçus dieitur theea, &repofitio auri, the&urum au-
innobis-, t noncontemplantibus nobis,qua videntur, fedquanon j tem appellat Apoftolus iftoin locoSacramentub cogni-
videntur. Qua enim videntur,temporalid funt\quaautem non yt- j tibnis iah(ft*Tritutatis, & my fterium inçarnatio.nis Fflij
v i ■**“ Dçi. Qmaficutthèfaurnsinoçcrilto&fecr^ro loco;pon
; cur, i ta ittudmyfté n u m in cordibus illoritm erac con-
ditum. Vafa fiâiliay peat c o lo r a fragilia, qu* ex limo
.rerr*fa<fta*jpnc f 8c varijs paflionibus & mfir.mitatiBus
'{b;biacent,fami,.fiti, nudiuti, eaeterifque talibus. Vt
ftMiirittasJit yittutis Del, in omnibus & non ex nobisv id eft,
vcaltituàbvjrtfitisarinuntieturpetnos, &appareat,quia
non eft ex ribbis, neque ilia lapie.ntia , riéque virtus mi-
raculorum, feÀcxDeOpernos tamenminiftratun Acfi
diceret alijs Huod
prædicamusj&quodfigna miracùlbrum-facimus iiyeor-
pôre fragilibaiulamus, perqubdetiamfrequentér dùm
alios ftnâmus, ipfi inérmarnqr. Subiacentesfami,fiti, 8c
hriditati , vt'quod facimus , non noftra virtute vel noftris
mentis,fedfublimitatis potend* Dei eflè intelhga-
tur. In otnnibm iocis, 8f modispribulationem diuerfampa-
timur.ifednonanguftiamur , id eft, licet tribiilationés 8c an
:guft iasfilfti neà m us, tamëi^non itaconftringimur ,fiue-
anguftiamur, yt eedatpusloco a pr*4icatione, & cef*
femusà noftro propbfi|o. iiyori<t»jar,idèft,çoriuiti.amur,
Sçimproperia fullinemus, vel quba n^lius eft. j quafi
pauperes abijeitnut, Sod non deftiiuijnur , id eft , non,
derelinquimur à Deo, jfedpoliti in ptfupertate & inopia
adeft nobispaftor D b v:s . App^psGræcovocabulq La-
cinë'dicitrir pauper, Jnde .ajporlate p£bpriéquafi paupe-
. ... .. m - ' ■ s g 4 , . « „ tyn
loan. 17.6.
m
dentur,aternafunt.
ÏDeo habenteshatic miniftraùonem, Subaudi, fpei, ift eft»
h'abéntes fiftuciam,&fpëm tfansformandi,quS:fpe§’&
fiduciaà Spiritu fan<fto miniftratur , iùxta quod miferiedf-
i; diani confecutï fumm , non fecunftum meritum rioftrum, j
«o»d^d»Jw interaduerlahriius^culi, ftdmulta fidüciaj
! vtimüf in prædieânonê fortiter tollçrant^s oirinia in-
! corrimoda,fecuri de præmio , &gloria. Sed àbdicamus olsà,
corde, orei & opéré nbftro', qu* maxiriie in occ'ufto fo-
len&eniNonambulantesinaftutta, ideft, incajlïditàtëhu^
iusfæeuli. Aftritia.dîeitur a'bhaftàjid éft,àcuminè,co,quqd
nirnium fit açutaad decipiendps homînes , neque adultérantes
verbutii Dei, ficut pfeüdo-Apoftolfmultis modisi
fèd m man 'tfeftatme veritaiis » Subaridi, p,r*d|carrius Tverb'ûmDei.
ftinplici, vtfimplicesquique pofllrit illuâ capere. Commndmtesnofmetipfosaddmne)
ncohfeientïambominum,\àe(iy
lâudaèilês riosfacientes ad'Qmne^hbminesfanBle viueh-;
dp,benëpr*diçândo coram Deoï' id'eftvinpræfentiàDei,
cuiplacet qubft'agimus , ,ve| cbfani D eo ?|qùia fîéuf ab
ilionobis datur,itapr*4 içàtnus imprafen tiaiUius,quern
cogh^irowhobis*'fteflèpr*fen^.m.Tdtéra«.al|^dS&ai