B
C
Matth
* 7-
loan. 19,
Lue. 2 j.
2f<£. '6.
i.Ioan. I.
jipoc.i.
r f
Luc.zy.
Ioan.19.
loan. 19.
Lue. zf.
A rn o b ü C om m en t.
iuÜncmpl^iipus.,Pdiiid:prö mfceptiOTema- i
cutipa. X R Î;
DI us deus meusrejpic! in me,qt<arewedereliquityiJonge | faix
temea verba deliuortim mepxu ni. Dais.nïeus ctaniabô'per
diem,&non fflnaAinfipMfiia UwMÊË au~
tem in fanfto habitas laus ifra/l.In teßierauerunt patres nofirrjpe-
raueruni & lift er aßt e&.s.Aite clamauert(nt>& falutfallt fuut. in
tejperduerunt,,&,î^nfiatjppnfufi.pgo ^ftffum permis ^ m ho^
mo,cpprobriu hominuntér aluedioplebisf Qesyidehîes rwderife-
runt mcjocuti fum Libijs,Ci> moHèrunrcapui.fiperauit in domino,
enpiatxum,faluumfaciate.unt,quanta
extràxifii me de ventre,(pès,mea àb vheçïbw matris niesù»,te.fâftfc
Aus fum ex nero.Dp Centre matris tried Deus tveusa tu,he difieffe-
ris a me. Quqnia tfibulatio proxima cfi,quonu ho rig qui adiuuet.
■ GSfKtindederunt mevituli multi,tauri pinguesobfederunt nie.Ape-
xuerutttfiipermeosfiiu.fiaip lets rapiens érrugiens. S ku t aqua effit-.
fitsfum,& difperfafunt omnia offa mea .Tactiimefi cor meum tâ-
qua til eera liquefies in medio ventris mei. Äruit tanqua tefia vir tus
mea,& lingua mea adhafitfaucibus meis,& in puluere mortis de-
duxifit me.Quonta circmdedemnt mecanes multi ;conf.liii 'mail-
gnantium obfeditme. Foderunt inanus meas&pedes meos,dinume-
rauerunt omnia ojfa mea.Ipfiverb cottfideratierttnt & injpexerunt
me,diutfcruntfibi vefiimentamea,&fuper vefiemeamijêrunt for-
tem;Tù oeittëDbmiiïe neelongauerisaiixiltum nmd me,ad defen-
fiontm mea conjpice-Eruedfrdniea Deus an im a mea, & de manu
cartis vnica mea. Salua nte exorèleotiis & à cornibusvnïcormum
htmilitatem meam.Narrabo nomettium fràtribus meisjn medio
Pcdefialaudabo te.Qui timetis Dominum,laudâte eum,vniuerfum
fernen Iacob glorifieate eum.Timeat eûm omnefemeifrael, quonia
nonfircuitjieqjdefiexit deprecationepauper is.Nec auertit faciem
fua à me,&cum clam are,ad eum exaudiuitme.Apud te laus mea in
Ptclefia magrraivota mea redd'd in conjpeiiu timentium eum.Edent
pauperes& faturabuntur,& laudabunt Dominum qui requirunt
eum,vivent corda eorum infeculum feculj.RemmJcentur, & con-
uertentur ad Dominum,vniuerfifinesttrrct.Et adorah tint in confie
ftu eins vnïuerfafamiliagentïum.QüomaDonnniefi regnum,
& ipfedominabiturgentium.Manducauerknt &adoraueruntoes
pmgues terra jn cojpcftu eius codent oes-tm defceduntinterram.Et
anima mea tüivïuet,&fernen meum feritietipfi, Annunciabitur
Domino genératio ventura,& annunciabunt cccli iuftitiam eius
fopulo qui nafcetur,quemfecit Dominus. *
Ç O MM EN T A RI VM.
1Npaflîone faapofîçasDoniin9explahauic Pfalmi hums
myfteria.Nâ Hebraicis verbis verficuiû primü iftius
: Pfalmi exprimera»,cætera quçfequebâturexpofuit.-Nam
ibilegimus dicentesPharifços:SperauitinT)ominp,eri-
piateü.Taluüfaciateum,quoniävü!teum.Inipfapaflione
ckcüdéd’erüt eü vituli m ul ti,id eft.populi Iudæorü.T auri
pingues obiëderunt eu, ideft, principes fàcerdotü: Aperu^
erunt fuper èü ùs fuü dicentes élafpheinauit:Defiemmfte-
mitü ficut leo rapiens &.rugies,Däranabilis:ille Çayphas
princcpsTacerdotü ità fremuir,vt & veftimenra fua fein-
derct.Sicuc aqua effufa fuhtodàeius.Benepofuicaquam,
quianihilnouitcorpus Ghrifti,nifipeccata lauare.Fa&ü
elt cor meü ficut ceraliquefccs in medio ventris mei-Ce^-
ra du fölutafueritab igne nö perit,vt cætctx fpecies abi-,
gne femel ineen Gein cinere rediguntur,cera vero eu arfe-
rit,ad hoc redit qüod fuit.Sciés ergo fè perireno pofiè:Si-
cutcêra,inqaitdiquefitdïueftin medio Gentris mei. Af uit
velut,teftavirtusmca:Nó dixit fradlöeftvelut tefia,na fir
cut fraófcqra eius irremecliabilis eft,ira coâura laudabilis
inuenit ur.Ec ideo quafo plus aruerit figuli opus,rato mc-
lior óc folidior inuénitur'.Aruitergoin igrte tribulationis,
vciuttéfta,virtusmea. Et lingua mea adhaefitfaiicibus
meis. Tacensquafi reus inclinato capitefalfostefiesin
cófpe&u iudicis nó repélleba,qui in puluérë morris dé-
duxcrüt me.Et circundederüt mequafi canes multi,& ita
in cócilio malignitatis fuæ obfêderut me,vt foderentma-
nusmeas&pedes,ötdinumerarent omnia ofiàmea.Ipfi
etiâconfiderarent & çôfpicetcm me,zcdïuiderentfibi veftir
menta mea,& fuper vefiimentum mitterentforte.ldc(dp eu qua
animi præfiirnptione,ô fceleratiffimi ludæi, Pfàlteriûin
veftris canitis fynagogis.'C6fîderate,mifèri,huc eflè Do
minü que negàfiis,&vel tarde timentès Dominü.Lauda-
teeü.vniuerfum fernen Iacobmagnificäteeü.Timeteeuvhiuerfiimfçmenlfrael.
Nôenihilpernir (ïtccc veftra,in
tantü,vt.in cruce ppfitusprp crucifigentib9oret,vc fit laus
eiusin Ecelefia màgnaj^vota fua reddaf cora timétibus
eü.Dum edent corpus eius pauperes (piritu vt fatiencur,
. &fatfii diüiteSjIn fide laudcc Dpminü requirctes cuhi,&
viuat cor eoiü in çternü;Exper éps côuertantur ad Domi-
minu v niuerfi fines terras, y t adorée in côfpejfiu eius, non
folaIudæà, fed oéspatriae gentiû, qijoniaDomini cft re^
I gnm&'ipfe dominabimrgentiumjEccefchola Ghrifti.in
pauperibusdifeipulis celebrata,nüc fchola, Pli^iifàrorum
exurgite ôc videte maduçanres,& manducantes ilïi raan-
I ducauerur ßcfaturati funr>& lgudauerût Dominfi rcqui-
j rent es eu :1 ftiaùtë m anducanéru t,&adoiau erfi c o csdiu i-
tes terræ.Er ideo in cofpeâru Dei cadent oesqui delcëdût
i n terräi D e fçe n fii s e n i ra t er ren us h o m i ni b us fam ula t ur,
noftraaurem anima Déo feruiat,&ipü viunt.Semë vero
npft™ ipfi feruiat in caftificacione côtfnen;ti»,vtsa nnücier
mus Dominogénerationé vennua,id eftifuuiran-ifan^o-
rumglpriam cogitemus: Ét annuöciemusiuftitiam Dei;
fra tnbus ac filijs ærate,&ômnipopulo qui n afeet ur,que
fecit Dominus Deus nofter^qui régnât iiv fecula fécülo-
r-um,Arnen , PfalmusDauid X X II.
DO'minusregit me,& nihilmbideeritjn bco.pafcua ibi me
collocauit. Super aqua refeüionis educauit me^nma meam
conuerntiDeduxit me Juperfimitasiufiitïapróptegnomen fuu. M§
&ßambula,uero in medio vnibra mort is,lion rimebo mala,quonid
tu mecum es. Vtrga tua&bacultts tuwàpfa mçofifqlata juin. Pa-
rafii in conjpeâu tneo menfam.aduetfùs eosq^ifribalaiitme/ Im-
pïnguafii in oleo caput meuni,& calix meus inebrids quapséclarus
efi.Etiniferiçordia tua fubfequetur me,omnibus, diebfip y ita mea.
Et vtinbabitem in domo Dom in ij « lo ngitudine dièruiu.
; C O M M E N T A R I y M.
Q Vi in vigefimo primo,i>iàllî)ohabuiqiuscribulàtioqc
paflioniSjin vigç^Q^ècundôPfàknQÎætkiltre^
furre<fiionis^ccipiamus:vt qui:aibifçm.ihauimus lachry-;
mas patiétis Do(liini,hicmetamusgaudia reitjrgctis. D.i-
cant qui yolunçRçget me ager meus,& nihil mihi.deà ir.
Dicat alius:Reget me négocia»© mea',au t militiaineajaut
induftriain:ea,autarsmea,aucliceræ mëx, & nihil njibf'
deerit.Nos dicamus çüBcclefia,Dominus regit'me,&ni-
hilmihi deerit. Voxeigo ifta cpntënentjs eft,fi habeat:àut
habere nplentis,fi non habeat. Aîioquin mentitùrin carmine,
qui aliudexpptat-invptOïSienimftudipagit,vteü
quaîcunq; cerrena opera regant,pô fàtis intégré dipit;Do-
minus régit me.Perfedtorp ergo i fia vox efi,qua Ecclcfia
de Domini paffione fufcepic,in loco paf cué cbllocata,fù-
peraquärefectioniseducata.Vbienim abundat fpns,ac
largis profluit venis,ibi viddicas , ibi amcèniras, ibi réfer
(fiio.Hæc àutç mihi çuenient.qub per paffipné fua anima:
mcâcôuertir: Deduxit me fùp,crie m i t as iulüt iæ, prppt er
nonié luü.Nâ <Se fi ambulê in mediovmbræ morris, iâ non
timebo mala,quoniâtü meçues.qui mortis imperiü fub-
îugafti.Quidnunc,habeat intra fèEcçlefia videamus.Ha-.
) betvirgâ vode minamrdelinquenti.Habet bgculû v„nde
j fubucniatpoenitéd.Habec mënfam ynde der pané çredé-
iti.Habejrolcü vnde impinguçt çaput in libertaté confei-
entiæpræfumend. Habet calice vnde i n e b r iet p r-æcl i eâte s
fermonê,ita vt cü fît hofa did tefda,iâ ille itt prædfcatib-
i ne fua ebrius æftimetur.Habet rnifèncordiâDeijquæ fub-
fequaf'eüomnib.diebus vitæ fuæj&vtinhabitetip'domo
\ Domini in lpngitudine dierum fuorü, laudaqs Dpminü
Iefum Chriftuniiqui régnât in lecula^c.uTomm , Amen.
Pfalmus Dauidin primafabbati X X I I ï.
DOminiefi terra&plenitudo eius,orbis ten arum,& vmuerft
qui habitat in eo.Quia ipfe fuper mariafundatüteum,&fu-
I perflumina praparauit eumffuis afcëdet in montent Domini,afit
i quisftabitinlocofancloemHnmansmanibus & mundo corde,qui
non (fccepit tp va.no animafua,nec iurauit indolo proximofito.Hic
i accipiétbcnediâioned Domino,& mifencordu u Dco falutarifuo.
Hac efigeneratio quarëtium eum ,quarentium facie Dei Iacob. At-
! iolliteportas principes veßras,& eleuamini porta atermoies, & in-
I troibit Rex gloria.ßujstfiifieRéxgloriâîDominus finis & potent
j inpralio.AttoÛiteportaspnncipesveftras,&eleuaminiportàater-
nales,&introïbit Rex gloria, (fuis efiifteRexgloria ? Dommusvir-
tutumjpfeeft Rex glorias
E-
loan. 6.
Ofèiîé
i. Cothsi
Eccic/ix
don a.
Ëgpf
ri A-7 i f
t.Efdr.u
loan. 20.
i.Tim.i.
uCor. ij.
Apô.iuiy.
e
-Jp Pfalm\ pd&iait. : i p j \
G Ö M M E N T À R i V m ß fa
VlaëfimuVtërtiûs Pfalm. iriintfoitufuofupéripfum
quia ibi confufioretêîïia eft. J^bn ibidè mè irridcànc ini-- j.
mici mei, quiaifqüi te fol um'côn remplis omnibus expe-
6ra n t ,110 n co nfjj n de n tu r , ibi.n.conrundëntur iniqui Sc
facie tes vana.Ë't qupdùm te duce Domine peruenitur ad
vitam,Vi^-tuas qûàsyu ambulàfii notas facmihi, vt per
ipfàs atnbulem,Sefênutas tpas edoce me, vtin îpfisxnce-
dam.Et vt hoçipfum fàciam, tu me dirige in veritatfe tuâj
•& tii doce me,quia »1 es Deus faluator meus.Nô.n.fufti-
néo alium proetei té iota die.i.omnidi’e. Mém'or efto Domine
lime ppfüit titulum de prima fabbati. In qpa die di- jj
X ît D o inin us fiiiatlux : Suqua panem Angelorim manducautt \
homoiltx quaipfe Do min us.refürrexit a mbmiis.bâæ§g|
idei^oih titulo'pónitur : qliiain ipfàlucratuseft terrain,
quam in principio fecerat:orbem terra:, & Oes qui habitat
in ea;Qm^iyndoauteinlucratus fit,fi requiris,refpondec,
peraquain & Spiritum fanétuin.ldeo çlaufa maria nomi-
nat finiim aqüafum.omniü,quia ficutomniafiumina
hiinchabénclînum,iça omnia ynumhunc habènt fpirkü
S. vnu-In qupfiunthomiijes innocentes manibus&Jnü-
do po rdc.Et iicut qùi ibi ingrefliis non fiicrir, invanü ac-
cipit aniniam fiiam, fi ramen non iurauerit in dole proximo
fuo , quia per baptifinâtis d.ônû proximus ei efnci tur
SpintUsSPerhuncprpmitdc fe renunciare diabp.ló*& o-
mnibuspompiseins. Iurareergo eftiusconftitUere,quo
renunciata abftinentur,& promifla féruantur. Ifta npiu-
raùitin dpiûm proximo fuo, quomodoproximus faétus
cft fpiritui fândo?Quia is quilongè erat jfa^useftpropëj
Et quifachis eft propè,iurauit huic proximo,quando ac-
cepitbehédidiönem à Domino, & mifericordiam à Déo
faLtitaii fào.‘<Et fabius eft-films Deiin geneianone quæré-
tium Domimim, &c réqüirentium faciem Déi Iacob,iam
iftidicitüv'.Xôllite portas principis yeftri. Abijcite exem-
plum-Adæ ,.quî eftprineepsÿèfter fecündüm carnena, &
eletfamiru portas æternglesihabentes Regc gloria: pöten-
ätem & fôftêm,& potentem inprælio,vinceutem vida, & I
nucrirores eorum, fpiri tuà nequain. Tollite ergo portas
principis veünficûtportauimus imaginent terYeni,p.orteniusJ&
imaginentcçéleftis. Quis eftifte Rexgloriæ ? ,Chriftösfilms
Deiipfe eftRexglonæ,excluclens principémignominiæ.
Qui deie6tis f imulachr0 1 ü templis, veliitiporcis prinëi-
pis diaboTi,éleuauit portas æternales fanétæ EcclefiæCa- |
tholicæ,in qua^eghatRexgloriiE.Siintéfrôgas quis eft i-
fie Rex glori e? re lp o debit Ap oftol us,Rex omniü ad falu-
te Chriftusfilius Dei,qui regaatin fecula feculprü, Ame.
5 InfincmPfàlm.Dauid. XXTV;
AD te Domine lêuaüidnimam meam, Deus meus in tecofido
nonertibefeam. Nefy irrideantme inimcimei,etemm vniuerfi
quifuftinentte nonfonfundentur. Confundanturoesiniqua
agentesffup^riiaçue.ÿiàstuas Domine demonfira mihi, éf.fimitas
tuas edoce me.Dirigç me in veritate tua,&doce me quia tu es Deus
faluator metis, & tefufiihui tot a die. Reminifceremiferationum
tuarum Domine , & miferïcordiarüm tuarum quan feculo funt.
Deüâa iuueptutis mea,&ignorantias meat ne menùneris. Secun-.
dummiferiçcrdiamtuammemento mei tu,propter bonitatem tua
Domine. Dulcis & reclus Dominus,propter hoc legemdabit delin-
quentibus in via.i Dinget manfuetos in iudiejo, do cebit mites vtas
fuasxVniuerfa via Dommimiferkordia & veritas, fequirentibus
teftamentum eius cfrtefiimonia eius.Propter nomen ttiuth Domine
proptciaberispeccatomeo, multfi.efi enint. Quis efi bomo qui timet
Doniinum,legem ftaUiii ei in via quam elegtt. Anima eius in bonis
Seniorabitiit,& finten ipfius hareditabit terrain, pirmamentum
tutum efiDoniimis timentibus eum, & tefiamentum ipfius vt ma-
nifèfietur illls. Oculi mèifemper ad Dominum,quoniam ipfeeuel-.
let de laqueopedesmeos. Rejpice in me & miferere mei, quia vnicus
& pauperƒurn ego. Trtbulationes cordismei multiplicatafunt, de
■ necefiitatib{is meis erne me. Vide humilitaient meam çr laborem
meum, ér dimitte vniuerfa delicto mea; Rejpiceinimicos nteos,
quoniam mühiplicati funt,&odio iniquo oderuntmeCufiodidz
■ nimammeam&erueme,nonertibefeam , quoniamJperauiinte.
Innocentes'&reäiadhaferuntmihhquiafufiinuite. LiberaDeus
,lfraej,ex omnibus tribulationibusfuis.
.. V C O M M E N T A R I V M,
A B omnibus terrenis lucris, ab omnibus quaß viden-
tfif bona huius miindi jTubducënsànimam meam,»
ad te earn Domine leuaui, iam non confidcns in nummo,
in dome jin negocio,in militia „ in facultatibus,fed in te
confidetis petb, vt no erubefcam dura de corpore exiero:
mifericordiarum tuarum, quîe a feciilo funt,&fiÊiit
omnibus fuifti.mifericors, itaquoqj m ihi, vtpeccatâiu-
uentütismëæ ôiignorantiâs ne memineris, fedfecüdum
mâgnâm mifericordiam tuam memor mei fis., nô propter
mérita mea per amaritudinem meam perea, fed quia ipfé
dulcis & reétus es,ôe yniuerfæ viæ tùæ mifèricordia & veritas
quærèhfibus reftàmentum tuum & teftimonîa tuâj
peto vt propitius fis peccato meo, multum eft enim.Ideo
egb.n.contem J)fi viam m'eamj& elegi viam tuam, & ani-
mam meam ad te leuaui, vtanimamea inbonis commo-
retur,&femen meumillam terram pbfïîdeat j quam non,
cpmédit draco, qqæ noneft finus mortuorum, quæ non
générât fpinasjféd in qüa cft Dominus firmamentü tiràe-
tibiis fë,& teftimoniiim vt manifeftetur illis. Et quia hæc
d efi d eran tib .laque us poniturab inimico:Oculi meifem-
per adDominum, quoüiam ipfe etiellet de laqueo,pedes
meps.Rëfpicein me & mifefere mei| quoniam vnicus &
pauper fum ego: Omnis qui plusih gemitu&in orationé
j incübit,vnicus Ôc pauper pft, & tribulationes cordis eius :
multiplicantûr, memor omnium quæagunturin fëeülo,
j clamatjVt de feculi neceffitatibus liberetur. Etideovide,
inquit,hümilitatemmeamj&lab6remmëum,&:dîmitte
omnia peecata méa..Refpice,inquit, inimieds meos, quia
mi,iltiplicatifunt/& odioiniqupodéruntmë. Humilem
Deo dæmones perfçquunmr,& odib iniquo irifeftant.Et
idëo cuftpdi,inquif,animam meam, & eripe ilie, vt non
conffindar,quoniamfperoin té. Innocéres & reétiadhæ-
reant mihi,quoniamfuftineo té Domine, quia libéras If-
raelab omnibus anguftijs fuis. Iartl qui inno'centibus&
reétis adhæret, & fiiftinet Dominum , Ifraelefpeitiir,id
eft,vidensDeum,& ideoiamIfraelfaétus , redimitiirab
omnibus anguftijs fuis , Per Dominum noftrum Iefum
Chriftum,qui régnât in fecula feculorum, Amen..
PfàlmusDauid. XX V.
T Vdica me Domine,quoniam ego in innocetia mea ingreffus fum,
A & tn Domino Jperans no infirmabor -, Proba me Domine, & tenta
me,vrerenes meos& cor meum. Quoniam mifèricordia tua anteoculos
meos eft, & complacui in veritate tua. Nonfedi cum corn-
filio vanitatis,&eum iniqudgerentibus nonintroibo. Odiuieccle-
fiam malignantium,&cum impijs non fedebo. Lauabo inter innocentes
manus meas,&circüdabo altare tuutn Domine. Vt audiam
vocem laudis,&enarrem vhiuerft mirabilia tua. Domine,dilexï
decoremdomus tua,& locum habitation^ gloria tua; Ne per dos eu
impijs animant med,etcuifi virisfanguinum vitam meam.In quorum
manibus iniquitatesfunt, dexteraeorurebleta efi muneribus.
Ego.auteni inittnocentia mea ingreffus fum,redime me & miferere
mei. Pesenitn meus fietit in direéto, in ecclefiis benedïca te Domine,
C O M M E N T A R I V M.
T V dica me Domine,non effém aüfus dicerej nifi mi fer i-
1 cordia tuaante oculos meos effet.Certus ërgoquod iu-
dieia tuaadiuuent me,ideo aufus fum.dieere : Iudica me.-
Iftæ duæ res dantfiduciam Ghriftiano , vt mifericordiam
Dêi ante oculos habeat,& complaceat in veritàteGatho-
lic£efidei,nonfedeatinçoneiIiphæretieorum , fedlauet
inter Cath blicos manus fuas,vt circundet altare Domini :
vbi audiatvoCe laudis j & narre t omnia mirabilia I)ei, &
diçatDbmino:Gùm exierO decorporejjioliperdéreçunî
impijs animam meam,quia dilexi decorena domus tuç,&
odiui congregatibnes malignorum, non pereat cum viris
fanguinum vira mea, eorum qui in iudicio fedentes acée-
perunt munera,vtperuertercntiudieium. Ego enim nullum
in iudicio nocui, redime me ôc miferere mei. Pes e-
nim meus ftetitin viareéta,in rcéta fide,in eeelefijs bene-
dicam Dominum, qui régnât in fecula feculorum, Amen
Efa.i.