A
i.Tim.u
IP i
H I
■Ml
;N|
S. Profperi, Depromißionibtts,
B
Matt.i$. j.
Pjalm.6,
Apoc. 3.
Apec. 6,
Matt.6.
Atque in iplooftendit Deus omnem longanimitatem ad
informationemeorum , qui credicuri fincilli in vitam æ-
rernam. Item Naaman Syrus amicus regis àd regem Iftael
dire&us eft, vt ab Helifæo lepræ macula mundarecur.
Quern refpiciens homo Dei, in flic eum in Iordane tingi fi
vellet corporis fui maculas auferri. Quod cum faceret,
mundacuseft. Munera homini Dei ofterenda credidit,
qua: iurc diuino ren ue ns.gratiam gratis datam noftri præ-
fignauic Chrifti do mini, quam in Euangelio fuis difcipu-
liscommendauit,dicens; Gratis accepifiis .gratis date. Se-
ptiformi fpiritu mundari animamà vitijs,quibusinterior
exreriorque homo polluitur, aqua etiam ipfa demon-
ftrat, quatinguntur confecrati in nomine patris, & filij,
Sc (piritusfanâi. Giezi vero puer Prophetæ, qui fecutus
Naaman Syrum cpmpofito mendacio venderevoluit,
quod Prophetagratis dederat,ea lepræpercuftus macula
, qua ille mu n da tus fiierat, hæreticorum figuram ofté-
dic : qui fuæ rapaci taris cæcirate compulfl,dum venditant
liiis velut expiationes videlicet peCcatorum, ipfi quoque
maculis, quitusilli fueranc afperli, inflgniuntur. Vt rae-
ritoaudiant à domino ; Non nom vos zDifcediteà momnes
qui operati ejlis imquitatem.
Pr&diftio : In E<echia qua fuos Cbrifius docet in bono non
debereejferri.
Prædi&io fa<5ta & figurata. In Regum crédita Sc vifa.
C A P V T X X X I I .
DVmalternanterreges Iftael, alij à vijs domini déclinantes
erroribus implicantur , alij fideliter viam
domini gradiuntur, ad Ezechiam regem ordo perdu&us
eft. Hicexterminans omnia fimulachra,omnemque ido-
lorum culturam fubuertens , penetotum Ifracl erran-
tem conuercic ad dominura.' Huic diuinum datum eft re-
fponfum, vt ordinareacdilponere deberet domum fuâ,
quod ipfeiam ire tin mortem. Qui cum Hens oraftet',di-
cens: Memento domine quo modoambulauerim in via r«<*:quin-
deci m an ni fub hoc flgno ei adijciuntur ad vicam. Duo-
decim enim gradus fo l, cur fu quo alcenderat, defcendit.
Quod mire euenifle finitimi dum aduerterent reges, nlinos
ad Ezechiam milerunr ,quærentes quidnamillud e f fet
oftenti. Elacusque in bononon tantum prole faéhim
narrat, quantum Sc iaélaritiægratia vniuerfa regalia eis
do m us fuæ Sc vafa oftendit. Ind ignatufque dominus per
Prophetam Efaiam regem increpac, teftans venire dies,
quibus ilia orrinia quæ monftrauerat, capciuain Babyloniam
& regibus per epiftolam expreffit,diceR«: Propter pecca-
ta quæ peccaftis anteDeum,duceminiin Babyloniam, &
erids illic pertempuslongum vfquead generationesfe-
ptem.RexigiturNabuchodonofor, cpmprehenfisregi-
bus Iuda, totum Ifrael c^ptiuum tra^fmigrauit in B ab y -j
loniamefFofllsoculisinitinereregiSedecbiæ.-vtduorum I
Prophetarum de eodem rege prædiélaimpleremur. Hie- Kter.z$.
remfasdicitjVifurum regem Babyloniam : Ezechiel,non XJC' z'
vifurum. Qui dum fibiquaficontrariare vifi eflènt, hoc
modovtrumquevidèturimpletum : cum èxeraptisocu-
lisadduéfcus Sedechias Babyloniam & vidit, quia præ-
fensfuit, & non vidit quia in viaoculosperdrdit.Admo-
netnofter dominus fuos huiusexemplo , & dicit ; Ambu- iea„.
late dum lumen babetis, ne vos tenebra compr ehe niant. Concern- j
ptores veromandatorum fuoi urn etiam reges cæcos elfe, j
idem dominus in Euangelio dicit : Cac't funt dûtes cacorum. ***tt.t5-
Catusautem dum cacum dueit ,ßmulinfoueam cadunt : quæ'eft
dura captiuitasanimæzmpoenitentiide qua dicicur, Dedi
ill’s tefnpus,vtptxnitenttamageret,.&peeniterenon vult.Sicào- !Apoc-z.
necfupplereturmenfuraperannos leptuaginta,in Babylonia
populus ille captiuus fuir. Vafa lane omnia rempli
D e i, idem rex Nabuchodbnolbrperluosarripuit. Væ
peccatishominum,dum prohisfacrificiaipla conculcan-
turab exceris , quælèraper proremedijs fuerurit in falu-
tem. Quo gèmitu, quibus amariflimisfletibus, quaani-
mianguftiahæcdelcripferir Hieremias, Threni eius indicant,
tabernaculum dominifa illepollutum, diem fe-
ftum duélum in obliuionem, fabbaca om niaque folennia
excerminata: Sacerdotes& principes, paruulos, lènes,
iuuenes virginefque fuas gladium comedifle, partem re-
manfifle captiuam.En dolor urn noftrorum vlcera, en lu-
dfcus noftri öpprobrij, eft peccata gradia, quorum ex cau-
lis etiam nos hæcvidere méruerimus | amplioreque poe-
narumplagaquafi vulneraticurari nolumus : elili ftare
nos credimus.expulli exiliatique, vt oportuit, non dolc-
mus, làtisfà«5do nulla, moeftitia nulla, mänee ira, nec ve-
niara poftulamus. Hæreditas noftraconusrfa eft alijs do-
mus noftræperegrinis.Sic caftigati non plangimils , fice-
mendatinolumusfufcipere dilciplinam. Recedamusa
malis quibus dominum ofténdimus , poeniceamusin his
quæfacratis eius con tumeliofliinge (Emus. Superbia noftra
humilitate curetur. Colla tu m te m pus re m edijs non I
fpernamus, ne is quem placidum mitem^*, fenlîmus, ira-
cundiamnon poeniten ti b us æternam con fl it u at pcenalé- !
que lènrentiam. Paratus eft enimj ignofcere ille dominus Zarb.i.
qui dicit: Conner timinuul me, & conuertar advos : Simodo
voees filij eu m poenitécia reuertentis pius pater agnofeat.
In eandem cap tiuitate m,Daniele m Sc Ezechielem narrat
cum populo ducerentur. Necimmerito noftcrRex j hiftoria prophetaflè.. Daniel vir defideriorum f qui Bal- 4
per Apoftolum Ioannem(in Apocalypfi nos admonet, thafararegcnuucupatuseft) tresvirosgentis fuæamicos
dicens: Tene quod babes, ne quit alius accipiat corottam tttam.l- j habuit Ananiam, Azariam,Mifaelem. Omnis vcroeius
tern alibi zTSeatu(quiVigilaf,&fcruatvefiimentafuai nenudus j prophetia myfterijs licet plena fit,quædam tamen pars e-
ambulet. EtinEuangelio ; Nonfciatfinifira tuaquidfaciat iusitaelucecclaricacefuirulgoris,vceciamtempusiigna-
dsxfmfttaradmoiicns in bonis operibus, quæ Dei dona 'uerityquo venturus efietipfefaluator&dominus.Duo-
■fl i l r S 1L.Zdr. 2Z. Mter. 24.
S il!
1Kier. 20.
/
lune,non eflê in homine,fed in dominoglorianduminc quod
humilis àccipir, fuperb us amittar.
Prxdictio : In regibuspeccantibus,qui fecumpopulum in ex-
ptiuitatemducunt.
Prædiâio fad a 8c figurata. InRegum crédita Sc vifa.
C A P V T X X X I I I .
REgnante Iofia , atque Sedeehia filiocius, populus
omnis Ifrael vtilia vincula legis, quib.regebatur,ab-
rumpens, multis ex grauibus caufis totius pietatis autho-
rem De ü, ad magftam iracun diarn prouocauit. Hieremia
Prophetam ad obiurgandum corrigendumque regem Sc
populum dominus mific, prædicens,fi conuerfi legis ma-
data feruarent, fuo in loco lèraper manere illæfos : lî verb
monentem contemnerct, in Babyloniam ire captiuos.
Spretis igitur & mandatis & prædicantis vqvbis,dum ma-
lisaufibus rex &populusfuispeccatisvrgentibuspreme-
rentur , lènrentiam diuinam Hieremias plebi iam captæ
decim länecum fintpropheticarvifioneseiusj in Hebraeo
decem rtperfuntur. Quäs duodecim domino dbnante
certa cum-cpmparatione percurram.In primäjContra im-1
pudicosleniorescaffitatemSulannasdefendic. Hocagit Dan. iß.
lelus dominus,dum aduerlus fceleratos hiereti ebs, Eccle- j
fix fuxintegritatem tuetur, quam peruerfis fftisdifpura-
tionibusvitJarecontendunt.QuqsetiamperApoftoIum I H
Paulum notat, dicens: Ex bis funt quipenetrant domos,&cap-
tiuasducuntmuliereulasonerataspeceatis, qUaducttntur varijsde- Dan r
fecundaipfe Danielfuiqj amici ftatueruntleg s
fuxmandataferuantes,excibismenlxregis, quibus cx-
teri eorum lodales velcebanrur,non.contaminari; Defi-
derijs huins mundi non lolura contaminarus non eft no-
ftermagifter&Dominus, verü eciamfuosamicosprohi- tj^ a„ 2;
b u i r , d i e e n s diligere mundu , nefaeaqua in mundo funt. '
Omne enirtt quod in mundo eft concupiftentta carnüeft, & toneu-
pifeentiaoculorum& ambitiofetuli.Quxomnia, velutefeas;
illasregias , repudianda oftendit. Et per Apoftolum
Paulum euidentius maudans: Efiaventri, z it,& venter efeis.
Deusautem & hunt, & bas euacuabit^ vt fit animx vnus cibus
ipjte faluator , qui eivarips diuerfofque fapqrgs exbibeat.
- Eipr&ilitfionibM D e i,Par's'll,
In tercia Sacrame^tum diutnæ difpo(ît:ônis,quodregi o- Him eft , diuina teftimönia proferenrur. In lepcirria ex a-
fteufuai erat .Ir a q ue, erat qhla t u s , n o n h u ma n a d od r iy j riete & h irco , Perlatum atqùe Giæcorumfibi præliare-
haDaniel .qnainftrudlus erat jfedydomijîo reuelänte î &c uelatadefcribit.Siib perlbna quoque Antichtifti,qui cot- j
fomnium.& interpretationemfomnij regi narrauit.Qixa- j defuodum'm'agnificabitur,dolö corrumpetmultos,do- j
tu o r régna i n quat uc^ m c tal 1 is , e q u i b. 11 a a 1 a. fo rm a t a a n - 1 nccveniacqui v c n tu rus e ft lelus Dom in us, & non trada-
te faciem eius aderar. MundoeXurgere capur aureum,, i- j bit. Tn oxäaua idem vir delideriörum Daniel, prouidam-
plum eile Babylonicùm Orientis ; Peétus ^c brachia eius j iuftitiam. Deiiudicantem reges fupCibos ea ratione inli—
argentea, Macedönum Septentrionis : V enter & fernbra in uar, qua Balthafir rex coenamfacièns piincipibus fuis,
ærea, Punicum Meridia^Grura-ferrea & digiri pedum| vafarempli Dei quæ Nabuchodonofor pater eius ab ftu-
partim ferrei, partim fiçliles,vltimum Romanunr,^vide- j leratlublata, biberit in eis concilbinis pri n ci pi b u fq; fu is, 1
licet Occidents :licuc & vit eruditiflimus Orofius hifto- .| laudans deosfuos aureos& argcteosjigneos & lapidçoS,
r‘ograP^uspoluit. Quodregnum tanquamferruincom- ; Statimque in conlpeétu eius exieruntjuticuli manusjio''-
mmuic omnia, Sc domuit. Çhrifti quoque regnum fub-r, j minis, & fcriplerunt in pariere regis domus. qua vifiorie
iungit Daniel in lapide ablciflo de monte fine manibus j turbaws rex, cumomnesqiios hâbuit.cuçiolos , fciiptuiä
concidentium,tanquam fine manibus comple6tentium, | legereftequiuilïènt, Duiiel accitus, caula vaforum do-
Deurn hqminemex virginenatum/:Quicumjllamftatua f mus Deiid fi&Umfuiflefegem côftanter obiurgans, Icri-
perculfilTet j pmneseius partes redegit in puluerem, eaq; pturam etiam,recitaüi^, M ane,Thethel, Fares ; eamque
autcrens fpiritus venti, locus eiusinuentus non eftdpfuni interptetatuseft.Mane,Numeraüit Deus regnum tuum,
autem lapidem, qui percuflit ftatuam , fadum eflèjnon-1 &impleuitillud. Tethel,Ponderatuses,& inuentus es
tem magnum & implefte oranemfaciem teyræ. Vacu'atis ! minus Habens. Fares. Diuifurneft tegnumtuum , & da-
énim omnibus regnis , regnum Chrifti domini exurgec, | turned Medisôç i?erfis.Promiflaitàqné munera quæ Da-
quod nullialteri populo rejinquetur , quoniam perma- j niai abnuerat,ciim rex contuliflct'Prophetæ,fuppleto vir
nebit in æternùm. Hocnunc orando omnis eius petit ec* tæ curfu, vt prædiâum fuerat, regnum reliquit Mcdis Sc
clefia, cum dicit: Adueniat regnum tuum.ln quarta,ftatuam j Perfis^ Videant videant fupetbi reges y qui aulîx meâtis
imaginemque fuam Nabuchodonofor quam ftatuerat | fuævalà d qm D e id ir ip ien te s quæiuftè ille miniftris
adorandam, cum très prxdijfti amici Danielis adorare peccaqb^ft^radiditjfine vlla reiierentia contrébtantes,
noluilïè.nt»caminodetrufi,illudmirüdiuinitaspræbuit, | Deo, cüiusnomineçonlècratafuAt, videnturcontume-
quodfugato iricendioipfos potius miniftros reg ix^ fi|q-i:h a^ rro ^ .C ^ o iM mÄ n is vtiqué mors èft, quæ noiiha-(
nis yorax flamma confumplîr. Trësyerp viri illæfi, hyrn- ‘betfinem.
num régi vero dum canerentin medip camini, lecurn fi-
Iium Dei habere meruërunt. ; Quenirçuelantegratia rex
iplç cpgnpjiit, qui fuos veros adoratoresyfigmenta yanil-
fima contemnentes,e flammis prælèntis leculi ad coele-
ftem gioriam perduçit triumphäntes.
Pradiâio : In Daniele, qui Gbrißum domtnum fuisvifioni-
busenarrauit.
Pfædi<ftiofa<ftâ & figurata. In Daniele crédita
Sc vilà.,
1 A P V T X X X IV .
Pradiftio in eodem, dumeum dßlacu leonum eruit yVtGhrißuni
dominum dludais:
Prxdi&io fa&a & figurata. In Daniele creditä .
Sc vila. ■
C A P V f X X X V.
INnortaDarius Medus fuccefiit in regnüm : qui cum
iacrapas centum viginti ftatuerctin regno fuo j tre^ei
propofitos conftituit. Daniel-vnus eraf ex tribus,gratia m,
habens in oeülis rggis. Exqiiirüntinuidi aduerlitift- Dei
H Vinta Verp yifip contine^ipmniiHi);eiufdemfegis, feruum cpnfilium,ac^^regfpërltiadént, diebss triglrtra pe-
quodpanielirainterpretatuseft;arboremmagnifl- titipnem anullo Deo vefhömine, njfi aipló rege efle po-
, cäm quam viderat, fub cui.iis ramis omnès b pftix,pecpra, j feen dam: In eppeena i n terpoli ta, qua (i quis p rxcèp c i
äuefquehabitarentjipfumeireregem:pt-xcidendamye- [ regis'cbhtenirieier,ih vTuariümmiflus leoriibus in e fe ?
rocum dominusiuffiftet, leruataduntäxatradiceregnü j darerur. QuPc!prxceptum propofiriim repcriens Piyp-l
eius aulerendum ab eo,ipfumque cum bellijs manfurum. phera,dominum fu um tribus temporibus dici lolita ota-
Capilloseiiisvtmulieiis: & vngueseiusvtaquilx crcfce- j cionc precarus eft. Detentum vtcontumacem, regiofte-
re: Fcenüm vt bös edere , dbnecfeptem diuihitustempo- [ riuit.queib cumetigere inuidis non valeret,Deo fuo Prora
infla complerentur, dans confiliujn regi eleempiy nis; pbetam fub hac confeflione dimifi t , qua eum de mortis
fua pe'ccataredimere debere, quod cum facere neglexif- j pci iculo folus pdflifeeruere. Quod Sc faiftum eft. Ex hac
fet, prxdiótaomniaregi aduenerunt, fuppletaque men- [ tamen mceftttiaincana'tüsrex.dum neque cibura , oeqv
furatémporum,regnum quödamiferatrecuperauit. Sic Ibmhuin cäperet, dilucuload videndum Daniélem iple
prxfumptorescxduntur,ficcaftiganturfupeibi abco,q iii, pci rcxit.Quem viuum illxfumquc rclpiciens , Deo veto
pptät in lachrymis in menfuraj, quiafunt iudiciaeius lüa- dansgloriäm, eduei de lacu prxcepir^eofque qui Danic-
uia. SicPetrupiAppftolum negaiitemydum röfpeötum lern criminatieranr,in lacum mißt, ^deuoratifuutcon-
fletem videretjineum lpcumi,eftituit,quemprxfumptor j
aniilèrar. Sic i n fuisfi ter fe dipt ib uslac r u m ei'us fangui- tia dicens. Quifoueamfoditproximo fiheidet in earn. Et qui
nem propinauïtbibenduin , quoregiam fulEiperent di-
ßdiuetlaqueumproximo,perjbitinïllo. E,c ipjé npfter Iefus
gnitarem. Sic (^dtidiérexnpfterlapfpsreparàtj q.iiibus
Dominusjin quo omniaifta figurata furgebant ,perprÖ-
collatægraDiæcoeleftis regni/dùftum lêruat iu pofterum.
pbetam didv.Foderuntantefaciem meamfoueam,&inciderunt
In fextaex quatuor fibiàpparenribus beftijs illiusTupra-
ineattè Etiterum: Mifitdominus miferiepfdiamfuam ér veri-
didfcæ, quatuor partium orbisrégna confirmât. Quibus,
tcuempam ,& libérant t animam meam de médio catulofumkomm.
quartam beftiam grandiorem faille atque terribilem,iidc
là Décima : Propihquàntefine cëiùp’oris feptiiagiu-’
Propfiéta ieftârutjhàbentem cornuadecem,ac de medio
ta an norurh defolationis Hierulalém /.qua m Hietêmiam
eoruin cornu aliud paruum alcendens , tria ex illis ante
Prophêtam dominusprasdixerat :Daniel eu ufoiin-
Pfalm m
Pfatm-j.
Dan.ç-
Sier. 29*
focietn eiUsexcuftafunt eptnua , donècyetuftïis dierutri I ni fietu& ieiunio oratiÖném fudit pro fe aC''prö deIi(ftis
ledit in iudicid.Séd hçc Co modo funt expofira,quö regua J populifui,miïeratiönc domini imploras. OrantiGabriel
ilia quàtupr fibimet fqccedén tia. Beftiaquarca,qüæ dm- afti t icarch an gel us,e iqu t?£u cura myftèfiafe u e lau it,fepïtta-
nibus regniseminens domauit omnemterram, fubiecic- J ginta hebdoMddasbreuiataseße’tnpopulo in mitatemfanque
earn /poll ipfam-vhö tempore decern reges exurgét : fta,vttofummarenturpeccata^ßonarettirdiliäit,&'Vtfiniatur
Sc pofteos, illé qui nomen perditionis fuæ, id eft , Anti- iniUßttia, & ad ductituf iüßitta sepiternt.iwpUri quo c^vifusPro-
chrifti, portaturuseft. Dequo fuploco , vtiäm promif | phetdru,&vngifnnäufanäoruabexiiitfermonis infelpödcda.