cas, loan nés qüoque & Marthæus, q u i& Apoftoli fue-
t\xnt,aliosautem paftores & Dotions ad confummationent, ideft,
perfeéïionem fanftorum, vtilliqui prædeftinatiiunt, ad
gloïiam æternam illocu m prædicatione, & èxcmplis per-
hcerentur, fixemnt iiïprimordio fidei Euangeliftæ, Pro-
pherae , paftores £juoque, & Do&ores, lune modo inEc-
clefîa^QiiicamquebohaannunciatEuangeIiftaeft«Qui-
cunqué- gaudia eledtorum, poenafque reproborum luis
au di rod b ùs prænuntiat Prophera eft» de nomine vero
paftorum, & Dodtomm in terrogatus beatus Auguftinus
à Paulino, refpondit vniimeflè paftorem, 8c Dolorem.
Paftorenim non potèft elfe nili habeat Doârinam , qua
pafeae grègeta fibi-com miflùm. Quod fi caruerit Do&ri-
na,.lrcét nômen habeat paftoris, caret tarnen officio. Pä-
ftores autem & Dodtores Ecclefiæ quödvnum eft » lune
Epifeopi, Pcesby tèri, àlijqué D o lo re s , & miniftriEc-
[ cidîæ, qui rarodiu conftituci funt in opusminifterif 8c in 4-
■ dificatiottem corporis Chrifti, donee occurramus omnesin vnitx-
. tenifidei & agnitionisfiltj Dei. ideô cbnftirutifunt Paftorësi
& poiftoresy vtcorpus Chdfti ædificent, quod eft Ec-
cielia , quæ qüotiÜïe ædifteaturex numéro credentium,
venienrium ad fidem, 8c ædificàbitur donee occurramus
om ries Chrifto in tel urredhone in vnicatem fidei , & çô-
goinoném fîlij Dei,ideft, quouf que vnam fidem habea-
muspoft leturredtionenv, & ournesæqualiterDeum co-
gnofcamus. In prælcnri liquidem Ikeulo ficut eft diuer-
litas leien riæ, ita eft diuerla fides, quia alius plus , alius
minus de Deomteliigic, & fecundum quod intelligic ôç
cognolcir, de diuimtateomnipotentisDe l, habet & fidem.
Poftrelürre&ionem autem îam non erit draerlitas j
fidei, quia fi eut o m nés æq 11a liter Deum videbunr, 1 ta aï- I
qualern fidem habe bu n t. Eric eni m Deus omniainotn-
nib us ,in v ir um p erfeitum in nmfuram atatisplenitudinisChrifti *
Ex i uperioribu’s iftà.pendehr, iple inqui c, dédit paftores,
quià^ificentcorpusillld^donec occurramus omnespoft
re fur rc&i ôneïn generale m in virutn perfedfcu m. Quidam j
hoc niodoiftudinréiligunt, quodin generali refurreäio- !
ne omnesin eadem ætate refurgent, in qua Chriftus re-
furrexi t , cuiulque æ tat is m o 1 c ni fuerin r. Et domine vi-
rorum comprehenduntur & imiliéres; quod dicit in Vi-
rum perfedlum.Sed licet contra fidem non fit hoc,tamcff
melius eft vt aliter intelligatur. Vitum pérfeâuroappel- j
latChriftum cum om ni corpore fuo, quod non erit per- I
fc âum , quoufque ornnes eledii complearitur: comple- |
to autem numéro eleâoram oeçurremus ômriès in viru i
perfe£tum,id eft,omuesele<ftioccurrentcapiüfuoChri-'
ftô , vt iam poftmodum vnus fit vir Chriftus, 8c Ecelelia !
pçrfeéfcus 8c integer 8c in menfuramætatisplenitudrais |
Çhrifti. Sicuti homo pet «tares lingulas crefcic, donee ;
pèifeâus fie v i r , ûc quôtidiecïefcifc Chriftus vlque ad 1
diem iudicij, n o n in lè ,fed in faobis.,qui fiimuscorpus I
ëius, compléta autem menruraætatis,idë]fi;, perf'e<fto 8c !
integtatonuméro éleiftotum, e^quibus plenicudo cor- !
poris Çhriftiimpletur,obuiabimusei.www,ideft,poftre-
lurretftioné in^qua' eritGbrifi^SpetFeÀùs,nonfimus paruuli,
(ubzuâïCcnfüfiiâttantes hucillucq; yagâtes,nunc adiltud
vit iü,nüc ad illud eadétes t&circiïferdmür omit veto Doctrine.
Qjaatum ad prkfenté lâpièhtiam perrinet,beatus Apofto-
Ius non erac paruulus lènfu, iqufi fapientior erat cunâis
rçortalibus. Quantum verb adillam perfeétionem la •
pietttiae attinét, quara habitüri fiint làmfti poftvrelùire-
âfcionem, paruulus eratrenfu",& ijmperfeélusintelietftu.
Qubd verb dicic, neque circumferar^uf oui ni ven|o Do-
éïrinæ.-venrumDoârinseappellatdialeâicamiôilapien-
tiam mundanam, quæ nullius vtilitatis eft,dquacircum'--
férimur, & pulfamiir, quia plemmque lèducimur périt-
lam, putantes ea eflq veras qbaéfunt fiâllà,jfl:i Ephelii diä-
Rdicierant , perquam leduCefiant fimpIiccs ,'ibcientes
illos ea putare vera, quat erlht falfa luis fiiftiqnibus, &
aftucijs/ Vfide ô e f e q u i t u nequitia, id eft> in malitia
h<ttnittuwi& in aßutite'ilfcnum cirçumferimur ad cïrcum-
umïdntm 8c iëdadhonem morts* Dicitbéarus Hieronymus
» Quidprodeft iugper dialei^fereæarti infiftcre,5cfil-
uas arborum componere, id eft, (Jiuerla carmins,vbi nul-
lavengaseft, lèd lèdudfcio & error hominumMnprtelenci
q uid em Ikeulo poteft illiidefte,'led poft refiirreiftiohcm
jeelïabit. &
Renouaminifyiritti mentis.Vejirst & induite noaum hominem,
qui fecundum Deum creatus eft in iuftïtid&fanftttate Verïtatis*
Hæc verba Àpoftoliex fuperibribus pendent. l'Jam al-
j loquitur Ephefios, inquiens. Depomte vos fecundum prifti-
i nam conuerfattonem veterein hothinent , qtii eorrutnpitur fecundum
deftdtria erroris j ' ae deinde fùbdit, renouamini
{ Ipiritu mentisveftræ, priftina conuerlàtib eft pecçatufn,
& in peccatis manere. Vêtus autem homo,conueriatio
j véteris hominis Adæ. Quicumque enim in péccàto ma-
i n et, conuerïationem Veterishominishabet<QuiJhomo,
I id eft,cbnuërlatio ilia corrumpitur,8c deprauatur fecun-
dum defideriaerrorum , 8c vitiorum, renouamini rnquit
1 fpiritu mentis veftræ, Ipiritiîm 8c mentem pro vno dêbe-
j mus accipere lècundum beatum Auguftin um, id eft, pro
ratiohabilitate nientis. Duaïlunt autem tenonationcs,
vna eft lubitaneà, ac momentanea, qüæ fit in bâptifmateÿ
in qua renouamurab omnibus péccàtis originalibus, 8c
aótualibus. Alteraquaefit perIpatium temporis; 8c per
àifiduitatem le&ranis, & pet orationem bonorum ope-
rum »de quahiedicitur. Dum ertim animafidelis ea quo-»
tidie per itudiùm lebtionis de Deo intelligic, qùæ anteâ
ignorabat & dum proficit quotidie de virtute in virtu-
tem, quotidie innouàtur» Tale eft ergo ac fi dieeret,eftis
renouati in baptifmate , renouamini quotidie pet ftu-
dium leâiionis, & dé Dèo intelligeado, quæ antea vos
lacebant, & crefcendo de virtute in virtutem. Et induite
‘ nouum hominem* Nouum hominem appellat noui lïomi-
nis conuerïationem, vei iplhmDominum Iéfum. Vi-
deamus quomodo fit iplè nouus homo , & fecundum
Deum creatus , conceptus eft in vtero virginali » opéré
Ipiritus taniti ex lëmine mulieris fine feminè yiri. Na-
tus eft de vitgine ; & hoc nouum fu it, fecit niiracula,
quæ nemo alius fecit.' Con u er fat us eft fine peccato
in hoc mundo » eft vêtus D eus, & verus homo»refur-
rexit à mortuis y 8c hæc omnia noua fuerune & funt
fecundum Deum ; creâtus eft i» iuftitia , quia iuftus
eft in fanfîitate', & veritate , quia iuftus & verus eft. Et
non lolum iuftus , lânéfus , & verus, fed ihfupër ipla
iuftitia , ipla fanftitas,.& veritas. Quod ergo diçit induite
nouum hominem,taie eft, ac fi diceret, induite
Dominum lefum Chriftüm , id. e ft , conuerïationem
noui homini$, & Ômnes virtutes, quas iritelligitis in
Chrifto elfe. Quicumque enim alîumit iuftitiam, fen-î
âitatem , veritatem , lapientiam , caritatem , bm-
nefque virtutes, quas in Chrifto cognofeit elfe, Cbri-
ftura v tique induit. Propter quod déponentes mendaCtunt > ta-
quimini Veritatem vnufquifque cum proximo fuo. Qgiaomne'
mendacium à;Diabolo efiq,ui eft mendax 8c Parer men^>.
dacij , quicumque filïj veritatis Iqn t, debefic depone-
r e , 8c âbijcece mendacium , dplofitatem, & duplisr-
tatem , 8c loqui veritatem , de gnirao puro-cum omnr
hominc , non folum cüm Chriftiano , verum etiam
cum pagano , ôc hæretico, quia omnes Hint noftri pro-
ximi,- 8c quarc debemus veritatem loqui cum proximo?
Qiioniam fumus muieem membra, 8c Çhriftus caput,
membra ïllius funt eledti , & fiçut membra çorporis
hoftrt hint fibi inuicém necelîaria , & fibi inuicem mi-
niftrant y ita membra Chii^r debent fibi inuicem rhi-
niftràre * quæ funt necelïàriâ . Verbi gratia oculus eft
necell-'arius manui,, & pedi rnanhs.&.pedespculo. t o
eoqiïe miniftrat Oculus manui & pedi lumen , manus
autem labftergit ilium & lauat à fordibus , fipin landta
Eçclefià Prædieatorqüifibet, qui eft oculus , deber mi-
qiftrare-lumen feieniiæ , & prædicationis àfijs.Qui funt
manusSc pedes, id e f t ,, qui font eleemofynarij., & q u f
currant ad fepeliendum mortuum , & qui aâiuæ virât
fiint.deditf, è contra illi debent de fu i fubftantia fuften-
tare oculum, id e ft, prædi'catorem, præberites eîcibum
& potunr; & miniftrantes estera , quæ neeelferià funt
illi j hoc façieqdo erunt fibi inuicem membra. Sequi-
tm,irafcimtni &. uoliteperedre» Duplicitet poflumus hoc
imélligerevfi quindb peccatis ifc à via reâtirudinis Dia-
bold lira dente receditis y rrafennini vobifmetiplis , 8c
indign m
ge a mortuis, &iUuminabitte Chriftus. t Videte iitaque fratres
quomodo cautedmbuletis : *non quafi tnftpientes ,*f fed vtfdpieHr
tes:redimenteste?npui, quondam dies mdlifuni. ^ ’* PYopterea
nolttefieri imprudentes, fed intelligentes quafit voluntas D e if El
nolïte inebriari vino, in quo eft luxuria : fed implemini Spiritu
fan fto , t loquentesvobifmetipfisinpfalmisbymnis, é r can-
yia sftm tu a libu s, cantantes é i pfaÙentes in cordibtù veftps Domino
indignamini* ne ampliustaliafaciatis caftigando corpus j
veftramvigilijs , & ieiuttijs; Aliter,& flinquftirafcimihi
ndlite perficeireipermittic quidem A'poftblus irafei, quod
humanum eft , fed probibet vindi^fam expeteife , quod
iam'non eft huinanum. Qma iraviri iuftitiamDeinon ope>r
raturfolnonoccidatfuptriracundiam veftram, fimilitcr&hoc
1 duplici modo poteft in,telligf, dicamus fimplicitef; f ol*
non occidat fupet iracundiam veftram, id eft,fi commoti
fuetitis adtempus, adueffus proximum, ante folisoccar
fum recbnciliamini, &recedat iraiVbbis. Aliterfol ap-.
pellatur Chriftus in fcriptutisfacris, vt ib i, vo&k timenti-
I bus nomen meumorieturfdlwftiti*. Quifol pletumque, propter
iram,quae vindidtam expe<ftit;&: propter difeordiaro
J occidit nobis., id eft^ecedit i nobis , ficut occiditfalfis
prophetisidequibusdicitu^ dcciditeisfolcum adhueme-
c j dia efit dies: fol non occidat fuper iracundiam veftram, id
eft, cauete ne propter iram veftram , & propter veftrum
peccatumrecedatfolinftitire Chtiftus a vobis. No/ire fet7,
cum dare Diabolo, id eft , nolite vindidam expercre , neque
' irafei vltra modum,ne recedacfblavbbis Chriftus; & a,d-
ueniat Diabollis princqps tenebrarum. Qqandocumque
enim peccamuslocumdamus D iaboloinnobis. Qui fu -
, t grattasagentesfemperpro omnibus, in nom'm&Dommi
noftri le ft Cbitfli ,D eo & Patri, f ftubiecli inuicem intimore-
■ Gbrifti t *Mulieres vtirfsfuisfubdîufint ,ficut Domino: f *quo-
ntamviY caput eftmultefisiftcut Gbriftus caput eJlEccUfiAjipfe fair
uatorcorporiseius. Ÿ^SÔd-^pp^cléftftfühpsâdift Chftfio:, ita
& tnulieres virts fuis in omnibus, f - ^ V'vri dihgite vxores ve-
ftra sftcut& Cbriftitsdilexit Ecclefiam, & feipfum tradidïtpróea,
7t Vt tllam fanü)ficAret,mundans lauacro aqua inyeïho vita , '\ vt
exhibentipfefibi gloriafamEcclefiam ,'iwn habentem maculant, *
autrugam,autaliquidhutdfmodifeavtfitfan£la&immacula- «
ta . f Ita &. viri debent diltgere vxores fuas vt corpora fua. v Qui 1
fuam vxorem diiigit, feipfum d\ltgtt. f EJemo enim vnquam car-
nem fuam odió habuit fed nutrit, & fouet earn, fictif & chriftus ^
Ecclefiam : f quia membra fumus corports eius, de carne eins & de y
ofitbus eius* Propter bocrelinquet bofnopatrem , & matrem j
verba &DodtrinamEuangelij perhçreticam pràuitatem, j mentumhocmdgnumeft , ego autemdicoitiChriflo.&inEcclefta.
fiéutProphetæfalfi,déquibusdicituraqinafur^bâtür,fibi I f yèrumtamen&-yosfingtdij*Mfquifquetxoremfuamficutfe-
yerbadicetes.Hæcdicit Dominus,cuDominus hômiferit ipfutn diltgat:vxorautem tmeatvïrumfuum.
eoSjiam hô furetur,fed recedat ab ertore fiio, magisautlaboretoperandomatiibusfuis
quod botidm eli,y f habeat vhde tfibuat . J A
neceftitatem p^r/eiirMlle qui antcafuràbltur,non folum,dé- T J Stptemtatotes Déifient filq cartftmi. Horcatur Appfto-
bet à furto cëflàre, fed debet operàri matù’bus luis, vt ha-1 -l^ lu s Ephefios , vtlint imitatores Deificut filij chàrilu-
beat vndeiufteniét 4lios, inopiam patientes. Nolitecon- ; mi, imifariâmemeftfequi, imitatio âuténïëft quædara
tr'thare(biriuini fanctum Deiin ^ fe »4 0 ,id e ft,fig illa ti&a f-j imaginatio, Verbi gfatiaquando difcipulusconaturirai- 1
üLzïieftisDeoindieredemptionis. Hoceft nolite per mala | tari magifttum in aliquo opéré,quomodo ergo pollümus
opera fpiritum fandtum fugarekvobis qui habitator elle I hnitari Deum omnipotentem,videamus ,eftillé lapiéns,
coepit vèftri in die redeinpciöhis.id eft,in die baptilmatis, I prudéhs, mifericors, iuftus, & verus i fimus 8c riôsfécün-
ficut enim contriftàtüf hômo , qtiahdode propria domo | dum modulum noftræ ca^acitacis fepientes , prudences,
exoellitur quam ipfe fibi aedificaùit, vt quieteinhabita- i fimusiufti &Veraçes, fimus &mifericordes, diligentes a-
ret ibi ficfpîritùs fandus.contçiftari dicitur, quando de I rhicos in Deuth&inimieos propter Deum, ficut ihquit
homine quem fibi mundauit in baptifmate per piaua o-] filiuscariffimusimicatutbpnum Patrem in omniconuer-
oéra'èiiitur Aliter: Nolite coritriftâre fpiritum fangum fatione morumy &lenitacfrmentis,atqüe hdneftatevit»,
Dei ideft fpirituales virosih quibus fpititusfanaus ha- ita & vos îwçemini Pattern vèftriira D eü ^ ômnlpotcn-
bitatnolite cdntriftare per yeltra mala opera, lîquidem !
foiiituales viri, fi quando vident alios peccate, & àviàre- ; t-atis, ôé cjperationis piæftiterit. Pattern autem dico non
âitudinis deuiare , cofitriftanturde iüorum miferia, 8C j per naturam, fed peradoptionem. Sequitur. Etambulate,
condolent de illis vtpote de fe. ' î g ^
j dîle^ione proximi, ficut & Chriftusdilexttnos & tradtdttje-
metipfutnpro nobis oblàtionem & boftiamDeoitiddorein fuautta-
C À P V T V . tis. Magna & inenarrabilisdîfe<ftio, vtvnicus-rilms Dëi
7* ‘ , v femétiplumpionobÏstradereymöifi,Döminüs^rqfëruis,
creator pïo creatura-ficutergo ille pro nobisanimam
Hortatur vt Chriftum imitentur, longe feparatiab omni pofüit, ita & nos,fi necefiicas fuTent, proems nommeani-
j ,/ vj tj0 aefeelerato, ôcredirnentes tempus5 aflumaiffl mas ponere debemus, & nop folum pro nomme eius, led
fpiritualià quæ cradit,exëfcitia : vxorés vult fubdi- ) etiam prqpatcibusnoftdspropteramorem nominlseius.
tas eifeyh^s>:,drQSailtenl diligefC vxôreSjficutChri- Quod yerodicitApoftobs,quile c^ i t i^odmem (ua-
ftus dilexit Ecclefiam.
••
ifCGoel&.y.cç.. 16 I j S. S
V- \
.Ptt. 3. , i
i. ) T T Stotetrgomitatores Dei,ficutfilq charifitmi:ß* & ambulate
i . I Xi iw CÎr »os, /ewef *-
Ioan.ij.d pßanpro nobis oblàtionem & hofttamDeo in odorentfuauitatis.
*• + * * fomicatio autem, &omnisimmttnditia, autauaritia,nec
T k nomtnetur in vobis ,ficftfdecetfanüosy f aütturpitudo , autftul-
■ Th»lf.2.\
uitapis,licet legamusin Genefi jquerd odorktus eft Doipfe
nus odorem fuauitatis infacrificio, quod ei obtulitNoe,
Cgrefliis de Area, non debemusptitare j quod omnipo-
tensDeus, qui fpitituseft, fumo, & odore carnium dele-
detur,fedbdorem fuaukatis debemus inpelligere inten-
tionem b o n i voluntatis , & affedum mentis quibus
Deus deleiftatur. Ita & in hoc loco Apoftolqs intentio-
nem mentis , 8c elfectum fincetilfimk dileiftionis,
ri.ram.Si«. \ TlocmmfcwumtMgems}quiiiiimmfom- ,lariquiamaltamin%sdeIeaatuscAD«usP«te«.^Au«|>
u toum m m uU iU yM tM m m , q u o d ia i0 o r u m [ im m lm
Uict hmditatem m n gm thrift & D ei. t * vmfcduut qqfe foil oblatiS.& teftia^ft facuficium.&cetdos.&famMibmv&
bitipropttrkMimmrtfritm'Dti inflmiftdtmtt. cnfeator^quialSnytipfaii obculit Pep l am » « lta n
T m s k s m M B m S s B m t «»<& p o n o b » ,s « K « » ; * *
aHeir., nrunc aunttmluxm in Dommino. V.tfU tk ifh am bnuU h : -tfrU- « 4 » j f f y i G ? diararafdrnitibus,hoceftalocislupanaribus,&th^- bantis quid fit bemUtitum Deo: f & noliwommUmare o fe- tralibus, quafptnlcibus.ideft.arcubusfunteonttru.aa,
r ibw Jfru n u o ftt‘»tbrarum,magUautc>lircd<irgmte:4 quS SearenarlanMcappeilantai,m^uib.uae?antmerein
Z m m m t a b i f f tm p e e!t& d k ere. t om m o a t em , qua U i d ! d ® S , lb f b ^ ^ l c e f r iA M tp i ^ ) f a n quique.
a r o m m r 'a lim in em am fg an tu ronm em m , quodnmnifefta- Fomicatlamcmcft cum puellis libcris, cum viduis, nec-
mr lumeneB. t-Propierqbddditit:' Surgequidomk,&.exur-. dum facratisDcp,8ccuroafcuBii,aiqi pecudibuscoite,im-
a______—-—«— —----------------------— \-------- h-------- .. ~ roundi