•Mavcyru;
liuqreS' /-
üùlliocc:'
poftp'Oï-
RtftorU Vtftorii VticcnliSyi
quibus crqciatibustorti, ipfores d o te t , Sc quod eosipfi
tortoresa fua.facie proiecerunt dice rues: Iftosimitatur v-
niuerfus ppputusj*!y tnull us ad noftrara religionem pe-
nituseonu6itaturi& prrecipue quianulliliuores , nulla
pcenarura yeftigia in eis penitus videbantur.In Typafenli
veraqnodgettumeftMauritani*maipxisciuicate,adlau:-
dem D ei in ii nuarefeftin emPs. Dumfusci uifatiArrian u
LEpifcopurn ex;Nptario C yri ll a ma dp> erd en d as animas or
dinatum vidillentiomnis fimul ciuitas euedtione nauali
de proxi mo ,confugit,reli<ftispauciffimis qiri adituni non
inuenerant nauigandi. Quos Arrianoram Epifcopusj?r3
mo blandimentis, poftea minis compellerc co8pir,vteos
faceret Arrianos. S,ed fortes in Domino, non folumfoaperfecutionisfiiilfotinuentus.
Quid multa? Dum prjtno
Presbyteri fupplicijs maceradi ordine citarcntpri poftAr-
chidiaconüSalutarem.aitarur pcenis mêmorarus Murit-
ta.FuiçenimfëcmidusinofficjoMiniftrorUiQuicumEl-
pidoforqfodente & fiemente ,honorabilis fenior pcepif-
fecexténdi,priufqiiamexueretur', clamfurtortefcientib.
cun&is ,illa quibus «uni fufcipiens dc fontfcdudum texr
crat'Sabanabaiulabar. Quibus ventilatjs,fimuh^,in oftc-
ti op e cu n étor u cxcen tis-V i n h i$ verbi s totarn a d ne tain &
lacliryinascommouifle dicittir ciuitatem.Hse funtlinrer
anîinaElpidpforeininiftereripris quætéaccu/abünji aü I
maicltaSS^eneni:iudicantis,cufl;odientcdiljgentiatneaad
teftimomum tus perditioiiis ,'ad demergendiim teiii-abitchidij
fpmisfi
lucacis.
,$abana.
jjMyfteria
diuinàcc-
ïjlcbrarc. ï
dentisinfaniamirriferunti verumetiampubliée myfteria yffoputeifolphurantfe. Hsctelmmaculatunvcinxcrant
diuinain domovnacongregati celebrarectisperür.Qftpd defontçforgentem.Hæcteacriusperfequeimir, flaiürnâ-
ille.cpgqqfcerts,rel atio nem occulte Carth'aginem aduër-j remgébérinam cucoepéfis poflïdei c , ijuiainduifti te malus
eosdirëxit.Qux cum régi innotuiflèc,comitem quen- j lediétionem lîcut veftimenturn,](cipdehs acq; amitrés ve-
dam cum iracundia dirigens, prascepit v tin medio foro - ri bàptifmatis Pcfidei Sacramentum-Quid faéturus es mi-^
côgfegara illuc omni prouincia,linguas eis & manus dex- 'fer, cum foruipatrisfamïîiasad epenam regiam congregà-
trasradtcitusabfcidéret.Quodcnm faélumfuilIet,Spiri- I recoeperint inuitatosJTunc^eariquandovbéattiiTiiterri-
, tu fônôo prsftantedta loquutifont & loquütur, quomo- j biliterindignatus.exutum ftPlam rex confpiciet'huptialc,
Cathplicî j (i0 antea loquebatur.Sëd fiquisincredulus elle vo lu e r itd ic e rq u e tib\\ Anhce>quomodo hue veniflt vejlem nonhabens nu- ^
îociKi • * I Per8at nunoiGonftantinopolimy & ibi repenet vnumde j ptialemlNon Yide'o quod contuli,non nofco quoddedi. , • »
■'■■vj ïllisfûbdiftconcmReparatumyfètmonespolitosfinevlla Perdidiftimilitiaechlamyden^quamitftel^ virgineorum —*y|j
teftatur | offenfione loquentem. Ob quam canfam venerabilis ni- j membrorum decé menlibustcxi, & lédictilascrucisquas
eregoriu«^ ^ iû jn palatio Zënonis imperatoris habetur, &.praecipue extendensaquam mundaui.Ôë purpura mèifangiiinis de-
D^o^o • rcgbiamira eum reuerentia veneratur. Sed quiscongruo j corauf,non confpiciuntoculiineî; earaéterem non video
xàm:lfb • içrnionqpPfEtexeqüia'urpoacejCÙarediuerutatespcena- [Trinitatis:tàlisiritereflcnonpoteritepulisrne)^|^4fëf«ï»
j.'ci32. & rum quas exiqflù regis fui, etiamipE Vandaliin fuosho- Ipedtbm&manibus f\inic\ûis (ûf^quikièjpfevdlüntarie. lê-
cxhisyiiû mines exefeuerunt? In ipfa quoqjquægefta font Gartha-
Japfum in gineVfinitaturlcrlptoriingillatima(l:rùere etiamfiheor-
natù lerrribnis, nectpfà nominatormefooïùm potèrite-
dicere.Q^æreshodiéque pofitain promptudemonftrat.
Altos fine mambus j altos line oculis , aliosabfque pedi-
bus, altos truncos naribus aurjbufqueintendas ,aliofque
videas nimio fufpendio pilis euullîs, capot quod eminc-
re folebat, in medio foapularum fuidë demerfom, dum
iugiter in àltis ædibus fofpendio crucian tes, impulfione
manuumfunibusagitatis, per vacuum aerem huc atque
j Hue faciebanc vagaripendentem. Qui nonnunquam di-
ruptisfunibusdeilla akitudinc fufpenlionis iéluvalido
corruentcs ; plurimi arcem cerebri cumoculis araiferunr :
ali) çonfraâispHibusfpiritùm continuoreddiderunt,alij
pollpaulum exhalauerum.Sed quihocfabulofom putat,
Vranium Zenonis legation interrogée , çuius præfentia
præcipuè geftafonr,-illa foilicetçàufa \ quiavenieiis Gar-
thaginem, ïefë prodefennone Eçclefiàrum Catholicaril
Juxuriâ-,
inoxdö-’
no mira-
cnlicar-
uifle.
Mulii
sonfcllbr
I D
«leruscar
w m ßm
parare voluit àGatholicis dudum fratribus<fois. Ipfe Eines
extendit continuatosinlaqueü, quib. & ferrie tip foui;
virtxit, & alios tic ad iftud vènirént côuiuiüm imp^diuît.
Iuxta femitam multis fcandalum pofuit,qüem nunccum
rubore perpetuo , & dedecore fémpiterno de cbnuiuiö'
meo proieci.Haép&;alia,Müritta diçefoe : igné cônfciëiiÿ
tiæ,anté ignem aeternum, obmutefcens Elpidofprusstor-
rebatur.Parantes itaq-, vniuer0 dorfa foavefb'cribus, ala-‘
cresad exilium pergunt.Qujbusadhucin innere longio-
risviaeconftitutis?deftinanturEpifcopis Arrianorum fug-
gercritibus homines immifèricordesaeviolentii vt illud
quodeisfortèmifëratipChtiftianaviéluicontuleratprp--
futurum,crudcliteraufërretur, qtiädo vnulquifq; corüfti
libentiusfôrte cantabâf: nudustxiuidévierb nmtrisinu00l
dumme oportet ad exilium pcrgere,qnia Dominus nouic
eforientibùscibamporngere^indefërtô.veftire.Vandar
li namque duo fub Geifcrieho fepius confëflores ; comitarïtematre
contcinpgs:omntb .diüit ijsfois■/qtrtneifdem ;
venüfo iaiftabar.Ët vtillioftéderet tyrannusfeneminem j Cierïcisadexiliumpeïrexerunt. Dcmultifudine autem
formidare, inillisplatëis velvicisplures tortores&: cru- Ipergehtium có.felforumjidéft^EëëlcfisEGatthaginis Cte-
deliprës ftatuit,in quibus,legatismöris eft afcendendo ad ricorum,fuggejtgnte quodam ex°Le<9töre T euch aria; per-
palatinm Stdefcendendotran(irê,adopprobrium videli- dito,quos illenoueracvocales^ftlenuósatqueaptosmo-
cetreipublicaeipfius,;&innoftri iam defidentis temporis duliscantilena:, deftgnatióne'foa deberedjeitdupdecim
iëcem;T(uncigitur & quxdam vxor cutufdam cellaritte re infanttdos fëparari, qupsipfe dum Catholicus ellët tune
gis.npminé-Dagilajqux-temporibus Geiferici muitotics dif'cipulos habuit.Scatim illofuggerente,fobfcftinationc
iam confelïorextiterat, matrona nobilisacdelicata, fla- j virodimittuntur,&vibarbaricifuroris bis fenus numerus
geliisócfuftibus omnino.deb.ilitata,exiliöarido&inuio I puerorum deitinerereu.ocatur.Segreganturcorpóre non
reiegatur, vbi nullus hominü force confolationis gratia i Spirita agregefanétorumi Qtai timenrespra^cipitium, cu
veniendi habcretacceflum, relinquens cum gaüdio do-:| fofpirijs lachrymarum ne diuellercntur conftrihgebanc
mum,maricum,fimul &filios.Cuipofteaoblatum eflTe di- manibusgenuafbcioruin.Quos violentiatarnen b^retica
cicur,vtinmitioremeremum translata, fruereturfivelletl minacibuSfeparansgladijs,Carthaginemr^uocauic.’Sed^£rctï«'
folatioföciotu.Iüa vero ingensftbi adellë credesgaudiu, cum cis quaucum taliretate,cum non blanditijs ageretur,
vbinullushumanuseftëtcQlolantisalFedus,nefieretfop foperippesfoisinUentirfohtannis, &iie obdormirentin
plicauir. T uncvetiam Eugeniopaftoreiamin exilio Cofti- morte lucëfnam fibi Euangeliéüuminis.accenderunt.ln-
tuto,yniuetfos ClerusÊcclefi* Carthaginis c*dc inëdw-1 dignanturob hocgraiiiter Arriani,& fe fopéraros dpüeris
que maceratur/ctpquingétivelamplius.Interquosqua- erubefcunr.Vndeaccenfi,fobdifuftibusiubent,qubsiam
pluriraiëran,rlc(3:oresinfaütuli,quigaudctcsinDomirro|
proeul ëxïlio ccudeli traduntur.Sed libertate m tune dum
media vrbecçderëntur,îyiurittædiaconi,cçtetisliberioré
racete nondebeö.FuitquidamElpidoforüsnominc,ni-
miü cmdelis & ferus,cui fuerat delegatum, membra Gó-
fefTqruin Chri^i.'fopplicijsgraflanribus laniarc.Hic eniro
dudum fuerat apud nos in Eeêlefia Faufti bapcizatus,qué
yenerabjlis Muritta diaconus de alueo fontis iufeeperat
gen eratu m. Edftv er o dum apoftararet, tancæ extititfori-
;tac is I d:uë rfos Ecëlefiam Dei-,Ytfopenpromnib.cxecutor
aritepaaciflïmosdtesvatiisverberibusdiflipauérant.Im-
pri m un turvulnc ri bus vulhéra,&rurfom poena reftaurat-a.'
recrudèfcir.Faéliim eft Dominp confortahte, vc necætas
mino^deficerct in dolore,&magis animus çrefceçëtrobo
ratiis in fide. Q uosnune Canhago miro eolit afFeóu, Sc
quafi duodecim Apbftolorüfo,cuprum cpnfpicit poero-
rum.ynadcguntjfimul v efc u ru u r ; p a r i t e f p fallu n t^ fi ni u 1
in Domino gloriantur. Illis dicbtis Sc duo negociatorcs
Frumentius & aliusFruroentfos , eiufdem vrbis,égregip
marryriö coronaci font. Tune Sc feptero fratres hó natura
H I
Carthago
MpMät'
Éftes.
CiHcij'f*
fpexità^..
B
, Depcrjïctàiône VVahdd. Lih. III.
led gratia,ßrpuI in Monaftertp commanentes, çonfdfio-
nis certamine exp|eto, immarceflibilemperiieneruntad
coro nam, ideft,Lïberatus abbas, Bonifacius diaconus.
Setuus fobdiaconuSjR.ufticusfobdiaconus.Rpgatusmo-
n ach uSjSeptimns m o nachus,& M aximus m on ach u s.N ä
illocempprectudelius ArdanorumEpifcopi^presbyteri
&cjerici, quam iqges,& Vandalifiéuie.bant.Namad pcr-
f^üepdumipfi cum fuis clericis vbique gladijs accihdi
curreban t: heu t quidam EpifcopuSinterillpscsteris crude
lioc Antomus nomine, quitamnefaria&incredibili§
in noftrosexercuit, vt narrarinó queant. Fuicifte in qua-
datn ciuicate proximaeremoquae Tripblit^iae. pro ui n-
ciae vicinacur.QuivtbeftiainfotiabiliSj.Catholicorufnfi-
tiens Sanguineni, hqc illucque adr apie n d umfugie n res,,
excurrebat. Nam i m pi us flu n e r i cus £ci e nS;A n t on iƒ fe ro-
citatem, in ipfïs eremi partibusyoluic fanélum Eugeniü
relegate :Quemdnm cuftodien d umA n tonius accepiflëc,
icaeumamoricdfl:odiacinxir,vt,nullumadeumintroire
permtcceret.-miuper vanjsinlidiarmnatq; pcenarum (up-
plicijsexcingueré cpgitauit. Seel Eiigenius fapblus dtitn
noftra;peiiecuuonisdeileretincómoda,&:alpentacecili-
cijfepiie^ttérereccorpuSinudamqueTuperhumumcu-
bicansjftrktumfoccrCuirigaretimbribuslacdryraarum,a-
liquando lenlicinfeftum paralyhsmorbum. Quo nuntio
ingapdia couerfus Arrianusipefgitfeft.inasadcubileexi-
mijhominisDeiiEccumvidcret>vrgentepalItone verum
Pontificem balbutiétïa verba prpcluecre, cogitauit iimui
extinguerè/quem fop.erellè noiebat.: Praecepic vt acetum
alpècuni ntInitqueacerrimu qu^rererur. Cüi cumfuiflet
! allatum, venerabilis lenis,reculantibus Sc nolentibvfau-
Mttth.zy cibusiiïgerebat.Nam HeomunisDominus qui ad hocye-
Mm' - nqrjrt vt potaret, cumgufiaffetinolutt biberCi quanto piagis i-
repereiant,: aliosfprtèinleétuiis loporatos imbre ign ep
arque fulmineo refpergentes /dæmoniacd vpcrfcratiôn^
Gbriftiànps fobsipfi^^j|ariter^PcitabàntïVtludnm prorfus
luæ hærefoos/, magïsquatn. afiquâ religionem pftèndeié p
,ln quo minuscapaces &ignâui -, impletüin'foppllutionis
faprilegiumputabant îpdpdchtipxes verp nihilfibi c^nb^
lentibusàtqjdormien|ib*ihgefftum eftjobélïègaüdebant^
Nam Ôcmulrieadem nPràciuerem capitibus luis iniece- ■
rûtjalyfefpvel quiafàdu^lt ciliciolugubri texèçunt, nô^
nulli coeno foe tido linierun^&linteàtnina viplphter im^
polîtaperfilaC0nfciderunt|atqvinlatrinisfcEtidifqUocis
manufideiprpiecerpnt.Tanyiolentianobisvi'dentibüs,
in Carthagine filius cuiufdam nobiliSannotü circiter lë,^
ptéjiufluCyrillæjàpatentib.feparatUs eft,macrefinevere-
cundiamatronalilolutis crinibus poftraptoreStbtavrbe
currentejinfaptulpclamânté vtpotèratiCh'riftianiisfomp
;GhriftianusTum?ChriftiahusfordyCui &isô|turaniés,.
infontem infantiam in liiiim gurgitem demérlerüt. Ira de
filijsmedicivenerabilisLibelarijïaéîumëlTe ptobatUriNâ
cum iuflu Regis,Cum vxore & liberis ad exilium mittiiu-
beretutj cpgitauit impictas Arriana àparennb. filios pzt-
uulps foparâte, quo poftëtperpietàtis affèdû etiam vir-
tutemprofternercgenitorum.Diliungûtur tenerapigno-
rafiliorü. Qui cum yelletfochryfoàs eniittetéjaütpricatë
vXoriaincrepatur,&in ipfomcatii exitus foiilucplachryi
mæ liccaucrunt-Ait enim ei ^ iiu n x :E n propterfilips Li-1 inenfis <§:
berate pétditurus es animaintuamTGpmpiuaeos np f uifoj.nôn/1^
fonatos.Nani&ipfôsomninoyiHdicàçuruseftGhnftüsyjfer^cll uü;
Nonpe videseosclaniatés Sc dipëiîtes,Ghriftiap 1 iuitius î; r,oll,‘-
Sed.hæc mulier qui d i n cpPl peét u îud i cu m ege t'i t, tace n-
dumnon.elï.NàPi cum ipfa &maticusliCetieoripm jCâi-
ceris tamen euftodiatéperéntur ,it-avt;lëpenitus ppnvi-
deren ti piaftdatur m u lien ,dici t u rq; illnSolue iainduritië-
tüarn. Ecce Vit tüuspàruit impeiipregis i& noite.r fâfitus
eft Chriftianus, Aitq; ilia; Videam ilium, Sc faciam ego çj>
volueritDeus.Eddi^aigithrdccarCçtéjinuePityirUiniPü
ft an te m Cum ingenti millntudineprPtribupalibVcpnne-
ftp for pits Sc eopfeflpr fiddisomnino nollet, nifi hxrerica
feritas ingeffillec: E x quoaceto^^pjrasfertim illepaftionis
npxia:;moji;busä£cipitaugmetum,.GuipieDasGhriltimi-
foricordjcë.r fobueniensvpoftca fanum exhibuic. Alio aure
noftrPepifcppo.Habet Deum fim.i.Uterrelega!to,Tamalu-
.menns.ciuitacis,in qua Antonius fuerat,quautu potuerat j xum*. Sc verû æltimans qjfèCérac immmi,iniebta ni^hu ap
infelfori tes ipf^|lcmpqftrat» ;Namcum diuerhsëumper- prehendensPram veftimeritörü eiùsgüttuti.proximàm?
Life. 13.
im.iÿ.'
Arrian'1 1 fecutliontb,aftligërerinee.ponec«um facere Arri^num,vi- j Videntibus omnib.fofföcabateumdiccns-PèrcUte & rè^p-
cathól^
c'o^ inui-
tosv reba*
ptizablp
G
Liineam i
Baptb
z atis im poli
ta.
. F
juliens
'c .m h r.p -
deretqpGifoiftrunlitepi'fpmperineonfeffipnecpnftanté,
pEomileracluls dicens:|^iifeuin noftc^ feeprö religiPnis,
no p licA Pt on i üs. Atv biinfuaprom i ftio n e niipojrinuen-
t usplt^l uggeté te h btdiabold cügi cat ali um. Pedibusma-
nibulqjligatis,vinc,ulisLngenabusartatEpifcopum,oreqj
obturato ne lingua clajparet , aquam corpori .yc purabat
Rebaptizationts ipargit: quaii valeret conlcienuanrliga-'
re cum corporé., aü t non addlee qui audit gemïtuS'Cbpe-
d it or u m ,P i cordis lëcteta npaat u r : vel foperareppile t a-
quamendax^tantie voluntatJspropofitum.quod iam ho-^
moDeiniecanribuslachi;ymis,ipPcrac legacum mcoelüv
Exuit ftacim virum yinculisy & tali quafi gaudensprpfe-
quicurvoce.EcceiainfratqrHabètD.eumnofterGhriftia-
nuseffeóbus es, Quid vlrmfacere potetjs,nifi vt volunra-
ticonfontiasrcgis?CuiHabet Deum.-illaeftimpiseAnto^
nimortis.damnatiüjvbiVüluntatis'tepetttraflènfio^ Ego
fidci mere tenax , vocibus cpnficens erebrisquod credo dé
credidijclamadodefendi.Sed&pofteaquacaEeni^vinx-.
iftiï'&oris ianuam opilafti, >ip prxtorio'cordis , violencis
iPesfcribentibus AngelisgeftaconfeciiöcleétiEandalm-
peraconmeö tranlmili.EtatquidemgeneraiisPtaviolen-
tia tyrannorum; Nam Vandali pro hac ré vbiqpéfuerant
dëftinati,vt tranleuntes itinera.lacerdotibusluis adduce^
rent iugirlapdos.Ac vbieosfallaeisaquSgladio peremil-
fonc,indicium eis perditionis foripéprWteftettadebant ne
alibi fop violencia trafierentur, quia non licebat Iiue pri-
uatis,liuc negöciPconbi alicubitranfïrc,niC fcriptamcara
densindicio,(iiam miiëri oftenderenc mortem. Quarh'
perteuelationeniferuo foö lo ann to 1 i mófte nde rat Chri-
ft us, v b i d i cir i n u llidi ce b 11 al i q u i d e m e re Vel ve n derè* h ifi
qui habueric Caradlerem belèrs in iron te lua, & ip manu
lua.Nam Sc Epilcópiatqv.Pcesbyceri iHorUm cumarmp<
torutp manu nbtfturpis temporibus vicos & oppida cir-
cuibantiöéficdelpicanbusianuarumaquamgladlümque,
geftantés,animarum prsdonesincrabant: Sc quosdomt
be,gratisDei & milèricordiae ei usi nd!gne,quare voluiiti
ad modicugloriati,Scin recernüperite? Quidtibiprodë-
ric aurum? quid argencu ? nunqiiid hberabunt te de cami-
no gebenP»?Dixi.t & alia mulra. Guius mpriruS réfpódir 1
Qujdpacerism ui ierJquid tibi videtur; autquid fof cè de
ineaudirëpotuift-t?Egpin nomine Ghrifti Cathölicps p-
maneP,nec amictere potero abqüandoquod tepéö;T uc
hsretici,mendaaj fui confcij Sc deteCti,laliaciam lua cö-
■ lor;arë minim è pötuerunt.Et quiafoperitré de yiolécia im-
manitariseórii bréuitcr di:<imus,hancplurimi metuétes|
alijleinlpelücis^IijindefortislocisviriyelfffimiPrênüMo I
-fibicon tcio, fëlëeiaudëban c, Scibidem.’iiuila iuccurrencë j
fofteP tari o n e cj bprümffatfi e^elfrigOrev i éti',co rftr it uirr
&contribulattunlpiritumé^hËabantïperhseiffli(ftio^
nis incomtPodainuiolats focum fidëi IccpritatërnpoÊta-
tes.SrcehimGLéf<foniuspresb^terMyzePtinsciuitatis,iP
fpeluncaZiquenlisinomtisrëpërtüsëftjputrefcenteiattl
folutüscädauete. Ecquia dé faniSröiHabèt Deum,prsfati
iam fuPiuSjpèrgittuncadGarthPgipemjadirecéplüitne-
farium regem,vt conlcientiam foam quam foinp'er fatifif [
liarem Tnnitas habuit SC anneam j etiam hominibus fa-1
ceret mamfeftam.Neceum retinere potuic Antonius H
pteryëreCundiamfoam. Ofiertimpijffiipdrcgi lib clluai, Arriapl
in hacfimilitudinévérborum. Qiud quiClb iam cüm pro^ fiibftatiS-
iëiftisbabetis rqiridcdm^ekqüos.exiiio relegaftis qubti-
diè dimicatisiAbftuHfii^ fubftantia Ecclefijsjpatria dotóli
bufqipriuatis,lolaanimaremanlicquacaptiuareconten-
ditis.-O tépora.ömoresjvniuërlüsjiscroupdusintelligjt;?
qprd verphdeimébra tahtis perlëcUtionib.%guatjs?Quid
vobis cüëx-ilio rioftro?quid vobiscuegepis ïnièëdloiquö
rum eft vitafomperin Chöftd? LiCeatlaltertiv gaudere cö-
fortio beftiaru,eisquösabieciftis afacii^ omPiö popu Iorüs
Dum h s c & bis fimiliäpopfifeX5dixlHet,fceletatustyra.a-
nus hoe ei mandalfe perh ibe tur. ^ Yadead Epifcopos pö-
K-folc ' i " ^'ÖIl,