nunquam ad (ècundam mortcm attraheres proprium vi-
rum. Diftrahant filios, ièparencvxorcra, auferant fub-
ftantiam, meiDominiegoiêcutusdepromiflïsverba te-
nebo; Si quis non dimiferit vxorem,filios, agros, autdomum, meus
nonpotcritcjfcdifcipulus. Quid vitra ? difcedentc muliere
cum filijs refucata,. confortaturSaturus ad côronam, dif-
cucitur, expoliatur, poenisconteritur, mendicus dimitti-
tur. Interdiciturei prodeundi acceftus,toturn çi tulerunt,
ftolam tamen baprifmatis auferre non potuerunt. Poft
hæc Geifericus Ecclefiam Carthaginis claudi præcepit,
diftipacis atque difperfis pet diuerfaexilioruvn loca, quia
non deledtatiirhabere. Gubernaream Chriftus.qui Temper
dignaturgubernare. Quam fuggeftionem legatusac-
cipereneglexit. Simul&populusyrtunc fieret, vt ignis
exarfit, cuius erat clamor intolerabilis,qui nulla poflet ra-
tione fedari. Ordinato icaque Epifeopo Eugenio viro fan-
<5fco,Deoque acceptor fublimisnatacftla:tiria,&gaudium
cumulatumeftEcclefijcDei. ExultacmultitudoCatho-
licafub Barbara dominatione, deordmatione Pontificis
reparaci. Nam maximusiuuenum numerus atque adole<'
fcencularum fibi met in commune congaudens,atteftaba-
tur quod nunquam vidiflec Epifcopumin throno feden-
Epifcopus non fuerat, Presbyceris & miniftris. Quas vix ' tem. Pörró ille vir Dei Sacerdos Eugenius, ceepir per con-
referara eft Zenone Principe fupplicante pcrPatricium ! uerfationem operum bonorum venerabilis&reuerendu?
Seucrum ,&ficvniuerfiabexihoredierunt. Quae verb in haben eciam ab eis qui foris funt, & itaefle ab omnibus
Hiipania, Italia, Dalmatia, Calabria, Apulia,Sicilia, Sar- gratus, vcii fas eilet, animam fuam pro eodem vninerfos
I dinia, Brutijs, Lucania, Epiro vel Hellada geflerit, melius poncre dele&aret. Eleemofynas quotjuc tales cum Do-
illiipfi qui palli funt milerabiliterlugcndanarrabunt.Sed , minus dignatus eft faceted vtincredibile videacur tanta
I etiam PerfecutionisnoftnniGeiiericó quanto fublimiter, | eumimpendere, vbi Ecclefia totum Barbaris tenentibus,
tancocrudelitcrgeftas.ifte fit finis. Durauitautcm in re- i nevniusnummi habere cognofciturfacultatem.Hurniligno
annis X XX Vll.menfibus tribus.
L I B E R ,S E C V N D V S.
tatem in illo,charitatem,pieratcm diuini tus cond onatam
fi quifquam incipiat non potcrit explicate. Pccuniam a-
pud eum manfifte non probatur, nifi forte tali hora offer-
retur , quando iam foldieiexplicanscurfum, nodturnis
tenebrlsordinem daret& locum. Vndetantnmreierua-
O r t v o igiturGeiferico,Hunericusmaior , bat,quantumdieifufticeret, non quantumcupiditascx-
filius patri fuccedit. Qui primordio regni vt 1 petiflet, Deo noftro iubinde quotidieingentia & maiora
abetiubrilitas Barbarorum,coepicmitius 8c donante. Sedeumfamaeiuseilet Celebris atque manife-
F
Eugeni -Pont.E
jlecmofyui
moderaciùs agere & maxime circa religio-
nera n oftram, v t et iam vbi an tea iub rege Gei-
ferico præiudicatum fuerat, ne fpiritales fièrent conuçn-
tus, conuenticulaconcurrerentpopulorum. Ecvcfereli-
giofum oftenderet, ftatuitfollicitiùsrequirendoshæreti-
cos Manichæos, ex quibusanultos incendie,plurimos au-
tem diftraxit nauibuscranfmarinis,quospeneomnesMa-
nichæosfuæreligionis inuenit, & præcipuè Presbyceros
e 3m es ^ Diaconos Arrianæ' hærefcos. Vnde magis erubefeens,
Manichçi!arnP^us‘n*E0sexarfit. De quibus repertuseft vnus noja
mineClementianusmonachusillorumicriptumhabcsin
femore.-Manichæus difcipulus Chrifti lefu. Propter quod
magis laudabiliormemoracus videbatur, in vno dilpli-
cehs, quia cupiditati infatiabilivehemenriùsinhiabat, ÔC
Prouincias regni fui varijscalumnijs atque indi&ionibus
onerabat, vt deïllo præcipuè dicerccur; Rex egens,ma-
gnus eft calumniator; deditautem licentiam Zenone im-
peratore atque Placidia re lira Olibrij,rogancib us,vtCar-
thagineniisEcclcfiaiibi quem vellet Epiicopum ordinaf-
fer, quæ iam perx x iv.annos tali ornamentofuerat defti-
tuta. Mittitergo tunc ad Ecclefiam , Alexandrum illu-
! ftrem,huiufniodilegationem ferentem , vtpræfentiaeius
Catholicus populus dignum fibi peteret Sacerdotem : de-
ftinansquoqueper notarium fuumnomine Vuitared, e-
didtum quod publicèlcgeretur,hunc contincns modum:
luifit vobis Dominus dici : quiaimperator Zenon, & no-
bilillima Placidia, per Alexandrum virqmilluftrem feri-
pferunt,pecen tes,y t Ecclefia Carthaginis,religionis veftrç
proprium Epifcopum habeat, hoc fieri præcepic atque eis
refçripfit,vel legatis ab eis diredfcis dici iuffir,vt ficut petie-
runt vobis Epiicopum quem volueritis ordinetis: eo fub
ten ore, vf noftrte religionis Epifcqpi qui in Conftantino-
poli funr,& per alias Prouincias orientis,ex eius præcepto
Epifcopi,liberum arbitrium habeant in Ecclefijs fuis, quitu
s ^oluerint linguis populo tradtare, & legem Chriftia-
namcolcre, quemadmodum voshievel in alijs Ecclefijs
quæitiprouincijs Africanis conftitutæ funt, liberum ar-
bitrium habetis in Ecclefijs veftris mi (las agere vel tradfa-
gere vel re,&quaelegisveftræfunt,quemadmodum.yultis,facere.'
traétàre. Nam li hoc circa cos non fueritobferuatum,tam Epifco-
pusqui ordinatus fuerit vel Clerici, fed &c alij Epifcopi
cum Clericis fuis qui in Africanis Prouincijs funt, iuben-
turinter Mausps mitri. Quodedidlum dum nobis pra>
fta,coeperuntexinde Arrianorum Epifcopi inuidia graui
torqueri, quotidianis & prxcipuè cum Cyrila calumnijs
infedtantes. Quid plurimumj fuggerunt de lllo, vt fuum
nequaquamfcderetThronum , neque Dei populo verbum
faceretconfuetum. Deinde qubfeunque mares vel
feeminas in habitu Barbaro incedentes in Ecclefia confpi-
ceret,prohiberet. ille refpondit vt decuit :Domus Dei o-
mnibuspatet,intrantes nulluspoterit repcllere, maximè
quia ingens fuerat multitudo noftrorum Carholf corum,
inhabituillorumincfedentium, ob hoc quod domui re-
gias leruiebant. At.vbiab homine Dei tale tefponfum ac-
cepit,ftatuit in port is Ecclefix coll ocare tortores. Quivi-
dentesfeeminam vel mafculum in fpecic lux gentis ara-
bulantes, illico.palis minoribus dentatis iadlisin capite,
crinibufqueinei^demcolligatisacvehementiusftringen-
tesfimulcum' capillis omnempelliculam.Capitis aufere-
bant. Nonnulli dum hoc fieretj ftatim oculos'amiferunt,
alijjipfo dolore defundfcifunt. Mulieres vero poft hanc
pcenam capitibuspelle nudatis , pracone prreeunte per
plateas ad oftenfionem torius ciuitatis ducebantur.Quod
fibi quae magis patiebantur, lucrum maximum computa-
bant. Quorum nos plurimos nouimus,nec feimus eorum
aliquem tuncetiam posnis vrgentibus ^.redlo itinere de-
ftitifle. At vbiiftbmodo; fidei infringerenon valuit mu-
rum, cogitat vt noftra: religionis homines in aula eius co-
ftituti, neq; annonas,|neq; ftipendia fulita potirentur,ad-
diditquoq;&laboribuseosconterere rutticanis. Dirigit
virosingenuos&admodum delicatosadcampum Vtice-
iènij vt iub ardentis folisinccndio,cefpites meflium dele-
carent, vbiomnescumgaudiopergencesin Ddminolse-
tabantur. In quorum contubernio quidam fuitaridam
habensmanum,qua; perannos quamplurimos nullum ei
p,raeftiteratobiequium. Qui cum veraciterexcufaret Ce o-
perari tion pofle,magis violenter iufius eft pergere. Sed v-
bi ad locum ventum eft, & praefertim pro eo orando inge-r
muerunt omnes, pietatediüinaillaarida incolumiscon-
feflbris reftitutaeft raanus. Hinciam Hunericiperfecutio
doloris atque parturitionis noftraefumpfit inirium, Ipfe
autem qui fefe iamdudum omnibus lenem oftendprar,
defiderat poft obitum fuum ( quod non contigit ) re-
gnum ftatuere,Theodoricum fratrem filiofque eius,Gen-
tonifqifratris nihilominus filios crudelitercoepitinfequi.
... Q,uoru>nnullumdimitteret,nifieimors defideriifuivp-
Arrianc
rü cruc
litas] ir
Barbare
fentibusXIII I.Kalendarum Iuliarumvniuerfie Ecclefia: luntafemauferret.PrimbfciensvxoremTheodoricifratris
legerecur, gemereccepimusmufiitantes, eoquód medi- aftutam,credo,nefortèmaritumautmaioremfilium,quil
tantibusdolos, malorum eilètfutura perfecutiopraepara- prudens& fapiens videbatur,cpnfiljjsacrioribusaduerfus
ta. Etitalegarodixiflcprobamur: Si ita eft, interpofitis i tyrannum armailèt, crimineajfpofitogladioeaminterfi-1
hisconditionibuspericalofis, haec Ecclefia Epifcopum ] ciiubet.Pbftocciditur&illefilius magnisliterisinftitutus^
cui iecun*
Cüi iècundum cönftitutiónem Géiferi'ci, eo quód maiori pit grana vacua,macilcnta atque fimilàgini reprófea puf-
omnibus eflèrregnum inter nepotes potiifimum debeba-1 g'ande proijceré. Quse diu examinans,vix magnitudinem
tur. Accenditur adhuccrudelitasaliquid perpetrare^’Af îllîitsmaflâe,lieerprobata?,adaceruum tamé petduxit exi-
ftante vulgöin mediaciuitate progra’dibusvplateæ nouæ, gifum'’Iréàlius'aic'; Scabât quidam præcelfusfiipermon-
Epifcopumfuae religionis nomineIocundum, quemPà- tem quiZiquehfisdicitur, &ciatnabardextera leuaquc:
|ocundas
Patriar-
I chaArtiapuscum
I fuis combuftus*
triarcham vocitabant,præcepitincendio cohcremari, ob *
hocquodindomoTheodoriciGermani regis acceptiiïi-
rtiushabebatur,cuius forte fuftragio memorara domus re-
gnum poterat bbtinere. In quo impietatis feelere futurû
nobis adefieprolpeximus malum, aièntesfihguliinuicem
nobis : qui in fuo ita crudelis effe£tus eft Sacerdote,quando
noftrae religidni vel nobisparcituruseftifte ? Tunc &
Gentonis maiorem filium nomine Godagifiim, cum vxo-
reabfquefolatioferuuli aut'ancillæ, crudeli exilio dclc-
gauit. Fratrem verb Theodoricum poft occifionem vxo
ris& filij,nudum atquedeftitutum iimiliterexuiauir.Poft
cuiusmorté'filium qtiifupererat infan.(llum, duafqj Alias
eiusadultas, impolicasalinis lpngiusaffligendoproiecit.
Sed & comités quam plurimos & nobilés; gentis (uæ obie-
âionibus fai lis in (edtans.ob hoc quodGeimano f aucrenr,
alios ineendit,aliositigulauir,imitator Geilerici patris,qni
fui fratris vxorem ligatopondérélapidum ,in Amlagum
fluuiuniCirtenfem famofutn iadtandodemerfit, &poft
decern matris eciam filios interfecir. Sed & multos ei Gei-
fericuspatcr moriens Sacramcntp intetpofito coramen-
dauerat. Quos ille immemor fidei &Sacramenti violator,
diuerlispcenis&incendijstrucidanit. Nam Helqica
quendam,quem pater eius praepofitum fecerat regni , iam
veceranumatqueannofum cumdedccorccapite detrun-
cauit, eiufq; vxorem cum alia nomine Teucaria in medio
ciuitatis incendie. Quarum corpora per vicos fit-plateas
trahi mandauit,qu.-E tota die iacéfia,rogatusà fuis Epifco-
pisvix vefpere fepeliri conceflit: Gamuthjiamque Hel-
dicælratem,quia ad Ecclefiam eorum confugerat occide-
renonpotuir, quem tamen in loco latrinarum oblcæno
conclufitjtemporcq; multoeumibidegereftatuit. -Poft-
Migrate,migrate. Alius confpicit rugiente c«3slo at'qfr
bàto fiilphureas nubes,qine ihgentes çoeperurtt lapides ia-
culàri. Qui lapides dum'cecidiftènt in terrain, plusafccén-
debantur&maioribusflammisàrdebanc, arque i h trance's
in penetraliadqmorum,qUosinuerantincendebant. Qui
autem vidit-.airfcum le in quodam cubicidó abfcofidilîet >
mi fera tio ne diu ina ad eüm fi.lamma non potuit peruenire.I l
D ^ SjEcdefi*
M .
«* otna-
Eus,)
Signa fu-
furaCa-
tholicoru
perfequu-
Reor vt îllud Propheticum complerecur, Claude ofiïum 'Efai- *6-
tuum,&abfconde fepufillutn aliquantulum,donee tràhfeat ira De/.] . j
Vidit& venerabilisPaulus Epifcopus àrborem vfquead
coelos ramisflorentibusextenlatii,qua:etiamdila!;a'tiOnc
fua omnem penè Àfricàm opacabar. Et cum vniuerfi eius
magnitudine &: fpeciofitate gauderent: eccefubito, in-
quit, venir afintis violentus, qui defricansceruicem ftïam
(uper robur radicumeiüSjimpulfu fuo cum ingeriti fonitti
illam mirabilem arborem elifitad terrâm. Sed 8c Quinci-
nianus honoràbilis Epifcopus yiditle fuper quenda mori-
cemftare, de quo confpiciebat gregem inriumerabilium
ouium,fuariim & in ttiedibgregis duæerantollænimium
bnllientes. Aderantautem ouiumoccilbres,quarumcar-
nespllisbullientibusdemergebant. Êccüita fieret,omnis
ilia magnitudo confnmpta eftgregis. Reor ergo illas düàs
ollasSidca veiieria & Laribus duas elîê ciuitates,in quibus
multitudo prima fuerat cöngregara, è quibus iheehdinm
injtium fumpfit.Hunericumtègém,& Cyrilam Epifcojjü
eius. Seddemultis vifionibüs quia breuitati confulendQ
fuit, hæc dixiftè fufficiat. Quid vitra? Cenlècprimo ty-
rannus iuffîone t'erribili,vt nemo ih eius palatio milir^ret;
nèquepublicaSàgerêtàéUonesnififefe Arrianumfeciflèt;
Quorum ingens numerus vigore inuidus nëfidem për-
dèfeti militiàmteihpôralertiaBiecir: Qübspdfteàdomii
eacum caprarioquodam & ruftico ad faciendas ferobes büs pröie^Eos.ömniq-j fubftaritiaexpoliaroSjininfulas 5j-
vineis profuturas condemnauit, quos etiam duodecies Lciliàm & Sardinian! re-legauit. Quodam rémporeftatûere
per annum, id eft,perfiugulos menîçsflagelliserudehbus i per cotam Africàm feftinauit, vthbftrorumEpilcoporuni
diffipatjVjxmodicoaquæ,cibarioq;paneconceflb: hoc defundtorum fifeusfibifubftantiamvindiçaflet.'Qniau- lifyranni
per V.velampliùsperpeflîfuncannos,quibus hæc luppli- rem defunt’to fucecderepotêrathona'ntèordinaretur,hi- *n nouos
cia proficere poterant ad æternam 'mercedem fi Catholici fi fifeo tegali quingentos folidosobtulifict.Sed hocædifi^- EP‘^C° ;
fuiflènr, & fidei fuçmerito iftaperferrént. Sed ideô iftud cium vbi cóftruèrenifiiseft diabolus, ftatimilluddeftrue- p os‘
filereuequiuimuSjVtimpietatém regis etiam in fuis mini- re dignatus eft Chriftus. Suggeruntei domeftici fui, dime
fileremus : qui non foliim Epiicopum fuum Iocun- centes: Si iftud firmauericpræceptioveftra,hdftriEpifco-
dum,vt fuperiùsdëmonftrauimusflammisaduflit, fèd& pi in partibusThraciæ & alijs regioriibusconftitutipeio- '
PreIbyceros&Diaconosfi.tds,ideft,Arrianos,quam plu- raincipient pati. Præcepit deindeiàcrasvirgines Congre- Sacràrtir
riniosincendie,necnon&beftijsrnaneipauir. Amputatis gari, dirigens Vandalos cum fuæ gentisobftetricibnsad §incs “p
igitur in breuiomnibus quôstimebat, &lolidansfibi vt i infpicienda&contredtandacohèraiuràverecUndiæ vere- 0bftetrj.
putabatregnum quodbreuefuerat&caducum,omfiiex j cündapudoris,vbinectnatresàderânr,necaliqüamatrcJ j-catæ &
parte ocioius atque fecurus vniueriâtelafurorisin perfe- narum. Quas cremantesgraui fuipendio atqûe ingentia oceif*.
cutionem EcclefiæCatholicæ ficut Léo rugiens conuer* pondera pedibuscolligantes, laminas ferri ignitas dorfd
tic. Ante perfecutionis tamen tempeftaté,multispræeun- ventrijinamillis & lateribusapponebant,q'uib'9iriter fup-
tibus vifionibüs & fignis, imminens^demonfiratü fuerat plicia dicebarur : Dicite quomodo Epifcopi vobifcûcori-
I malùm.Nam ferme ante biennium quàm fieret,vidit qui-" I cumbuncôc Clerici Veftri. Quarura acerbitarèpoenarùm
' dam Faufti Ecclefiam folico in ornatu fulgencem, & dum i plurimas tune feimus extinâas;aliæ quæ remaiilerunr cu-
lætaretur ranci fulgoris càndore, cereisquoquefulgenti- tibus arefeentibus fadtæ func curüæ. Nitebatür énimfc-
bus, palijfq; velaminum ac lampadibus rntilantem, fubi- mitainuenire, per cuius adirü publicam ficut fecit,faceret
tà,ait,luminisilliusconcupifcibilisextin(5luseftfuIgor,ac perfecutibnem. Etitafaciens,nullp riiodbinueftigare po-
tenebris fuccedentibus aduerfarius naribusnatus eftföe- cuit quomodo Chrifti Ecclefiam macularet. Qujbus au-
tor,omnif^i iliabeatorum turba,eipellentibus quibufdâ j tem profequar fiuminibus lacrymarurii, quando Epifco-
Æthiopibus minataeftforas : ob hociugiterlamentatum I poS, Prélbyteros, Diaconbs & aliaEccIefiaè membra, id
quod earn in claritare priftinanequaquam viderit iterum ! eft, quatuor millia DcctcLxr. ad exilium Eremideftina-
reftitutam.Namvifionemiftamnohispræfentibusfanâ:o uit? in quibuserant podagri quamplurimi, alij per æta-
retulit Eugenio. V id it& quidam Prefbyter ipfam Faufti temannorumdluroine temporal! priùati. In quorum e-
Ecclefiam refercam turbisinnumerabilium populoru, &
poft paululum euacuatam 8c repletam porcorum multiru
dine atque capraru. Item alius vidit aream triticcam ven-
tilationi paracam,gram’s adhuc ventilatoris iudicio need u
a palea Ieparatis,& dum ingentis maflk,licet confufie, magnitudinem
miraretur, fubito ecce turbo veniens tempe-
ftatis foniuago flatuccepitaduentum fuum furgente pul-
uere demonftrare. Cuius impetu palea ilia omnis omni-
nbvolauit, remanentibus granis. Pofthascveni-tquidam
procerus fplendido vultu habituq; nitido fiilgens, & coerat
numero beatusFelix AbdiricanusEpifcopus, habens
iam in Epifcopacu x L i v . 'a n n o s . Quiparalyli mbrboper-
cuftiis^ nec fentiebatquicquam,necpenituslpquebatuf.-
Dequo nos maxime cogitantes qüpd non poffèciumen-
tonortariy fuggeftim.usvtdluis Rexpeterftur, vt filtern
eum propere moriturum Cafthagini efteiufliftèt, quod
ad exiliumnnllapoflet ratione perduci. ' Cui ita fertur ty-
rannus cum furore dixiftè: Sianimali iedere non poteft,
iungantur boues indomiti qui eum colligacis funibus
trahendo pcrducanc vbi egopræcepi. Quem e t tranfuer-
I i i 4 iofuper