gËI| -y? I -> -
I tia Dei étant,14 cil, 1 n Euangelto, pet nil fire0$ Deus petite batmedacesputenteSjiXforceshuius læçulf,& quomodo
in foiincrcdaKtote$&^ja'çttiÉ et ’pet ilkra pçædi.cauon’ë,; ' fkdebans-feos eruwrccre^Prædicantibus Apoftolismyfte-
qiracn iili putabjmt elfe ltuluciam,faluqs laceie-eos-, qui ri a- kuraanitatitFjlij Dei,dum à Philofophis cocrana dice*
•credere voliietmt.^nümludaifignapèturttin.hoc,quod bâtur omnlaquafi ftiëdacia,piæcip'içbant À|©ftol-i alterp
UreduncDep omma p o il i b i 1 i a e ffe, quær un t fe rupee ligua, . fibi mortuos duos,vel quinqjvel etiaamplius.Sc dum eos
IqüoOTodtf ïllud hdtufti fir.deqüalermo agittfr.' Sic reoic ' pecinuocàfioné Fill Dëi crucjfi* tluicicabanc,apparé.banc
'l Abraham,quando dixit ad D eu ftvïn qu o leirepotero fphilb(dphi,&potence'smündimehdaceSj &;illi vêraces.
Gta.ij/v.£ quod daùiruses mihi terrarn hancitï pofeiîionero ? Sic I Gpdeobi^alij ptuvimfjGiêïtijiliiWfw«», hibaudi humanâ
I quarunt,id eft, Phtloimihiam,quia ,ièptemVhberale$: artes
apudillos p«eoipue yjgue1 unt-,ideoque pj.o‘ nihilo ducat
;. z3- fimpliccm d^mdmMeï^vR^sautmfritduamuvCbri^
% xfitmirtmfixum,ludais qutdèmfcandalum ,& contenciunem,
[genttbusauhût0 Utitain. Apoftohs p.ædicantibus myfte-
! na hiimaineatis ïiljj Dei,videlicet quëmodo tiatps eft ex
. 1 virgine.miiacukmùlcaicacjquomodo^ludæi lilitmcru-
J cjhxei'uricïnnocencer,& quomodo îpie refurgens afeen-
; dit ad-ccglos . fcàndaiizabaiicut Iudæiudeli:,rixàbantur
liue -coatendebaru dicentes,-nullp modo hoc verpm eP
fej'vrVirgo parerer, vt ipfi Filium Dei ioterfecclïent» .fed J
magàiïm quëndam.-aiicui'us difcipalidicumtinuenraæffer
illaiqna: in Ëuangelib etuis refîtrredlionem,^ ^fçeuhpné
referunc.quæ'ilh omnia dènegant veraeflè.'Dicuntemm
intercætera'Chriftiis, querrivvos dicitis ïam.veuille pei,
Virgiâèni.nqudum venir qtria nobis pro mi fl us eft, née j
Bakerut ex Virgine , fedDauid idui,get?ipfeeuc noftetl
Médias,
vt filius Dei,qui-eft auctor vita;,ra,ore£ecur,ôc dumea au-
diebanc prædjcari de Chnfto, quæ ratio müdana^cPhi-
lolopho/.urnlîipiencia.pflnec^aremôn poterat, conftncti,
Itiihiciam elîè ilUdiceba«r.; Ipûenim dicebantVirginem]
fine femineviü,non pofle parère, & refurredtionem nëga-1
•biw; ïpfis iiutem vocatts IudatsyS nbàudi ad lidénv Chrifti,ejr
:GracâjdëfhgênriliSûsfîmilif er prbdéftinacis ad vïcam,&
credere vblentibus Chrtjium Desvirttuum,&Dei, fapientmng
fubaudi prædicaraus e flë. vChriltus, vit tus Det Patriseft,
Iquia per iüumDeus Pacetbm,niafecit,ipfe eft etiafn la-|
pientiàeius,quædicitperSaio.m6hem. Eg»iapientiaw^l
re alttfsitnïprodmiprunegenita. Ej de qua Pialmilta'àd Deuml
Pâtre,ch,OmnikwfjpMntMfecijîiM eft per Fdium,iplè eniml
reâtedieituiiapientia, tk :verbum Parris,.quia per illumj
Deds Pacer/emeçîplhmmânifeftauichd^^ Vcrbi I
gracia. Sietït homo per verbum fuum manifeftat vplun-'j
ratera rdanii^ndeiple Fihûs i n Eiângeliô aït i| Pater ma-
liifeiïaui nomen0um hdnnmbus^ Qtÿa quod sittltum ejÏDei, id
eft,quod ftulcâùu abliomtriibus putaturyjîtp/eff««r eJlbo->
mimbuf$d-e&-bun^§m^pi«mtan]tttanfeendit.: Heeft
lenfus: Qupdpomihesftulturaputantelïè,vtDeusbm-'J
mpotensPatetFilium fiiumadpamdnes,ad cruccutper*-l
ferendammitcefétinhunc mhndum,oranem làpieutïàm I
.'Philbfop hicaman^eÿeditj&.quiapenetrariab 1 plis, noir
poteft,ftulcudicunrefle,&noiuncctedere.Nonquia ve-
ïè 'f tu h u m r a p r c n t iu s om o i fapientia mundana. Et
cftiquodillï putant,
pc dicunt>iniliîftiim éflè,q«od FiliusDei potnilïèt'1
rnörijfoEtiusiëfthómÏuibiisomnib.uSj&omnifortitudinei
Gigantum. Quqmodo ? quia ntortem,quaiu Gigantes
ëuaderçnon poaremnnnfinuitas cfucftixi-Ghufti fupe-
ràuir^ Q^ainpbrcm-infirniî(:m*Dei,,quod illi dicunc elle
iç&Vnùih,quiai^riEâius.->Châfti’ mjt-.
gnavi<^onaelFd'upaapfteiirmdiâbolumr,(’uperauitmor-
tenx, K»rfeK/idèftjcpnfîdcratej$c in vobis jpfls probate
vacatütiem vtjiram^Snbaudi, qua vqçati eftis ad fidc ChM-
ftiv^ttw if on multi /^ie«ter,Si^audi,àX)eoyocati *ad
fidein pr^dicahda'Èrfdn‘gêly cæcëra-vf(|üe acfid, qùbd
I l w
\T‘faint, vo',.
ÿvSSfs
illesn.
Et igHpbilw ;««HrfiJicl'éftiqua:lîuèh b mi n e dig ni iratis e ra n t,
E£îü«w»âril'Miiiddeftidefpïc^biliaf%ifôe«fAp.oftolo5,va-
delket}quidetpci5tuihàbebantu‘rJ^ e 4 ^«<*«o»_/««f, Spb-
aüdi,elegrc,ebldein fcilicët Apoftolos niillius dignitatis;
.vcl-vtihtacisapud Pljilôfophos>& potentes huitis fæaili
iirotuiheuacuaretiquiapudlealiquidvidebantureire.Ec
quace elegent infirma mündi.Ö^pon fortia,manifeftat ex
parte,dUnvfubic,vr nonglotieturommkotnà in idfceâueius:
lïöiênies,& potences non poflunc gloriari,quia rïbnfùnt
abéo v o e a t i, pro pret fua miapientiani,aucdiuitias^ nec
■ habentfapicndamditiinamjauc diuidas Ipiritliales i A*.
[.poftoli notÿpollunr gloriari, quia quic^uid boni hâtent
FÏinè fuis meritis i;J^ep perccp^runc, ^ n o n poflunt glp-1
\Ex tpfo autem vos eftis i» Chrifio kyû.exipfo DeP, Picre.ëftis,
Iqura ab ipfocreatieftis.vclexipfo^ftisinGhriftojid eft,
[exDêopactefaëtumeft,vein Chriftûnîcrederetfs:,& hr-
[mifteisin fide-Iefii-Ghhfti.Propôfi^ttnsjdHposfîtîo'Dei'Pa'r I rïisfuitjVt p.erGhriftum, vëritat“ rn,& milçdpprdiarn e'r
nobisfaptintia | Deo Pâtre. Non debeinus pueriliterincëlli-
géte Filium Dei lècundum diuinicateaTelIe faâuitÇi fed
[genitumaDepPatrcanté'oranialæculadicetfecurtdum
hûm%nitatemfadtuseftih ,vterp Virginâli opère Spiritus
fanâii.feditaeftmtelligenddmjfadtuseft nobis fapiçntiay
id eftyfàiStuméft, vt nobisfieret^fapientia, &'nos faceret
fapiëniesïtalequid in Pfalmo hâbetur3F4cîi«^ »«fei Do-
minus in refugiü'Wtqaôd nihil eft aliud.nifi faëlum eft,vt ih
[îllorefugium haberemus.Euo ProphetiCis hbrjsfabtum
! eft vei b 11 m o mini ad Iohel,& adOfee, v.ei b.uni. eni m
[non eft fa<ftum,led génîtum, digamus & alicè.r,fat9;us eft
nobisfepienîiaàEteoPatL’e,ideft,Tlle,qureftgynituS'ance
omnia (ÎBCukjfaiftüs efthomoivtnos iàceretlâpientç^ilî-
linilimodo fabtuseft no'bisi«/îiifV,quiànps diiûificat. Et
lfànftijîcatio,qaiaS$n£tos fecit,defanutificaeper baptifmû,
& redwsptto,qaonïam fanguîne fuo nos tedeiuir. Et hoc
qa4re?f^t(juemâdModum/^/psameJ},SabaadiinHfere'mii-
\ouigloriÂtur,M Dominoglonettfr, i’n Dominé,, & nonïn Ce
glôriatur,quiomne bonü,qupd habetà Deo fe percepilTe I fecêcütffine fiib m"éEitb,ideoq.ue n on quæri tgloriam prbrj
[priam,& laudemilèd illius,àqupjquicquid habec» acce^
Pic* ‘
Ç A P. V. T . I I . ■
.Oftendit Paulu's feChriftum & hujn„cctucifixum magna
quanquam perfeâis'l^u'erçtuïètianffepientiâ mun-";
doïbfcbtiditam,quæ folo Peiipiritu cogn'olci. pôteft:
animalis enim homo non percipit quæ Dei func.
ËTegocum venijfem dd vo^fratr^veni * non in fitbUpiitate | ^
fèrmonù,aiit[apienuA'Annunçimsvobùtefismmumchrifiu^Sup ,^ ^
& bunc criïeîfixum. t * ego in infirtfiitate,& timoré& tn+
more tnultofuiapud v o s ^ ' ér fermo m eus, & praditatio-mca, * |
non in perfuafibiUbiis bumanafaptentM verbfefedin ojïènfione (pi- 1
htm & rvjrtUtisj- ÿ vtfides vefira non fit ïn fapientia hmwum,
B P
Dèusiyiçonfôndatfà-.ißd in virtüte Dei; t Sapïeyttâmautemloqüimurintcr perfeftos:
pié«fWiidëftipiiÇatbres,pauperesjàcqueidiotâ ^o-Japièntiamvhomnbumfeçtdh^qMiprmcïpumb^
ten ces fini us f¥oulfi& Philolopht ftult.osdepucabant, ÔC dèftruuntur : f fed hq uv wir. Dufupientiani in myfierio,cjita at-:
pro nihilo dueel^nt. Et infrmamunitèlegit Deus ’, vt con- fcondita0 >qifani-prAdefify^ ante fxtula m gloriam no-,
J«»</tffforcia,ideft,yfm^ ßramy^quamnemo pifiàputdbumfeculï^ Jienipi cociat
Philpfe^hQS.f&poterices'huuts'feculi. Apoftolpsap- gntnitjfent,nunquam ÙomMmgltnwtruttfixtffeqt.*.Sedficut
pellat infirma nfnndij'vel .qu ia ft a le 1 vi deoant u r lapièn ti- feuptum eft;::-. Q^HMulmmnviditittecaurisaudiuittnecmcor.
lbushiiiusinuodijdëinfirnViihferifii,atqucintelIedtuinû'. bomtnifakehdityqitaprapatam Deustjsÿqui diUgunt ilium: f»
[daPoiVel propter iiffiïmitateifi fi] ij Dei, qpam'pt ^dipairl nobüautenïreuelaftit Deus per £pïritumfuum :SpiniUs enim oinJ
■ bât.^tdearriuS qÿomoçlc^pëc iftainficina mundvbifeîidt^- wrf fautautr^iianiprofundâ Pet, Quit enim bominum fû t ,
_____________________________ _____________________:______ ■' /. ________ . qua
m0§ 64
«,»«.fin tbûîfiitiis,nißlpiritmhominis;,yuiinipfo eft.? tta & <j7/Æ bieoiumque (apientia, dum quodÜh per humanam. lar
Deïfùnt^rmnocognouit.ntfi Spiritus Des.. f Nos autemnonfpi- I pienuamedotftidicebant,nullosmç>dp poflfe fieri Deus
mum hums mundiaccepwmfed Spin: um quux Deo efi, vt jCia- ' omnipote.nsfçrÄpöftölos oftefidébat verimvefle. .Ycrbi
masquaà veodonasa[mtnobis: t * qua&loquimtlr, non in ! gratia: Negabantilli ,quod;fiiiusDei non effet natus ex
dofly bumana fapientia vezbu fei in doftriria Spirttus Jpirmtali- ! virginé finêleniinè viri,ep qüod huraanà natura hoc npn
bitsJpiritualiacomparantes. | -yAinimaUeaiuenrkommn-.prcbti adinicte'iet}tliim pel inuocaiionem eiufdem filij Dc.i A-
pitea,qttafimt Spirit us Dei :ftulttna enim eflelh, & nonpauiHn- ! poftoli moituos fufcitahanc,euacuabatureorum fapien-
teüigcre:quta(piritualiter exa)mnatur. ^ Spiritualis autem iu- tia,&ifliftulcifeputab.antur.Si ergo Apoftpli fepientiam
dtcätomntAsô'tpfeà nmineludieatur. - 1 *!Quitenm cognomt. ! humananvnon loquebantüïjid eft prædicabamr.Idem A |
fen fum Domim>qui iiijlruat eum i Nos autem fenfum Cbrißt Ih
bemus.E . Tego curii venißemadvospatres^nonvemiti fublimitatefer-
inonisM eft in facundiaeloquentiae mundab^ j quia
præ.dicàuii«»fl»ci4»fVô6» tefiimomumÇhrifii. Teftnnoniû
Chriftiefteuangehum,quia ibilunt teftnnonia incarnationiseiusjpaflibnisjmoitisjrelurrebtibnisjalçennonilqj'
^o^olus^^onitdoquimurinqmtnsEfeifapienitdiquaabfidr:
dita efttn mjfleriojd eft in obfeutitate mtelligentia.Sapien-
tiamhicduobusmpdispolTumusincelligere,euSgelium
videlicetChnfti, vbiinenarrabilislapietialatet,velqUod
melius eft,fap1entiam;fubftanciaicm,qu»eft verbum Del
Parris,quse loquitür pe6fapienciam6 Ego fapientia ex ore
altifsimiprodmiprimogymta. Iftam qigpfepientiam loque-
bantür Apöftpli,'|uiaipla loquebacurpetöta eorpru, &
ip(ampr®dicabantilli ,fe(ffii!al?kopditae'ra't, quotnodo
loqufcbantur illam | Philofqphis vtiqüe, & potentibfis
hums fieculi erat ab kpndi ca, & illis erat man ifefta per
[feipfamjVndefeqiiicur.^wfapiefitiam^defti'Chiiftum
pradeflinauit Deus Pater lecundum humäniractm ante ße4
tula in'glomm hoftram,id eft ad^loriftc»rione.noftrain,qui
credidimuSjVt pecillum redempti,& mundati a pe.ccans
gloiificari mereamur adhuc. 1 Igitur ante oftmia fecula
prjedeftinauic Deus pater hominem afliinrendum a' vei-
-bo^c eilet verusfihuS, & nos per ilium glonficaremur.
Vnd'e Apoftolus in epiftolaad Ivomanos a it: Qutpradcfti-
natus eß filtus DeiinviTtute.Seqmiüi.^aam fepieptiam «ewo
Vrincipum bum faculi cognomt, Pfi n cipes h ui u s Isculidnph-
citennteiligendifunnn hocloco.Pnncepshuius fiecul»,
id eft,0 6 tauianus,TriBefius.Heiddcs^ Pilatus^Icrib« &
Pharilzfifacerdotefq; ludaeoium nocognouerüntGliri-
ftum elfe filium D e i, vide nies ilium homlßem eile ,vi-
dejites eum facigari| fitife | efurire , i noNn putabant
eile Deiim./' Scio ,inquit %, ' fratres, quiaper ignorantiam
hoc'fectftis , ficut & Priircipes vefirj.,- , 'Quid ergo li.per | |
gnoratiam'iferaioccideiunc filium D ei, nanqiiia lhimu-
neslunta pecc.no?Abfit,v.tpeccatum eis.nö adkribatui,
quia per opfera miräculorum pöteränt cogoqlccr^qpefa-
t ö re m. Quo n i ä mni fi fili üs P ei eflebtali an eqii aqu am fa - l
cere pöllecjqu* nemoanteeumahusfecit^yndeipiedi-]
IcitjSinönvenifiemj&Ipcuituseis faitfen^ 8cpperanon ß -
ciffemin eis,qua nertsoaliusficit^eccdiumincr^d\r\ixii^^fba-
\ twewf.Ecquid lequitur | , Hane autem excufatioiiem non
habent de pccrato luo,& quamuis Deum elfe nekircnt ^
[ tarnen,quia tem quam feuebaht iniu ftam, innocentem
damnantes,nonerantnefcii,ideoqUeieitenentur.Älidj
modoPrincipes huiusfeeulipolfuinus imelligere aereäs
poteftates, aa:ipon^svidelket- perhuncaerem dilcurre-
tes,de quibqs dicicucipHpfftolaacl Ephefios, Noneftno-?' ^
bis.coduttatio
pes,&'Poteftatesttnebrarum barumcäntraßimudliO-nequit'tatn
caleßtbüsditde quo PmVcipe, Dominus air :. N«»rfnWrp5j
mundieqcieturfcraSy&L venicPnnceps niundi, & in me in-,
hilinuenlc.Quamuis e.nim MaicusEuangelift? dicat de
d*moriibus.Seieba'ntlihquu,yilumelleChnftum,&:ipfa
daemoniafeimus.^quiatu es films Dei,tamen non veraci-
ter potcianf credere illunfelTe filium Dei,videntesillum
'nerinnpoftEiCla.miraciilacUnireyiitircsfacigan.Scicbar.t1
quidem ill um eile prömifliim in lege,(bd uelciebabqüöd
poteftatem,quam in hoc mundo tenebät,per ilium elfent
:;perdi.turi.Quaproptei^libiu-ngit Apoftplus A vtroq; or-
dine lphticifanyfienbn cognöui]fittt,liXbaudi principes:bu-
insfieculij iflum-eirefiiiuni Dti,:hunqüdin gloria Dominum
crucifixißent jDominusglotias verbom ||||Eatrisypsrquqd
‘gldtifica’pur Deu^s pacei^quia per illurij!vp.piqia facibfed
qtnerendum eft ftiidiolifß meifi gloria Dei pätris,yerburo
ems eft, Qnqmodqipfe!©dminusglori»qui minims eft,
pötueritlcrü£ifigi;Ghriftus filinsDei ex duabus ffibftanriis-,
cöfiftit,dmmalcilicet,&humanainv'nftarepdtfonaß(,£?i:
ad ccêlos.iô£. àd'fien'tùs ad ludici u m.|Non enim iudicauifctre
mealiquid inter vos^ niß lefurn Cbrißum $ '& hune ïrucifixum.
•C^iodnihil eft aliudi,nihil aliud vobis prædicauft rnft ie -
:fiim Ghriftum ctu,éïfixùm.Quæftio orient m .hoP:loco,
•cum itv fublèquentibus àicaxyTradtdïemni vobis in-mmis,
quod & accephqHqmia Chrißus monuus eßpYopter piccata noflra,
çr- quia refurrexit ténia die, 1 o qu e nsdem y lte rit s h ft mà ui ta-
tis eius.quare modo dicatur nori aliafeprædiealfe,nifi:Ie-vl
funi Chciftiim Grucifixtim,ideft palfionem eins Quæ,
hoc modofoluitur.Quia-in lioc,quod dicit Chriftum |
Iefum crucifixutn,cbm^rehendicpmnia:jnyfteria petti-
nentiaadhumaiiitatefn eius. lUe cnim çrucifigitur yqui l
'antea nafeitur ,ville'moritur j qui crucifigiturille ,ie-
pelicur i-qui »ttprituç: :i;dflé; relurgit, .qui mortuus fue-.
rat. Ac fi dicerecaliis veibis. Quia vos idonei non era-
tis ad capiendaalca myft,ena diumicatis Ghcifti>hcet milita
fepientia in me effet,iudicaufifiue ftatui,& deereui in
animo meô eà,tantum m odo myfteria vobis prædicare,
quæ ad humanitatëm lelu Chrifti pertinent, & quæ vos!
penetrare pofiitis. Ef,e^ô inmfimitaiè^ fqfiaüdi corporis,^
AnionmcQtis^'tnmirméio\miid}dtofa±-fui apud vos q,
Gurinthii. ForfitapApoftolus vemens Cotinthuminfir-I
jnatùs eft cprpore,& tirnebathimiuiïi,neCorinthii ab ibfls
pfeudoapoftplis decepti recederent| redlitudineu-
dei,quamab iplbpercèperant. Vel aliter in infirmitare
fen fus fuit apud ilios,qûiaqu 6 d| modp ici fi r m a vide bâ-l
tureius(apientia,dum,propterinfirmitatéauditorum,& I
carditatem fenfiis eorum non manifeftabatur pleniftiniéi
in timoré etiamidc tremdre état timens inteyfici, vc dixfi
mus ab hæretici-si& pfeùdoappftolis.Efpriifioifio meafixb-
audi non fuite» perfuaßbilibusJiUTnanafapithtia,id eft nonïn I
phildfophico,& culcofermone praîdicaui vobis CHiillû»
vt vôsdeciperein.& deluderëm per obfcuritatemyëibo-
£aiù>ficut P hil 0 fop hi^faciun iß d inpftenjioneß) iritus,&vir^
r«t«,ideftmcxhibitione miracuiofua',qua£pec vircutem !
Spiritus fan 6b Ope rabat u f, confirmabam raeam piædi-
càtionemjqiiia qüicquid doccbam., .& prædicabani ver-’
bis,micaçulisroboi-abâ,Scoftendëbamvërum,eflê,qu'od
Phi,Iofophi veftri,& plèudoapoftolinon potetant agere.
Hocauwmideirco tzcicb&m,vtfidesvtßra nonfit in
tia bomïnuin, humàuatantummodq fapiétipm,)êdi«ÿfir«-x
te Dei, hoc eft in vit tu tem iraçul otn m pfo b etu ï.Saptehùam i •
autem diuinamloquiniur interperfeâosin fide, & fcnTuv: qui
valefHeäcäpere,peife£tps.hieappellacr Apoftblos, ali 9. A
que ciçdentes.q u i tantum iaip profecerant.in fid e , vc fo-
çiiéflen tj& ad mcores i n officiopf ædiëatiphis , fi eut erat
TirnptheusjTicusiSofteneSjaliique quam plurimi, Et eft
fenlusîNos quidem fiabemus fapientiauydiuinam, fed,:
vos npri poreftise.am capere,neque ttinc pdteratis, quia
adhuc paru ulip robam i ni clfeip lefifu. Sapientiavero liuluè
fàculiM eftmundànath {fapientiam non loqûimuc* qua
veuntur amatores huius
buitu factlli loquimur, iqfeft Philolophorum >qui deftfum-
wriQupmpdo dèftruuntur Philqfophi ,ô i potences hu-
ius feculi, per mortem corporis rédiguntut in puluérerb,
1 & deftruitur, fiuc annihilacur^ eorü lapicntia. Deftrmftus
^Plato,& Ariftotëles permortéj&ëoruffl fapienria in^er
clefia pro nihilo ducitur,veleciam tnncdcftrucbantur il-
■ |gg '| BÎbl\otlu fiet. Pdtr,Tm.f . Parsi*
llinitas ergo verbijquaigcnitaeftaDeop^reant^prptffe.
fiecula dtempote conceptiopisilliusKoni:inis,quern al-
fumpfic in vtero.;virginah$in eodem Jbpiriinc ^lenijfiSroe.
1 tnanfit,& eade gloEla»6|f oteftasmuae erat in verbq, cce-
D d d d i. '• . t pit