8j o Remïgij EptfioptRhemenßs, I
ill
largrtur in terra, à Domino réeipiturin coeloVficùtSàW-
I btus AmBroïïuidrcic/rpre deniquediâuruseftele6tis m
dieïudicij , quod vniex hisminirmsmeis feciftis ,mihife-
j ciffisjat quide rheteede sternaîte t r ibufiPhis:âubicât > in
j hilatirate cordis eleernofynamhon erogat. Neçèhim poteft,
rebüsV Ïcd cum his, quigaudent i quod nomina ebiüm
m m fiiirin cpslis.. N èqüe èn i m, q uibu fcunqu egau dijs
CiiriftianbrumgaudiaTociandafunc,necquibufcanque
flecibuilachr^m* nqftt^iungend®fanc. Verbrgcacia,fi
yidèmus gauwere aliquos fupec queftum pecunia;, auc
quia »Sc hie an)itX’ir , ^uod tribuit, & in futurüm prae-
pofte fliohbmlatitudinemjnonaebemuScongratulariil-
1 mi um non ré ci pi e r .Dile&iiifinefim ulatione, Subaudi,âairti-
li$,quia iftoru m gaudialuftÖstequunturj&jacryitis.y n-
plenda èftiOngtnis dileâio.quæfecundfum'Deum bon eft,
de Domhuis non folum de talibus, fedéciam de Koe ad-
& p ro Dei'amorebori%itûr,fîrnulatibi5éfi(ftio'vocarida
mbriuit Apoftöjos,nph eftè gaudendum^ quoddxmonia
eft. Ideoque, quifratrem diligere dicirurfirioncorrexit,
fubieóta eranc, fedpotius de h o e , qu'ód nomina eojptn
cum eiim errare vi deri t ,f i in ulatamcKar ifatemergaprb-
feripta eftentineoëlo,&eft (enfus, Si vidéritis hominem
ximuin habere cbn uih ce thr. O dimes malum, id eftjdia'bb-
digna opera agentéhi, qua: merean tur (cribi in ccelis,d,è
Ium,&membra illius,] acque Opine petcatiim ficisodien-
illius (alucecongandetote.Eletefimflentibiis, curaté non
tes.Notandum autem odium hicin bohâm partemaccr-
cum his,qüi lugenc,& deflent amiftipnem rerumtëmpo-
piénaumjquohiapl&eftpdium rnàlü'm,qu6 bdimiis fra-*
ralmm,fed potius cum hisi, quifua, aucproximPrum de-
trem.^rf/?mwr«^o«(>,îtleftiDebPàtriJquieft furhmumbo-
flentpeccata,ficutSamueldeflebat'Saiiljeo qüodDomh
I num3béraem bris eius, acque iufticiæ, ornnibufqUe viitu-
nusreceftiftètab eo,&RauiusmultosCQrinthiorum,qui
tib us. |Chantatemfrateraitatis inuicem diligentes, id e ft, cum f
poft fqrnicatiönem non egerunc po5nitentiam,ftue,otiam
chantateftacçrnicatisfttis vbsaberurriirndiligenteSjquia
cum his 1 ügerepracepit, qui lugenc, quod differuhturi
vuus eft Pater.vefter, cjuüocceliseft, omnes enim| qui y■ regno Ccelorum fecuri iam dc prternio, de quibus omnib.
nam fidem habent , j0obaptilmate funtablutï ,itafc ! DominusdiciuBeatiquilugent ,quoniamipficonjolabuntur.id-
iriuicem fecundup) Deum diiigere debêrit ^elutifratres j ipfuminuicemfentimesMcfctmoapettius babecur in rae-
! ex vhb mateis Vtèro egrefti. Horiorewuicemprauenientes, id , cöjeftautenifenfus.-Sicfenrire dealio>ficutde vobis,ideft
j eft, inu(eem præuenientes, hônoremvobïs irnpendite,| ficucvóbis bonaoptaçis , fic& a lijs, &cficuc vosdiligitis,
prælaÇi rubie<®s,6crubiéft pr£eIätiSsqüiA hurmlitatis^vir- ! fîcaliosdiligice,velitàæftimacevo&diligiàfL'arre,Yelurià
rus eciam etlvnicis pia'cet.5o//zrir«fliMe«o«^r/iid eft, in j Yobißp(is.Nonßtisalra/apientesMc(l,fapeiba,ßdlnimilthis
curalubditoium noniïtis deftdes, & torpentes, ne torce \ confenttentes, vt &C ypshumiles exhibeatis-. Difcite, in qui c'
cam'reruomutilidamnemini.quiligacis.manibusj&pe- Dötóious, quue
' dibus miduselt in cenebras, &noufolum qui præeft, ve- j que cónferitit, qüia cum humilibus fithumiliât non præ-
rum etiam pmnisfubdeéitffiladiofus, & j ferènsie illis^fed focians^expeétans quod Dominuspro^
adb.mnc bon am^iriluferUentes, ideft, calorem& feruo- I mific; om nis quifehumiliat, m/tótir«r.C^ui cunque enim
remSpiritusfanâ;ih|beaas,velSpiritu,ideftm.entenon : humilitatern veramhabent^vtiqn’eéarideni humilitatém"
fîcrs c^tdi in diie(fti6ne-Dei, & proximiinefortç^üdiatis, ; in alijs yenerantur. Noliteefftprudentes apud vofinetipfos. A-
quia nee frigides es ; ‘riec cahdys, fncipiam te euomerê ex | pud fe prudenseft, &rnon apud Deum , qui fàpientiàm,
j ore méo". De hdius igriis, reruot ediçkD o m inusin £ua’n- iquain habet,non auélori omnisiàpienciîedeputât, fed fi-
^•49 gc\io,Ignwvénimïtt&einterrdmDQmifiQferMemp,ttQhàiM- | bifuifque meritis , êCingenijs, fine ftudijsfuisi qub vitio
, tijs,nequeyicijs,iîuedeietâanqnibus. iliiDeoieruiunt, J deprehèndunturlaboräflePhiloiophi gentiüm,- deqpi-
qui emsptætreptàièruant. Spegäidentes^ f ^ ^ e ^ c C t i - bus dicitidçra Apoftolus in exordio EpiftölWhuius. Qui
tio fucurotum bonorum,indedicit Apoftolus modo,ipë, ) cum cognouiffentDeum, notifient Demglorificanermt, fedeua
fîueexpeéfatione præmiorum coeieffïum fîtisgaüâentes j nüerutuincógitationibiisfuis,ide{k,vanifaâi{unt,nonrefe-
etiam in àn^fiûIfi fintribulatione'v^sûisL^ai peilecutbri^ j rentes Deogratijisde coilatpjjbi donb fine fuis merici>' |
bus, fîtispatientes, id eft, animo fitisnon reiuélantes, 6c Aliter,apud fc fapiens, 5c prudens eft, qui cum fît Itul tus,-
ïio'n.quætences præipium iqpræfenti. Ôr4fM»t infixptes. jj i - '''* .. 'w .
Q ^ a quoi! humahis auxilijs, nequë noftris viribusobti-
here,^.agere,pbflüm lis ,necefleëftj'vt à Déo orationibus
impetremus i dîcut de Daniele , & (ocijs eius legimus v
Necefiitatièus Sanftorüm communicantes. Nàn dixit fànr
élis eiee'mofynarn præbere , aut facite , fed honeftiore
! veibovfiiseftj-yeftra bona ianâis patîiçipate; eo tempore
j quo Apoftolus iftèrcribebâf, credences fuis facultatibtïs
1 priùa.baritur,vndë lapdandodicitih Epiftôla adHebræos
5.3 f Iudæis credentibus, &rapinam bonorumvefirotymcumgau-
diofufcepifiüyïdeoque illos.qui facultatibus proprijs adhuc
j non eràtft priuâtr,h.o,rtàbatur Appftçï«s»ytexpouatispro
! Chrifti nominefubfidiatemporaliaadminiiharentjillo-
rum indigentiam iüam putajares bonis tèlbporalibüs eu
j eis in cbmmuhi vtentes^; D ei etenim do'na'hon de ben t
fieri priuata, Hofiutalttatetnfeci antes, non dixi'tho/pitalita-
leséftotejVelhb^itaUtatem-ftquimiqi^ieddixichoipicafapientemfèputaPéftèj&
gloriaturinfe.jqdiafperatfcirë^
quod nefcit. Ve l etiair^tertiomodb prqdensapud iè eftè
dicitur, qui vindidam expc tendo fuas iniurias vlcifciturj
quod iequens verfus indicar. Nulli malum pro maloredden-
tes, mulei putant nob eftè peccatum fi quis acceptain-
iuriafe vlcifcicur, & vindibiam.iterum’ fum ic ie d fiira
eftètnequaquam Apoftolus talia;prscèpiftè t.A c prop ter-
eaidicupcalijériam plerunqj maiiïs eflè dcliébum^ fi ma-
lum quis pro maloreddiderit, quoniam póteftfieri , vr
qui prius malum efte, ignorauerit, ille vèro j qui vindi-
.«ftaih éxp,etit, & vieëm reddft-j- quódmalüm fueric fta-
tim oftendic, vnde pote;ft ita inceftigr;'t:' quod malum
ihferre .alteri culpa eft'y- reddere verö malum pro ma-
lojjectatum eft. Et dum dicic Apoftolus; nulli malam
efte reddendum i fidelem , qiif ‘yidetur efle , Sc infide-
lem tingit, fidëli ideó , quia frater eft, ,& iüh'déli, vt lu-
cra'ri pqftit. Proüidentès bond non tantum corurn pefitfied etlicatem{
edàm;nï,pliKériim dmt.Seqüitur namque hof- iam coram omnibus hominibus.Cotâ De6|prouidet lïbi bona,
piralitatem,qùi roganccs eogit , & quærit, ne forte in vijs, qui in in cimo cordas éi, qui (ècrera incuerur, placere ftu
D M
& plateis excwteÂumremaneant.Magnaetenimvircus
efthp(pitalicas,perquammulciplfcaueri*ncDeoAngëli.s
inbbfp'uio fufceptis,ficutÂb^bam,& Dbcbj&mplti alii.
det,& ilium noncogitatione, non verbö,hun apere vult
oftendere , nee oftendic inqu^ntum valet, <8cprouidec
c p ï^ i bmnijbujs honftnibus b o n a qui verbo,;& mó-
Ij
laHli
Befiedhiteperfequentibus ro^ideft •» bencdiciteillos , ßibent ribft^omhi ^iue rfa tiphe ,m omni vita fua pro viribus
loquim^nicumillis, qui vboisvim infetant^benedicite,& ftiis in quantum valet irrepreftenfibilem fe efle., Si fieri
»ö/iffi»/4/fdifere,mäIetftcemeftmdhm dicere, Verbigra- ' potesi'lquod ex vobii efiy id’ eft , quod vcftr^ ebngruie re-
tia,decraherealicui,blafphemare, yel contümeliamface- . ligioni,««» omnibus hominikis pacem babentes. Rem diffi-
re. Licet ip(i male loqiiäntur de vobis dicentes vos.ma- ! cilem diökqrusprkmifit di eens , .fi fieri poteft , qüia
'gosefte,&difcipulosfeäui5 örisjiominis,noliteilhsidec> | aut vix , aut nullatenus fieri poteft , yt pax cum omni-
ma!edicere,fe^patienterferfeillprum o^probria.Qupid i bus horninibus fcrüecur. Nana fi paganum ,increpaue-
^^oftdliis in femeypfoj mplebacihoc wique/uis audico- I ris, neque conienfcrit, non ynk tecum habere pacem.
ribitsimplerepr2cipiebat,dicitehima\ibi,Maledicimur,& I Similicer de Iudso intelligendum, atque h«rctlco,di-
iw ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ i^ ^ f ^ ^ * S t u d e t ,o t e . - 'N o h p r jc i - j camus *& aliter, Et quilibet prtelatqs , increpat fubie-
pit gauftete cum%is,quiga'n<^itinict^nfitorijs ,^ c ad ^ Äös delinquentcs^um cis difplicet increp^tio prglati,
• _______ ________ . .. _ ;v ",_ . ■ . pacem- ’
l l f ' l
Explandtio in Èÿiflsâà Ront.Cap-Xll, g . v r
pacem eu m illis habere hon poteft-, &.cu,m itafic, vnofT7 aduerfanum tuûmpræbëndo eicibatn, 6( potum, véft]-.
qaifqùe ïninium fuum ferüef paca,tüm ,&;qùietum.,.ha- l mentum; &calceamentum. Dum enim tuisbeneficijs
bensinlë,çhmftlis pacem,'.diljgendó eos,ftuia Dominüs Fproupçàsiliumadhpc , vttemciptat diligere eo »nodo,
« /- 1 quo fupeiiu&diximusquodàmmqdo füpérasilium, y e l
omnium amftpr eft eotum , ftcet vitijs fe ab-illpfepareht:
in hoc ldco,&in fequenciBusprohibeç.contentiones, &
lices.quibusmaximepax violâtut.NonvofmétipfosdefinUen-
tesebarißmt, hoc dupliciter intçljigf poreft, vnp modo de,
aduerfarijsnoftnshæreticisyidelicet., falfifqhefratribus, j ' , C A P V T X I i l .
quiip nos pleruhque fæLiiunc, de quibus non debemus
nosdefendem,vinditftamexpecendq.Alio verOjVtfifup- Hbrtaturvtfuperioribusobtemperçntinferiores, etiâtû
rit^uisinfideliumconttanQSÇxcitatuspronqmincChri-'j
fti,.aut caufaalicuius itirgijyèrbis contradiddrijs, proue |
ra,tiodi(ftâtparcamus,quomanfueti,&hum,üesappàreamqs
vinceinbp^malum,ideft,invi'rturibûsvinee,^Iopera
vicia,^pecc^^aefcipiendo ex eispâlmamviétoriæ.
imitâtes Dominum, quipauca çoram Pil at o refpon- -
dit,Sed date,iaqait,locumirie. Duobusmoftisdamusló-,
cumiræ,velcumrefrenamusanimum, hevindidamqx-
pecamus,VeI cum de lôco ad lptuin fugimusidatë,inquic I
locum irîBjideftjeos qui contravosiracHæuiunt, permit- *,
propter qdn feie nt iam, quanquam ciuilem tantum, ge-
rancmagîftratüm: bmnibufqi debuareddant: depro-
' xi m idi 1 ectionèâd quam vniUerfa lex reducirur : & dé
temporegrarLx,yr'tMhfaétis legis tenebris,reli6lis vitijs,
amplëélarttür Ghriftiyirtutes. •
Mnisanimapotefiatibus fublimiorthusfubdïtafit : .tfoneft
enim poteftas nifi aDeo: qua aut e fint, a Deo or dinaufunt.
Sap 6. a. 4
j.Fet.i.
cap 13.
2.
3-
4*
i
6.
?•
tite1vo^l^hocereiquiapaqcnuaveft|:aremiAnerabjfur.:& Y^iia^qitirgßß^pffteßat^behriHnatioNireßßit.Quiduümr^fiÆvos
v1-i ndicate , réd&gltei4-&i ,’L oîc^o^'lplyçü m* , lu^taquoa - i i Vr
Dominasptxçyitdicçnf:Stvpjerfeqitfnttirmifta&Uitate, „ f a & M M L u Jm t x i l l a : f DMmmmmißer'Slubün
qüentibusioqiiicu^per e x ^ p lp iîi Çtophe^çuin . _
■. ■ - * dt ’ « v, Ï p J t V |p te rco n fcie n tïam . ’ S . :m in ifln e n im
' b m m v o te d !- 1 5(11 ' ' * , 1S î. .V in h o e l p f i i m f e r p e m e s i r g o o m m i m d é b i t a :
Ä I qundalummtiiletüntvindiSampcenatupigehen, L ^ ù n jr ih tu m - em v t SO fLM é t é ,cm tm m m,timbri::*M>".™\
n « .C ^ a « im bflmo'n vind,|:a.modum excedit.nêe p y ' Uihmrem.hcmrene. ' t Nemini c^iquaniAat^nißvünui- J ’ "*- j |
irainucabi)iseft,iudicetillQ^|£qM,inon'mgiiçEiiEaditani* •? „
i.iiisS ïuxcaqnpd&eximmsDratpc^alomonçhc.i: a x;^
■ e DmtMcumtrwqUillttateoriimaïudtcai. Humseniromdipis \a i, p^ xMmaiumnmifptratur. fUnieadoimUgiiefidileââlïdaf.
inftpineiHüdici.uin,qiLcpjiamnonexcediîmodnin,sec I f ^ / ÿ a ^ t m p i t : ambsra
îoi-v' iüttmfificitpotum dailli.Si hocfceeiis.cuncproma o ie es pra(eß f j f a autemappropinquattït.Abijciamuserb. bptrâtenili-a-
C J bona,ôepççipiesrnagnaprç^iiâ.Hecenmfacieifarbonestgnie ' ' fru d um u ,ar,mlui£.-\Smumd.ctwitifteainbukmus-S
j congères fuper caput Carbpnes ignis in hoc loco appeh I comeffdtionib'm^^ietattbus'jtomn ç.ftbiUÏtàj>&k>ipûdi7\
l latÇevuoremjçhaiitatcm peij&proxîmi, oequoreiuoie
D oni in ùs d i xit : Igneny venï mitten f i terrain. Sx hoc, inq.uir, | me Qlmfium ,& carnis curant nefec'erïtis tndefideriû.
■ fcceris,quæfupeausdiximas,cibum,yidehcetjO£potum i p ^ -•
inimiëominiftrando,carbones ignis,id eft^ardorem'cha^ J§ ; . . J
• rjtaçis ppnes fuper caput eiu’s^d eft, fuper mente eius,qua • Mnis animapotefiatibus fublinnoribùsfiibditafit. Inexpi> ^
tantis beneficijs deleâiatür.Iheipiet te dftigère, quem ait- j v —Jr dio (an6iaeEcclefi^i ex omnibus cönditjphibüsve-^*£Ä^ 2r J
te exofum habebat ,in tantum vt dicat.Quid eft,quodba-,iniebant ad fidem, & fte (brui, vel .âncillæ, feu qpili.bet^ |
(ftenus egi contra hirhe virum,Curei tantam|laintuli,qiii ( fubieâi diccrent, quodipfi quicofecun erantliberc^,tbtni;| 14. J
mihi toc bona intùlit , fine caufatergo infeftus ei extiti, omnium peccarorum,ôifilij Deie^ediindignum eflèr,vc;jG«h.c. i^
quapropter qui tarn benigne , & patienter erga me agic, | feruucnc fæculipoteftacibus. Dixit Apoftolus,omnis ani- 1 Pet—1-
incipiath ilium diligère, yt charimtnum fratrem^, quem i ma,ideft, omnis homo liber, & fetuuSj fidelis, & infidelis
hadSe nus perrfe queSib..a..r..,. .v.Ath.»o.f tepm: .Siaucemqui cibuHmr , & ftr. Omni.«anima ïiipOtum
tribuit^ îdcircoboc fecerit, iqxta qùod quiftant;
voluerunqintellïgerè, vt carBonesignis,id eft, pcehas in-
fetniprteparec dum eius benéficijs homo honoratur
quemnódilexerir,iam hqcnoneftcharitas.Ideoqueme-.
lias eft ita întelligi , y t fupradiximusinpÿtnojdeaidore
charitatis.Qupdvero dicitfuper caput,ré(fte capurmens,
id e ft, ratiônabilitas, açpnhcjpàHns ahîmæ â c ç ip if^ ¥
Quia ficutomnia membra teguntur àcapité-, icacogitatibnesjôî
volUntatesàmehcedifponuntur.No/tpinci^Wrflofied
vince in bonomalittm Nolî, inquit, yin ciamaloiid eft,
aliqâo vitio,non ab ira, horiab odio, noQ.ab iniuftlria,fi-
ue n oli vinei à malo, id eft,à diabolo,à qpb yinceris , dum -
cóntta inimicum|uùm iracundiâaçcéderis,qm ad fiiam
vôiüntacem te trahit. Aliter.Si tuaSiniurias vlcifci volue-
ris,â malo Vihceris,quiaèi,qui tibi malumfecit.ftmiliseï-
ficêris: Quandocunq; euim diabolo, velvitiq alicuiohe-
dimus,v,ih cimur ab illo,dum|nalum pro malb reddimiis,
; abillo vinçimur , qui nobis iniiiriam fe ç i^ fi: cui yic^rh;
reddimus, qui nos.fimilem fibi façit. Si autem commopoteftatibusfublimioribus
fubditus fit. Omnisanimadi-
cir,proeo,quodomnishpmo5ln’(aCraenim(criptura'fre-
quenter folaanimatocum hominem fignificar. Sieuthic,
& in <5enefi3vbidicitur. Quodingreft'useft Iacolyin/E-
gyptum in animabusfepcüaginta,&inA(ftibusApoftölo-
r u m .Eramus ,inquit,ö» itaui anima ducentafeptuagintd jêx,po-
teftatibusfublimioribüSjdicitjRegibu^Principibus.Tri-
bunis,Centiinonibus,Dominis,omnibu(q-,Pi^latis.Hoc
& Petrus praecjpit fibietti ?nquicn^ , f/?ore onim bumana
ere at ura, ideft, omnibus hóminibüsypbispraepofitis, &
höc propter Deum,fiue propteramorempëi,in quantum
quippehompnonoffendicDeum, obfequi, & obèdirei
debetceifibribhs,nam^omo conftatanima,8è corpprè,
& in anima quidem debet lêruare inuiolabiliter fidem
Dei. incorporë vero debet feruire dominantibusfecun-
dum feruitutem prxfentis vitae. ' Vcrura fi contra fidei
propofitum viderit fibi imperari a Principibus huiüs,fi-
ue poteftatibus i Vel Dprhinis , tune pro fide vfque ad
mortem (atagac'laborare, he quod maius eft, animarjf
videlicet'^ perdat. Quod licet ilia; poteftas interficiac
A&27.H
tumaniraumrefcenamus.&vindiiStam proximo npnin-; cwourippuucs gladio 1, animarn'a~fttem nbnI po^èft oI rcc"^^e"r’e.
feramus tunc vibtorese'xiftinius,&de peccatoadlalutem j No» eftenmpotefias, nifi a Deo: Omms poteftas ftue nia-
acauirertdo fratrem triumphamtis. 1 Sed viticein bono ior, fide minor, quaehominibuspri§ft auc ex volunratd
malum vinceinbonpmaum, ide'ft, inDeodiabolum: j D e i, aut cx permiffione Dei conftituta eft, Slcut dicit
Vince in bono malum,in pacientta fumma inimicum , bc ; per Salomonem. Per me Rifeis, regnant, ^potentes depernunt
Pet. 2 UH
?r<».8. IJ. ! ^