Laus cantici ipfi Dauid. X C.
QVl habiutin adiutorio AlttfiimijnproteftioneDei coelkom-
morabttur. Duet Domino fufieptor mus es tu, &refugium
meant Deus meus fperaboineum. Quoniam ipfe liberautt me de la-
queo venant m m , & X ver Ito ajfero. Scapulis fuisobumbrabit tibi,
&fubpennutm jptrabis. Scuto circundabit te veritas eius, non
timebisa timoré nocturno. Afagitta volante in die y a negotioper-
ambulintein tentbris, ab inturjü & damonto mer'tdtano. Cadent
X lateretuo v u ile ,& decent milita Xdextris tuis, ad teautem non ap-
propinquabit. Vertint.men ocults conjiderabis, drretributionem
peccatorum videbis. Quoniam tu es DomineJpes mea, alttftiinum
pojutfti réfugiant tuunt. ï$on accedet ad te malum,& flagellum non
I approptnquabit tabernaculo tuo. Quoniam Angelif fuis mandattit
, dete, vt cuflodtantte in omnibus vijs tuis. Inmantbus portabuntte
J ne forte çjfendas ad laptdem pedenttuam. Super ajpidetn & baflli-
1 fcumambulabtSy&conculcabisleonem&draconem. Quoniam in
I m e jflera u it liberabo c u m , p rotegam earn qu o n iam cognovit n omen
m eu t» . C lam a u ita d m e ,& e g o exa ttd tam eum, cunt tp fo fum in tr ibulations,
ertptam earn & g lo r iflca b o eum . Lo n g ituduie dierurn rè-
plebo e um , 6' ojiendam illtfa lu fa re m e um .
C O M M E N T A R I V M.
‘•ia Pela- TL E Vlti putant libertat-em atbitrij eou(que fibi pofîè
igiaoos JV L fu fH c e te , vc tefe peripfam libertatem ab holtibus
inuibbilibuseruere polls confidant. Libertatem autem
xatioeon* atbitrij, & negarepericulura eft,& nudare peccatum. Sie-
stueret. nim negaueris, omnibusfrena Iaxalti:fi nudaueris, dcce-
, pifii. Nam negas fi dixeris: Deus h vult bonus (urn,fi non
I vult bonus non lum.-Cùm conftet Deum veile omnes ho-
. mines (aluosfieri, & vnufquifque fuo fitiniquusarbitrio.
j Nudasautem, cùmtanrùmipliarbitriodederis , vtcum
' rebus diuini adiutorij denudaris. Nam qui habitat in ad-
I iutorium Alcilfimi -, & qui in protedione Dei cceli cöm-
i moratur, & dicit Domino : Sulceptor meus es tu, & refu-
1 gium meum,quia dicit fperaboineum,quia ipfeliberabic
j me de laqueo dxmonüm,&à verbo afpero fuggeftionum
! eorum. Si ita dixeris, ü itacrcdideris, turn demura in fca-
■pulisfuisobumbrabitte.&l'ubpçnniseiusTperabis. Perij
nx Dei Angeli eius funt, quorum cuftodix mancipamur.
Seuto circundabit te veritas eius. Scuto corporis, fangui-
nis, chrifmaris, quo fcuto& defen dimur& coronamur.
I Sic enim Plalmnsalius aflènt, quod leutb bóns voluntar
! tiscoroaecnos. HoceriaminiftoPfalmovvtnontimeadiatn
eum. Cum iplo fum inrribulatione,evipiam eum,>Sc
'glorificabocum.Longitudinedierumadin)pleboeum,&
oftendam illi falu tare meum , ipfi gloria in fecula fcculo-
rum,Amen.
Pfalmus cantici in die fabbati. X C I.
BOnuni eft con fit eri Domino, &pfaüere nomini tuo Altififtne.
AdannuHtiandummanemifericordiamtuam, &vcritatem
tuampernoftem. In decacbordopfdterio, cumcantico in citbara.
Quia delcttafti me in factura tua, & in opertbtu manuum tuarum
meditabor. Quoniammagniftcata funt opera tua Domine, ntmis
profunda fatta funt cogitationes tua. Virinfipiem non cognofeet, &
Jiu It us non intelliget bac.Cum exortifuerint peccatores ficutfanumr,
& apparuerintomnesquioperantUr iniquitatem. Vt intereant in
feculumfeculi, ttt autem Altifltmus in aternum Domine. Quoniam
ecceinimicituiDomine,quomameccemmicituiperibunt,&difpergenturomnes
qui operantur iniquitatem. Et exàltabitur ficut
vntcornis cornu meum,&fene£tusmea in mifericordia vberi.Et de-
Jpexitoculus meus tnimteos tuos, & ab infurgentibus in me malt-
gnantibus audiet auris mea• lufius vt palma florebit ,Jicut cedrus li-
bani multipltcabitur. Plantati in domo Domini,in atrijsdomus Dei
noftrtflorebuttt. Adbucmulttplicabunturinfené(lavben,&bene
patienteseruntvtannuncient. QuoniamreâusDominasDeusno-
fler,& non ejlimquitas in to.
C O M M E N T A R I V M.
DIE (abbato inimici Domini pereunt, vt die domint-
caamici Domini gratulentUr..Sabbato enim iacet
Dominus in (epulchro mortuus,&die dominica adoratur
inter Angelois viuus. In hacrenimisprofundæfaét* funt
cogitationes eius,quas vir infipiens non cognofcic,& ftul-
tus nonintelligitea. Nobisautembonumeftjficotifitea-
murpeccata noftra quotidie, & plallamus nomini eius altiffimo,
fi annunciëmus manè,à tenebris peccatorum ex-
uti, mifericordiam eius, &dumvenerit nobis nox quae-
ftionum,nequaquam ad libitum,qute nefcimus,yfurpan-
doloquàmur. DeDeoenimloqiii etiamvera. quiaperi-
culofum eft, timeamus. Ea ergo quae lucida funt in Scji-
pturis lândis, prafiudicium ab obfeuris locispati non dc-
bent.vtpotè proferamus aliquid breuiter.ex quo vniuerfa.
nofeantur. Habesin lucido pofitum.noh elle perfonarum
acceptionem apud Deum,hocPétrus, hoc Paulus, h6c o-
mnes Euangeliftae teftantur. Quod li non dicerent, earn
lucidadefihitio eft, vtillis cam tacehtibus crederemus.
jLibertas
iatbicru.
mus a timoré -noâurno. Libidino&fcilicet voluptatis, J Quid nunc? Contra hane in obfeuro nafcicur quaeftio: I<i-
cuiusfa«rittavolatperdiem. Quodeniminafpedu lumi- J cob dtlexi, Efau autem odio habui. Et cüivultmiferetur, & quern
nis coucupifritutjhuius negorium in tenebris perpétra- \vultindurat,& multalimilia.In hispofitusinnoûe dçue-
tur,autin ruina,autin daemonio tneridiano perficitur.Sed nifti. Non pores luci dieinoétishuius caliginem tradere,
fi habitaueris inadiutorio Alcilfimi, cadentà latere tuo & diel medio vim tenebrarum inferre. Si eft tibi fermo,
mille, & decern millia à dcxtristuis. Siniftrum in eo , qui annuncia veritarem in node, fin alias, fit digitus'tuus fu-
fub auxilio Deiagir, noanominatur,fed latus tantuai ex- per os tuum.Si enitfi mille tales quaeftiones infienias,nun-
ponitur contra quod mille infurgunt, à dexcr is autemde- ! quainprobabisDominumpereledipnem perfônçvnum
cem milia. Latus hoc finiftrum quod noluitnbminare,li- ( velle,recufaTealium. Aliùd cftj fi doceasElâubonum fu-
beiumarbitriümeft , contra quod minor pugnalaxatur; I ilfe jn opeiibus fuis , & iniqueodip liabitum. Aut Iacob
Indexteraautem Deiauxilium eft. Etideo prrus nomina-. malotum operum reum iniuftèdelëétum.Sedrurapamus
uitlatus,quiainarbiiriôeft, vtcredasprius, vtdum crèdi- [ morasalienioperis, & in decern chordarujn pfalterio de-
derisjgraoam confequatis.Inuenies tdn multiplicem vir- " lectct nos DominÜsin faiftura fua, & in operib. manuum
tutumeuneum , auxiliorum in dextera. Iplâ armat tro- éiüs,qiiasexpanditincruce,inhisinquam operibusexul-
; phsocracish;ontem,iplàloricammyfteriorum aflumit, temus; Ibienim magnificatafunt operae,ius,quie virinii-
j lplalufcipit ialutisremedia,ipfaloquentisexprimitligna. | piens non cognpuit, Populusincrediilus Iudæorum , qui
j Nam & qtfod memorat lapientiaDei, quod vias quæ a j ficut foenum ex6rti,parauerunt opérantes iniquitatem, vt
dextris funt nouit Dominus, peruerfie autem funt à. fini- intereant in leeulum feculi. Atque Domino in aeternum
j ftris:hocoftenderetortalse voluit, quodquando vinci- manente,ij-peribu,nt &difpergentur fuper vniuerl^ififa-
mus, partis dexter« virtucibus tradimus : quandoautem ciemterr*,ortmesludaei opérantes iniquitatem. Chtiftus
vincimur, fimfttx partis infirmitatibusapplicamus. A uxi- autem vt paling floret» plantatus in domum fuamiip atrijs
• liumnonvinacurDei, fedripftrilibcrcasarbkrij fupera- r domusDeinoftri florebir,&mulriplicabiturinfenëëla.v-
Lgur. Quifi propenliores fuerimus in dextera,Angelis fuis beri. Hic (erieëkam non ipfi us-, fed feculi lëncdlam com-
maBdatde nobis vc cultodianc nos in omnibus vijs no- memorat, qaiafeculafiniuntur, & (èneâute dcficitinr.
Çautioi
diuinis.
A d - TO.
Reft' 2.
ftns; itavtfifuperafpidem &bafilifcmn ambulemiis, id
eft, laper diabolum 6c regnum eius, conculcarepolfimus
j & leonem Scdraconem. Hxcenim dieic Dominus, quo-
! mam in me fperauic, liberabo eum, protegam eum, quo-
Dominusauteminxternumpetmanet. Nechocaccipias !
ingracè , quod palmæflorénticomparaueric eum , quia !
comparatus minus eft abeocui coiriparacur. Non palma
ftorensipfeeft, &comparatioChriftidiuinieatis cofnpanum
cognouit nomenmeum. Innocaaic me, egoexau- ! raturipfipalmælètpperftorenti, qui ad dexteràm Patris
Com pa
ratio.
fedenSjvi&oiibus ram os luos porrig.it, de floribus fuis co-
ronam tribttens, & de frudtibus perpétua r^tëëkione lâgi-
nam impcrciens. Ipfi gloria in fccula fcculorum,Amen.
Laus cantici Dauid^n die ante labbatum, quando
fundata eft terra. X C 11.
DOminus regnauity decoremindutuseft,indutuseJl Dominus
fortitudinem &pracinxitfe. Etenimfirmauitorbem terra,
qui non commouebitur. Paratafedestuaex tunc,afeculo tu es. Ele-
uaueruntflumina Domine, eleuaueruntflumina vocem fuam, ele-
uaueruntfluminaflutttu fuos,X vocibtu aquarum multarum.Mira-
biles elationes mar is,mirabilis in altis Dominus. Teftmqniatua cre-
dibiliafadafuntnimis, domum tuam decet (anditude Domine in
longitudinedierum.
G O M M E N T A R I V M.
DOminus'regnauitjideft, regnum aftumpfit in cru ce.
Decorem induit in relurredfcione. Induit eniminfir-
mitatem in virtutc,&prxcinxic fe*tetnitatem,& firmara
fecit terram in refurredione fua. Et paratam fedem ha-
bens,afeendit in Ccelum fedens ad dexteram Patris. Hunc
præconata funt fluminaScripturarum faniftarum, fup©
huncelouauerunt voces luas, à vocibus aquarum multa-
rum,id eft,gentium potentius clamantes. Omnes enim
feripturae gentium,voces habennvirtutes habenr,iftx feri-
pturæRegibus imperant,illi deferuiunc. Ergo cum eleua-
rent flumina voces fuas, mirabilis fadus eit Chriftusela-
tiohi maris,id eft,mundi huius regibus & fublimibus,nec i
his tantum, fed & mirabilis in excelfis, Dominus ccelos a-
feendens, tunc teftimonia Dei credibiliafada funt nimis.
Dedit enim poteftacem,vc iivnoroine eius fanitates generi
humanooperarentur. Qui cùm Deifilmna prædicabanc,
& iis ifta figna facientibus, teftimonia eius fada funt ni-
misercdibilia , & domum eiusquam Pharifæi dicebant
non pofîè fufeipere fanda præcepta, Leges veteris tefta-
rnenti fufeepit. Et decent ea fanda fandorum.vt ibi habi-
tènt in fecula feculorum, Amen.
Pfalmus Dauid quatta fabbati. X C111.
DE VS vltionum Dominus,Deus vlt'tonum libéré egit. Exaltare
qui iudtcas terram, redderetributmemfupcrbv. Vfquequo
peccatores Domine, vfquequopeccatoresgloriabuntur ? Ejfabuntur
& loquentur iniquitatem, loquentur omnes qui operantur tniufti- !
tiam. Populum tyum Domine humiliauerunt, & bareditatem
tuam vexaüerunt. Viduam&aduenam interfteerunt, & pupilles
occiderunt. Et dixerunt, non videbtt Dominus, nec intelliget Deus
Jacob. Inteüigtte mfipientes inpopulo,&ftultialiquandofapite. Qui
plantauitaurem non audiet,autquifinxitbculum, nonconfidetan
Oui corrïpitgentes non arguet, qui docet bontïnem feientiam. Dominus
feit cogitationes bominum, quoniam vanafunt. Beatus homo
quemtuerudierùDomine,&deLegetuadocueriseum. Vtmitiges
I ei X diebus malts, donee fodiaturpeccatorifbuea. Quid non repellet
Dominusplebem fuam,& bareditàtem fuam non derelinquet.Quo-
adufque iuftitia corniertatur in iudicium, & qui iuxtaillam omnes
qui redo funt corde. Quis confurgèt mibi aduerftts indignantes ^
aut quiejlàbît mécurn aduerftts opérantes iniquitatem. aifi quia
Dominus adtuuit mc,paulo minusbabitajfet in inferno anima mea.
Sidicebâm,motus eft pes meus, mifericordia tua aaiuuabatme. Secundum
multitudinemdolorum meontm in cordemeo,confolatio-
nestudlatificaueruntanimam meant. Nunquid adharett'tbifedes
iniquitatis quifingis laborem inpraceptoi Captabant in animant
iuftt, &ftnguinem innocentent condenmabunt. Etfattus eft Dominus
in refugtuih,& Deus meus in adiutorium Jpei mea. Et reddet
itiis iniquitatem ipforum, & in malitia eorum dijperdet eos, dtjper-
det ittos Dominus Deus nofter.
C O M M E N T ' A R I V M .
DE y s vindexefIè,populifuiiudicibuscanic>quibus
leue videturperfonaspeccantiumfumere, iniudi-
cio orphanis&egenis, abijsautem qui exaltant Domi-
num in cordibus' fuis, & iudicant tetram in corporibus
fuis, ij reddunrrecributionem fuperbis. AppîicarepofTu-
mus teftimonium Apoftoli, quo ait :S i nofipfos iudicarennu,
nonytiqueiudicaremur. Iudicamusautcm nofipfos, quando
finem vieijsponimus, &principium virtutibus collo-
camus. Quod fi non faciemus,populum Dci,id eft, virru-
tem humiliamus, & hæreditatem eius,qux nobis promit-
titur, fpernimus, viduam& adnenamoccidentcs. Vidua
eftanimaquxnonhabetvirum', verbumauc intclledum
prudentix. Hanc fi aut verbo tuo aut excmplo dccipias,
quant liberare debueras, viduam interficis. Aduena eft,
qui ciuis eflè fàndorum non nouir. Huic fi te amatore m
mundioftendas, tolliscifidemfucuræciuitatis, & qua.fi
interfeceriseumfpiritaliter , à pràaentiPfâlmo at guéris.
Siceriamorphaniocciduntur. Orphani funt, qui Deum |Orpha-
fe pofîè patrem habere fandèviuendo non credunr. Hîc (norfi pa-
tu lapis, & no ftifiliosDei fieri polie credentes , fi exem- jter ^cu*'
plum contrarium prxbeas, quos fefilios Dei fieri conter
mnant,orphanos occidifti. Nam fi de his orphanis & ad-
uenis&vitluabusagit, ergo qui coniuges, aurciues, aut
habeutes patrem & matrem filios occident, criminis rea-
cum euadic. Aut fi tacerec pfalmographus, quis vnquàm»
de hoc fado non argueret criminolos ? Veium quia hxc
agences nofipfi qui putamus nos fapere, fie nobis videtur,
quod has minutias ruinarum qux per nos fiunt non re-
quirat Dominus bc non intelligar,ifta qux non intelligere
nolumus: clamatur nobis, Intelligitequi infipientes eftis,
id eft , vos qui defipuiftis in populo pouri, dum vnusalte-
rius fedamini exempla ad «ontemptum Domini:& ftulti,
aliquando fàpite quibusimperacur& dicitur fapite,often-
duntur fuo arbitrio non fapere. Dituntenim:ModoDeo ïort.Né.
hinc eric curx,vc audiat fingula verba noftra,& videat lingula
quxque fad a noftra. Adhxcrcfpondetureis , Ergo j
qui auditum dedit tibi,ipfenon audit: qui tibi vilumtri-!
buit,ipfe nonrefpicit: qui tibi feientix faporem infudit, i- !
pfe non fapit. llle totus fapientiaeft, & vider cogitationes
horainum, qui fibi fapere vfdentur, quoniam iplx cogica-
tiones eorum vaux funt. Beatus homo eft quem hoc i-
pfum erudieric Dominus non eligendo negligentem, fed
Legem fuam docendo ctedentem. Hic mitigabuur in ' j
diebus malis,quandodxmonesparant peccantib.foueas, pai^tpec-
tune non répellet Dominus plebem fuam , id eft , deluo rcatonbasj
auxilio prxlumentem, & hxreditatem fuam non derelin- fonças,
quet, fedprotegetàtentacionibuseos, dans eis toleran-
tiam perpromiflàm hxreditatemvitxxternx. Etfaciteos
expedare retributionem, quoadufque iufticiam conuer-
tat in iudicio, & qui tenent earn, id elt,ipfam iuftitiam,o-
mnes qui redoTunc corde. Verùm quia maligna conlilia
mentibusminiftrancesinfiftunt, contra quos animolafis J
eft arguitpugnandum,qui nouir per fingulasquafque fug-
I geftionesacnterdimicandum,clamac: Quisexurgec me-
cumpngnansaduerfumoperantes iuiquicatem ? Quxio
j tCagoniftaforïiflimeindicamihi,quoordinehoftiumim-
petuseuafifti. Adhxcaudirefponfum;Niü, aie, Dominus
adiuuafTet me, modico minus habicallec in inferno a-
nima mea. Si dicebam cum lachrymis Domino,quia rao- pj
tus eft pes meus,& à redi tenore auerfus,ftacim tantum &
amplius mifericordia eius adiuuauic me, quancam mnlri-
tudinem dolorum efïè videbat in corde meo, 8c confola-
tionibus fuis Ixtificauit animam meam. Di cas forte,6 auditor,
grandis hic labor eft. Scd laborifte temporalis eft,
& prxmium laboris xternum.non adhxret Deo fèdes iniquitatis.
Qui enim format fàtigationcm aut laborem, aut
dolorem in prxeepto, fiue pro labore certaminis, feu, pro
labore marcyrij, xrerni gaudij prxmium non negàuir.
Dum enim capcauerinc peccatores animam iufti conhten-
tisDeum, &fanguinemeius innocentem condemnaue-
rint,tuncefticitùreiDominusinrefugium,& Deus eritin
auxiliofpeieius, ita vtreddat eis iniquiiates ipfo-
rum,& in malicia dilperdac perfêcucores co-
rum,qui régnât in fèculaleculo-
rum,Amen.