
: P I T A P H I V M.
NE STORIÀNÆ ET PELÀGIÀ-
NÆ H Æ R E S EO N .
! Eftoriana lues fiicceffi Pelagian®,
Quætamen eft ytéfopr&generatamëd;
H K Infcehx milcire genitrîx & filia natæ,
_ Prodiui cxipfogërnfthe qùtid’peperL
Nam mïvdare àrcèm mentis priororfà/uperbis,
De capïte ad çorpfcs du cere opusvblui.
Sed mea dum proies in lumma'armatur àb imis,
• Congrua bellandi temporanon habui :
Et çonfangùineaè pbft triftia Yulnera fràudis,
Àfperaconicrui præliàfineparii
Me ramèn vna dedir vidamferitentia let ho,
Ilia yolens iterum furgcre,bis cecidi t.
Mecum oritùr jmeçum viüit;meëumque fepulchrurn
Intratj&irtferni carceris ima fubirf £
j C ^ o h o s p r æ c i p i t e s i n r a n a r u p e r b i a m e r r i C î
i Exutasdonisj&tumidasnicritis? '
Nam Chriftüm pietate operum & rirerccde,volentcs,
Efle Deum,in capitis feed ere non ftetimùs:
Sperantefque animi delibértatecoronam,
Perdidimus quâmdat gratia iuftitiam.
Qmqueigiturgeminæmiferarisbu flaming,
* Ne noftro exitio canlociêre caue.
Nàm fi quæ domini dâtamünerâ ferÔ fatemur,
Hæc homirii credis debita,nofter eris.
P RÆFA T IO ÏN L IB R VM
D e I n g r a t i s .
Nde voluntarisfiindae lubfi ftatorigo,
Vndeanimispietas infit,& vnd‘ç ndes :
Aduerlumingratbs,£âlfa& virtuce fuperbos>
_____ Centênis decics verfibus excolui.
Quos fi tràhquillaftudeas cognofcere cura,
Tutusab âduerfo tutbiheledor cris.
Nec libertatearbitrij rapière rebëllis,
Vlla nec audebisdoiia negàfe Dei.
Sedtcma quaç tibifunt,operantè fatebpre Chriftb,
Non efle ex merito fiimpta,fed ad nieritûm.
n E P I A X
P I zT cN, HOC EST,
A *
Cap.).
V E INGR A T 1S, CONTRA P E L A -
G I A U O S , S. P R O S P E R I
M l E R.
Ongenitæin Chrifto géntismihi caftusab
alto
Infinuàtus amor propriâs excèderc vi res ^
I Me îubét, atque pias accenderë çarmidc;
' .mentes: - ^
Ncpoftconfedumcelcbnsvido'riabelluni,
Securosanimosmcautapaccrefoluat:
Ceu metuselilbiàm nullus ab hoftefiiperfjtf : |
Nec caputàttririvirofiim palpiter an guis.
V ndeigitùfcommentamali ropita relûfgant, |
Quemve ipfode fine dblu'm n o u a p r o ma t or igo,
Da farîpatéromriipriténs,ârtemque malignant
Pandere^proftratus qua rurfurarirtitur error, m
j Dögrtiaquöd anti qui latiatùrn felle'draéonis* I Peftifërôfromüit coluber fermorieBrftannus:
{ Hac primps h’omiheS'cretos ditioriefegebat,
| V t Icu præfcriptum mandatum rranlgrederéfitur*
Siueinculpaciferuataiegcmarterenr, j
Mörteln iftam prorfus,qua carnem vitajélinquit,
Oppeterent:quae non peeçato parta,lèaipfo
InftituenteDeo cornes eflet fixa crearis.
Progenitosigiturnullum traxiflè reatum
De patribusine^ué diffimiles nunenafeief illo
Ortu primôrüm,quilibertate male vîi
Peccarùntjforma nocui non feminc proli:
PoïTe aütem infontes orna es virtutis in arçe
yitamagere;& menti ingenitùm féruare décorera:
Àrbitrioquôniam fubfiftat redavolentis
Nacùralishonos,lexque infita cordibus intus
Hoc moneàt,quod fcriptafpris:cui gratia Chrifti
Âddita,perfugiùm lapus generaliter in (è
Condiderit,faérb fiyellent fontehouari: ;
’ Vt Ipomeattradum veniafpluente reatum,
Spontc fuain vires propriâs natura rediret:
Qroque pererrores eflet {poliata vigorc,
Hune feruare fèmel poflèt purgata receptum.
Tarn diuesveröhöcdonum baptifinatis èflet,
Et tam multa homini cpnfemfoedere iniftoi
Ytpafuis,etiam vitioque çarentibus omni
ÇongrüatjVt qui futit genitibene,fint melioresj
Nàtüfcequebooum adiedpilîuftretur honore.
Nullum autemex cundis éxortem muncris huius,
Indicio genitum efle Dei:fèd quemque mereri
Libertatefiia,vtcapiatpromiflàvocantis: % -
Qfhe fi ntauerfisindebita,débita redis. ,
Talia cùm demens latè diffünderet error,
Commentifqüerudes traheretlethalibusaures, :
Adfuit exhortante Deo prouifaperorbem
Sanéirorum pia cura patrum,npn difpare motu
Conficiens dirosiaculis ccéJeftibus hoftes,
Hifdem namquefimul décretisfpiritusvnus
Intonuit,peftem fubeuntem primarecidit
Scdes RomâPetri-.quée paftoralishonptis •
Fada Capilt mundo,quicquid non poflîdetarmis,
Relligione tenetinon (egnior inde Orientis
Rédorum cura emicuincaptumque nefandi
Dogmafis autorem conftririxit lege benigna ^
Commen tum dainndfe fuum,nili corpore Chrifti
[Abiungi,^ feùdo malletgrege difloerari.
Léne qui dèmhoC, n i miu m que malos tolerafle vide tur
Iudiciumded fandafides examinein illo
Vibit öbörturamdirö de ièmineprolém.
Profoedum riaihque eft,diuinp & munere cautum,
Vtlicétinftantem declirians béftiapcenam,
Perfidiac fecumfenfus ténuiflet éofdem:
Ipßtatiien propriùmgermen damnando necaret: ^
Ore malam extingüens fobolem,quam protulit ore. • ■
Tune etiam Bethlei præçlâri nominis hofpes,
Hcbræpfîmul&Graio,Latioque venùftus
Éloquiojmôrùm exemplùm,mundique magifter
Hieron fmus ,libris yàlde excellentibus ho Item
Diflecdirinofcique dédit,quo tjiirbine veram ■
Vell’entexortælucem obfcurareteiiebtai.
:Qurd 1 oqùar? & Cü ram magnaqüam ge Ifit in vrbe>
Conltantiiiôpoli dodobonusore ßcerdos
Àttibus ,a'nti quaLcgatos haereticorum
Confntàndo fidc?de qua tufle itfipiaborda, ■
'Quanttfiäfe obduda tegerent velamine forma,
•ludicii 8c/àcita^ tulëran t tormen tarepùlfae.
•Pr*terco düàntofneritbciîé mota tumültu
Clara Ephefos,non paflâfuis confi'fter'c redis
Vafairæ,& morbi flatus,& le mina mortis: •-
•Quaquéfiderellus etiàm T ri natria feruenS,
Agmeft.'vipeféUm prôprijsexegeric Pris.
Tucaüßmfidei flagranriusÂtrifanoftrâ:
Exequéris:cÊCumqucfuumiungenre vigorém .
IurisÀpoftôlici folio,ferayifcerâbëlli
C»rifiçïs,'&lacopfôftcrnislimire vidos.
Conüenêrè tûi de Cündis vrbibus,almi >
Pontifi'èeSj-gcminoqiie lénüm celcberrirnac'cetu,
•Decernis quôd Rolnà'probôr jquod rçgnà fcquanfiir»,,
Necfôlâ'ôîtfllicfynodôrttmcxertapoteftas,
Ccü qüös nön.pöflcnt ràtioric cUitKCicnoftri» |
; » I I V îp fc
Cap.:
Pal*ßina|
Atticus.
i H Ephcfus.
Sicilia-
^AfricA.
Ûax fy-
iiodi A-
'frican*
.contra
•p«lagiu.!'
B
5-
Cap.4.
ap.^
V i premerentîdlcüflæ arte s i rùfqué ré te & urn eft
Hærericifenfiismullumqiieomninorelidum,. ‘ >
Dôdl'fidës quod non diflôluërètargumëntûm»
Çondita fufit,Ôç ferip ta manenc,qùé de cataradis
Æterqi fónris fluxêre vndante méacuj
Ectercentenisprocerumfurttedrta linguist^^;
Sic modérante iüäm legein;bpniratè fè'üéra, -V«
V c qui dam nato vellen t deerrorèreuerrij' j»
Acciperencpacem,pullis quiprauarenctêntv
Analiüminfinempo(ßtbroced%eßndUm
Côncilium,cuidux Aurelius inge'niùmque
Âugültin us erat?qiiem Chrifti gratia cornu
VberipVe rigansjnoftro lumen dediü æiioj
Aceènfumvero dcluniinePnam cibusllli,
Çt'.vita,& requies,Deus eft:oronifque vpluptâs
Vnus-amor Chrifti elt,vnis.s Cliriiti. eft honor illi > .
Et dummilta fibj cribuitbonâîftc Deus' illi ,'-v4v.
^Oiquia :& in-Iàndo regnarfapienria teraplo.
IftiuS ergo inter cundos,qui,de gt;€ge fandb
ïnlànas pèpurêréTeras,iudüftriadnaior:
Mai us opuSjCorum præftantiùs imbuir orbem. - ■
Nam qnocunquègradum conuertitcaîlidus hoftis,< ,
(^uaque per ambïges anceps icer egit opertas,
H ai lis ab occurfu eft prx’ uentuSjmilleviarum
Infidiis^diminnon repperientibus vlliim. • '
Cumque foris^abieàauidomnr exclu làlu poriirtl
F ren der e t,i n q u e omn e's m ç :rd a eia y e itéré r an es, ■ ‘ .
Ne mentes vllarum ouiuui corrumpêre poflèt,
m'eu dubiaobliquisrurbarcrcorda-querelis,
Ifriiis ore v i id fc ci r D eus : i fl i us o re •"
Fl u nflnali br o r u m mundumeffluxê r ep e r.btnn e m,' -
mîtes riumilefqûèbibunr^ampilq'ue ammbrum'
Çeriaht vicâîis dodrinæ rinmitcëre riuos.
- Iamquéprocellolæriifiedo turbine n od is,t ;
Heu nouabellasnauip^rcas.órinntur in ipfb
Seeufse maMs gremiotquæ erpfeere natis.
Vi là. flbivdilcbfs h ortet cön fargei&germen ,
Degenerespauirans inimico ex ièmine foetus-:
In quibus anie di.u,fpecie fallcnte,Benignus '
Erra rat'geni crias.anibr,cùm obduda decoris
Moribus,excernæftirpiscegereturbrigOv.^
Sic veris flibeünt^ß^&dilaiminfe^iscp^''.»
Fröftte placent,quæ finèlatentflifc laudi^ainorev
i VirtutimVftudium ccfrrumpiturtar-queab hp’nefto
I Principioin<virium.exitui:plerunquètiimoris: -
j; Quo quidamauflanm'rnuncturpicer,àrqubperempri
Dogmaris excindastentantammare faüiqas: 1 1
Iri natutalis niotusvircute locantes,
Tani bbna quemque docehtfcdari poflefuOpre
In g en io ,q u ^ pofle fùbéft çuique inma^ fèa^;
i Quodqui confirmas, quinath diflabis in illis, ' :
Qui dicunt nu 11 o-peçcati ydlnerelæfum |
: Naturale bonum,cumque illo lumine nafei
j Nuncpmnes hominesj<j[dpdpriinis ingënfefatumeftî: - :
J An verbexcerpis quæcfam,qucèparcerecifà . : ^ ,
j Sufdpias,corqifquefinupürgatarecondas î'“ * -
i Dicigitur quidnam inde probés,quid veto refutes, •
Et de damnatis quid fic,quodcrimine foluas
À11 d ex tram pacispalamdare.tepudet hofti?y
Nec tutum eftvllapulfoscxparte tueri
S i m pli ci ce i; ? Qiios n o n dübiraspxcluderetemplo, ' ‘
Pellcanimo.nouacerlifcordiadiuidic àbs te.
Cordc föues,quodin orepremis.coniungercamicis
Mcntibus,& tecum cupidis cbmpönërefoedus 5 .
Lege tua iam parce minis,&congcue padià. N >;
Ecce peicrratîs terrarum finrbus ad,Iunfj
Implcritèfque tuas laclirymofis qucfttbusàu.res
IncipiuntîVulfîmundpjnuflaquerecèpa
Scdcvagijtandemfama exhortante reflimuS»
Quoique plàcen tVobisampledimurjCditah'bbis :
PodrinarVçftræ eft pietasmihil iùficiandô '
Difcutimusfliceacvobifcumiuhgere lênûim.
Im m or taie m hominem fadumu crcditis,&nos
Çtedimus:incidëritmprtempcçcandb,iuamqne
Progéniem culpa Sc letho deuinxerit omnem,
N ulliis non egéat fitiêibaprifinate Ghrifti,
Infantefque^ridm purgriitur^^föntedauacri:
PumHöftrIdecusarbitrij;lümehquecróatüm ?
Prittqipi o,quod fpon te pbteft in fiftere redis,
Qrias eondentc Ddo generaliter oihnis in Adam
Suftepit natura hominis,necfuppetatvlli
De-nonaccepta afburij yirtute qUferela:
Cuin fliie dcledu feu lex-IbugraciaChrifti *
Omnem hominem laluare velit:dbhumque vocantis
Sicfitpropbfitum,vrnüllusnbhpbflitädiHud
Ljibert;äte fiiaproprioqué Vigorevenire:
S'jtque illdsdignis laluari exfonce vblendi.
Hjejcfi veftra fides,yeftraeftdbdrina,remotis
Oirifc^ftro exemploreiecimussaddicefandis •
.Nös^egibusjtandcraqüe^bbnisdefenditeveftroS.
L T alialubrniflus fidelieat hoftis apud te'
Quid referes?quo c'e affedu comperia moüebunt 2.
rCoh(ultasitrepidasijiutas,cundäris,&h«reS:
•Qupye anceps Te pßecipi cet letttenria voluis. f
I Imuft,um‘eft aniiiiisbognaris non dare paeem;
F-Et quosvnqS^s’ieadem ßpienriäncditi''f^
r , His c'ommunem ädituiti ßndörum ad Sahda riegare;
'1 lungere fed feedus cum talibus,&violare
I S.tndorum;:d.ecrèca.pa,trum regümqj'piorUm
I •Seri pr as lege Dei léges cp n cemrflre,m ult um
i ^pflilteftvnimiumqi audax & peniiciblum,
II ^ Ergo Petri folium Romam-& Carchaginisalrap
} beförbnt,
• r ?K S ? ^ f tEa^-trêpidó-(u-titdêploTatafciüori»*
%S epcnm wu 1 le ie n um prüfen eia peruigilnlimi , ;
I .Terlpedüm nbfumq;tenens,qubd tota nefandas
Hxrefeosftimma “exigua fub parte tegatur,
' Pequdplc.na maii labes rcnoaecur,&omne
;C o m menci eörp u s per fingulämembra rcliirgati
'“Atifiquasadhibentêniattesreiècerrtirpftem,
Lmiinbufq;fuis ftecerirceulura lalubris:
Nunqirid non iuftus poreric dolorabdita cordis, ' '
•. Rumpere,&incalesmiferosexcirequerelas,
1 Vc d i can t:Qucen.ajn ifta patres in cofdibüs almis
Tufticia,e;ft?quofinegi;aues^quofineIeueri,' Ifli|§
JClauderpterrarum nobriperftftirisorbern ?
Nofqe fumu§ toto lTiundö,quorum vndique vohis
j S h lu{pcda fieles,qubs npn tölcrare queatis?
Si nofttäa ybftrovel lyllaba diflonet pré,
Non verbis iam nosargumentilye tuèmun v.
Iudiciumcxcemplöpecimüs.Quödpacemanéncè
Libera mulrorum vox adftruir,hocfine bello
Cedacur nobis.non noftra inuenta fouemus,
N e c pritjiis, ftu'clijsin 'ticimus.ccee rccilumeft
Vnde olim eerb^mehërativeftriiqifeüërfi
Cedimus,&:.qui2Cuiiqueillisplacuerepxobämus%
Qmdfüperèft culpa:,qüo'hp^decet'vfquerepclli?
S fve roh xC et iam, qu te no s pia ducimUs^abfiinc'
veftra illis b’cne cura repflgnat:
I Cur e ^ a in pi diam,p ach am fln ?crr oris hab en tut
Qm damnaca dbcenc,&per clara oppida cuti
H ^ r iä^ o |i^p len r-p p ^ lö !5?quaenbsperhibentcs
Plcdimur, & nulla fihiniur.cbnfiftere terra?.
H^pin Pontificumiando deprpmptatenatü»,
Qimncuram exigerent,&quasdecreta mbuerentj « !
Perlpicis?an quoniam culpalccurnsopcrca
N.onpremci;i^ iynodo,nebcepcen«nfetusvrget> v-•, ,
Spër nispropofi ti {peftiem te;rroris,& iftbric,
plcnh V elutyän isfi m lilachrislb rnmariaes'? °
F-v3 ° gerendoruni cucnru,& fine remoco, \<) ’■
Hxc r an cumi n m.edi um qux iamfunc, gèftavocëm us 1
Vt racilc ex illis:j;qiialc hoc fit difcutiaturj
Qubd diftcpranccsdudumin diuerfampuemur.
I . Inter iyu|ca luisqua: cradidic hanefiarchcs,
Quod cognofcisjaicvnaturam qu®l>oiu fadaeftj
Nulliscum vieijs ii^quoquam omninocrcati,
Nec cuiquam primi culpa<n nb.cuiflèparenriÄ* ' •
Et quonianvtälcs palcantur nunc quoquc,qualis
F
* forte bonos
Cap.7^
? Cap. S.'
Cap. 9,
Ille
m