,A
ï f a l 118.
* obic-
۟onem.
j.roÄB.4.
’Pfal.is.
B
kom 1 2.
t
‘-Matt. 5,
'i.Cor-6.
z.Cor.S.
ï.Pet.z.
■Matt-i-
M
WÊÊÊ
S, frofpe ri ^ A quit an. Ep iß o la ,
nihil obfcuram, nihil turbidum, nilril tfft inquietum:
quia/wx rmllta chligintibm legem Bei, & non eftillisfcandaluw.
ApcclTuriautcni ad beatäs bumihtatisinraitum: omnem
illam| obiedionem , qua: igriauos Sc incdnftantes ani-
mosdcprimit,repellamus.Nec generale nomen itanos a
mdicio difcrctionis exclodat: vc pnincs quoquomodo
liuiniics putemus elfelaudabiies. Imitatur quidem pie-
ranque. neccllitas vöTuritatem', & abimägiric modeftiaj
pämm diftert formalegnicia:. Sedaliud eit qubd giäuat,
aliud quod exercet: nee in eundem finemvenit labqr |nf
dccHhabilismireris^&'expetitteforcic'udöpaticncis. V-
nura eftpaupertatis vo<^lralum,fednon vna mens pau-
perum: quia nonidem eftgaudere beueexpenfis diuitijs,
quod aut geniere de nön acquifitis, aut dolere de perdi-
trs.Timons etiam quo Deus metuitur,- nulla eft inappel-
lationcdiMn<ftio.,Sed aliud eft cinlerequiapeccaucris::
•äliud fcimere ne pecces : & ibieft fprmidpde fupplicio:
hie fplikitudo de pramlio. Ob hoc enim deillo femili
nieui dicitur quiaperfeäa ebaritasfor as mittit timorem. De
hd-cverbhberali: Timor domininianens infeculiwi feculi.Ke-
j moca itaque illa Ipecie.humilitads qua? torafine frudu
! eft: voiiuuiuios tant-um pendamusaftcttus.Qui cciamli
ingradibus meritorum muemuntur impäres, non fuat
tarnen ab ipfa vittute difeördes. Prima ergo humilitatis
tatip-in coramuriisyita? yerlajjpr offieij,s.‘quibus & diuina
clementiaconciliatur j & focietas hatöana-conneititur.,
Multuiri.enimadrpbörandam diledionern valet: cum
fccunduni dodrinapr Apoftolicam inuicem fe homines
honoieprxueniunt?Sc aJteri alteram fupcriörem exifti?-
mantes amantleruirefubiedi,8c nelciunt tumere prxla-
ti: curii Scpauper diuitem non libi dubitat anteferre, Sc
dinespauperem libigaudet ajquare: cum'8c 1 ublhne-s no
fii perb iuii t de clari rate.prolapiaySc pauperes non extpl-;.;
iiinturde cömnranione natura:. Cum denique non plus
tifibilitur mägnisopibus quam bonis möfcftms.necmaior
'ditciturphaleratainiquorumpotentiaquärebtorumin-
Honora militia. Ab tide.*qu'ö Sc modefto ihre cocordiiEy
in qiiö' hullum eft-deg^tlü fuperiore Certamcn, necf®li-‘-
citas autihriac propria,aut v-11 caliena: pul ch re & miräbi-
litera plcriique prohcituradillam huurihtatisiornmdi-
■ nem,qux&le extra ornncconftiraitdignitate.&niauuit
j aptaeUeiniurijslä'cqipiendis quam idonearepellend'is,vt.
I impleaturquqdait dominus : ($uivultteamtudicto content
i derei&tunicam tuam tollere: dimitteei & paütum. Et qüicuiique
\ teangariaUeritmittepaffus,väde cum lüo&aUa'duo.lilad quod
Ä^ilß\iisdbcetdicemiQuarenonmagisimuriamaccif>ttif}
| quiirenon magisfraudempattwinil Tales enim multum ad i-
mi tationeip iplius domini noftri Öc^aluatöris äcceduats
qui cum diuesß]fa,pdüpet:fjaitus eßi. ßccum malediceretur, non
ttialeä(cehdt: &'perx.uttenp$pon commtnaoatür-Sc quoniam
dixerat: DiligiteinimUos vejtros, beneßacitetysqut vos «derunt:
vthvriuhno'dibeneuplentiamco-nhrmarefexen>plo,ipIe
,pröijsaqulbuscracihgebafcur',orab^.Quieigotideliter
dclcientcrrateliigütquoppereläluati}Öc.qüo.preciQÜnt
jxd e j3ti :-nolunt de mündi huius IkpiencibuSinoiantefle
I d|fortibus^quoniamlicutaitApbltolus>f^«<fi;^«/f4.j'«»r
}nundi,ebgt DäU5,yt cpnfundatfapientes; & infinna mundt de*
' git Deus,i^Coiifu?idatJ»reid%&ighobilia mundk& contemgtibi-
\ ha elegtti-DeuSy&qua nonfuiti, vteaqua funt definieret: vt non
ighmturonmucaroiHcotifieduetiu,ideQ:,gtntmo{e^lacere
j Deo per mundiiapentiam putet, quxtota carnaiis-eft,
Scdvesa iäpientia cumomm iua vanitate deftruiiur. Dominus
enim iiouit cogitat'ibnesfapientium^qupmam vana funt.
(?um itaque difcipuliveri cans humanamgloriam fugiüt,
& atemppraiium ampre defeiieunt, vt qusDei lunt fa-
^iänr,nonqu*horhinum:lproficiuntreniibus non deti-
ciunt:neq; vigoremcordis amit-tunt, fed excellentiillm®
infelligentiacTurnen accfpiunt-, viuentes quidem in hoc
mundodedomhes mundiftrepitus rerinquentes:vr redi-,
•mant tcrnpüsiquia dies mali lunt .Qupauteprecio quies
huius tempöris alptius co.patatut: quam vt ipü mundo o-
-mnesdiiiitiae,'bmnes dignitates Sc viiiuerlarum;,cupidi-J
■ ta’cum maceriae ref undaatur, & {än6fco beatoqj comercio
•ematurchnftianalibertas, fiantqj filq Deide.paupertate
•diuitesjdepatientia fortes,de htnnihtatefublimes.5 I^oi|:
enim j vt dileébores huius Iceulfputant, praui cordas aut
I fegnis eft ani’mi térrenas opes (pernere , honores dcci-
duos faftidire,nec ibi glôriam quçrere,vbi laudaturpecca-
tor in defiderÿs animafuoej& qwiniquageritybenedictiurAnQd
fi verè ih tellïgat u r,co tttemptus ift^rerum prçfèntium ad
q.ux tendat.&qualia cöncupiicat: nihil huiufmodimen4-
ïib.red‘ius,nihilinuenietur£Te&iu$;quç{àcratiirii'nis de-
hderijs vniuer{à:tranfcendunt,neqj advllamcreaturanï
'quathuis potentem atq; mirabilemTedaddpfum omniu
vifibilium Sciniufibiliuraaml^üt çreatorem : cui appro-
pi n quare clareiceré eft ,quèm timere gaudere eft, cub (er-
uireregnare eft.Sed hæcvirtüs,qux téraporalis copix Sc
patientiænegligensjadvitam aîTèrnaro arigufta Sc àrduà
mittitur , debet voluntarios pauperes in confpttium
Çhriftianæ humilitatis admittere : eos autem afociecate
boni huiuscxcludcre,qui ampiap. edia,magnihcn p.icn-
monia,Sc multas in hocfeculo pbffiden t facul cates: ciim~
in populo Dei multi fcmper qufdiuitijsbene vterentur
extiterintjnec vllomodo vel drei vel cogitari liceat qubd
Abraham Sc Ilaac Sc làcob, quorum* (e.elîè De um dominus
proteftacus eft : ideo vera hümilitdte caruerintipuid
pauperes non fuerunt. Aut qubd vir facratrilimus Melj
chiledecli,dominiSc Saluatoris noftri proeferens ferma,
?Ron fuerit perfeblè humilis,quia Sc lacerdotio eminebac
Sc regno, VeT qubd beato lob,de quo Deus pronunciat,
. di cens: N unquid confideraftt feruuin meuin lob-qubd nonfitei -
JimiUsinterra,homofimplex &reäusi&titnensDeum> &. rece*_
dem à malo: ideo viitus ifta defuerit, quia eranttficni feri-
rptiftn cü)inpoJfcßione eius feptemmilia ouium>& tria milia camel
or ii m, quingenta quo que iuga boum,&quingenuoefin£,acfa-
milra multd nimis. E ra^vir iile mâgnus inter opines orientales.
t Quali tune iftius gratiæ particeps fabius éft: quand b om*
| nibusfaçultatibus perditis, yniuerla quoque familia fî-
lijfq; priuatus.ScpeiCulïUSViiinerepelïimoà plànta pedis
vfqj adverticèm capitis, tefta faniem radebat, fedeus
in ftercore,ad imaginera elatiönis pöftmodum reuocatus
eft:quandocorporisincolumitaterenouata,feptem rurv-
fusbliorum triumqi fifiarum facias eftpater, Sc duplo in
vniuerfam fubftant-iam eft ditatus augmento. ÀbïrL àutc
ab animisfidelium tamirreligiora perfualîo : vt cuiquam;
fanblorum quib.Deiis Sc diuitiàs eft largitusSc honorés,
ad capiéndumveræ humilitatis meritûm credatürvelö-
puleciaofFuiflè,veldignitas:cüeis ad buius viirtutis pro-
uedùmvtraqfte pi-ôfiierint. Qüamüisénim totayifrf bo*
minis tentatiofitfuper terram,8c tam abundantia quâinopia
materiafoleant elle peccati : cum vel diuês extöllitur ad
fuperbiam-, vel pàiiper profilit ad querelam i-extitcrupt
tameniû omnitempOre, & in n o ftra tjûô que æ täte non
défuntlîcücSc bonipaupéreS, ira Sc boni diaités. Nec
fruftraBeatûs Apoftdlûs Paiiliis Timothéam admonet:
dicèns: Diuitibus huiusfeculipracipefion fup'etbèfapjeré;hec jpe-
rare in incerlo diuitiarunt, fed in Ûeoqtfi prafiat nobis omnia
dbunde adftUendum: behedgeré, diuïtêsfieri in operibus bonis :9fa-
cïlètnbüere^ommuihcâre^befaufï^arefibi fundamentüm bona
ihfuturuni: vt appréhendant ver am vh^w.Qüö'd vfiqüe^^ fieri
In Ÿ^iiuerfâ écclélià q u i pér tdtüm inuliaiim éft difFufà,;
non dubium eft, Sc paiiperes Chrifti noiïcorùm tantùm
facultätibu's fiiftineri,qüi vt'exjiedifiorés doitîinhm le-
querentur^hmul fe omnibus fills opibus exùerùnt : fed
eidem operi etiam illorum fiibftan-tiàs deferuire,qui pofe
felhonibusfùis non âiiterqua rebiis pauperü praelî nt : vt
; eccleliaftice vtilicati fub quâdîim prbcurationéfamulen-
tur,elaborates lingulîprô liiaram viriûm pôrtion'e,vt ad
victum atqj veftitum familjæ Dei n e ce (1 aria con fe ratin',
| l | hmul profpiciÈhtes vt ifidömibusipforain fab iuftb
iàndloqj moderamine omnes Sc benignitas fo»eat,8c di-
1 fcipliriacontincat: dicente^^Apoftolo :SiqUis autem fiiorum
& maxime domefticorum curant non habet, fidem.ategauit; & eft
infidelideterior. Cum itïque^Eccîefta^Dei quièftrcorpus
•Ghriftij(ita fit multimodd v^fietate contexta,vt in ynum
decorem etiam quæ non finit paria,conëurrant : 8c de or
mhigenere hommum, Sc dé omni gradu oïficiorum,de
omm menfura operum, de'omni qualitatç virtutum èat
CQtius adificationis infeparabilis cbnnëxio, 8c indiffe-
rehs pulchritudo | nec défit foliditati quod non defuerit
tfalv.
g ; F
• ÇXod.3.
j
Jo b , 2,
leb. n
6
lo b. f,
©
H
porno-
4 1 DemetnadeW. > j S j
■ Corfi
portionijtancaque ibi litpaxtancaque cpncordia, vt üon
poiftt elfe nili omniumquod eft etiam fnigulorumtîndu-
bitaiitetapparet, copulacricem qïiandam elle virtuteip,
qua ûbi cqnfoederatur Sc qoncinit multiplex fanbtbrum
vnitas-, & fpeciofadii^rfitas. Hæcautem virtus vera hu-
militas eft , quxinter quoftibëtmeritorumgradusnun-
qüam fui poteft efle dillimilis. Nam Sc in officiorumvi-
ciffitudine,8c in nlanfuctudinis lenitate,8c in voluntariæ
paupertatis eledione, inuenitur-multadiftantia, 8calter
alteroin puopbfiti fuideuotione aut iiiaior aut minor eft.
I11 vera autem humilitate nihil diuifiun,nihilque non fo-
lidum eft: Sc ideo,omncs participes fuos vnum facit,qüia
inæqualitatem îpfa non recipit. Huius jgit,ur bonipro-
prietas in confeüione eft gratig Dei : quæ totärepellimr,
nili tota fufeipitur.Sicut enim alienus eft | numero fidc-
lium Scà forte landorum qui in aliqunà catholica verita-
tediftèneit : ita extra gratiameâïcitlir quialiquid deeius
piehitudine diftitetur:quafi homo auxilioDeiin quadam
adionum fuarum parte egcat,in quadamautem parte no
egeat : fitque vllum tempus vllumve mométümqiiôper-
E I
pietatisfiiætraxerat,à cceleftilublimitate deiedus eft. Et Cap. 43.
ideoprimis hominibus nocere potuit: quia iljlis malècre-
dulis per mëndaçiaveiienataperfuafit, vt meliorcs fe fù-
turosputarentjfi inTibercat.e lui arbitrij prbfilirent.quàm
.fi inlegis datæcuftodiapetmanerent.Siue itaquein lapfu
^diabolijfiue in præuai'icatiô ne hominis, initium peccati
fuperbiaeft:qjia^iCOHgruenterScauaritianominatur,quia
vtraquç appellatibeum fignifi cat appetitum, qui 8c iiiam
nieuluram coiicupifcat excèdere, Sc non dignetur diues
efl'enifi proprijs :tanquam habéat hoc fimile Deo ,vt bonorum
morum iple fibi fons •, ipfefibi fit copia. Hæcau-
tein.elatio de pçruerio vfii doriorum Dei nalcitur.Nam fi
conditor naturarüm nulla pulchra, milia fublimianatu-1
ris rationabilibus contulifl’et : vnde fe extollerc,nt no l i bèrent.
Nemo eninl de ijsquæ non accepit luperbit, nec
inflari quifquam de eo poteft quod à participacione cius
aliçnum eft.Nunquam glqriatur de fobrietate¥ temulen- cemU"
tia,neque de beneuolehtia in^dus,aut de lenitate içuus, 1 m h é
.vel de caftitate extollitur iriipudicus. Iplafea virtutihus
vitiafecernunt : Sc cum in peccitrsâgicurynon infitaper
mciofumillieflenonpoflit, fi abeoSpititüs.fandusde- naturamyfedexmalayoluntatçconceptadcpropriadtli
fiierit : qui vtique fe-cundutli veræ deitatis eflennaiii,vbi- -j
que tories eft,Ôc omniacpmprëhend.it,: fedab illishiodo
qüôdamintelligiturréçederë,qupsdeftiteri^gubernare.
Celfatipqiiippeauxilij eiùs prp, abfentiaaccipitur,quam'
fibi inlànilfimè..vtilemputat qui inijs quæ reèlp gçfterit,
Temagis quàmDeùm gatidet opératum.Plenècrgo Scve- j
raci ter confite nda eft gratia D ei :-de cuius hoc p vimü iiiu-
nere eft,vtauxiTiuip ipfiusfcntiatur..Propter quoddicit
tum q u i e x Deo e ft:vtfciam u s q i u à ù e o d o h a ta f u n t nobis. Vnde.
liquidé ft qui aliqualc habere^exiftimat bona, quorum nô
Deus kugitor fit,fed ipfc fibi audof exiftat : manifeftum
eft,Iran c non Dei fpiatum habere,fed mundf&de iila fe-
culafisfapientiæ tumere dbdrina,de qua dicit Domin us:
V.erdam fapientiamfapientipm, .&priidenùam prudentiumn-
pro^abo,Vbifapiens ? vbifirïba ? vbiçonqaifitorhurnfeculimn-
neftultamficit Demfapientlam huius mundi: fecundum quam
(licut ait Apoftolus.) quidam camçognoui(fentDeum,nonfic-
utDeumglorificauerunt, autgratiasegerunt -.fédeuanueruntin
cogitaf ionibus Juis^efi obfcuratum eft cor infipiçns eorum : dicciites
enimfiejfefapientes,ftultifa£tifunt. .Videfne qualis fupe'rbis
retributio debeatur,8c quali mercede repleântur-.,.. qui fi
quo niodoadcpgnitionemveritaçis acceflerint, fuæJïoc
■ fapientiæ tribuun,t,&denaturaliingenio gloriantuiytan-
quam Déuni nonDei muneres fedpropnj intellc&usfa-
ciiltatë co^ftouetiiit ï Gmnia quideni elemën,ta mundi
| | vniuerlæ creaturarum naturæ,hocipfa fui exiguntfpe-
cie,vt tnuifibilïJpeï per ea quoefattafunt, ïntellscla cdjpicïantur:
Sein pulchritudinqtoeii Sc terræ quædam fini t pagina? ad
omnium bculbsleihpër patençes,Scauâotem fuumnunquaiti
tacentes :;qua.rumpuoteftatio doârinamhiiitatur.
macriftroruin-Sreloquia feripturarnm. Sedquidilludeft
quo corporeorum lenliium exteriqra pulfamur in agro.
CPrdïs cui impehditur ifta cultura-, nec radicem potëft fi-
gere necgermenerhittcije,niliille lümniûs Sc verus |gri-
cola potentiam fui operisadhibuerit,Sc3 d vitalem prote-
dtuniea quæ lunt pHnita,pefduxérit ? Sine enim con-
templatio çrëa!turàrurq,fiue làcrbrum fériés voluminum,
fmç icientiadiflerentium, -fincero Scalîiduo ceftimonio
prædfcet yeritatem : neqtie quiylantatefta^uid,nequequi
vatfedqui incremev.tmn datDeus. Inter omneS igifeflapfus
hoiiiinumyinter omniacommiflà peccancium, nulla eft
grauior qùâm fuperborum ruina ^maxime cum iplà elq-
§0 inDei tendic îmùrianii Nam alitërinflantur qui cupi-
dicate extollennælingularis omnibus app.etunt aiitefer-
ri , aliter verbincumelcunt qu ip ei auxihum réfutantes,
quæ fierifine ipfius pperenpii.polfunt, ex fuapeçfici vir-
tute contcndunt, Sc Ipein fiiamà Domino aufcruiit, àtq;
adfe transférant,yt adimpleaturin cis quodfcriptumeft:
Malediftusbomo quîjpem babét ift homw&fitnidt çarfiem bra-
cbtffui,&. a Domino difeedit cor em. ' Hæc fuperbiaà diabolo
fumpht exordium ; qui quoniam lua quam a-crèacore ac-
ceperat,potentia 8c dignitàtelibiplacuit, leque auëlofis
feigloriçcomparaui^çuniijsahgelisqaosirvçdlènluiniguntur,
qmr. ficuc feriptum eft: Mendax deproprio loquitur.
Cumauteminbonis 8v rcâiisactibnslaudabilis vita du-
cit.ur : Dei eft quod getitur,Dei ëft quodamatur. Otnnec-
nim datum optimum,&omne domimperfettum defurfum eft,de-
fcendensàpatre luminum. Vnde1 quia inter-yitia aut milia
eft,aut raraiadaiîtia^Sc facilèfpernitur qui de oppfobrio
gïoriatuf : malum fuperbiæ maxime virtutibus eft cauen-
dum, quia nullis opportuiiiùs iniîdiatur qua quibus lau3.
iufta debetur. Cum ergo per ineffabilem milëdçordiam
Dei captiuis lib é ras, perditislàlüs, moituis vita.repàra- 1
tur:cum in facramento cruéis Sc rdfurreébionis Chriftiad
nouitatem.redit vêtu lias,Sc âd innocentiam regeneratur
împietas : antiquus hollis maiignushemit Sc acriùs inar-
defeit, Sc cum innumeris nocemdi artibus humanum g;e-
qus'nitatureuëtterc-, fereiisdilèordias,incitarisiras, acu-
ens oupiditatesjluadens turpia, falià commëtans Scerro-
rumTaqueos peropinionum côménra mulriplicans plus
vritur de virtute ftàntium,quàmlætetuide fragilitate la-
bentium.Multi ehimferuientes Deo,8c in lege eius dieac
n o âe méditantes, crucihxeranr carnem fuameum defi-
derijs SC concupifcentijs, omniumqiie illecebrarum in-
centiua domuerunt>non damriis viéti, nonperfecutioni-
bus fia£ti,npn prolperitatibus deprauaci,mmidum iftum
neç dilexêre obiequcntem,nec timuere terrentem.iTan-
tamitaquefirmitàtem, Sc tam fi|blime propofitum qua
impugnationë diabolus poflet adoriri,.nifivt quibus nonl
potuerat perfuaderp vitioruin ampieni, immittcret lau-
dis cupiditatem : Sc inde. nouiftima inftrueretur tentatio,
vndenocuitprimadecéptio? Noiiitaqiiedefidiofis8çte-
pidis, ncqueinersibus Sc inculris, fed magis quibufdam
animis lèdulis Scbpnorùm aduum piolutatelucuienns
pergloriamirrepfit humanam : SC quos'impulfione non
mouit, clationc deTccit. Quanto enim clarioré's erant.
meritis, tànto eosaptioresfuïsimrehi'tinfîdijsv In.para-
difonamque Eccieliæ çpnllitütos, Sc.virtutum delitijs
abundaiues,.ad conhdentiamlU.iCLi incitauic aibitiijvu
profeduslups infeçpnllicueièÏÏt,Sc ad arb.oreihpropriæ
voluntatis manum præfumption* extenderent. Refti-
reruntqùidemhuiGimpiecfttiredeTnphmerabi]ia.cprda
fandprum , Sc non Idlumdodi qu.iquedfe'nnhces, ve-
îuraetiam vnulerlalcs ccclefuc plcbes Apoftolicæ' iedis
exemploinlaniam no ai d ogm ans h orra cru n c : iedmiie-
nerunt quoldam viperina conhlia, quitus dpdrinæ 19.a;
yirus inlun.dere.nt, Sc quorumlinguam per dolosfalfæ
ratiomsàrmarent.Hincillaératiïaturæ humanæ feaudu-
lenta laudatio, Sc illælæ per o trines hommes originalis
defenfiô dignitatis. Hinc Adæpeccatum exemplo po-
fteris allerebaturnocuilIc,non tranfitù : Sc qüaul illi pofi
fibile fuerat non violareaiiandatum | tam liberum elle y-
nicuiqüe declinare delidum'. Hincèuacpatio baptifma-
tis paruulorum : quilola adoption^ donari, nullo au-
temréatu dicerentur a'bfohû.Hiiicpoftrenio diuinæ gratiæ
.fimuiàta Scinfineera cprifelTio:quæ fecundum mérita
daretur | non ex qua mérita nafeerentur. quam pattern
Q 4 ___ fuperbæ