
P f s
yR em ig ijE fiJW . tbtmenßs^
« ÿ . ^ l . ^ ifr 4 r fid »m i)« ffi& o «m i^ -h t tB ia p i» in -
isä ira f« . Mïftnr qmifc u m t in , miotife dicjcApóftp"
lus, quÿc'tauvcito ^Q.ç^rinc lotis verbis | yèritateEuan-
gelij fed u ci, & ï 1 ib eitat e ih fer ui tu te m redigi;, Scquodab
buarioelipV
ftmiivaiiivd E«|ógelium,id eit,in aliam Db&ùnam.^ttod
noneßal&dß ubaudi huangèlfunt prêter illud, quodyo.bis
p^^çaM-;Euâ%p1femaucemdiciturbonaannunçiatio5
do y iuebam fi ne qüerela m legè, vrmibi videbatur,quan-|
do^dKærcbam ludseis , & ci r c u mei fi o ne pi fe tu aba m» &
làbbarnth>&cæcçraqn^
•çognolccbam 1 fupra modum,idçii, plus omnibus ludæts
■ Eccleßam, i de ft, c r ecîen ces ih Chrillum, &expugridbamd d
ertjvaldepu^nabam Con era earn yprofi^ieba^jnjudatfmitju-
pramultbs coataneosmeos, id eft» tuper omnëscô £uôs, & qùj
M Ê Ê K B M _______ __ -peadHatis'Ceam »'^ijo^cbain^cgdiûj-EXô^ii'ft^.lçg«'-^“ ,
^ r i à t iq u â l^ a iS a e ll^ c ^m ^ r ïiiiia s aucper^autpe!: j cundum traditionem pharifæôrum , de quorum genere
aliauém non dédsrirdam née Euangelram drei pofeft, fed
c a o t Amen ÀWcnHebræUmdEôceftfconfirmatlôÆp^ «âionis arqué quæftionura. Sed nequein.perfecurfone
i|fcolæ‘ foiv.ite'nim verefiuehdelirer , &fiactfansferimtni, [ Cfiriftianuruin ira porerant crefeetë prq ftacu fynagogæ
fransd iiiilin ive l feducimini, Àbèo, id cft,.à Deo P a t t e ,in g e n e iem e .o , id eft, in genere phaH^orumabundaiHiüs
cauitinsrtitïaiiJy id eft,in rcmilïionépeccatorum quam no- & fhtdiofiis adtucndamlynägobis
Dem Pacei^nuis dedir, fuie per paffionem filij fui, fiue gxmmeaïiimtradmonum, fd e ft, pharifæoium. Cuin d im
pcVbapciln^Æbi 4/r«k Eùatigdiùmrfmà Euangëtiïim non, piqçüit ei qui töefegregdiiii'ex vterrmatri? met, ideft, qui mtf.fe-
ll eftviii^K tjft( liad it ib , ergo ludæorum Doctiina qua. - çit nafci.ex vtero matern.^, vel qui me in pracfófencu* fua
dicebant debere circircumeiuonem ' feruàn., & estera, fegre.gauit, &fepaïaim ex vtero matris meæad prsdic^r
1 quælcx nïmp if ih mvrtèrijs:;eirdreft pptlquam.Ghiiftus tionem.EuangelijfuVvelex vtero matris,hoceft, ex eon-
| v e h « , < « f ïd e ft,fed (hut:h»^/(^/ùdd eft,cómmé)uent l6rtioryn|gdgf'ih,eabftraxft,d vocauit per nufeucordum
irectiuidineÜdd&vûïutoConuertere, volunt quidem mu- fuam ad Euangctium iiuim prsdicandum inmc, ld eftvpë't I tsreTuangclium C hnlStp intua libusad carnalia. Sed ,; me.gemibus , y f Etwigeltzaremillumingentibus, contmuoM
I en'im fenVutatumfüerir,honeritiklu Euangelium^Öe licet I megenribus,«*« aequieuicatni &fanguim,id eft »non con-
aliqni poflin t miitan a reûitudine Euangélij femper in}- fenii m Iudailmo mauere,nee carni&Tangy iniiidcftvlcri- illlfHI m
aqdi ego & A^oftblrGhtifti, & z\ïy. Angelus decoeb.
Michael, au t'Gakfel,prd!«r^W, id eft; prstechoc Euan-
geiium tyMemajk: Ahatherriavarias habet fignificatio-
nes, aliquindoponitur pro oceafione, vtidem Apoftblas
al%rdfeit^^f^|w?»^® A »id eft, eu-
piebam iatei66^Wocjcidi cprporarit'dr pro eis!? Aliquan-
j do prjp‘hialé‘dr<ft1ohe , vtincanonibus habecur. Siquis
i hoc^clillud fecerit -Anathema, id eft, rhalediiftus fit. Ali-
! <|uando^ro feparatipne>tMc»y^p?^*» fubaudipr«-;
fensita ftxodqabfens. -VéiAcüt praedixi paulo fuperius in ,
prscedenti ye^fteulp, ita nunc dim, prsterquodaccepiftis
fubaudi im c, morfoenini hominibUsfuadeoan Deo i Senfus ta-
lis^fti luadeo id eft^h<^tor foqdo;homines credere in
Ghfiftura,&perfeuerareinfideeiits. Anfuadeo|>eoali-
quid noui facere, cuiomnlia patent prsfentia,pr£eterita,&
futura? hominibus fuadebat in peum credere,-Deo veto
non fuadebat, y.ta! iquid noui faC^rê r, tunofuaderet Apoftpïus
Deo aliquidhouiia cere,fi cireumdifibnem ipfepri-
mumdeftfueret. ’ Sed'quia Chriftus.legem impléndo', e-
uaciiaujrt illam, ided; non fuadebat Ap-pftolus Deo | fed.
j qusdftendit
minibus e/,fiplaceremluds)S, dquibusortus fü-,
j p€Einabejn^^niudaifmó^velhbroinibqs^alis.^ycfttn5
I hsretici, Cbrififiruushonejfeni, hpcdebecynq|qui%pi:*r
dlcatdrdttenaeie;, ivt Chriftam &:prsdicatipnem eius
qusrat placgr^uditoribdsfuis, nonfeipfura. Si verpvr
tcunque poreft fieri;, vt &Deusdiligatur, 6^ipfe-, bonum,
eftillud. Quodfi Chriftusnonplaceteis, riecipfeplaca-
bilem fe debec prsbereitlis.' Euangelizatum.# prsdicatum^
& pcplatum, non eftfecundum feoff/i»5w,id eft/ecundum tra-
dicibnem feribaruro^Öc pharifsorüro, Euangeliuin^pod
fe cund umhbmihe rn dicittfreftD, none ft Euangelium. Q-
mnU èdim homo meniai,;§c quicqtftdveritatisinueniEurin
h omine-h on eftab no mi nb, fed a Deo per homin e m. Ng-
qtUiiMnegóal} /iow/Herf^ij/ly^idéft,- abaHqu.o. Apoftolo*
rum, &ba^cepf? Domino j is 'v C ^ T a io de coelo, iam
ïmmortaliSjgratf.’ Inter^fccipere i & difccreEuangehum
hö’cjntéfeft ,%pdaccipit Euangelium ; cuiaprimuth infi^.
n i ia t ® öcüde'meiulaccipit. Difcityero.quiaea, qusin
jJiq pppsnigi^Sta^: parabola|^ l>pmiho-prolata funt/
üéoreuelante,^ho'tninedöeénfepenetra^ Sed
H?.r reiiditmcm lefu Chrip, id eft,-manifeftationem didici
EuangeUdm. De quarjeue|atibnedïcit? Tradiint Dpifto-
resplenitudinetpEudngeUcsÖoélrinsperillud/riduum
ipiricufahbto redlfente didjgiiiè,quando manfit Damafci
bis & phari&is de quibiisortus ftim » licet aliqui Apoftöli
velint lntelligiy puöd fälfümeft , beatiis Hierpnymus
itahuneverfemdiuidit fecuhdninfenfinh,Eetrusalijque
Apoftoli pöftqüani ddpoiwido yp.catifunt f non ftatim
.profe&i funt prsdicäre>, fed neque pöftlefurtedionem e-
ius^rquequöTpiritunifandbümacceperivhrvideöqjqiia-
fimultam iporamfecerqnt. Paulus vero ftatim vtbapti-
zatus eft fine ali qua möra ingrefius eftfynagbgam ludso-
rum ecepi.tqüe publice prsdicare. Poteft-tamen & adfe-
quentia iurigi^quo'ddicir continho» fedmelius ita vt?di-
ximuSjTr reüitaretfiliumfiium in me»id:eft»per mes Aliter ver-
bumDei^atrisVid eft i filius cüm Patre ßc lpiritüfan(fto
cöelum, ÖC cerrarn contiriet;Sconttfia implet licut per Pro-
phetam dicit ,calum & terrdm ego mpleo , ergo fi ecElurn &
reträm imp!er£de'eftiocuS, qiicmuphimpleac per pleni-
t ud in em p ö tfen t i äel u«.
tehtiam diuinltatis & omnialöca lrnpler^crar-etiam & in
fPau lo, liqeta Pau lonou fei re tur* Qua n do ergo fide m fi
-ipfe films vbi erat ibife ipfuin h i c r e u e 1 a u i yfi c ur.y e tbi gra'-
tiain yreroviiginisMan je vbierar, ibica-incm allumplic. |
Neqüeveni Hierofolymam, quazftiö eft,'qüaredicärfe non ve-1
nifle Hfetöfblymäm, nifi polt lex annos, turn hi adfibus
Apditölorum'leg^mr» quia poftquam baptizatfis eft, &
^«piftetprsdieareinfynagpgi^ludsorumjihiüryexeruht
eöhtra|um ludsi, ob quorum perrecuTiohem venit Hie*
'rufalep). QuafqusftibitafeluGndaeft. Non veniinquic
:Hieip(olymam ad Äpoftolos graciavifitandi ed^i neque
c%ufedifeendificüthichabetur»rfedcaufaeuadpndsper- ^ fe cu tip ms W^i: Miefb fb ly mam, fi cu tadäli a in qua m übet
■ ciuitatdniiremfiinmeÖuhiereeflet.verbigratiiijnSärhä-,
tliam.aut in Bet hie He m,de qha viädici t Lucas|h atftibus
•Äpo$ö|orum ^
cendjv neque caulä vilitandf iIta-vice, fedabij inArabtam,
de-Hierufaleih febaudi fügerat. Di£.'c'‘beatus. Hierony-
müs.Quid mihi prodeftifi aiidio Paulum iile Arab jam, &
reuerfumefie Pamaftum fi riefcibquidibi:fecedc f-tfFbr^
}/fikb«nimpr^5bftua;igftd-fen6l<>'fpinto-ibiyerbtjin D(iei
lbquk," ficur & in Afiä, ideo^uenondieit fctipturaquid
ibi fecerit, fed fi perf>endirnus interpretationem noirii-
hum.j itus Öc reditus illias ali^uid Vtiiirpti^rioBis ihnue-;
repotuerit; QuoH'enimper Arabiamintelljgamus, ve-'
tuifeftam|ntum^i'pfeA|3oftolusbftendit,alibilb<5uc^
de Agar, &Sara: hsc inqtiit^ funt duo teftamenta, & 'Sy-*
. 'namoDS efe in Arabia,:Däftfefcusverb quianiterprerätur
ianguinepi brbens, vel .efFuhdens, qniainterfe||usife A •
tubus diebus non vidcnslücerri ioiis,.neque;dieij fed ne- 1 befà Cain- ybi poftea ædificauit leiyus Abraham illam
que manducarts iBéque bibens , vel etiarn tune -accepit^ i ciüitate^i| Vocans earn à nomine fao Damafcum» liguifi-
quandbficut ipfe diçit, quodain die cuttvelle t in: tfemplö, Ifeacn ou u ha t eft am e n t um, v b ic ó n^cin e t u rp atfio C h Ais Ti.
ÿ V P. 0 I I Ï '_____ j__________________ -4 -b|j i f )>
ExpU/’,itio:ius
'ifr: n d G a l i t . X ß jj>f..d I jI..r ■ • 9‘f P |
.grgô Àpoftolysin A r a l^ ^ ^ ' qniaprqtatu^éfi; le- ,
f^ep, ctas, i&iivuemfibi Çhi.jltumrpromiiî'umii?!
R%iéylnsPamàfeum.qnia ttâ'h(îj|ad \
•Enâ'ïge-lima^ybii"nuenit Gbriftum iahip^llùm, Ôê^redi- ;
d.t ïn -eum, Ai ç b - q m 6deniH9u|rfimti:c) ^ [
pectin brad non u m' yetus teua ihentupipr opt et fept e^lf
iam âlonariù nrn u tn cr u m, Sepcenatius uamq-, nu- I
merosiefetrur ady.btus proptet l'ahbatumjOtftonariusad
npuum propter Ppm ini cam re fur te0i b ne m § qua^pifta-
Ua d i e ce le b rata e ft.rjB t qii|a Apoftolus Doétrina vetetis^
dui teftamenti repiet^us çràt , ideb'ndn indiguit am-
plids mapere cupi Petrp.nifi quindecirhdiebus ,&tterUm
reuerfusfum Damdfcum, ôc cetera vfquë, manfi apud eumdïèbus
q'utriMcimï^bïftin Arabiam, & de ArabiaDamalcum eft
reuerfusi, ôdexpleto triennio inter Arabiam , & Pama-
feum, venirHfeRpfolyniam,, alreravice videre Pétrum’,
| non Câufa difeendi, fed caufacQmjmendand^ caritatis ßc
vthumilitati^oripam.præbereralijs.,dnm.honorempi'æ-^
ftititpnori Agpftdlp, & ex hocâpparc^t curii npn eauia ■
difcëndi.Yenifte , quiaintani paucis dieb'us.nqn poterat
doceri, & quiapoteiat étiam aliquis dicere, & quid fi non
|djdidtd«Petrô|’^^fc4ub'alijs,fHuicoBieâioM.:Apofto^i;
I lus fubiunxi^ Almn ApQftdorimvidinçmnem , yifi {acobum
framm Domini, filïurn fciiicet M a ris Gleophs inatert|| '
ræ Domini |Auçm genuiede Alphso.^Fcce cpram Dotiïino
quia non mentïor , id e l t , dignafuu t m epii fpedtu Dotntnt' '
D ëi, qu i a y e ra fü nt. Deinde
i ùinciæ & Ci/icfee, rubaïidi Patriæ, vbi eft & Tarfiis ciuïtas ?
PaulijVenit Appftolus inSyriam^qnæ intprptetatur eleua-1
ta.vtiilam h.uidilferec ad C h r i^ iVenit in Giciliam , |
qu & inter p r e ta tut aflu mp ci sjame n câb i 1 is., yt illamHällu-
meietadfidemÇhrifti , & earndoceret habitümpoeni-
tenciæ, &lamenti.| Hr am dutemignotm facie ecclefm Incita, & j
cæcera.. rgnocusquidem e ra tfae.ie.'ièd n p min e &£imae-. i
rat.notù's. f^nvenim perdecem, &ièptemannosEuangè- j
liuinptsdicabar. Non ideo.dicu pluraliteteêclefij^qûia
S l læ i p gentés lïyxti.elFentv- feditan’tâ mulcitudo ludaco.-.
ruin credentium,ytpluresecclcfias flceient. OUonï^mqui
perfequùbdfurnos fubaudi credentes in Chriftum, Aliquando,
’ fubaudiquando erafîn Iudiuimo f nunc euangelt^tßdem,
**&A* (jUam aliquando expügnabat, & ih w clarificabdnt Deum, nfXta
' illùàiVidedntoperàvefirabona&^màc perfècutore fecerac
Prædieatorem.] ’ ?
,;C A P V T ir. ;
ß'aulus Éuàngelij veritatem Vlibërè.Temper dpeuie inter I
f e d erîtesj^prqb^icibus idpripiis Apo fto lis, ôi n ih iT^dlj
1 - ijludaddêntibuSjfedPaUluni in (pcium recipientibus, J
^qpietiâm palàmrëprehenditGephâmfoftendens quôd j
non cxlegis operibus quilquam iuftificecur, fed pëü fi-y
* i dem in Gh^ftiiniv
a Eindepoß annosjuatuordecim, iter um afeendi iero0 y p a \
cum Barnaba , ajfumpto & Tito: j ’ .ajcendiauwnßcun-
\ (hdncuelattonem:& contulicum Hits Euangelium, quodpudkdin
\GentibUsffeoffum auiem ijs,quivißebahtur alïqkideJfnyMfjtevn
Wmmm curmcm, aut cucurrijfem.
cum erat, cum effet'Gëiitiks, compuîfuspfl circpnûïdi: ^/erf’pro--
pter fnlnntrodiidos filjos fhures ,■ qui fiibintrokrinit cxplorare //-
berutem nqßram, quam babmiu in ChrtftoiefiiiVtnosmfermtur
iemndfàeràit. : t Q«ibm,neque ad hördm etißimui ful/ßMonpi Vi
vmitis MangeUjf crninitcat^uil vos:, t dß >jsautem, quivideban-
;"tik: ^Mti^U-i^Mesali^u-i^fu^m^iimeditt^ß.^be^s
pctfdnaw hominis non accipit ) inilnenim qui videbdntlfrtejfe alt-
| qujß0 ibiicotitulerimt. ‘ !||SMecontwcum vidtjßnt quoderedi-
, ßcut & Petro cirçtimcifionis:
operatus^ßEetroin Apoßolatum tvrcumcißonis, o-
| per a tus eß & mihi inter Getite{tßfi &cum cognouijfent 'graiiam,
W] data efymibkiacbbu6;!>& Gepfïae iS fJ loanhes,quiVtdebMtür
tolumtijt eife, dlxtrasdederunt mibr& Earnpba foçietatis-. v i nos im
ti&efai&,ipjfaütem in circumciftonem : t tan cum vt Pauper tun
niimotes effemusujuodetiatnfoljcitusfuihoc ipßimfacett: f
1 autem venijfet qlfiA-reprehenfibdiscrat.
. t . Prm enm quam vemrent quidam à latobo,
I làm^ntibusedeVd^Wm autènkvenïffair, jubtrabeb0 & ftgpegü-
Jjaffi, .tf-ntensensqui excircümcijtotie erant. + .Et (imuhtivpi e-
ita vt & Barnabits duccnttn: abdûi:n ■
't!lm0 m^latiodepn^ vidirentqîipd nttorelitdinbulak. i
rcmadveritaiémËMangelij, ^t^'Ç^ha^ord^pmiiif^ii fyjujdiifi i
Itfdatts/is,:Wit,tltter vMk,^nonJ,udapcè-^uojbodoj3epi/i0 'gii4u~ J
datz-nre. ?... -f. KosmatùràâUdai hon ^ t ^ i^ t /p e e c ' à f^ . |
t ' Sctcntcs autan quodnon iuJhfïtatHï bomo ex operibus Icpjc, tiifi
penfidem lefmChrîjfc&tios ^
^^de ébrtjh,e0 ton exopmpu^'kps: *. pwpter qttffd fa- optf&üsg j
inçbhjlo, / / h o ? - « , Cb/^4ir, f-t’ccirti
nmiftcïMp: Abfit. t Si envoi qiu dcjtriixt, irerum bdafyji*
iuHsfumyt.D'co viuam:Cbrifl.o coïifixusfum cr.uci. t Viu^autctn
'iam nt^t^ivdM-ver»mméyipbr^.s.s:d^td aùtem.pùnc jgûo in '
Citnteun foie v.iuo jilij Dci,qiu dikxii me,&tradulu fcmcr,i>fuw p> o
me^îdonabqctogratiam üèi.Stenïm pet legemiuftitni,ag<> gratis
Cÿnfius mortuusreft.. r a
DEw4epo$dnHos quatuor decimafcenditiierofolymam^itlh-
^i^uïtupi%hi^|iipé^és^ai%-l)if quatuordeciro,
fiuntl^em ôc fepté, ex qu|ic6lligituuquodfeptiui‘üs
Elier.ofolyraïaiji;, ied^iaàR^Gàfi^-cx.titstill«\*i^V^l<^vc^.ti^.:.
Hieru(Vemsfe|itidccarintetIudæoscredentes,^.g^nfiles
: - pi,cebârit otiiîii Iudsi, éftis baptizâti | &ç. cre.d&is, | |
Chiiftu db,«fon ppt.eftis faluàti a|ue.rV.nffe‘cireuin^d itsinljJ
& legeth obleiuetis> Ideo vrà'aficfeditionemcompefce-1
frèt^uàaïitèTpmtuTanàio;v|nitti,iemfidciàcntoBarnjar'.
I l Barnabeefâtludæus^circijmçiiuis, T itu sg^ â js J
&incircunacifus. IdeoergôcunViftisdiiobusa/cendii, vt
j i Â|bftoli Aafijqüc îudoeidice|^nt ilium nbnryëf^iaedi*'
cate ip gM£tibus,iftqrum teftûnpni.Q tueiëtur.,Dün» d ^ J
renrilUjvereftçuf & I
fi g (ehucinomni fi de, fi eut & vos. ' Idcdergoiicit, & \
con titli r«wi%îE/w»^/t«w^ né:videretiir ab'|llisjd;iijuid|érl
•cepfd'è. Nam inter confe.ire, & docere, ac d.ifceie hocih-!
tercft,qùracod|er|t cdæquafes^ocenf, & difc.unt
riorès,& fiperiocdsiiti Cpj|tii 1 i cum illisadeft, cum Pciro,
ioknnè,& lacob o ,f c o r f t t n iam a n /y^quiavoselle, id cl^Peci
M f *
\to'ii
pppuli,fedTc'parâtim. .QgaVè fedrfiim-5qpia mulcâfcie-
batille, quægeheralishiultitudp'lion poceiàt daperç, yèlj
(êdr^uratne,'dnmprobiberetpenîc^scircupicfûonem^er-
^fecuti pnem fu:dàjpruih;cdnt rife éxcit are t ,ÿjdebdntiir js/i-j
fieii d Ç&i'&t ü ’ t n f cs, neq j aliqu id b o ni à fe :habeb f|, t» fie q f
j luis mevitis,ideoque licec yidcrenturpopulo aliquid éi-
i0fhihîl| e|ane, n e fo r t ‘e in v a c u um c u n e r em dut c u c u r r ijfem , li-
cet d ùrn tn>yid eac u r, t a me nbe afus’tli erpn yrn ushhpcv.eir
fit ni incerrogatiue dicit efte legendiim , quia huiufmodi
eft fenlus- N u tu qu i<f i deocoh’tu Ii cumSillis febifum,q,uod
timerem ab i U i s i c p rc h e n d i, quafi q^Do&rina lion elîèt
yera, &illorum robpratipneihdigêwc, autqiiafi inanirer
curre.rem p raid i can d o. d é 16 eo ad'lo eu m, noh, ledpotms
vt i 11 i à m e a 11 a & profu n d a mÿftériaaudirenr, quod mi
nus
ti,nontècredere
enim apud nos»alitçr.apjid Vos dpbetf a püdvos dofet cit-
cumcifiüfiem n^>h pbieruandàm
Titurn. Vnde Àpoftolus nole.ns eos confirn>are in fide
ôcàcirdumcifione recederc, dixit,!!.Titus eiïec mecurn ,
bon eft compulfus ab Apoitolis circü m ci di n e que m i nis, j
& terroribiis ac m?uici t u ci i n e lu d æo ru m, qua re yos ieduci- j
mim {oifimniddo verbis. ? êed nequeTutts qui mecurn crut
CtiméJftigèntilùCowpuljusefi.circumctdu G um yenilïec.App.r-
’flolus Hierufalem . lu^æi curio^fitiitis caula iubmficrunt
viros in fecreto loeo; >; vel de quib.us non poterat (ulpiç^to
elTe, qui confiderarenr, y.r tiiib.Ap ofto 1g sxi m o; e illorjMiî
perterrituSiCireumciderefTicii m^introkrunt explorareltblr-
tatem nofirafn »ïquâm ha&hn u» t $C brsflà / efu ,,1 ifit ^asTng^.i n>.a
i eft in-^C h R i*s t cl^;i ^ 3 ,,id e ^ , m fidïÉnangeltj , 'qhia
| perfidemDpniiniSalttatprislibcTicfficiiiHir inibàptilinal
te non fofumdpqç,cacis;Ted etia.ni' -# ||||
ad Itérant cepmus, id^ft»non 'confen fimi^ .d^ neq; ad tem-
Tiibliptb. V e te r .P a tr i Purs 3- L U I pus, ft
# „ r'%