W De quo fiohore dicit, aurquos vocat aliénés? S.D e ges,(an<ftos dicit Apoftolos, quiprimum femetipfos,dehon@
reaicit,qifofiâ£fcüsefthomoad imaginera Dei: A-
lienos,dçmones appellat, & eft fcnfus:Ne honorem tuü,
quodadim&ginèniDeicrçatuses ,malèviucndofubdas
immundiiTpindbus.V.Quem appellat crudelem;&ut de
quibus an nis dicit ? S.Annosvocatipaciavitæ-, Crude-
lem diabolum,& eftfenfus : Spaciavine, quætibidedit
Deus male Viuendo ne tradas diabolo.V.De qua cifterna
doçet Salomon bibereaquam,aiitdequoputeofluenta,
cùm dicit : Bibe acjuatn de cifterna tua ; &fluentaputsitui}
S . Cifternani vocat,Cathoficam, id eft, Veteris & Noui
Teftamentidotftrinam: puteum vero prqfuhditatem &
altitudiqem eiufdem Catholicæ do<ftrfii«:aquam,fciciv-
tianufluen ta cop.iam&abùndanriamfGientiæsidcft,và-
liosiacræS<îripturaîappellatintelle<5lus.Docetenim-liis
Verbis , eau ere à doétrina hæreticorum &attenderele-
(ftionibus fàerarum Scripturarum, & eft fenfus : Bibe tiquant
de cifterna tua,id eft, fèrua & opè 1 é fin pie d oétrinam
è quamalijsprædicaris. Etftuentaputei fMi,idePc,abundan-
-, tiafermonistui,(èüfcientiæinfluentcrinte redundeto-
! peribus bonis. V.Quare dicitSalomon ; DeriuêntUrfontes
J , tuïforaty&tnplateisaquas tuas dimde,cùm ftatim fubiungat:
inde Ecclefiam fibi comiflam fideliterregere nouerunt.
Siue Reges appellat omnesfanófcos, quileipfos &.aÜos
bfenc regerefciurit.V.Qups appellat cotiditores Legum.
S. Vrriul'qüe T eftarhenti fcriptores. V.Quns vocat principes
&'pötencés ? S.Caïteros Dodtores & reófcores fide-
lia ra : Omnes cnim iftiper fapientiam DeiPatrishabue-
runtregnum,principatüm&irnperium; ideft,perChri-
llam aeceperuntjVtaliquid boni effent, vnde ipfe dicit:
Sineme mbü po teft is facere.Y .Q ^ d eft quod fapientiadicit;
Deleft abar perfittgulosdiesludenscorameo, ideft, coram patre
omnitemporeludensinorbeterrarum. V.Nunquid Sar
.pientia,ideftjDeifilius, pueriliter lüdebat coram Patre?
S.Ab()t:Sed quoddicit,/«de;n,intelligendü eft, gaudens.
Ludebat enim per fingulos dies, idéft, gaudeoat fe efle.
vnumVid eft,vnius fubftantise cum Patre* d principio, ex^
diebus arternitatis. V.Quomodo ludebat oirini tempore
in orbeterrarum.S.Quja eum tempora»Orbis*& creatu-
ras efle ccEpiflent;ipfe filius gabdebat, quiaipfe quod e-
ratilêmpèr in Patre manebat. V .Quid eft quod ait: Sa-
pkntia adificauitfibi domiï,8c cjuam dómü a?dificauit fibi.S-
Sapientiajid eft,Dei filïus*a:dificauit fibi domü, quiipfe
créauit hominem in vtero Virginis,Habetö:easfolus,mfintialienipdKticipestuë}$ifomesnaütos _ _ _ _ _ _ _ ___[ q_u_e_r_a_in__ v_n_itIatc lux
forasderiuamusj&inplareisaquasdiiiidimusj quomo-j pëHbnçaffiimpfît.V.Qapmodoexcidif columnasfepté.
do foli eas habere poflumus. S.Quainiiisin verbis (ona- j S.Septèm columViasexcidit, qiiiaper (eptifórmemgra—
re videatur\tarnennullaèft’contrarietas,qtïia h^ fenreii- jtiam Spiritus (andtierexitEcciefias perorbemterrarum,
tixponpoffunt nifi fpiritualiter intelligi. 'FontësÆigo ;quae ficut eolumnae firftentando continent membriam
noftros foras deriuamusj cum alijs vim prridicariónis in- eius;id cft,myfterium Incarnationisipfius. V.Poteft ali-
! fundimus,cùm verba fiçræ Scriptursealijs annüciamus.’terinrelligi-?"S. Verèpoteft: Sapientiae domus,Eccleff a
In plateis aquas diuidimus , cumpopulis pra’djcamus. ChriftieftvGolumnæautem domus huius,fan«5ti Dodto-
Platea naniqj di^aeftdlatitudine; eitéhim Grkcus.1er- resjquae columns bene efle feptemdicuntur, quialandli
rao.In plateis ergo aquas diuidimus,quando ih multitu- Doótoresrepleti funt (èptiformi gratia (andti Spftitus.
dineAiiditorumvei:baléientiæ dilatamus > iuxta v- V.QupràpdoergoexciditSàpidtiahascolumnas? S.Ex-
nÎP*Tcuiulque^^qualitatem diuinaeloquia difpehlamus. ciditcolunuias,quiamentespraedicatorüabamprepraï-
• V. S i-aquas in plateis diuidere debemus , quombdo - fends (æculi(eparauit,&erexiteos adportandam eiufdc
•èrgo èas ioli habere poflumujsîS,. Aquas in plateis diuidi- Ecclefiæ fabricam. V.Dè quibusancillis dicitpaulù in-
mus,quando alijs verba diuina latè prædica.müs, & ta- ferius : Mifitancillas fuas vtvocarent adarcem, & ad mania timen
fbliaquas liabemusi quiade ip(à prædiçatione hu- uitatisJS.^Ancillas vocat(anift-osApo.ftolos. V.Qüare vo-
manas laudes non quærimus. V .Quid eft quod dicitr Ne cat eös ancillàs? SPropter infipientiam,infirmitatem,&
TfaL+l. fintalieniparticipestui. S.Alienos vocat dæmones,de qui- paupertaterri j idiotas enim,infirmos,'pauperes &de(pe-
, busdmtPfklmifta i ^Alieniinfurrexeruntfuperme,& fortes âoselègit Apöftólbs,quoiadpr£édicandümifitinmun-
I ^fttrutaiima meam&cTlUneeniramalignos,id eft,im- . ddm,ytfidelespopulosvocarencääarGem æternaebeati-'
J mundos Q)iritusinprædicadone participes & focios no- tudinis,& âdraoenia ccèleftislerufalem. V.QUis^&filius
h “ s facimus,'quando per fuperbiam intumefcimûs, & de fapiens <\mUtificàtPatrem-,zat qui^ eü. filinsJlultus qmmeefti*.
' prædicationenoftrainanemgloriamdefidcramus. V.De tia eft mdtri fuitï S.Ille qui accepta fidei ac Daptifmatis my-
P r o v . quohominedicitSalomonj Namrfpeftataviriniitjilisgra- ; fteriabeneleruat&opereimplet, filius(àpienseft:«âlle
c A P . t f . diturareperuerfo î S.Apoftatam hominem appellat fehifr proculdubiolætificatDeumPatremjqui vero accepta fi-
maticam,quiJaborat (cinderevnitatem Ecciefiç.V.Qua deiaeBaptifinatis facramerita, Tnâlis'Ôperibusvel hæ're-1
-,. Imgua diciturapoftata? S.Græcajquodinferpretaturin ticaprauitatecprrnrnpir, filius ftültusefb; hicnimirum
ticorom" & reeedens d véritate, V. Qbare. eft^moeftitiamatrifuaï,VidelicetEcclefiîeiquiâcontnftat
ihgcaiüm ^ ë ° \ cb“ lïlaticusdiciturapoftata? S;Quia more fuper- ’ eam.V.<^uid eft'quodait: StitimUbijsverUr-abiiurl Qiiô-'
bientisAngeli, intuspriusintume(cit& caditdmentis • modapotefthomoftiilruslabîjsverberari? S.Verbera-
! iua: ftatü.j- quia fie ab ambre fui Gonditoris veritate no ih hoê lQpo,darnndtionem fîgnificat. Stuîtus Êrgo la-
! reeedit:Nifi enim prius à veritate recederet , in Èccfeffa | bijsverbcrâbitur,quiaprbpter verba ihiquii & mala qu*
j -inraftitia-mnon diflèminaret. V.Cur ergodéillo diciturj j locùtus eft,cpndemnabitur. Vnde & alibi dicit^ Mofes.
I Annmt oculis, tent peck, digi to loquitur} S .Interior mentis cu-
j ftodia,qu£e membra exteriuslèruat ordinàta: hîfcérgoa*,
poftata,quia datum & cdftodiam perdidit, idcircoDoi
minima hiembraëxteriora'jiabet ex morte,& tulit inordi-
D !nata.VvQuid eft qrfod deLegefua dicltî L igaeamindigitis
pR O V.- auis,fcribeearn in tabtdis cordis tuil Qujs enim Legem indi-
c-Ap.Sjb gdis ligarepotëftîaut fi fecerrt,qn& vtihtasenr? S.Indi-
gitis dicit,ideft,inadlibus : Legemenim in'digitisligat,
;quicunqiie in bonis pperibus earn ftudet impleré & ex-
ornare. In tabulis cordis,dicit; ideft,inlatitudinecogi-
tationis.Scribit ergo Legem in tabulis cordis fili.qui eam
cum gaudib fiilcipit & memoriæcommendat. V. Quid
eft quodiàpientia dicit ;• Per me Reges regnant,<3r conditores
Xegiiiufta decernunt ; Per meprincipesimperant, &potentesde-
cernuntiuftitiam. S. ChriftusDei virtu's & Dei (apientia.
V.Nunquid Chriftusomnibustyrannis impijs&prmci-
pibus dat regnum &imperium?S.Nonytrque^Verunta-
menipiopermittete,impij Reges &princîpcs filïçiprant
Tëgna vëlimperia,quia (criptu m eft in libro lob:Permittit :
r^ f t ! ^ P 9^m P ^ B ^ c a ta p o p u liS c^mbqclqcq, Re-
Prov.
ÇAp-9.
Chriftu
aflumpii
'norhinci
in vnitai
petlonæ
P r ,.v o .
C A P .10
•*”' G
Permit-
téte Ded
regnant
impijprin
tipesi
* Melius
jSaloinoo
Pro«. I?.
Matt. 12.
Pf-17- jo!
Et vita in manibus lingua,quoniam vntifquifqucautex verbisfuis
con(lemndb\tur,aut ex verbis fuisiiiftificabitur. V. Curdicitur
haberemanus,lingua;cùm‘manushaberenon poflit? S.
Metaphoriçèdii5tumeft,id eft,per-traslationem, quem-
adniodum Venti dicUnturbabere pennas : Manus enim
lingùæ,ipfa verbafuntj quibusaut bona loquedo m cre-
tur vitamvaut malaloquédo mereutr mortem : aliterper
manus fep'e in Scripturislàcris opera defignantur, vt 11-,
lud,Labores mantCum tuarum quia manduedbis. In mambus
linguæ,dicir,id eft,in operibus.Opera'enimiingua:,funt
colloquia bona vel mala,ex qliibusmors nafcituràutvir
ta. V.Quis illepiger,de quodicitUr:Sicutacetumdentibus,
&fumus oculis,Jit piger bis quimiferunteum. S.Pigcreft male
viuensGatholicus,quinonlaboratnecoperatur, vtad
aetemambeatitudinemperuenire mereatur. Pei' afcetum
& fumurn jhæteticprum defignaturperfidia. Peroculos
& dentes,Prædicatores (anitæ Ecclefiæ, qui bene oculi
dicuntur,quia reiftaitiherap^æuidfent.Pulchrè etiâ den-
tes,quoniam (piritqaliaalimêntafidélibus mijiiftrarelp-
lent.Ergo.ficutacet-umdentibus.,d>cfumus oculis, iË eft ,
filius i
Scfiptura
frequeo-
tijfim'e.
i S g
\Pfal.nj*
Pro«.io.
verf.26.
À
jeorfi p*^"
fidiaeönttariaeft
Ibonisdö1-
ftoribas*
BAÓV.
cAP*li*
; iSynechi
t doebe tre
I jqucnsitl
(Scriptu-
Matt.ij.
ffcutperfidiaherfeticorüm feft contraria bonis Do<ftor;i-
bus,quia cótriftat eos,&móleftiam illisgignit & laehry-
masjfic piger,id eft,Catholicus malus, grauis eft eildem
bonis Doâoribus quimifcrünteum,hoceft,quiiu(Terût
Vtfideftifuam óperibüsimplereti îdeoetiam grauis eftj
qüiâfidem fuampraUisoperibus deftruit. V. Quid eft
quodait;Mrf»«j in manu,noneritinnocensmalus} Quomodo
malus hoiriö irianüs eft in manu, èc ideo nó erit mnocés?
S.Quj màhüm iüngitad mahum, nihil vtiqueoperatur :
malus ergo qUamdiu merit manus in manu, non erit in-
riocés; quiâetfi ad tempusfubtrahit manus ab opéré ma-
lo,tamen quàmdiu malus eft, innocétiam cördis habere
non poteftjvnde fuperius dicit : Abominabile eft Domino cor
praUum. V.Quid eft ergo manus in mànu? SiConfcientia
praua in opéré malo.V.Qupmodo intelligendu eft quod
ait; Circulus aureus in naribusfuis mulierpulcbra&fatua} S>
Qupmodocirculumaüreuitrbinfixeris in naribus fuis,
id eft,in naribus porei; ille dumpergit terrain vertereac
foderenafo,immergitcirculumaureuminvolutabrulu-
ti,&tune perdit cifculus aureus decorem quem habuit:
Similiter mulier fatua, fi habet pulchritudinem vultus,
vel fi accipiatôrnamentaiuaiirium, monilium,fimul &
veftimentorum,fordidatpulchricudinem fuam, & amit-
tit decorem,fi (e coeno libidinis coinquinarc diligit,& a-
dulterijscprrumpit.V.Spiritualiter amena quomodo inmodo
mulier diligent corona èft viro fuo, & putredo-tn oftibus e-
ius,quatonfufione res digndsgeritîSMùliéi: boiià '& càftà honorem
viro fuo probet in omnibus ; & qüià diligit éiim
& bette regit domum ipfiüs,Goronà illïcft,quiaèiüs vir- !
tütibus additgratiam,vnde eorönatllraDomiriö: Adultéra
vero mulier,quamuis foris Videàtiir (peciofà, pu t redo
tamé eft in ol!ibus,quiàintüsfcetoreluxüriæfuæ me1
bra coinquinat. V .Quomodo intelligendü èft qüöd äitl
ileliorpauper eft &fujjiciensfibi, quàmgloriofus &indiguspàne-. '
S . Verè melioteftfratéridiota & fimplexqui operàtür
bona quae nouic j vnde vitam æternarq mereatür habeic
in coelis,quàm gloriofüs,id eft 3 clàrus dodtrf na & ërudi-
tione feripturarum,vel comptusDoétoris öfficio,qui in-
digetpane diIe<ftionis,quianeq; DominUmdiligit,neq;
proximum.Vel certè ideo pane indiget, quia non operatur
quae intelligit,autdoçet. V.Quisefthdmo Vérfutüs
qui caelatfeientiam?Sic enim dicit : Homo vèrfutus ulatfci-
«»fwwi.S.Veijfutushocloeoinbona fignificationë poni-
tur,id eft,fapiens &prudens, vir ergo vèrfutus,id eft,(a-
piens & prudensaliquandodeinduftriaCîëlatfeientiara,
duabus videlicet de caufîsrvna qüia infintiis auditöribUs
non poteft loquiquafi(piritualtbasfed quaftcaŸnàlibus, id eft,
magnafacrarum Scripturarum myfteriaquæ tiöUit,nöii
audet illismanifeftare,ne fortè feandalizentur! altera,
quia non vulc fanftum darecanibus, nequemitteremargàritas
telligendaefthçcfententiaîS.Quicunquefacrasfcriptu- , anteporcos. V .Quid eft quod ait; Vult & non vultptger ? -Si
ras intenté nieditatur,&iugiterperfcrutatur diuinaelo- j vult,quomodocrgo nóvult;S.Përpigrüm,illedefigna-
'quia,aecipit ornamenta feientiæ. Quod fi malè viuendo tur qui fe non vult exereere in bonis opëribùs. Vult ërgó
corrumpit&deftruit quodbeneintelligit, circulumau- ; regnare piger eu Deo,&non vultlaborârë proDeô.Vult
reum habet in naribus;(èdmore porei, terrain fodit, co- 1 peruenire ad bcatitudinem j & tarnen non vultpræcepta
inquinat&lutoimmergit, quiaornamentum quod per j Ghriftiimplere,vtbeatitudinem mereatixrobtiriere. De
notitiam Scripturarum adeptus erat, immunda aétione hoc enim lacobùs dicit; Fh duplex animo ,tnconftans eft in ô-
(ordidauit. Talis anima,eft mulier pulchra& fatua : pul- I mnibus vijsfuis. V.Dé quibusoperibus dicit : Anima autem
chraper Icientia; fed dedita- carnalibus dele&ationibus, operantium impinguabitur} S.De illis dicit jCjui bona opeia-
fatuaeft pera&ionem. V.Quid eft quod dicit; Anima qua I tur,qui Domini ftudet implerepræeepta; illorumàninia
benedicit, impinguabitur:& quitnebriat, ipfequoqueinebriabi- impinguabiturgratiafpirituali,&dulcedinëregnicoeletur.
Plures namque fiant quiaUos inebriant,fed ipfi non
inebriantur. S. Non dicit hocdecorporaliebrietate,
fed de (pirituali anima,quae fi benedicit, impinguabitur,
quia qusecunq; exterius prædicando benedicit, ipiritua-
lcm benediétioncm accipit,id eft, gratia (piritualiauge-
tur&cre(cit.Similiterqui(àcroeloquio mentes audito-:
rumftudet inebriare,inebriatur & iple, iànétiq; Spiritus
infufionerepletur. V.Quare non dixit;/io»io; Icd,anima
qua benedicit impinguabitur} S.In Scripturis diuinis fæpius
poni (blet pars pro toco,aut totum pro parte, (ècundum
îpecicm Grammaticç artis,qua: dicitur Synechdoche:fic
ergo in hoc loco pars pofita eft pro toto homine.To turn
verôponiturpro parte,vtillud : T ulerunt Dominum de mo-
numento.Dominum dicit,pro corpore Domini. V.Quis
eft ille,de quo dicit : Qm abfconditfrumenta,malediceturin
populis}Nun quid prop terea malcdiccdus eft aliquis,quia
nö in omnibus frumentafuaminiftrat? S.Frumenta,ver-
bafiuntfandlæprædicationis: ergô quicunque abfcondit
haecfrumenta,id eft, verba fan£tar prædicationis apud fe
retinet,&non vulc annunciate alijs eloquia ; ifte maledi-
cetur iw/»op«/»,quiapro culpafilentij codemnabitur,quo-
niammultisprodeffepotuit; (èdquianoluit, ideo pro
multorum poenaiuftè punietur. V.Qui funtilli qui ven-
dunt frumenta,dè quibus mox (èquitur : Benediftio autem
fuptrcapitavendentium} S.Illivenduntfrumenta,quiver-
bavitæ&fim&a: prædicationis fuis auditoribus annun-
ciant.V.Qupdpreciumaccipiütab eis jS.Precium fidei,
& confeffionis (àndfcae. V.Quomodo veniet benediélio
fuper corum capita? S.Quia fingulis eorum diélurus eft
Dominus; Eugeferne bone&fidelis,quia,8>tc. V .Quid eft q>
zitÿQuicoturbatdomufuam,poßidebitventos}Qupmodo po-
teftaliquis poflîdere ventos?S.Domü,in hoc locô,men-
tem appellar,in qua vnufquifque veluti in domo habitat
pcrcogitationes : Ventos,immundos(piritusappellat.
Qui ergo domum,id eft,mentem fuam, ’ malis & noxijs
cogitationibus perturbarenon timet, ifte nimirum pof-
fidëbitventes , quiapermalascogitationes viam fecit
d£emonibus,vtingrëdiantur& habitent inipiô.Poflide-
bit vétos,id eftdæmones ad condénationem lui. V .Quqftis,
V.Quare impinguabitur anima quiillorumbonao-
perantur.S.Qmapoft labores vitæ praefëntis i ittlmarcef-
fibilimerccderemunerabitur.V.Qüis eftnünciusimpij,
de quo dicit:Nunciusimpij cadit in malum ? S.NünciuS im-
pij,ideft,Angélus diaboli ; Arrius fuit & Sabélliils,entérique
haeretici Angeli fktanae : ifti nimirum cecideruntiri
malum,ideft,£ecernaegehennætormentum. V.Quiseft
legatus fidélisée quo (cquitutiLegatusfidelis fdmtas}S.Lt-
gatüs fidelis eft vnufquifque Catholicus PrædiCator &
Doétor, qui fibi fuifq; auditoribus (ànitatem & (àlutem
acquirit æternam. V.Quare dicitfiatebunt malt antêbohos,
& impij anteportas iuftorum-,cùm in hac vita lnagis boni fo-
leantiacere ante malos, &iuftiante portasiniquorum?
S.In nouiflimoiudicio eoronatis iiiftis', impij cÔdcmna-
buntur,qui eos in prætenti vita aftligebant,& idcirco di-
civ.Iacebunt mali ante bonos, & impij ante portas iuftorum. At-
ramen quod dieivyantebonos,&anteportas iuftorum,non ad
vicinitatem loci pertinet, quoniam mali & boni non fibi
erunttuncv.icini ; fed pertinet ad vifionembonorunl;
quoniâboni (empervidebunt tormentamalorum;Vndé
Deoliberatorifuomaioresfine fine référantgratias. V.
Quid eft quod ait, Pondus &ftateraiudiciafuntDoinm, &
opera dus omnes lapides faculi} Qupmodopondus &ftatera
iudicia funt Domini ? S.Quia Dominus omnia inpodere &
menfura, & numéro cqnftituic. Poiîdus & datera iudicia
Dominifunt,quiaficutip(evoluit,vnicüiquemenfuram
fidei & gratiam Spiritus làmftidiftribuit. V.Quosappel-
latlapidesfèculi ? S.Iuftos&fbrtesinfideromnesenim
lapides feculi,id eft,(ànéti &ele<fti vin,opera funt Domini,
quia nemo fua yirtute, nemo fuo merit© ele&us eft à
Domino,vt coelefti ndificationi effetaptus, fed fola gratia
& mifericordiaipfius. V.Quid eft quod d\tÀv3Corona
fenum,filijftliorum, & gloriafiliorumpatreseoru ? Si mali funt
filij filiorum, quomqdo funt gloriain hoc loco, Patriar-
chas vocat &Prophetas,quorüfilij funt(an<fti Apoftoli :
& filij filiorum,fuceefîbres Apoftolorum, videlicet (àn-
«StiPræ^catorcs. Omnes enim ifti corona (ènumfunt,-
ideft,Patriarcharum& Prophetaruiti; quiadignalaude
célébrât eos, per quorum exempla & vaticinia ad cognn
Bibkotb. Vet. Patr. Tom, y Pars 3.
I É
,Pr ÔV;
CÀP/12.
t
t<em$
Mati-j.
Pr o v .
CAP;I3t
tac.u
Prou. 13.
G
Hæretici
ftint An-
gelifata-
næ.
tro is. 14 .
u
Prou.16.
Sap.n.d
Prà ü â jt